01/11/2024
AKIL ve ZEKA ÜZERİNE
Şunları ayırt edelim;
Akıl ve zeka farklı şeylerdir. Genellikle birbirine karıştırılır.
Zeki olan her insan akıllı olmayabilir, ama akıllı olan her insan genellikle zekidir ama bu her zaman doğru olmayabilir.
Önce tanımlarını ortaya koymamız gerekir.
Akıl; fenomenlerin, yani somut veya soyut algılanabilir ve denenebilir olay ve nesnelerin bilgisinden ve benzerliğinden oluşan bilgileri depolama, arşivleme ve bunlarla kurallara varma yeteneğidir.
O halde akılın, insanlarda Tanrı vergisi bir yetenek olduğu söylenemez. Çünkü aklın var olabilmesi için soyut ve somut bilgi birikimi gerekmektedir. Bu bilgi yoksa akılın varlığından söz edilemez. Demek ki insan bilgi birikimi oranında akıllı sayılabilir. Yani aslında bir bilgisayarın harddiskinde depolanan programlar ve bilgiler gibi düşünülebilir.
Zeka; en geniş anlamıyla, genel zihin gücü olarak da tanımlanabilir. Zihnin algılama, bellek, düşünme, yorumlama, öğrenme gibi birçok işlevini içerir.
Zekanın doğru çalışması için bir birikme, bilgi ve tecrübe birikimine ihtiyacı vardır ki işte bunu akıl sağlamaktadır.
Yani yine bilgisayar örneğine dönersek; son model, bilmem kaç çekirdekli yüksek ramlı bir bilgisayarınız varsa (bu zekayı ifade eder), fakat bu bilgisayarınızın harddiskinde programsal araçlar ve arşiviniz yoksa (bu akılı ifade eder) sizin bu bilgisayarınız bir halta yaramaz, belki internete girip gezebilirsiniz ama bir belge bile üretmezsiniz, o kadardır.
Yani zeka sahibi olmak, mutlaka akıl sahibi de olmak, akıllı olmak anlamına gelemez. Karşılaşılan herhangi bir olay veya durumu düşünme, yorumlama, sonuç çıkarma yetenekleri, ortaya çıkan yeni verilerle akıldaki birikimin zekayla işlenmesine bağlıdır.
Yani aslında cahil denilen kimselerin zekası olabilir ama genellikle akıl denilen birikimi olmaz.
Dolayısıyla günümüzün hastalığı olarak, insanlar zekalarına güvenip akıl konusunu es geçmek şeklinde garip bir davranış içine girmektedirler. Herkes kendisini çok zeki hissediyor ancak acaba akıllı mıyım diye pek düşünmüyor. Hal böyle olunca da gerçekten akıllı insanlar kendisini zeki gören bu insanları kendi seviyelerine çıkaramıyor ama kendisini zeki sanan insanlar, hiç sahip olmadıkları şekilde akıl sahibi insanları bir çırpıda kendi seviyesine çekmeye çalışıyor.
Onlar farkında olmasa da, sadece akıllıların fark edeceği şekilde ortaya şöyle bir durum çıkıyor;
Cehaletlerini zekâvetlerinin çekmecesinde saklamaya çalışanlar, aslında ahmaklığın gönderinde bayrak yapıyorlar.
