21/10/2025
Bağımlılıktan Suça, Suçtan Topluma: Türk Ceza Kanunu’nda Uyuşturucu Kullanımı Suçu ve Sonuçları
Türk Ceza Kanunu uyuşturucu ve uyarıcı maddelere ilişkin fiilleri geniş bir çerçevede düzenler. Bugün bireyin ve dolayısıyla toplumun mağdur olduğu suçların başında uyuşturucu madde kullanımı gelmektedir.
TCK’nın 191. Maddesi, “kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak” fiillerini suç olarak tanımlar. Bu madde ilk bakışta sert bir yaptırım öngörse de asıl amacı cezalandırmaktan çok rehabilite etmektir. Yasa koyucu, bu madde ile kullanan kişiyi yeniden topluma kazandırmak için ilk defa kullanım nedeniyle yakalananın kamu davasını, ilgili maddenin 2. Fıkrası uyarınca 5 yıl süreyle erteler. Buradaki erteleme savcının iradesine bırakılmış bir düzenleme değil, bilakis emredici hüküm niteliğindedir. Uyuşturucu madde kullanıcısı birtakım denetimlerin ve uzman kişinin gözetiminden geçer. Gözetim ve denetiminsorunsuz tamamlaması neticesinde kamu davası açılmadan düşer.
Görüldüğü üzere kanun maddesi ilk defa kullanan kişiye doğrudan ceza vermek yerine, “denetimli serbestlik” ve “tedavi” seçeneklerini öne çıkarır. Yani bir nevi devlet “senin elinden tutuyorum ama bir daha düşersen hukuk ile karşı karşıya kalırsın” der.
Diğer taraftan uyuşturucu madde fillerinin suç vasfından ziyade toplum içerisinde meydana getirdiği zarar çok daha elzem boyutlardadır. Kilis ilimizde bile bugün uyuşturucu madde kullanma yaşı 7’ye kadar düşmüştür. Yarınlarımızın teminatı çocuklarımız da artık bu suçun tarafı durumundadır. Sadece kullanım yaşının bu kadar düşmüş olması bile vahameti gözler önüne sermeye yeterlidir.
Madde kullanımı ile bireyin iradesi büyük ölçüde sakatlanmaktadır. Yani kişi aslında madde kullanmasaydı hiç yapmayacağı bir şeyi yapabilecek duruma gelmektedir. Uyuşturucu madde kullanımısuçu devamında farklı suçların da doğumuna gebedir. Belirttiğimiz üzere iradesi sakatlanan birey yaralama, öldürme, örgüt faaliyetleri çerçevesinde oluşan suçlar, hırsızlık ve benzeri gibi birçok suçu da beraberinde işleyebilir duruma gelmektedir. İşte bu noktada artık bağımlılık sadece bireyin kendisine değil toplumun bütününe zarar verir niteliktedir.
Tüm bunlarla beraber madde kullanıcısı suçun her ne kadar faili olarak görünse deaynı zamanda mağdurudur. Bu nedenle öncelik cezalandırmak değil, bireyi rehabilite edip topluma kazandırmaktır.Velhasıl kolay olan cezalandırmaktır, anlamak cesaret ister. Hukukun en soylu görevi de tam olarak budur.
AVUKAT
ABDİ FATİH EŞKİ
