20/08/2025
Kastamonu İl Sağlık Müdürlüğü Bildirgesi ;
BAĞIRSAK ENFEKSİYONUNA DİKKAT
AKUT BAĞIRSAK ENFEKSİYONLARI (İSHALLER)
Yaz aylarında en sık rastlanan enfeksiyonların başında mide-bağırsak enfeksiyonları gelir. Mevsimsel olarak, Artan sıcaklıkların etkisiyle çoğalan bakteri ve virüsler su ve gıda kaynaklı enfeksiyonları tetikler ve bunun sonucunda da ishal, kusma, karın ağrısı ve ateş vakalarında artışlar görülür.
Akut bağırsak enfeksiyonları, mide ve bağırsakların iltihabıdır. Bu hastalıkta ishal ana bulgu olup, ishale bulantı, kusma, ateş ve karın ağrısı eşlik edebilir. Etken genellikle virüs, bakteri ya da daha az sıklıkla bir parazitin vücuda alınması olabilir.
Özellikle yaz aylarında artan insan hareketliliği, farklı yerlerden yemek ve su tüketilmesi ve sıcak havaların besin hazırlama ve saklama koşullarındaki aksaklıklarla birleşmesi sonucu sıklığı artmaktadır.
Bulaşma Yolu :
Gözle görülmeyecek miktarlarda da olsa hastalık etkeni içeren dışkı ile kirlenmiş olan yiyeceklerin yenilmesi, su veya diğer içeceklerin içilmesi ve etkenle temas etmiş kirli ellerin ya da oyuncak, kaşık gibi nesnelerin ağıza götürülmesi ile bulaş gerçekleşir. Kişisel hijyene dikkat edilmediğinde hastalık kişiden kişiye hızlıca bulaşabilir.
Denetimsiz çeşmelerden ya da temizliğinden emin olunmayan kaynaklardan su içmek, yemek yapmak, bu suları temizlik amaçlı kullanmak ishalli hastalıkların görülme olasılığını artırmaktadır. Kirli sulardan yakalanmış balık ve deniz ürünleri de akut barsak enfeksiyonları için kaynak olabilirler.
Belirtileri :
İshal (diyare), bağırsak hareketlerinin artması, dışkı miktarının fazlalaşması ile günlük dışkı sayısının artması ve dışkı kıvamının bozularak yumuşak, sulu bir görünüm alması olarak tanımlanabilir. Bulantı, kusma, karın ağrısı ve ateş sık olarak gelişir. Hastalığın seyri etkene ve kişisel özelliklere göre değişir. Bazen bağırsakta gaz toplanması, baş ağrısı, halsizlik de görülür.
İshalle beraber vücuttan normale göre fazla miktarda su kaybı olur. Kişi eğer kaybını yerine koyamazsa dehidratasyon denilen durum ortaya çıkar. Özellikle bebekler, küçük çocuklar ve ek hastalıkları da bulunan yaşlılar dehidratasyon için risklidir. Susuzluk hissinden ağız kuruluğuna uykuya meyile, gözyaşı azalmasına, nabzın hızlanmasına ve idrar miktarında azalmaya kadar giden belirtileri olabilir. Ağır dehidratasyonda bunlara ek olarak dalgınlık, kan basıncında düşme, hiç idrar çıkarmama ve şok görülebilir.
Tanı :
Hastalığın tanısı hekim tarafından sorulan sorular yapılan muayene ve gerekli görülen laboratuvar yöntemleri ile konulur.
Tedavi :
Tedavi genellikle belirtilere yönelik uygulanmaktadır. İlaç kullanılması gerekip gerekmediğine ve ilacın kullanım şekline muayene eden hekim karar vermelidir. İshal kesici ilaçlar kullanılmamalıdır. İshal düzelene kadar bağırsak hareketlerini hızlandırmayacak şekilde yağsız ve posasız gıdalarla ishal diyeti uygulanmalı ve hastanın ağızdan bol sıvı alması sağlanmalıdır.
Korunma Yolları :
İshallere yol açan mikropların bulaşmasını önleyen en kolay uygulanan en etkili ve en önemli yöntem EL YIKAMA’dır.
Kişisel korunma önlemi olarak;
Eller;
• Yemeklerden önce ve sonra,
• Yemeklerinizi hazırlamadan önce ve sonra
• Tuvaletten önce ve sonra,
• Bebeğinizin beslemeden önce, altını temizledikten önce ve sonra, daima sabunla, bol ve temiz su kullanarak yıkanmalıdır. Eller yıkanırken her tarafın (ön ve arka parmak aralarını, tırnak içlerini ) iyice temizlediğine emin olana kadar yıkamaya özen gösterilmelidir.
Su Güvenliği için;
• Mutlaka temiz su tüketilmeli
• Mümkünse resmi izinli ambalajlı su kullanılmalı.
• Yaşanılan bölgede kuyu suyu ya da depo suyu kullanılıyorsa, klor kullanma talimatına uygun şekilde mutlaka sular klorlanmalı.
• Kaynağını bilinen ve temizliğinden emin olunan sular kullanılmalı
• Temizliğinden emin olunmayan sular yalnızca zorunlu hallerde ve en az 10 dakika kaynatılarak kullanılmalıdır.
Gıda Güvenliği için;
• Tüm meyve ve sebzeler tüketilmeden hemen önce bol ve temiz su ile yıkanmalı,
• İyice piştiğinden emin olunan gıdalar tüketilmeli,
• Pişirilmiş dahi olsa uygun şekilde saklanmayan gıdalarda mikrop üreyebileceği unutulmamalı bu nedenle uygun şekilde saklanan gıdalar tüketilmeli,
• Açıkta satılan gıdalar kesinlikle tüketilmemeli,
• Kümes hayvanları, kasaplık hayvan etleri ve ürünleri tam olarak pişirildikten sonra tüketilmeli,
• Pastörize edilmiş süt ve süt ürünleri kullanılmalıdır.
Riskli Gruplar :
Hastalıktan en çok kişisel temizlik kurallarına dikkat etmeyen, el yıkama alışkanlığı olmayan, yiyecekleri tüketmeden önce iyi yıkamayan ve yeterince pişirmeden yiyen, güvenli içme ve kullanma suyuna ulaşımın olmadığı toplum/kişiler ve çocuklar etkilenmektedir.
Akut ishal belirtileri göstermeleri durumunda bebek, çocuk, yaşlı ve hamilelerin özellikle yeterli sıvı alımı sağlanamıyorsa gecikmeden sağlık kuruluşuna başvurmaları gerekmektedir.
Sağlıklı Günler Dileriz…
