19/07/2025
İYİ Parti Mersin Milletvekili Burhanettin Kocamaz;
Sayın Divan, değerli milletvekilleri; sözlerime başlamadan önce hayatını kaybeden Cumhuriyet Halk Partisinin eski Genel Başkanı Sayın Altan Öymen'e Allah'tan rahmet, ailesine ve Cumhuriyet Halk Partisi camiasına başsağlığı diliyorum.
216 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin 3'üncü maddesi üzerine İYİ Parti Grubumuz adına söz aldım. Yüce Meclisi ve aziz milletimizi saygıyla selamlıyorum.
Değerli milletvekilleri, teklifin 3'üncü maddesiyle Türk parasının kıymetinin korunması, kanun teklifinin 4'üncü maddesinde yapılmak istenen değişiklikle de ticari amaçlı döviz alım satımlarında bulunmak, Borsa İstanbul Anonim Şirketi Kıymetli Madenler Piyasasına üye olmak ve kıymetli maden rafinaj faaliyetlerinde bulunmak için Hazine ve Maliye Bakanlığından izin alınması zorunlu hâle getirilmekte ve belli bir ücrete tabi tutulmaktadır. Yapılacak bu düzenlemeyle Türk parasının değeri nasıl korunacak, bunu gerçekten merak ediyorum, bunu birilerinin bizlere açıklaması lazım. Allah aşkına, siz üzüm yemek mi istiyorsunuz, yoksa bağcıyı dövmek mi istiyorsunuz? 2002 yılında yani sizin göreve geldiğiniz günden bu yana dolar 1,36 TL'den 40,35 TL'ye, euro 1,30 TL'den 46,77 TL'ye yükseldi yani TL dolar karşısında yaklaşık 30 kat, euro karşısında 36 kat değer kaybetti. 2009 yılında piyasaya sürülen en büyük banknotumuz olan 200 TL tedavüle girdiğinde ortalama 1,6 TL olan kurla 125 dolar ya da 4,8 gram altın alınabiliyordu. Bugün ise 40,3'lük dolar kuruyla 200 TL'yle 5 dolar bile alınamıyor. 1 gram altın alabilmek için ise 22 adet; 4,8 gram altın alabilmek için ise 105,6 adet 200 TL gerekiyor. Türk parası her gün dolar ve altın karşısında değer kaybetmeye ve erimeye vatandaşın alım gücü de her geçen gün azalmaya devam ediyor.
Değerli milletvekilleri, maddenin teklifle değiştirilmeden önceki hâli şu şekilde: Hazine ve Maliye Bakanlığı Bakanlık tarafından geliştirilen bilgi sistemlerinin sistem kullanıcılarına sunumu kapsamında her bir başvuru, izin, belge veya sistem sunumu için bir mali yıl içerisinde 6 milyon TL'yi geçmemek üzere yönetmelikle belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde ücret almaya yetkilidir. Anayasa Mahkemesi bu hizmetler karşılığıyla alınacak bedelin resim niteliğinde olduğunu vurgulayarak bir mali yıl içinde 6 milyon TL'yi geçmemek üzere yönetmelikle belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde lisans ücreti tutarının belirlenmesine ilişkin Bakanlığa yetki verilmesinin mülkiyet hakkının ve teşebbüs özgürlüğünün kanunla sınırlanması şartını karşılamadığı ve verginin kanuniliği ile yasama yetkisinin devredilmezliği ilkeleriyle de bağdaşmadığı gerekçesiyle iptal etmiştir.
Maddeden anlaşılmaktadır ki ticari amaçlı döviz alım satımında yapılan yetkili firmalardan kuruluş aşamasında bir yılda toplam 6 milyon TL'yi geçmemek üzere yönetmelikle belirlenen bir bedel alınmaktadır ancak Anayasa Mahkemesi alınacak bedelin yönetmelikle değil, bizzat kanunla belirlenmesi gerektiğini belirtmektedir. Teklifte yer alan maddenin (7)'nci fıkrasında bu işletmeler kurulurken alınacak bedel hisse devirlerinden de alınmaktadır. Oysa bu durum Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırıdır. Zira, bankalar kurulurken de belirli bir bedel alınıyor ancak bankalar hisse devri yaparken ikinci bir bedel talep edilmemektedir. Böyle bir durum Anayasa’nın eşitlik ilkesine de aykırıdır. Bu yasanın Türk parasının değerlendirilmesine yönelik herhangi bir katkı sağlayamayacağını belirtiyor, Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum.
