13/10/2025
🇬🇷 Ο Άνθρωπος που Δεν Έχτισε Τίποτα
του Francesco Vitali
Όταν ο Ντόναλντ Τραμπ προσγειώθηκε στην Ιερουσαλήμ το πρωί της Δευτέρας, η ατμόσφαιρα ήδη μύριζε έτοιμο θρίαμβο. Οι όμηροι επέστρεφαν στα σπίτια τους. Οι κάμερες ήταν στημένες. Η λέξη «ειρήνη» γυαλισμένη, σαν παλιό τρόπαιο που ξεσκονίζεται για μια ακόμη τελετή.
Και μέσα σε αυτό το σκηνικό — προτού καν καθίσει η σκόνη της Γάζας — ο Τραμπ ανακήρυξε «το τέλος του πολέμου» και «την ιστορική αυγή μιας νέας Μέσης Ανατολής».
Το χειροκρότημα μέσα στην Κνεσέτ σηκώθηκε σαν σκηνοθετημένο κύμα. Για λίγες στιγμές, έμοιαζε να πετυχαίνει. Η Ιστορία, ή τουλάχιστον η παράστασή της, έμοιαζε ξανά να του ανήκει.
Μόνο που η αλήθεια ήταν πολύ πιο απλή — και πολύ λιγότερο κινηματογραφική.
Η συμφωνία για την οποία πήρε τα εύσημα είχε διαπραγματευτεί επί εβδομάδες από διπλωμάτες των Ηνωμένων Πολιτειών, της Αιγύπτου, του Κατάρ και της Τουρκίας. Ο Τραμπ απλώς έφτασε την τελευταία στιγμή, έκοψε την κορδέλα και δήλωσε ότι το κτήριο ήταν δικό του.
Ήταν ένα γνώριμο σενάριο — μια αρχιτεκτονική ψευδαίσθηση που έχει τελειοποιήσει εδώ και δεκαετίες. Όπως οι πύργοι που φέρουν το όνομά του αλλά όχι το ατσάλι του, όπως τα καζίνο που χρεοκόπησαν ενώ εκείνος έπαιρνε τα δικαιώματα του brand, όπως τα «πανεπιστήμια» που πούλησαν την ιδέα της επιτυχίας χωρίς το βάρος της μάθησης, έτσι κι αυτή η ειρήνη ήταν περισσότερο επώνυμη παρά οικοδομημένη.
Μέσα στο κοινοβούλιο, παρασύρθηκε από το κείμενό του σαν άνθρωπος που χάνεται στον ίδιο του τον απόηχο. Ευχαρίστησε τον Θεό, επαίνεσε τον Νετανιάχου, ειρωνεύτηκε τον Μπάιντεν, μίλησε για το Ιράν, κι έφτασε στο σημείο να προτείνει στον πρόεδρο του Ισραήλ να «χαρίσει» τις ποινές του πρωθυπουργού εν μέσω δίκης — μια χειρονομία που θα έκανε ακόμα και τους πιο κυνικούς διπλωμάτες να στραβοκαταπιούν.
Μιλούσε σαν να παρουσίαζε μια νέα αλυσίδα ξενοδοχείων μέσα στην έρημο της Ιστορίας: «Η ιστορική αυγή μιας νέας Μέσης Ανατολής».
Έξω, στη Ραμάλα, Παλαιστίνιοι κρατούμενοι κατέβαιναν από τα λευκά λεωφορεία του Ερυθρού Σταυρού μέσα σε πλήθη που πανηγύριζαν. Στο Τελ Αβίβ, οικογένειες αγκάλιαζαν τους δικούς τους ύστερα από δύο χρόνια ομηρίας.
Στη Γάζα, άντρες έψαχναν στα ερείπια για τα κομμάτια του σπιτιού τους.
Ο πόλεμος, στην πράξη, ήταν ακόμη εκεί — παγωμένος ίσως, αλλά ζωντανός.
Οι New York Times, με τη συνηθισμένη τους ψυχραιμία, το ονόμασαν «κατάπαυση πυρός».
Ο Τραμπ το είπε «τέλος μιας εποχής τρόμου και θανάτου».
Ανάμεσα σ’ αυτές τις δύο φράσεις βρίσκεται ολόκληρο το δόγμα Τραμπ: η νίκη της διακήρυξης πάνω στη λεπτομέρεια.
Ο Τραμπ πάντα καταλάβαινε τη δίψα του σύγχρονου κόσμου για τέλος. Δεν αναζητούμε πια λύσεις — αναζητούμε το πρόσωπο κάποιου που να μας υποσχεθεί ότι έχει μία.
Κι εκείνος δίνει ακριβώς αυτό: το περίγραμμα της νίκης, τη σκηνοθεσία του επιτεύγματος, τη φράση που χωράει σε τίτλο. Μας προσφέρει την άνεση του επιλόγου, χωρίς το βάρος της δουλειάς που χρειάζεται για να φτάσουμε εκεί.
Στο Σαρμ ελ-Σέιχ, κάτω από τις παλιές αφίσες «Welcome to the Land of Peace» και τα πανό με το πρόσωπό του δίπλα σε εκείνο του προέδρου αλ-Σίσι, το λεγόμενο «ειρηνευτικό συνέδριο» κράτησε λιγότερο από δύο ώρες. Οι ηγέτες χαμογέλασαν, μίλησαν για ελπίδα, κι έφυγαν αφήνοντας πίσω τους τα δύσκολα: τον αφοπλισμό, την ανοικοδόμηση, τη διακυβέρνηση. Τα προβλήματα έμειναν εκεί, σαν εργολάβοι που δεν πληρώθηκαν μετά τα εγκαίνια.
Ο Τραμπ, στο μεταξύ, μπήκε στο Air Force One, αφήνοντας πίσω του συνθήματα να αιωρούνται σαν κομφετί: «Φέραμε ειρήνη», είπε. «Ο πόλεμος τελείωσε».
Το χειροκρότημα τον ακολούθησε μέχρι το διάδρομο απογείωσης.
Όπως πάντα, αυτό που αφήνει πίσω του είναι ο σκελετός κάποιου άλλου έργου — μια κατασκευή μισοτελειωμένη, βαμμένη χρυσή, κι έπειτα μετονομασμένη.
Οι διπλωμάτες θα περάσουν μήνες να μαζεύουν τα θραύσματα: ρήτρες, πτώματα, φορτηγά ανθρωπιστικής βοήθειας, ονόματα αγνοουμένων.
Εκείνος θα περάσει τους ίδιους μήνες επαναλαμβάνοντας το μόνο κομμάτι που έχει σημασία για τον ίδιο: ότι έληξε έναν πόλεμο.
Η ιδιοφυΐα — και η τραγωδία — του Ντόναλντ Τραμπ είναι πως καταλαβαίνει ότι, στην εποχή μας, η αρχιτεκτονική της αντίληψης έχει αντικαταστήσει την αρχιτεκτονική της πραγματικότητας.
Σε έναν κόσμο όπου η δύναμη μετριέται όχι με το έργο αλλά με το αφήγημα, εκείνος είναι ο απόλυτος χτίστης προσόψεων.
Δεν χτίζει ειρήνη — χτίζει την εικόνα της.
Δεν σταματά πολέμους — απλώς ανακοινώνει το τέλος τους.
Δεν ανεγείρει πύργους — νοικιάζει την ψευδαίσθηση του ύψους.
Κι ο κόσμος, κουρασμένος από το χάος, κοιτάζει προς τα πάνω και μπερδεύει την ταμπέλα με τον ουρανό.
Γιατί στην πραγματικότητα, ειρήνη δεν υπήρξε ποτέ — μόνο μια παύση που πουλήθηκε σαν θαύμα.
Η κατάπαυση πυρός ήταν εύθραυστη, οι νεκροί ακόμη άταφοι, οι όροι της συμφωνίας ανολοκλήρωτοι.
Κι όμως, ο Τραμπ ανακήρυξε νίκη — όπως πάντα — μπερδεύοντας τον ήχο του χειροκροτήματος με τον ήχο της Ιστορίας.
Ο κόσμος είδε μια χειραψία· εκείνος είδε έναν τίτλο.
Ίσως, στο τέλος, να μην έχτισε τίποτα — εκτός από τον εαυτό του.
Francesco Vitali explores how Trump’s latest “peace” announcement reveals the triumph of perception over reality in global politics.
