Somali Federal TV

08/21/2025

WARARKA MAANTA 21ka Agoosto, 2025 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxay tahay sababta Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye” u aaday State? Meeqo Madaxweyne ayaab baaq u soo jeediyey Madaxweynae Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Maxaa haray dhulkii dadweynaha ee danta guud? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha cusub ee ? Maxuu Raysal Wasaare Mudane Xamsa Cabdi ugu baaqay inuu iscasilo Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh oo siyaasadda iyo hoggaaminta dalka ku fashilmay? \Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha cusub ee ? Yaa diiday inuu sameeyo Maxkammadda Dastuuriga ah Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa ogolaaday inay qoysaskiis iyo qaraabadiisa inay dhacaan hantida dadweynaha Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa maanta diidan inay shiraan mucaaradka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa wakhtiga ka dhammaan rabaa oo doorasho cod iyo qof qaban doona Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa beddelay Taliyaha Nabad Sugida laba jeer Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa baabi’iyey Ciidanka Xoogga Dalka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Ha Wiqleyso!
Muqdisho, Khamiis, 21 Agoosto 2025 Golaha Wasiirrada Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, oo maanta yeeshay kulankoodii caadiga ahaa, ayaa ansixiyey Hindise Sharciyeedka Dambiyada Saybarka Soomaaliya, oo ay golaha u soo gudbisay Wasaaradda Isgaarsiinta iyo Teknoolojiyadda.
Sharcigan, ayaa xoogga saaraya, sirta, bed-qabka iyo amniga nidaamyada kombiyuutarka, shabakadaha iyo barnaamijyada, ka-hortagga isticmaalka sharci-darrada ah ee nidaamyada kombiyuutarrada, oggaanshaha, baarista, dacwad ku oogidda iyo ciqaabidda dembiyada saybarka, Ilaalinta danta guud, akhlaaqda, iyo qiyamka guud ee bulshada, ilaalinta dhaqaalaha Qaranka iyo sidoo kale kaabayaasha macluumaadka ee muhiimka ah.
Kulanka oo uu guddoominayey Ra'iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xamsa Cabdi Barre, ayaa lagu soo bandhigay warbixinno kala duwan oo la xiriira amniga iyo howlgallada socda ee lagu ciribtirayo Khawaarijta. Iyada oo goluhu bogaadiyey guulaha ay ciidanka qalabsida ka gaarayaan dagaalka argagixisada looga sifeynayo goobaha ay ku dhuumaaleysanayaan.
—-DHAMMAAD—-
Muqdisho, Khamiis, 21 Agoosto 2025: Golaha Wasiirrada Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, oo maanta yeeshay kulankoodii caadiga ahaa, ayaa ansixiyey Hindise Sharciyeedka Dambiyada Saybarka Soomaaliya, oo ay golaha u soo gudbisay Wasaaradda Isgaarsiinta iyo Teknoolojiyadda.
Sharcigan, ayaa xoogga saaraya, sirta, bed-qabka iyo amniga nidaamyada kombiyuutarka, shabakadaha iyo barnaamijyada, ka-hortagga isticmaalka sharci-darrada ah ee nidaamyada kombiyuutarrada, oggaanshaha, baarista, dacwad ku oogidda iyo ciqaabidda dembiyada saybarka, Ilaalinta danta guud, akhlaaqda, iyo qiyamka guud ee bulshada, ilaalinta dhaqaalaha Qaranka iyo sidoo kale kaabayaasha macluumaadka ee muhiimka ah.
Kulanka oo uu guddoominayey Ra'iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xamsa Cabdi Barre, ayaa lagu soo bandhigay warbixinno kala duwan oo la xiriira amniga iyo howlgallada socda ee lagu ciribtirayo Khawaarijta. Iyada oo goluhu bogaadiyey guulaha ay ciidanka qalabsida ka gaarayaan dagaalka argagixisada looga sifeynayo goobaha ay ku dhuumaaleysanayaan.
Muqdisho 21ka Agoosto 2025 Ugu yaraan 23 muwaadiniin Soomaaliyeed ah ayaa geeriyooday kaddib markii laba doon oo waday muhaajiriin sharci-darro ah ay ku degeen xeebaha Lampedusa ee dalka Talyaaniga.
Kooxaha gurmadka ee ilaalada xeebaha Talyaaniga ayaa ku guuleystay inay badbaadiyaan 15 qof, sida uu sheegay Safiirka Soomaaliya ee Talyaaniga, Ibraahim Cumar Sheegow, Arbacadii.
Safiirka waxa uu xaqiijiyey in labada doon ay ku sii jeedeen Talyaaniga markii cilad farsamo ay sababtay in ay degaan.
Waxa uu ku booriyey dhalinyarada Soomaaliyeed in aysan halis gelin naftooda, balse ay maalgashadaan fursadaha shaqo ee gudaha halkii ay ka geli lahaayeen tahriib sharci-darro ah.
Sheegow waxa uu ugu baaqay hay’adaha amniga Talyaaniga inay daba galaan shabakadaha tahriibka si ay u badbaadiyaan dhalinyarada Soomaaliyeed.
Hay’adda IOM ayaa soo warisay in ku dhowaad 24,500 oo qof ay ku lumeen ama ku dhinteen Badda Mediterranean-ka tan iyo sannadkii 2014, iyaga oo safar kaga soo baxay Afrika kuna sii jeeday Yurub.
Dhacdadan waxay qayb ka tahay muuqaalka sii xoogaysanaya ee geeridii badda Mediterranean-ka. Sanadkan ilaa 675 qof ayaa ku dhintay badda.
Dhacdadii ugu dhimashada badnayd ee Lampedusa ka dhacday waxay ahayd 3 Oktoobar 2013, markaas oo doom ay ku saarnaayeen in ka badan 500 muhaajiriin oo ka kala yimid Eritrea, Soomaaliya, Ghana) ay ku dhinteen ugu yaraan 368 qof.
Ra’iisul Wasaaraha Talyaaniga, Giorgia Meloni, ayaa muujisay in la dagaallanka tahriibka sharci darro ah uu u baahan yahay in lagu dhiso ka hortag iyo maarayn awood leh, halkii kaliya laga samatabbixin lahaa dhacdooyinka sida tan.
Muqdisho 21ka Agoosto 2025 Madaxweynaha Dowladda Soomaaliya, Xasan Sheekh Maxamuud ayaa si cad uga hadlay xaaladda siyaasadeed ee dalka, isaga oo si gaar ah u dul istaagay aragtidiisa ku aaddan mucaaradka iyo hanaanka dimuqraadiyadeed ee dalka.
Madaxweynaha oo ku sugan magaalada Dhusamareb, ayaa tilmaamay baahida loo qabo in dalka uu yeesho nidaam siyaasadeed oqaan-gaadhr ah, islamarkaana lagu dhiso axsaab siyaasadeed oo leh aragti cad.
Madaxweyne Xasan Sheekh wuxuu sheegay in mucaaradka hadda jira aysan ahayn koox mideysan oo leh aragti horumarineed oo qaran, Isagoo tusaale u soo qaatay xilligii uu isagu mucaaradka ka tirsanaa 2022, wuxuu sheegay in farqi weyn uu u dhexeeyo mucaaradkii markaa iyo midka hadda.
"Mucaaradkii aan ka tirsanaa 2022 iyo kan maanta jira waa laba kala duwan Ma jiro wax aragti mideysa, Qof walba jiho gaar ah ayuu u socdaa, taasina horumar ma kkeento" ayuu yiri Madaxweynaha.
Hadalkan ayaa imanaya xilli ay fashilmeen shan kulan oo u dhexeeyey dowladda iyo midowga mucaaradka ee loo yaqaan “Madasha Samatabixinta Soomaaliyeed” taasoo muujinaysa kala fogaanshaha dhinacyada.
Madaxweynaha wuxuu si gaar ah u adkeeyey muhiimadda ay leedahay in lasoo gabagabeeyo dastuurka dalka, taasoo ah ballan uu h**e u qaadag xilligii doorashada, Sidoo kale, wuxuu mar kale caddeeyey in dowladda ay ka go’an tahay hirgelinta doorasho qof iyo cod ah:
"Waa in aan ka gudubnaa caqabadaha hadda taagan, sida dhamaystirka dastuurka iyo in awoodda dib loogu celiyo shacabka."
Hadalkan ayaa u muuqda mid uu Madaxweynaha uga jawaabayo walaac ay mucaaradku ka muujiyeen sida ay wax u socdaan, gaar ahaan dhanka diyaarinta doorashada qof iyo cod ah.
Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa sheegay in dalka uu u baahan yahay in laga gudbo siyaasadda ku dhisan shaqsiyaadka kaliya, lagana guuro nidaam ku dhisan dano gaar ah.
"Waa in aan ka guurno siyaasadda ay dadka keliya iska wataan, oo aan dhisno axsaab siyaasadeed oo ku dhisan mabda’ iyo aragti cad." Ayuu yiri Xasan Sheekh
Wuxuu intaas ku daray in nidaamka axsaabta dhabta ah uu horseedi karo isbeddel siyaasadeed iyo mid bulsho oo waara.
Hadalka Madaxweynaha ayaa imanaya xilli kala aragti duwanaansho weyn ay ka taagan tahay jihada uu dalka u socdo, gaar ahaan dhanka siyaasadda iyo hannaanka doorashooyinka, Inkastoo mucaaradku ay weli walaac ka qabaan arrimo ay kamid yihiin daahfurnaanta iyo fulinta ballanqaadyada dowladda.
Muqdisho 21ka Agoosto 2025 𝗛𝗮𝗱𝗱𝗶𝗶 𝗮𝘆 𝗸𝘂 𝗱𝗵𝗮𝗮𝗳𝘁𝗮𝘆: 𝗖𝗼𝗱𝗮𝗱𝗸𝗮 𝗦𝗼𝗼𝗺𝗮𝗮𝗹𝗶𝘆𝗲𝗲𝗱 –– Nasteexo Maxamed Warsame waa macallimad is xilqaantay oo ku nool magaalada Garoowe, waxayna si hagar la’aan ah uga shaqeysaa horumarinta waxbarashada haweenka iyo carruurta nugul ee Puntland. Waxay aaminsantahay in marka haweenka iyo gabdhuhu ay helaan waxbarasho ay noqdaan xoogag awood leh oo isbeddel keeni kara, awoodna siin kara qoysaska, taageeri kara bulshooyinka, isla markaana ka shaqeyn kara horumarkooda.

...

08/20/2025

WARARKA MAANTA 20ka Agoosto, 2025 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Meeqo Madaxweyne ayaab baaq u soo jeediyey Madaxweynae Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Maxaa haray dhulkii dadweynaha ee danta guud? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha cusub ee ? Maxuu Raysal Wasaare Mudane Xamsa Cabdi ugu baaqay inuu iscasilo Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh oo siyaasadda iyo hoggaaminta dalka ku fashilmay? \Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha cusub ee ? Yaa diiday inuu sameeyo Maxkammadda Dastuuriga ah Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa ogolaaday inay qoysaskiis iyo qaraabadiisa inay dhacaan hantida dadweynaha Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa maanta diidan inay shiraan mucaaradka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa wakhtiga ka dhammaan rabaa oo doorasho cod iyo qof qaban doona Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa beddelay Taliyaha Nabad Sugida laba jeer Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa baabi’iyey Ciidanka Xoogga Dalka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Ha Wiqleyso!
Muqdisho 20ka Agoosto 2025 Bahda Qaramada Midoobay waxa ay ku faraxsantahay in ay taageertay aqoon-isweydaarsiyo ku saabsanaa Hoggaanka iyo Maareynta Warbaahinta oo ka dhacay dhowaan magaalooyinka Baydhabo iyo Beledweyne, kuwaas oo uu soo qabanqaabiyey Ururka Haweenka Suxufiyiinta Soomaaliyeed (SWJO).
Aqoon-isweydaarsiyadan waxaa ka qeybgalay 52 haween oo ka kala socday hay’addaha warbaahinta, intii ay socdeen tababaradan waxaa ka qeyb-galayaashu is dhaafsadeen xog iyo aqoon wadaag la xiriira kaalinta Hoggaanka iyo Maamulka Warbaahinta iyo sidii gabdhaha warbaahinta ku jira ay qeyb weyn uga qaadan lahaayeen maamulida howlaha warbaahineed ee dalka.
Gabdhaha weriyeyaasha ayaa sidoo kale fahan buuxa ka qaatay hoggaaminta u nugul jinsiga, qorsheynta istiraatiijiga ah ee warbaahinta, go’aan qaadashada anshaxa leh, badbaadada werinta xilliyada qalalaasaha iyo qodobbo kale.
Qaramada Midoobay waxa ay aaminsantahay in weriyeyaal leh tayo iyo xirfad sare ay muhiim u yihiin horumarka Soomaaliya
Muqdisho 20ka Agoosto 2025 Maxkamadda ciidamada Qalabka sida ee Soomaaliya ayaa saakay markale xukun dil toogasho ah ku fulisay laba nin oo dhalinyara ah oo ka tirsana kooxda Al-shabaab.
Labada nin ee saakay aroortii h**e Maxkamadda ciidamada dilka toogashada ku fulisay ayaa lagu kala magacaabi jiray Saleebaan Xuseen Nuur Cali oo sidoo kale looga dhex garanayay Cali iyo Siyaaf iyo Cabdulqaadir Abuukar Axmed oo isna loo yaqiinay Nasrudiin iyo Saabir.
Ragaan ka tirsana kooxda ayaa horay loogu dambiyo la xariira iney Muqdisho ka geysteen dilalka askar iyo dad shacab ahaa oo uu ku jiray ganacsade caan ahaa.
Labadaan nin ee saakay la toogtay ay marar kala duwan kasoo hor muuqday Maxkamadda Ciidamada Qalabka sida, waxaana goobta saakay lagu toogtay ku sugnaa saraakiil ciidan iyo ehelada qaar ka mid ah dadkii ay horay u dileen.
Ugu dambeyntii waa markii sadaxaad ee bishaan gudaheeda Maxkamadda ciidamada Qalabka sida ay xukuno dil toogasho ah ku fuliso rag ka tirsan Al-shabaab oo horay xukuno toogasho ah ugu riday Maxkamadda ciidamada Qalabka Sida ee Soomaaliya.
Maraykanka 20ka Agoosto 2025 Safiirkii h**e ee Mareykanka ee Soomaaliya, larry Andre. ayaa ugu baaqay dowladda Mareykanka in ay si taxaddar badan uga fiirsato arrinta Somaliland, xilli ay sii xoogeysanayaan codadka gudaha Mareykanka ee ku baaqaya in maamulka Hargeysa loo aqoonsado dal madax-bannaan.
Diblomaasigan ayaa sheegay in Geeska Afrika uu ku jiro xaalad aad u kacsan oo ay ka jiraan dagaallo iyo khilaafaad gudaha iyo dal-dal ah, taas oo ka dhigaysa in go’aan kasta oo degdeg ah oo ku saabsan Somaliland uu khatar ku noqon karo xasilloonida gobolka iyo mustaqbalka Soomaaliya.
Wuxuu ku taliyay in Washington aysan qaadin tallaabooyin hal dhinac ah oo iskeed ah, balse ay wadatashi ballaaran la sameyso dalalka deriska sida Itoobiya, Kenya, Jabuuti iyo Uganda, iyo sidoo kale hoggaanka Midowga Afrika, si loo hubiyo in go’aanka la gaarayo aanu waxyeello u geysanayn gobolka.
Ergaygu wuxuu soo jeediyay saddex waddo oo Mareykanku qaadi karo: in xaaladda lagu sii hayo sidii ay ahayd, in la furo xafiis diblomaasiyadeed oo Hargeysa ah iyadoo weli safaaradda Muqdisho shaqeyneyso, ama in si rasmi ah loo aqoonsado madax-bannaanida Somaliland.
Si kastaba ha ahaatee, wuxuu caddeeyay in doorbiddiisu tahay ikhtiyaarka dhexe, kaas oo ah in la furo xafiis Hargeysa laga maamulo si diblomaasiyaddu ugu fududaato labada dhinac, isla markaana Washington ku dhiirrigeliso Hargeysa iyo Muqdisho inay dib u bilaabaan wada-hadallo rasmi ah oo lagu gaaro xal siyaasadeed.
Diblomaasigan ayaa si gaar ah uga digay in aqoonsi hal-dhinac ah oo Mareykanku siiyo Somaliland uu dhaawici karo xiriirka uu la leeyahay shacabka Soomaaliyeed ee taageersan midnimada, isla markaana uu sii hurin karo khilaafka qabiillada oo ah arrin nugul oo gobolka ka jirta.
Isagoo ka hadlayay xaaladda gudaha Somaliland, wuxuu sheegay in maamulka Hargeysa uu leeyahay heer amni iyo maamul ka wanaagsan inta kale ee dalka, balse taasi aysan meesha ka saari karin xaqiiqda ah in arrinta Somaliland u baahan tahay xal waara oo lagu wada qanco. Waxa uu intaa ku daray in Puntland iyaduna gaartay guulo la mid ah amni iyo horumar iyadoo weli qayb ka ah dowladda federaalka Soomaaliya.

Ugu dambeyn, ergaygii h**e ee Qaramada Midoobay u qaabilsanaa Soomaaliya ayaa sheegay in guusha Soomaaliya iyo Geeska Afrika guud ahaan ay ku xirnaan doonto laba arrimood oo waaweyn: dib u heshiisiinta iyo xalinta arrinta Somaliland, iyo xoreynta dhulka ay weli gacanta ku hayaan Al-Shabaab. Wuxuu shacabka Soomaaliyeed u rajeeyay nabad, xasillooni iyo guul mustaqbalka dhow.

08/19/2025

WARARKA MAANTA 19ka Agoosto, 2025 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha cusub ee ? Maxuu Raysal Wasaare Mudane Xamsa Cabdi ugu baaqay inuu iscasilo Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh oo siyaasadda iyo hoggaaminta dalka ku fashilmay? \Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha cusub ee ? Yaa diiday inuu sameeyo Maxkammadda Dastuuriga ah Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa ogolaaday inay qoysaskiis iyo qaraabadiisa inay dhacaan hantida dadweynaha Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa maanta diidan inay shiraan mucaaradka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa wakhtiga ka dhammaan rabaa oo doorasho cod iyo qof qaban doona Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa beddelay Taliyaha Nabad Sugida laba jeer Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa baabi’iyey Ciidanka Xoogga Dalka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Ha Wiqleyso!
Shabeele Dhexe 19ka Agoosto 2025 Wasiirka Gaashaandhigga XFS, Mudane Axmed Macallin Fiqi, oo ku guda jira booqashadiisa furimaha h**e ee dagaalka, ayaa maanta tegay Taliska Ciidanka Xoogga Dalka Qorilow ee gobolka Shabeellaha Dhexe.
Wasiir Fiqi ayaa kulan xogwareysi ah la qaatay hoggaanka ciidanka qaranka ee ku sugan halkaas, isaga oo bogaadiyay geesinimada iyo adkaysiga ay muujiyeen ciidamada inta uu socday dagaalka ka dhanka ah maleeshiyaadka Al-Shabaab.
Wasiirka Gaashaandhigga ayaa ku celiyay sida ay Dowladda Federaalka iyo shacabka Soomaaliyeed ugu mideysan yihiin taageerada iyo garab istaagga ciidanka qaranka, isagoo ku ammaanay guulaha ay ka gaareen cadawga
Muqdisho 19ka Agoosto 2025 Ciidanka Kumaandooska Danab ee xoogga dalka Soomaaliyeed, oo ay ka taageerayeen saaxiibada caalamiga ah, ayaa howlgal qorsheysan ka fuliyay deegaanka Awdheegle ee gobolka Shabeellaha Hoose.
Bayaan kasoo baxay Wasaaradda Gaashaandhiga SSoomaaliya ayaa shaaca looga qaaday in Howlgalkan uu si gaar ah loogu bartilmaameedsaday saldhigyo iyo godad ay ku dhuumanayeen Maleeshiyaad ka tirsan Al-Shabaab.
Intii uu socday howlgalku, kumaandooska Danab waxay dileen in ka badan 100 dagaalyahan oo ka tirsan Al-Shabaab, oo ay ku jiraan saraakiil muhiim ah.
Warka Wasaaradda ayaa intaa la raaciyay in Al shabaab kii la bartilmaamaysaday Godadkoodii iyo difaacyadoodii dhulka hoostiisa ahaa lagu burburiyay duqeymo cir iyo dhul isugu jiray, halka ciidanka Danab ay dhanka dhulka ka galeen si ay u xaqiijiyaan gacanta buuxda ee deegaankaas.
Warbixino sirdoon ayaa xaqiijiyay in Al-Shabaab ay qorsheynayeen inay iska caabiyaan Howlgalka Duufaanta aamusan, oo ah duullaan ballaaran oo ay wadaan ciidanka xoogga dalka Soomaaliyeed oo garab ka helaya ciidamada AUSSOM ee ka howlgala guud ahaan gobolka Shabeellaha Hoose.
"Weerarkan ayaa dharbaaxo culus ku noqday Al-Shabaab, waxaana uu daba socdaa guulo is xigxigay oo laga gaaray deegaannada Sabiid, Caanoole, iyo Bariire" ayaa lagu yiri Bayaanka Wasaaradda.
Puntland 19ka Agoosto 2025 =27 qof ayaa u geeriyootay cudurka Gowracatada (diphtheria) oo ka dillaacay Puntland, halkaas oo ilaa 482 xaaladood oo la xaqiijiyey laga diiwaangeliyey.
Tirada ugu badan ee kiisaska ayaa laga soo sheegay magaalada Gaalkacyo ee Mudug (178 xaaladood iyo 7 dhimasho), halka degmada Iskushuban ee gobolka Bari laga diiwaangeliyay heer dhimasho 5 dhimasho.
Faafitaanka iyo dhimashada ka dhalatay cudukan ayaa loo sababeeyay daryeel xumada caafimaad iyo helitaan la’aanta daawada diphtheria antitoxin, taas oo muujinaysa baahida degdegga ah ee loo qabo in la xoojiyo maaraynta kiisaska iyo helitaanka daaweyn waqtigeeda ah.
Cudurku oo ah mid si fudud u faafo balse tallaal looga hortagi karo, ayaa si xawli leh ugu sii faafaya Puntland, taas oo cadaadis culus ku saartay nidaamka caafimaadka.
Intii u dhaxeysay Janaayo iyo Maajo 2025, kiisaska ayaa kordhay ilaa 18.2% marka loo barbardhigo toddobaadkii h**e ee tirakoobka la sameeyay, waxaana kiisaska si joogto ah loo soo sheegayay muddo 27 toddobaad ah.
Masiibadan hadda taagan waxay salka ku haysaa dhacdooyin soo bilaabmay Janaayo 2023, markii Puntland markii ugu horreysay ay soo food saartay dib-u-soo-kicidda cudurka diphtheria.
Xaaladdii ugu horreysay waxaa la ogaaday kadib markii qof laga soo gudbiyey koonfurta dhexe ee Soomaaliya la dhigay Isbitaalka Weyn ee Mudug, waxaana isla toddobaadkaas geeriyooday ilmo kale. Isla sannadkaas kiisas hor leh ayaa ka soo muuqday gobollada Bari iyo Sanaag.
Laascaanood 19ka Agoosto 2025 Ina Jabuutaawi horta markiiba imisa kiiloo jaada buu cunaa cod uu soo duubay baan dhagaystay waxuu ka hadlayo waxuu fahansanyahayba maahan labo kobal oo Puntland kamid ah oo kala Hayland iyo Sanaag in Dhulbahante iyo Xasan Sheekh isku raaceen in Puntland lagajaro miyuu fahmi waayay mise wixiisu waa markii indho gardaran ooyaan maxaa moodaa kuwo gar leh weeye
Ina Jabuutaawi maantay maxuu dareemilahaa haddii Xasan Sheekh oronlahaa Buuhoodle Puntland baan u aqoonsanay Puntlandna kuraaci lahayd waxuu dareemi lahaa baa reer Puntland dareemayaan ee waxba yuusan boor isku qarane Warsangalina isku xoqine garadardiisa haku socdo ama khaladkuu galay raalli galin haka baxsho hadduu ehelnimo xeerinayo
Muqdisho 19ka Agoosto 2025 Ciidamada Booliska ayaa xertay Wariye Cumar Guux oo kamid ah Warieyaasha Soomaaliyeed, Wariyahan ayaa Mudooyiinkii dambe hanjabaado kala kulmayay Rag ka tirsan Booliska Soomaaliya kuwaasi oo adeegsanayay kalimado ay kamid yihiin "Ma adiga oo Jareer ah ayaa ka hadli kara Warar Quseeya Dowlada"
Cumar waa Wariyr Mudo katirsan Warbaahhinta Soomaaliya xirfad tabinedna leh waxaana loo heystaa loona xeray sidee adiga oo Jareer ah aad u gaartay heerka aad ka joogto warbaahinta una tabineysaa wararka lidiga nagu ah.
Wixii kasoo kordha Xerega Cumar waan idiin la wadaagi doonaa insha Allaah.
Muqdisho 19ka Agoosto 2025 Ciidamada Gaarka ah ee Danab ee Ciidanka Xoogga Dalka, oo kaashanaya saaxiibada caalamka, ayaa howlgal qorsheysan ka fuliyay degmada Awdheegle ee gobolka Shabeellaha Hoose. Howlgalka ayaa si gaar ah loogu bartilmaameedsaday dhufaysyada iyo gabaadyada ay Khawaarijta Al-Shabaab ku dhuumaaleysanayeen.
Intii uu howlgalka socday, ciidamada ayaa dilay in ka badan 100 xubnood oo ka tirsanaa kooxda Khawaarijta Al-Shabaab, kuwaas oo ay ku jireen horjoogayaal muhiim ah. Godadkii iyo gabaadyadii ay kooxdu isku dayayeen inay isku qariyaan ayaa lagu dumiyay duqaynta cirka, halka cutubyada Danab ay gudaha u galeen goobihii cadowgu ku sugnaa si loo xaqiijiyo guusha howlgalka.
Xogta sirdoonka ayaa muujisay in Khawaarijtu ay u diyaargaroobayeen sidii ay isaga caabin lahaayeen hawlgalka ballaaran ee “Duufaanta Aamusan” oo ay Ciidanka Xoogga Dalka iyo AUSSOM ka wadaan deegaannada Shabeellaha Hoose. Howlgalkaan ayaa dhabar jab culus ku noqday kooxda, kadib markii todobaadyadii la soo dhaafay si isdaba joog ah loogu jabiyey Sabiid, Caanoole iyo Bariire.
Howlgalkan ayaa qeyb ka ah dadaallada joogtada ah ee Dowladda Federaalka iyo Ciidanka Xoogga Dalka ay ku wadaan sidii loo ciribtiri lahaa kooxda Khawaarijta Al-Shabaab, loona xaqiijin lahaa amniga shacabka Soomaaliyeed.
Muqdisho 19ka Agoosto 2025 Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xamsa Cabdi Barre, oo ku guda jira la xisaabtanka Wasaaradaha Xukuumadda DanQaran ee Tiirka Arrimaha Bulshada iyo Dowlad-Wanaagga, ayaa waxa ay u soo bandhigeen waxyaabaha uga hirgalay heshiiskii ay kala saxiixdeen sanad ka hor ee ku aaddanaa barnaamijyada horutabinta u leh iyo hadafyada laga doonayey in ay xaqiijiyaan.
Guulaha ay soo bandhigeen wasaaradaha muddadii sanadka ahayd, ayaa saldhig u ah, hufnaan iyo isla-xisaabtan, taas oo dhabbaha u xaareysa Soomaaliya ku dhisan sinnaan, caddaalad, horumar iyo gaarsiinta dadweynaha Soomaaliyeed adeegyada ay u baahan yihiin.
Wasaaradaha ku midaysan Tiirka Arrimaha Bulshada iyo Dowlad-Wanaagga, ayaa si wadajir ah uga shaqeeyay horumarinta adeegga bulshada, kor u qaadidda caafimaadka iyo waxbarashada, xuquuqda aadanaha, daryeelka qoyska, xoojinta dhaqanka iyo diinta, kobcinta fursadaha dhallinyarada, ilaalinta deegaanka, kor u qaadidda wacyiga bulshada, iyada oo loo marayo warbaahinta, bahda dhaqanka iyo culimada Soomaaliyeed.
Ra’iisul Wasaaraha, ayaa wasiirrada mid mid u weydiiyey su'aallo ku saabsan waxyaabaha uga hirgalay yoolashii la dejiyey ee ay sanad ka hor la wadaageen shacabka Soomaaliya, si loo qiimeeyo, isla markaana h**ey loogu sii wado guulaha la gaaray.
Mudane Xamsa oo uga mahadceliyey Wasiirrada shaqada baaxadda leh ee ay qabteen, ayaa hoosta ka xarriiqay sida ay muhiim u tahay in la sii dardargeliyo shaqada, lana joogteeyo isla xisaabtanka lagu horumarinayo hufnaanta hey’adaha dowladda.
—Dhammaad—

...

08/18/2025

WARARKA MAANTA 18ka Agoosto, 2025 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa raba in la cayriyo/eryo Raysal Wasaare Mudane Xamsa Cabdi Barre “Waarikoow/Dhaweeye”? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha cusub ee ? Yaa diiday inuu sameeyo Maxkammadda Dastuuriga ah Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa ogolaaday inay qoysaskiis iyo qaraabadiisa inay dhacaan hantida dadweynaha Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa maanta diidan inay shiraan mucaaradka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa wakhtiga ka dhammaan rabaa oo doorasho cod iyo qof qaban doona Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa beddelay Taliyaha Nabad Sugida laba jeer Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa baabi’iyey Ciidanka Xoogga Dalka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Ha Wiqleyso!
Muqdisho 18ka Agoosto 2025 Warsaxafadeed kasoo baxay Wasaaradda Gaashaandhigga Xukuumadda Fedaraalka Soomaaliya ayaa lagu shaaciyay in howlgal qorsheysnaa oo ka dhacay deegaanka Buurdhuxunle ee gobolka Bakool lagu dilay sarkaal sare oo ka tirsana kooxda Al-shabaab.
Sarkaalkan ayaa magacabiisa lagu sheegay Xuseen Macalin Xasan (Magaalabeen), kasoo ay Wasaaradda Difaacu sheegtay inuu ka tirsanaa Al-shabaab mudo 15 sano ah.
Warsaxafadeedka ayaa sidoo kale lagu sheegay in sarkaalkan uu kasoo howlgalay gobollada Hiiraan, Shabeellada Dhexe, Shabeellada Hoose, Mudug, Galgaduud, Baay, Bakool iyo Gedo, isagoona xilalka kala duwan soo qabtay.
"Dhagarqabaha la khaarajiyay Xuseen Macallin Xasan (Magaalabeen) wuxuu horay soo noqday:
* Madaxa howlgelinta dagaalka ee Gobollada Baay, Bakool iyo Gedo.
* Madaxa baadda xoolaha ee gobolka Bakool.
* Madaxa sirdoonka kooxda ee gobollada Labada Shabeelle iyo Hiiraan.
Sidoo kale waxaa uu soo noqday ku-xigeenkii Fu’aad Maxamed Shongole ee marin-habaabinta iyo faafinta afkaaraha xagjirka ah" ayaa lagu yiri qoraalka kasoo baxay Wasaaradda Gaashaandhigga Soomaaliya.
Wasaaradda Gaashaandhigga waxay sido kale cadeysay in howlgallada noocaan oo kale ah ay sii socon doonaan ilaa inta laga ciribtirayo kooxda guud ahaan deegaanada ay kaga sugan yihiin gobolada dalka.
Muqdisho 18ka Agoosto 2025 Isla-xisaabtanka wax-qabadka Xukuumadda DanQaran inta uu socdo waxa aan ka wada hadli doonaa qorsheyaashii aan shacabka Soomaaliyeed la wadaagnay wixii inooga hirgalay, caqabadaha yimid iyo waxa inala gudboon, saddex sano ayaan soo dhammaynay waxaan galnay sanadkii afaraad, waxaan hubaa waddanka in aad shaqo wayn ka qabateen dhinac kasta marka laga fiiriyo.
Saddex sano ka hor markii aad timaaddeen iyo maanta labo waji oo kala duwan ayey leedahay magaalada Muqdisho, haddii ay tahay dhanka horumarka iyo amniga, intaas Muqdisho iska badeshay in la eg ayaa iska badeshay dalka oo dhan, haddii ay tahay dhanka dhaqaalaha, horumarka, adeegga bulshada, siyaasadda iyo arrimaha dibedda.
Waxaa la hubaa isbeddelkaas in uusan iskaga imaan si kadis ah ee uu ku yimid dadaal ay bixiyeen Golaha Wasiirrada oo kaashanaya shacabka Soomaaliyeed iyo saaxiibbada kale ee aan leenahay, waana idinkaga mahadcelinayaa dadaalka aad muujiseen, iyada oo caqabado badan oo dhinac walba leh ina horyaallaan.
Ummaddii nasiib leh waxaa haga dowlad wanaagsan, oo leh arag iyo qorsheyaal cad-cad, isla markaana leh akhlaaq siyaasadeed, dhaqameed oo lagu dayan karo, intaas hadday meesha ka baxdo hoggaan iyo dowladnimo wanaagsan ka jiraan.
Soomaaliya aragti fog oo dhigan oo jiilba jiil ka dhaxlo hadda ka hor ma yeelan, Dowladdan uu hoggaamiyo Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud, waxa ay la timid aragti dheer oo la rabo soddon iyo shan sano in ay socoto Xukuumadda DanQaranna waxa ay la timid qorsheyaashii lagu gaari lahaa aragtidaas xaqiijinaysa jid wanaagsan oo la iska dhaxli karo.
Barri laga bilaabo waxa aan is weydiinayno waa qorsheyaashii aan dhiganay ee kala saxiixanay, ayaan eegaynaa waxa inooga hirgalay, wixii inoo hirgalay waa inoo hirgaleen ee wixii inoo hirgali waayey maxay inoogu hirgeli waayeen, taas ayaan is weydiin doonaa iyo halkaas meesha aan uga dhaqaaqayno annaga oo fulinayna qorsheyaashii noo dagsanaa.
Muqdisho 18ka Agoosto 2025 Wasiirka Wasaaradda Maaliyadda Xukumadda Federaalka Soomaaliya Biixi Iimaan Cige ayaa shaaciyay in dowladda ay diyaarisay qorshe looga hortagayo gaadiidka la baxsada Canshuurta.
Wasiir Biixi ayaa sheegay in Wasaaraddiisa ay keenay nidaam Kaamirooyin casri oo soo qaban doona gaadiidka aan bixin canshuurta, isagoona tilmaamay in nidaamkan uu qeyb weyn ka qaadan doono casriyeynta hay’addaha dowladda Fedaraalka.
Wuxuu sidoo kale xusay wasiirka in magaalada Muqdisho ay ka howl galaan in ka badan 60 kun oo gaadiid ah, hayeshee kaliya ay diiwaan gashan yihiin 25 kun oo gaadiid.
“Waxaan soo wadna nidaam Kaamirooyinka magaalada ku xiran ay soo qaban doonaan gaariga aan canshuurta bixin ee la baxsada ” ayuu yiri Wasiirka Maaliyadda Soomaaliya Biixi Iimaan Cige.
Hadalkan kasoo yeeray Wasiirka Maaliyada ayaa ku soo aadaya, iyadoo dowladda Fedaraalka ay ku dadaaleyso casriyeynta adeegyada bulshada iyo sidii looga fogaan lahaa musuqa iyo isdaba marinta.
Ugu dambeyntii Wasiirka Wasaaradda Maaliyadda Soomaaliya ayaa ugu baaqay shacabka iyo darawallada gaadiidka inay si buuxda ula shaqeeyaan nidaamka cusub, si looga wada faa’iidaysto adeegyada dowladda oo ku tiirsan canshuuraha shacabka.
Muqdisho 18ka Agoosto 2025 Guddoomiyaha guddiga madaxa banaan ee doorashooyinka Qaranka iyo Soohdimaha Cabdikariin Axmed Xasan ayaa shaaciyay in si rasmi ah loo soo gabagabeeyay diiwaan galinta doorashada qof iyo codka ah ee degmooyinka gobolka Banaadir.
Guddoomiye Cabdikariin Axmed ayaa xusay in la diiwaan galiyay ku dhawaad hal milyan oo ah shacabka ku nool magaalada Muqdisho, kuwaasi oo xaq u yeelan doona iney codeeyaan.
Wuxuu sidoo kale tilmaamay gudoomiyaha guddiga doorashooyinka iyo Soohdimaha Qaranka in shacabka reer Muqdisho ay dhawaan soo dooran doonaan golaha deegaanka iyo Duqa magaalada Muqdisho.
“30-ka bisha October 2025, shacabka Muqdisho waxay u dareeri doonaan doorashada Golaha Deegaanka iyo Duqa Magaalada Muqdisho, waxaan aad ugu faraxsanahay in tiro ku dhow hal milyan oo qof ay noo diiwaan-gashan yihiin, kuwaas oo liiskooda aan shaaci doono 27-ka bishaan” ayuu yiri guddoomiyaha guddiga Madaxabanaan ee doorashooyinka Qaranka Cabdikariin Axmed Xasan.
Guddoomiyaha ayaa sidoo kale sheegay in magaalooyinka Laascaanood ilaa Xudur ay ka socoto diiwaan galinta doorashada qof iyo codka ah, islamarkaana dhawaana la filayo in la soo gaba gabeeyo.
Ugu dambeyntii dowladda Fedaraalka Soomaaliya ayaa ku dadaaleysa in dalka ay ka qabsoonto doorasho qof iyo cod ah, waxaana arintaasi si weyn uga soo horjeeda mucaaradka dowladda iyo madaxda maamul goboleedyada Jubbaland iyo Puntland oo u arka inaan xiligaan dalka ka qabsoomi karin doorasho qof iyo cod ah.

Warqaad TV | Warar iyo Warbixino Sugan | - Si aad uga mid noqoto Saaxiibada sida joogtada ah noogu xiran Subscribe saar - Mahadsanid , , ...

08/17/2025

WARARKA MAANTA 17ka Agoosto, 2025 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxuu kashifay Madaxweynihii h**e Mudane Shiikh Shariif Shiikh Axhmed “Shiikh Khiyaanoole” oo u dhaartay Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Maxuu Raysal Wasaare Mudane Xamsa Cabdi Barre ugu baaqay inuu iscailo Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh oo ku fashilmay hoggaanka iyo siyaasadda dalka? Yaa noqday Madxweynaha ugu musuqmaasuqa badan adduunka Madaxweyne Mudane Xassan “Dhuuso-Fooxiye” Iyo Xaasaskiisa? Yaa barakiciyey shacabka ? Yaase meelaha/goobaha laga barakiciye la siiyey? Yaa diiday inuu sameeyo Maxkammadda Dastuuriga ah Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa ogolaaday inay qoysaskiis iyo qaraabadiisa inay dhacaan hantida dadweynaha Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa maanta diidan inay shiraan mucaaradka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa wakhtiga ka dhammaan rabaa oo doorasho cod iyo qof qaban doona Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa beddelay Taliyaha Nabad Sugida laba jeer Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa baabi’iyey Ciidanka Xoogga Dalka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Ha Wiqleyso!
Muqdisho 17ka Agoosto 2025 Madaxweyne ku-xigeenka Dowladd Goboleedka Hirshabeelle Mudane Yuusuf Axmed Hagar (Yuusuf Dabageed) ayaa garoonka diyaaradaha Aadan Cadde ee magaalada Muqdisho ka sagootiyey 50 ka mid ah xaq u dirirka deegaanka (Macawiisleey), kuwaas oo kasoo kabtay dhaawacyadii kasoo gaaray dagaalka lagula jiro Khawaarijta.
Qaar ka mid ah xubnaha Ciidamada Deegaanka ee maanta u safray magaalada Buuloburte ayaa Dowladda Federaalka Soomaaliya iyo Maamulka Hirshabeelle uga mahadceliyey daryeelka caafimaad ee loo fidiyey, iyagoo dib ugu laabtay furimaha dagaalka, dibna ula midoobay qoysaskooda oo muddo ay kala maqnaayeen.
Muqdisho 17ka Agoosto 2025 Guddoomiyaha Guddiga Amniga iyo Difaaca Aqalka Sare ee Baarlamaanka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Sanatar Aadan Cabdinaasir Maxamed ayaa maanta kulan kula yeeshay Wasiirka Wasaaradda Gaashaandhiga XFS, oo uu weheliyo Wasiiru-Dawlaha Wasaaradda.
Kulanka ayaa diiradda lagu saaray xoojinta wada-shaqaynta Guddiga iyo Wasaaradda gaar ahaan isla-xisaabtanka iyo korjoogtaynta iyo horumarinta howlaha amniga iyo difaaca qaranka.
Sidoo kale Guddoomiyaha guddiga ayaa Wasiirka ka dhageystay warbixin ku saabsan la dagaalanka Khawaarijta iyo guulaha ay gadheen ciidanka Xoogga dalka, iyagoo deeggaanno horleh ka xoreeyey kooxaha Khawaarijta ah iyo dardargelinta howlgalada socda ee lagu xoreynayo deegaannada ay kooxaha argagixisadu wali ku dhuumalaysanayso.
Ugu dambeyntii, Guddoomiyaha guddiga ayaa ka codsaday shacabka Soomaaliyeed in ay la shaqeeyaan ciidanka qaranka si loo xoreeyo deegganada ay wali ku suganyihiin argagixisadu.
DHAMMAAD
Kenya 17ka Agoosto 2025 Dowladda Kenya ayaa daaha ka qaaday baahida loo qabo taageero caalami ah si loo xoojiyo dadaallada la-dagaallanka argagixisada ee ka socda gudaha Soomaaliya, iyadoo si gaar ah diiradda u saareysa baahida degdegga ah ee loo qabo in la buuxiyo saldhigyadii ay ka baxeen qaar kamid ah Ciidamada Howlgalka Midowga Africa.
Taliska Ciidanka Difaaca Kenya oo uu hoggaaminayo Taliyaha Guud, General Charles Kahariri, ayaa toddobaadkan la kulmay Taliyihii h**e ee Taliska Ciidamada Maraykanka ee Afrika (US AFRICOM), General Michael Langley, isagoo uga warramay walaaca Kenya ka qabto xaaladda amni ee Soomaaliya.
Bayaan kasoo baxay KDF ayaa lagu sheegay in General Kahariri uu muujiyey walaac xooggan oo ku saabsan hoos u dhaca tirada ciidamada Afrikaanka ee jooga Soomaaliya, isagoo ka digay in arrintani ay halis gelin karto horumarkii laga gaaray xasilloonida dalkaasi.
Wuxuu ugu baaqay beesha caalamka inay dib u cusbooneysiiso taageerada ay siiso geeddi-socodka nabadda Soomaaliya iyo dadaallada xasilinta Geeska Afrika.
Si loo yareeyo khatarta ka dhalan karta ka bixitaanka ciidamada, Kahariri wuxuu sheegay in dalal ay ka mid yihiin Kenya ay la galeen Soomaaliya heshiisyo amni oo labo-geesood ah.
Si kastaba ha ahaatee, wuxuu carabka ku adkeeyay in heshiisyadaasi aysan noqon karin kuwo waara haddii aan la helin taageero caalami ah oo xooggan.
Kenya waxay si cad ugu dhawaaqday baahida loo qabo iskaashi caalami ah si loo ilaaliyo amniga gobolka, iyadoo diiradda la saarayo Soomaaliya oo ah xuddunta khatarta argagixisada ee Geeska Afrika.
Muqdisho 17ka Agoosto 2025 Madaxweynihii h**e ee Soomaaliya, Sharif Sheekh Axmed, ayaa si adag uga digay qorshe uu sheegay in ay wado dowladda Federaalka Soomaaliya oo lagu doonayo in lagu xiro xafiiska siyaasadda ee Qaramada Midoobay (UNSOM) ee dalka.
Shariif Sheekh Axmed ayaa ku tilmaamay arrintaas mid khatar galin karta hufnaanta doorashooyinka soo socda isla markaana keeni karta kala qeybsanaan qaran kadib shir jaraaid uu ku qabtay magaalada Muqdisho.
Waxa uu Madaxweynihii h**e ee Soomaaliya Sheekh Shariif cadeeyay in haddii la yareeyo doorka iyo kormeerka beesha caalamka, ay taasi fursad siin karto in doorashooyinka la musuqmaasuqo loona weeciyo jihada ay daneynayso dowladda talada haysa.
"Iska fogeynta bahwadaagta caalamiga ah, gaar ahaan waqtigan xasaasiga ah, waxay dhaawici kartaa kalsoonida shacabka iyo hannaanka dimuqraadiyadda ee ay Soomaalidu hiigsanayaan," ayuu yiri Sharif Sheekh Axmed.
Madaxweynihii h**e ayaa ku booriyay dowladda in ay ilaaliso wada-shaqeynta ay la leedahay Qaramada Midoobay iyo hay’adaha kale ee caalamiga ah, si loo helo doorasho xor iyo xalaal ah oo si siman uga qayb qaataan dhammaan daneeyeyaasha siyaasadeed ee dalka.
Dowladda Federaalka ayaan weli si rasmi ah uga jawaabin eedeymaha uu jeediyay madaxweynihii h**e.

...