
09/21/2025
WARARKA MAANTA 21ka Siteembar, 2025 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa la afgamin rabaa Madaxweyne mise Raysal Wasaare? Maxuu Madaxweyne Xassan “Dhuuso-Fooxiye: oo soo aaday kulanka golaha Qaramada Midoway ee ? Yaa boobayhantidii dadweynaha Madaxweyne Mudane Xassan “Dhuuso-Fooxiye”? Yaase shacabka dhibay oo burburiyey noloshooda? Yaa diiday inuu sameeyo Maxkammadda Dastuuriga ah Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye” oo beddelay dastuurkii dalka? Yaa diiday in la dhiso Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa ogolaaday inay qoysaskiis iyo qaraabadiisa inay dhacaan hantida dadweynaha Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa maanta diidan inay shiraan mucaaradka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa wakhtiga ka dhammaan rabaa oo doorasho cod iyo qof qaban doona Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa beddelay Taliyaha Nabad Sugida laba jeer Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa baabi’iyey Ciidanka Xoogga Dalka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Ha wiqleyso!
Muqdisho 21Ka Siteembar2025 R𝐚'𝐢𝐢𝐬𝐮𝐥 𝐖𝐚𝐬𝐚𝐚𝐫𝐞 𝐗𝐚𝐦𝐬𝐚” 𝐗𝐮𝐤𝐮𝐮𝐦𝐚𝐝𝐝𝐚 𝐃𝐚𝐧𝐐𝐚𝐫𝐚𝐧 𝐰𝐚𝐱𝐚 𝐚𝐲 𝐝𝐚𝐝𝐚𝐚𝐥 𝐛𝐚𝐝𝐚𝐧 𝐠𝐚𝐥𝐢𝐬𝐚𝐲 𝐭𝐚𝐲𝐞𝐲𝐧𝐭𝐚 𝐰𝐚𝐱𝐛𝐚𝐫𝐚𝐬𝐡𝐚𝐝𝐚 𝐝𝐚𝐥𝐤𝐚
Muqdisho, Axad, 21 Sebteembar 2025: — Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xamsa Cabdi Barre, ayaa maanta dhagax-dhigay xarunta Wasaaradda Waxbarashada, Hiddaha iyo Tacliinta Sare, taasi oo laga hirgelinayo dhisme casri ah oo qeyb ka qaadan doona horumarinta deegga Waxbarasho ee dalka.
Ra’iisul Wasaaraha ayaa sheegay in dib-u-dhiska xarunta Wasaaradda Waxbarashada dalka ay muujinayso dadaalka dowladda ee ku aaddan tayeynta adeegyada bulshada iyo barbaarinta Ubadka Soomaaliyeed, maadaama ay wasaaraddani ka mid tahay tiirarka ugu muhiimsan ee dowladda.
“Xukuumadda DanQaran waxa ay dadaal badan gelisay tayeynta waxbarashada dalka iyo casriyeynta dhammaan nidaamyada waxbarashada bilow ilaa dhammaad, waxaa la dhisay Guddiga Tacliinta Sare si loo helo waxbarasho jaamacadeed oo horumarsan, Waxaana naga go’an in ubadkeennu helaan aqoon iyo xirfad tayo sare leh”. Ayuu yiri Ra’iisul Wasaare Xamsa.
“Wasaaraddaan Waxaa ay ka mid tahay Wasaaradaha ugu muhiimsan dalka, maadaama ay maamuleyso wixii ugu muhiimsanaa ee dalkani uu lahaa oo ah ubadka, dhallinyarada doonaya in ay wax bartaan dowladda waxaa ay ku leeyihiin waa in ay hagaajiso goobihii ay wax ku baran lahaayeen”.
Ra’iisul Wasaaraha ayaa uga mahadceliyey masuuliyiinta Wasaaradda Waxbarashada dalka dadaalkooda ku aaddan horumarinta adeegga waxbarasho ee dalka, ilaalinta xogta ardayga iyo casriyeynta nidaamka tacliinta.
— Dhammaad —
Muqdisho 21Ka Siteembar2025 Madaxweyne Kajjoog dhiiqaad lugaha la galoohoysaa ee kajjoog!
Dhulka danta guud waa hanti ay wadaagaan muwaadiniinta masuulna ay uga tahay dowlada, waxaana loogu talagalay inay ka faa’iideystaan bulshada oo dhan, gaar ahaan kuwa danyarta ah ee aan haysan meel ay ku nastaan. Marka la xaraasho dhulkan oo masaakiinta laga raro, waxaa dhacaysa kow, iney waayaan meel ay ku noolaasaan iyo labo cadaalad darro iyo dulmi ka hor imanaya mabda’a Islaamka iyo dhaqanka wanaagsan ee soojireenka ah.
Allaah (SWT) wuxuu yiri:
وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُوا بِهَا إِلَى الْحُكَّامِ لِتَأْكُلُوا فَرِيقًا مِّنْ أَمْوَالِ النَّاسِ بِالْإِثْمِ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ
(البقرة: " Ha cunina hantida dadka si baadil ah, hana u siinina laaluush kuwa xukunka haaya si aad si baadil ah ugu cuntaan hantida dadka xumaan iyo dulmi idinkoo og.”
Sidoo kale Nabigeenna (NNKH) wuxuu yiri:
مَنْ ظَلَمَ قِيدَ شِبْرٍ مِنَ الْأَرْضِ طَوَّقَهُ اللَّهُ إِيَّاهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنْ سَبْعِ أَرَضِينَ
(رواه البخاري ومسلم)
“Qofkii si dulmi ah dhulka cid kale uga qaata, Alle wuxuu maalinta qiyaame qoorta kaga xannibi doonaa toddobo dhul oo is dul saaran.”
Aayaddan iyo xadiiskani waxay ina tusayaan in xaraashka iyo xoog ku qaadashada dhulka dadka masaakiinta ah ay tahay arrin diinta Islaamka ka hor imanaysa, isla markaana dhalin karta caro dadweyne iyo khalkhal bulsho.
Taariikhdu waxay marag ka tahay waxa ka dhalan kara in dulmi iyo xoog lagu qaato xuquuqda shacabka:
Aan fiirino dhowrka tusaale.
Dadka Nebal ayaa markii laga xanibay adeegyada isgaarsiinta lana maquunjyay ku kacay bannaanbaxyo ballaaran, taas oo dhalisay fowdo iyo khasaare naf iyo maalba leh ugu dambeyna lagu riday dowladii wadanka oo dhan.
Wadanka Suudaan dhowr jeer ayaa kacdoonno ka dhashay cadaalad darro iyo xaraash dhul iyo hanti shacabka laga qaaday, taas oo horseeday dagaallo iyo burbur dowladeed ilaa Suudaan ay u kala go'do labo dal.
Dalal kale oo Afrika ah hadii aan iyaga Fiirinana, Taariikhdu waxay caddeysay in markasta oo shacabka la cadaadiyo, ay kacaan, iyadoo natiijadu noqoto nabadgelyo darro iyo burbur dhaqaale, tusaale dheer inaga oo aan raadinin burburkii sodonka sano ee aan sooo marnay waxa uu ka dhashay kacdoon dad weyne ee Dowladii Militariga ee Soomaaliya.
Mudane Madaxweyne, bulshada Soomaaliyeed waxay maanta u baahan tahay caddaalad, isku-duubni iyo nabad. Amarka xaraashka dhulka masaakiinta waa mid dhaawici kara kalsoonida shacabka ee dowladnimada, isla markaana kicin kara kacdoon dadweyne oo sababi kara burbur aan laga soo kaban karin.
Hadaba waxaan kaa dalbanayaan inaad si degdeg ah u qaado talaabooyiinkan soo socda
1) Garsoorka iyo Booliska far in aysan bulshada dulminin.
2) Dhulka danta guud haloo daayo dadka danyarta ah.
3) Dowladdu waa iney u jiheysataa iney la timaado qorshe doorasho oo loo dhanyahay.
4) Dowlada waa ineysan qasbin bulshada oo ay joojiso caburinta.
Ugu dambeyntii, Nabigu (NNKH) wuxuu yiri:
مَا مِنْ عَبْدٍ يَسْتَرْعِيهِ اللَّهُ رَعِيَّةً يَمُوتُ يَوْمَ يَمُوتُ وَهُوَ غَاشٌّ لِرَعِيَّتِهِ إِلَّا حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ
(رواه مسلم)
“Qofka Alle masuul uga dhigo dad, oo uu dhinto isagoo khiyaano u geystay dadkii loo dhiibay, Jannada Alle waa ka xaaraantinimeeyaa.”
Haddaba Madaxweyne, masuuliyadda Alle kugu dhiibay ummada Soomaaliyeed waa mid culus, bulshada adiga ayaa masuul lagaaga dhigay, ee fadlan ka digtoonow dulmiga iyo amarada keeni kara kacdoon dadweyne.
New York 21Ka Siteembar2025 Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay waa golaha nabadda iyo amniga ee ugu sarreeya adduunka iyo madasha iskaashi, taas oo leh wadashaqeyn dhinacyo badan leh, muddo tobannaan sano ah ka dib, Soomaaliya waxay noqotay xubin aan joogto ahayn muddada 2025-2026.
Halkaan waxaa ka muuqda, Ergeyga Joogtada ah ee Soomaaliya u fadhiya Qaramada Midoobay oo khudbad ka jeediyay fadhi uu lahaa golaha.
Awdal 21Ka Siteembar2025 “Xog kasoo baxday baadhitaan lagu sameeyay weerar uu sheegay Wakiil Ku-xigeenka Somaliland ee Jabuuti in koox aan la garanayn kusoo qaaday laba jeer, ayaa lagu sheegay in wakiilku isagu xabado isku dhuftay, naftiisana dhaawac u geystay sababo aan illaa hadda la garanayn awgood.
Guddida Nabadgelyada ee Gobolka Awdal oo baadhitaan ku sameeyay weerarrada la sheegay in lagu qaaday Wakiil Ku-xigeenka Somaliland ee Jabuuti, Cabdifataax Cilmi Muxumed, ayaa sheegay in ay ogaadeen in wakiilku uu isagu is dhaawacay, kadib markii ay sameeyeen baadhitaan, isla markaana uu xabbad isagu isku riday.
Wakiilku waxa uu maalmo ka hor sheegay in koox hubeysan ku weerartay isagoo safar ku marayay jidka isku xidha Boorama iyo Gabiley, dhaawicii soo gaadhayna loo dhigay isbitaalka Boorama. Hase yeeshee markii uu kasoo bogsaday dhaawacii h**e ee isbitaalka kasoo baxay, ayuu mar kale sheegay in gurigiisa lagu soo weeraray isla markaana xabbad afka kaga dhacday.
“Tani waxa ay ahayd, sida nooga muuqata baadhista, in uu baastooladda afka gashaday kadibna gudaha iskaga dhuftay, isagoo ciridkiisa ka ilaalinaya. Waa baastooladda nooca yar yar ee Turkiga sameeyo, waxaana noo soo baxday in rasaasta iyo baastooladdii la adeegsaday ay isleeyihiin,” ayuu yidhi Taliyaha Laanta Baadhista Dambiyada Gobolka Awdal, Dhamme Maxamed Cabdillaahi Muuse.
Guddidu waxa kale oo ay sheegeen in dhakhtarku xaqiijiyay in dhaawaca ka muuqday wakiilka aanu ka imaanin xabbad dibedda kaga timid, balse uu gudaha iskaga dhuftay. Sidoo kale, markii ay baadhis sameeyeen waxay sheegeen in ay ogaadeen in baastoolad uu haystay uu u adeegsaday dhaawacyadaas, isla markaana ay gurigiisa ka heleen kiniinno loo isticmaalo xanuunnada dhimirka.
Ilaa hadda lama oga sababta ku kalliftay falalkaas. Waaxda baadhistuna waxay sheegtay in wakiilku labada jeerba sheegay in aanu garanayn cidda xabbadda ku dhuftay, balse raadadka rasaasta oo laga helay gurigiisa ay caddeeyeen in aanu weerar dibedda kaga iman, isla markaana uu isagu isku dhuftay xabbaddaas, baastooladdana uu gurigiisa kaga tegay.
Muqdisho 21Ka Siteembar2025 “Wasiirka Gaashaandhigga Soomaaliya, Ahmed Moallim Fiqi, ayaa si cad ugu muujiyey taageero Congress-woman Ilhan Omar oo laga soo doorto gobolka Minnesota ee dalka Maraykanka, taasoo keentay fal-celin siyaasadeed oo gudaha iyo dibaddaba laga dareemay.
Wasiir Fiqi ayaa bartiisa Facebook ku qoray: “Haddii gabadheenna loo beegsanayo aqoonsigeeda, si adag ayaan u garab istaagi doonaa… Anigoo ah Wasiirka Gaashaandhigga Soomaaliya, si cad ayaan u leeyahay Waxaan la jirayaa Ilhan.”
Fiqi wuxuu sidoo kale ku tilmaamay Ilhan “gabar tusaale fiican u ah bulshada,” isagoo xusay inay guul gaartay “iyada oo aan cidna ku tiirsanayn.”
Wuxuu carrabka ku adkeeyay in dadka dhaleeceynaya aysan xaq u lahayn in ay "Soomaaliya ku eedeeyaan ama u gafaan meesha ay ka dhalatay awgeed."
Hadalka Wasiirka ayaa si degdeg ah u kiciyey dood ku saabsan hab-dhaqanka diblomaasiyadeed iyo faragelinta arrimaha gudaha ee waddan kale.
Hadalka Wasiirka ayaa yimid kadib markii Ilhan Omar ay dhaleeceyn adag ay kala kulantay Madaxweynaha dalka Maraykanka Donald Trump oo wax ka sheegay Dalka ay kasoo jeedo ee Soomaaliya si lamid ah markii ay habka qaxootiga ah ay ku galaysay wadankaasi.
Ilhan Omar, oo ah gabadh Soomaali-Maraykan ah, kana tirsan Xisbiga Dimoqraadiga, ayaa marar badan wajahday dhaleeceyn la xiriirta aragtideeda siyaasadeed iyo asalka dalka ay ka soo jeedo, Si kastaba ha ahaatee, waxay kaloo tahay si weyn taageero uga haysataa bulshada Soomaaliyeed ee Maraykanka ku nool iyo kuwa gudaha Soomaaliya.
si aad u hesho wararkii ugu dambeeyay Soomaaliya,Caalamka iyo madadaalo nagu soo biir