Somali National Journal

06/10/2025

WARARKA MAANTA Juun 10, 2025 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxuu qaban karaa Duqa Muun-Gaab? Meeqo bilood ayaa u hartay Madaxweynaha xilka iyo siyaasadda dalka ku fashilmay Mudane Xassan “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa dhisi waayey Madaxweyne Abgaal ah oo hadda siyaasadda ku fashilmay? Yaa diiday inuu dhiso Madaxweyne Mudane Xassan Shikh “Dhuuso-Fooxiye” pp ah ? Yaa beddelay dastuurka federaalka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa diiday inuu sameeyo Maxkammadda Dastuuriga ah Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa diiday inuu sameeyo maqaamka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa ogolaaday inay qoysaskiis iyo qaraabadiisa inay dhacaan hantida dadweynaha Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa maanta diidan inay shiraan mucaaradka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa wakhtiga ka dhammaan rabaa oo doorasho cod iyo qof qaban doona Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa beddelay Taliyaha Nabad Sugida laba jeer Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa baabi’iyey Ciidanka Xoogga Dalka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Ha Wiqleyso!
Muqdisho Juun 10 2025 Mar waxay leeyihiin madaxweynihii albaabada ayuu naga xirtay oo cidna la hadli maayo, markii gogol wadahadal loo fidiyayna waa diidan yihiin.
Dalka dibadiisa ayay ku wada ciideen, oo Midkoodna dalka kuma ciidin halkaas ayayna warsaxaafadeed ka soo saarayaan!
Xafiisyada ajnabiga waa isku ciriirinayaan, waana ku hor cabaadayaan marka madaxdii dalku ay casuuntana waa ka madax adaygayaan.
Haddana dalka ayaan samatabixinaynaa ayay leeyihiin!.! Waa niman ayaga in la samatabixiyo u baahan!.!
Muqdisho Juun 10 2025 Madaxweynihii h**e Galmudug Cabdikariim Xuseen Guuleed ayaa sheegay in Dowladda Soomaaliya looga baahan yahay intaan la gaarin 15ka June ee la doonayo inuu dhaco Shirkii uu ku baaqay Madaxweyne Xasan Sheekh in la dhiso guddiyo farsamo oo ka ka socda dhinacyada ay gogosha quseeyso.
Warsaxaafadeed uu soo saaray ayuu ku sheegay in guddiyadaan farsamo ay muhim u noqon doonaan in gogoshu noqoto mid miro dhal ah, loogana gaaro xal waara xaaladaha cakiran ee Soomaaliya ka taagan.
Waxaa uu shaaca ka qaaday in mar kale uu caddeynayo in ka hor furitaanka shirka, ay lama huraan tahay in la dhiso guddiyo farsamo oo metelaya dhammaan dhinacyada ay khusayso, si ay isula meel dhigaan arrimaha aasaasiga u ah guusha shirkan.
Cabdikariim Xuseen Guuleed ayaa soo bandhigay sidoo kale muhiimada ay leedahay in Ajandaha rasmiga ah ee shirka uu noqdo mid wada xaajood laga sameeyo si loogu heshiiyo qodobbada hortebinta leh ee looga baxayo siyaasadda cakiran ee dalka ka jirta.
Ugu dambeyntii waxa uu soo jeediyay in si waqtiga looga faaideysto, aragtiyada iyo mowqifyadana loo mideeyo in ay lagama maarmaan tahay in shirarka la mideeyo oo hal gogol oo loo dhanyahay laga dhigo.
Saacadihii lasoo dhaafay waxaa isasoo taraayay walaaca laga qabo in markale uu hakad ku imaan doono shirka wadatashiga ee Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud uu iclaamiyay si go'aano mideeysan looga gaaro arrimaha muranka badan ay ka taagan yihiin sida Dastuurka, Doorashooyinka 2026, ammaanka iyo waxa laga yeelayo Dowlad Goboleedyada maqan ee siyaasad ahaan ay is hayaan Dowladda.
Jubbaland Juun 10 2025 Madaxweyne Kuxigeenka kowaad ee Dowladd Goboleedka Jubbaland Maxamuud Sayid Aadan oo kulan la qaatay Guddoomiyaha Gobolka Mandera ayaa si gaar ah waxa ay uga wada hadleen sidii diiradda loo saari lahaa arrimaha la xiriira isu socodka dadka shacabka ah iyo ammaanka xuduudaha.
Sido kale shirka ayaa intiisa badan waxaa xoogga lagu saaray xoojinta iskaashiga ku aaddan xal u helidda caqabadaha ka jira xuduudaha iyo dadaallada wadajirka ah ee lagula dagaallamayo kooxda Al shabaab.
Maxamuud Sayid Aadan ayaa shaaca ka qaaday in Dowlad Goboleedka Jubaland ay dagaal xoogan ay kula jirto kooxda Al shabaab ayna u ogolaan doonin inay waxyeeleeyaan ganacsiga isaga gudba degaanada xuduudaha ee Soomaaliya ay Kenya la wadaagto.
Gabagabada kulanka waxaa la isku afgartay muhiimadda ay leedahay in la dardargeliyo wada shaqeynta dhanka amniga ee xuduudaha, si loo sugo xasilloonida deegaannada xuduudka iyo in si wadajir ah looga hortago falalka amni-darro ee halis gelin kara nolosha dadka deegaanka.
Dhowr jeer oo h**ey ayay dagaalamayaal ka tirsan Al shabaab ay weeraro gaadma ah ka geeysteen Gobolka Mandheera, waxaana walaac xoogan ay ku abuurtay isku socodka ganacsatada Soomaaliyeed ee u gudba dhinaca Mandheera iyo Kenya oo dhowr jeer degaanadaas bandow kusoo rogtay si loo yareeyo weerarada Al shabaab.
UK Juun 10 2025 Dowladda UK ayaa xoojinaysa iskaashiga difaaceed ee ay la leedahay waddamada Kenya, Soomaaliya, iyo Nigeria, taas oo qayb ka ah istaraatijiyad cusub oo xoogga lagu saarayo ammaanka Afrika.
Iskaashigan ayaa lagu sheegay warbixin cusub oo ku saabsan Dib-u-eegista Difaaca (Strategic Defence Review – SDR) oo ay daabacday dowladda Ra’iisul Wasaare Keir Starmer.
Warbixintan ayaa saddexdan dal ku tilmaamtay kuwo saaxiibo istaraatiiji ah oo muhiim u ah la dagaalanka hanjabaadaha caalamiga ah iyo ilaalinta marinada ganacsiga iyo badda ee muhiimka ah.
UK ayaa Soomaaliya ku tilmaamtay in ay tiir muhiim u ah danaha amniga ee UK. Iyadoo la tacaalaysa kacdoonka sii xoogaysanaya ee Al-Shabaab. Soomaaliya ayaa UK ka heshay taageero ballaaran, oo ay ku jirto lacag dhan $3.9 milyan oo lagu kordhiyay Sanduuqa Qaramada Midoobay ee Taageerada Ciidamada Ammaanka Soomaaliyeed.
Sida lagu sheegay warbixinta, Maalgelintan ayaa taageeraysa sahayda ciidanka, nolosha ciidamada, iyo daadgureynta caafimaad, taasoo qayb ka ah dadaallada lagu xasilinayo amniga Soomaaliya
Iskaashi ballaaran oo ay UK la yeelanayso dalalka Afrika ayay sheegtay inuu noqon doono tiir muhiim u ah amniga iyo siyaasadda arrimaha dibadda ee UK ee mustaqbalka fog.

06/08/2025

WARARKA MAANTA Juun 8, 2025 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Meeqo bilood ayaa u hartay Madaxweynaha xilka iyo siyaasadda dalka ku fashilmay Mudane Xassan “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa dhisi waayey Madaxweyne Abgaal ah oo hadda siyaasadda ku fashilmay? Yaa diiday inuu dhiso Madaxweyne Mudane Xassan Shikh “Dhuuso-Fooxiye” pp ah ? Yaa beddelay dastuurka federaalka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa diiday inuu sameeyo Maxkammadda Dastuuriga ah Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa diiday inuu sameeyo maqaamka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa ogolaaday inay qoysaskiis iyo qaraabadiisa inay dhacaan hantida dadweynaha Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa maanta diidan inay shiraan mucaaradka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa wakhtiga ka dhammaan rabaa oo doorasho cod iyo qof qaban doona Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa beddelay Taliyaha Nabad Sugida laba jeer Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa baabi’iyey Ciidanka Xoogga Dalka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Ha Wiqleyso!
Muqdisho Juun 89 2025 Wararka aynu ka heleyno Degmada Deyniile ee Gobolka Banaadir ayaa sheegaya inuu geeriyooday agaasimihii Dalxiiska Degmada Deyniile oo u dhintay dhaawac kasoo gaaray weerar uu kala kulmay Koox burcad ah.
Wararka waxa ay intaa ku darayaan in agaasime Cabdalla Sheekh Ibrahim ay kooxdaan ku weerartay xaafada Cali Booy ee Degmda Deyniile iyagoo ka qaatay Mobile kii iyo bastoolad uu watay kadibna ay goobta iskaga baxsadeen.
Kooxdaan burcada ah ayaa goobtii falka ka dhacay isaga baxsaday waxaana Degmada durbaba ka bilaawday howlgal burcadaasi lagu baadi goobayo.
Dadka wax ka qaaday dhaawaca Agaasimaha ee la geeyay isbitaalka Digfeer ayaa sheegay in xabadu ay madaxa ka haleeshay maadama raga soo weerarayna ay ahaayeen burcad qoryo ku hubeysnaa.
Laamaha ammaanka oo kaashanaya Shacabka Degmada ayaa ku howlan soo qabashada gacan ku dhiiglayaasha si cadaaladda loo horgeeyo.
Muqdisho Juun 89 2025 Wasiirka Wasaaradda Gaashaandhigga Xukuumadda Federaalka Soomaaliya, Axmed Macalin Fiqi ayaa sheegay inuu socdo abaabul xoogan oo ah sidii ay dowladda dib ula wareegi laheyd deegaanada ay ku sugan yihiin kooxda Al-shabaab.
Wasiir Fiqi ayaa tilmaamay in qorshan ay si wadajir ah isaga kaashanayaan ciidanka xoogga dalka iyo kuwa Macawiisleyda, islamarkaana uu noqon doono howlgalkii lagu soo afjari lahaa maleeshiyaadka Al-shabaab. “Waxaan wadnaa qoshe Wasaaradda Gaashaandhiga ay ku dooneyso in dib loogu qabto deegaanada ay ku sugan yihiin Khawaarijta, howlgallada hadda waxay ka socdaan inta badan gobolada dalka sida Hirshabeelle, Jubbaland iyo Koofur Galbeed, waana la kordhinaya howlgalada lagu ciribtirayo Khawaarijta” ayuu yiri Wasiirka Gaashaandhigga Soomaaliya Axmed Macalin Fiqi.
Axmed Macalin Fiqi ayaa sidoo kale ka hadlay wararka sheegaya in Macawiisleyda reer Hiiraan lagu fiirsaday dagaalka mudooyinkii dambe ka dhacaayay deegaano ka tirsan gobolka Hiiraan, isagoona arintaasi ku tilmaamay waxba k**a jiraan.
“Reer Hiiraan dagaalka laguma fiirsan, waxaa la jooga ciidanka Xoogga dalka, dhaawacyada ayaa loo daaweynaya, rasaasta iyo hubka kale inta badan dowladda Federaalka ayaa bixineysa, guulaha ay soo hoyaana waa kuma muuqda aanan la qarin waana bishaareya marwalba” ayuu yiri Wasiirka Gaashaandhigga Axmed Macalin Fiqi
Hadalka Wasiirka Gaashaandhigga Soomaaliya ayaa kusoo aadaya, iyadoo dowladda iyo Macawiisleyda siyaabo kala duwan u kala sheegteen masuuliyada dilka horjoogahii ugu halista badnaa Al-shabaab ee deegaanada maamul goboleedyada Galmudug iyo Hirshabeelle Nuur Cabdi Rooble Nuunuule oo lagu dilay gobolka Hiiraan.
Hiiraan Juun 89 2025 Wararka naga soo gaaraya gobolka Hiiraan ayaa sheegaya in haatan uu dagaal culus ka socdo duuleedka deegaanka Ceel hareeri, kaasoo u dhaxeeya ciidanka Macawiisleyda Xawaadle iyo kuwa Al-shabaab.
Dagaalka ayaa yimid kadib markii ciidanka Macawiisleeyda weerar culus ku qaadeen xubno ka tirsan maleeshiyaadka oo la sheegay iney isku aruursanaayay duuleedka deegaanka Ceel hareeri.
Dagaalka ayaa lasoo sheegaya inuu yahay mid aad u xoogan oo labada dhinac isku adeegsanayaan hubka noocyadiisa kala duwan, islamarkaana dhawaqa hubka culus ee dagaalka laga maqlayo deegaano ka fog fog Ceel hareeri.
Waxaa lasoo warinaya khasaare dhimasho iyo dhaawacba leh inuu ka dhashay dagaalka haatan socda, hayeshee lama xaqiijin karo inta uu dhan yahay khasaaraha dagaalka u dhaxeeya Macawiisleeyda iyo Al-shabaab.
Dagaalkaan hadda ka socda duuleedka Ceel hareeri ayaa kusoo aadaya, iyo maalin ka hor in u dhaxeysa Ceel hareeri iyo Garas magan lagu dilay horjoogayaal iyo maleeshiyaad badan oo ka tirsana kooxda oo uu ka mid ahaa horjoogahii ugu halista badnaa Al-shabaab ee deegaanada maamul goboleedyada Galmudug iyo Hirshabeelle oo lagu magacaabi jiray Nuur Cabdi Rooble Nuunuule.
Muqdisho Juun 89 2025 Ciidamada Puntland oo kaashanaya saaxiibada caalamiga ah ayaa hawlgal ballaaran ka wada Togga Baalade, oo ah saldhiggii ugu dambeeyey oo ay ku sugnaayeen xubnaha kooxda Daacish ee gobolka Bari.
Warar lagu kalsoon yahay oo aan helnay ayaa sheegaya in ciidamada Puntland ay la kulmeen iska caabin xooggan iyo qaraxyo intii uu socday hawlgalku, taas oo sababtay dhimashada iyo dhaawaca ku dhowaad 10 askari oo ka tirsan ciidamada ammaanka Puntland.
Khasaarahan ayaa noqonaya kii ugu weynaa ee ciidamada Puntland soo gaara tan iyo markii uu bilowday hawlgalka ka dhanka ah Daacish ee Togga Miiraale.
Sidoo kale, kooxda Daacish ayaa bilowday inay qarxiyaan goobo ay uga tagaan rasaas iyo saadka milatari, si ay ugu waxyeelleeyaan ciidamada marka ay isku dayaan inay ka qaataan agabkaasi.
Hawlgalka ayaa galay maalintiisii saddexaad, iyadoo ciidamada Puntland ay hadda helayaan taageero cirka ah oo ay siinayaan diyaaradaha dagaalka ee saaxiibada caalamiga ah.
Togga Baalade, oo ku dhow magaalada Boosaaso, ayaa hadda ah goobta ugu weyn ee lagu wajahan yahay si loosoo afjaro xubnaha haray ee Daacish
Sweden Juun 8,, 2025 Hay’adda Iskaashiga Caalamiga ah ee Horumarinta ee dalka Sweden (SIDA) ayaa ku dhawaaqday iskaashi cusub oo ay la yeelatay Qaramada Midoobay si loo xoojiyo dadaallada gargaar ee bani’aadannimo ee Soomaaliya, iyadoo diiradda la saarayo horumarinta sugnaanta cuntada iyo adkeysiga bulshooyinka reer miyiga ah.
SIDA ayaa ballanqaadday $3 milyan oo dheeraad ah si ay u taageerto Mashruuca Dhisidda Adkeysiga ee Shabeellaha Dhexe (BRiMS) oo ay hormuud ka tahay Hay’adda Cuntada iyo Beeraha ee Qaramada Midoobay (FAO).
Hindisahan ayaa ujeedkiisu yahay in la taageero in ka badan 15,000 oo beeraley ah oo ku nool hareeraha wabiga, iyada oo la horumarinayo helitaanka iyo maareynta biyaha, si dib loogu soo celiyo wax-soosaarka dalagga waraabka leh ee ka jira degmada Jowhar.
SIDA ayaa h**ey u bixisay $2 milyan sanadkii 2022, taasoo wadarta guud ee maalgelinta ka dhigeysa $5 milyan saddex sano gudahood. Mashruuca waxaa lagu fulinayaa iskaashi lala leeyahay mas’uuliyiinta maxalliga ah, waxaana ku jira qaybinta agabka beeraha si loo kordhiyo wax-soosaarka.
Qaramada Midoobay ayaa sheegtay in mashruucan ay durba ka faa’iideysteen in ka badan 50,000 oo qof tan iyo markii la bilaabay, iyadoo la qorsheynayo in la gaarsiiyo 20,000 oo kale dhammaadka 2025.
Deeqda SIDA ayaa la jaanqaadaysa dhimista saboolnimada iyo taageeridda horumarka waara, iyadoo loo sii marayo Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee ee dalka Sweden.

06/07/2025

WARARKA MAANTA Juun 7, 2025 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa dhisi waayey Madaxweyne Abgaal ah oo hadda siyaasadda ku fashilmay? Yaa diiday inuu dhiso Madaxweyne Mudane Xassan Shikh “Dhuuso-Fooxiye” pp ah ? Yaa beddelay dastuurka federaalka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa diiday inuu sameeyo Maxkammadda Dastuuriga ah Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa diiday inuu sameeyo maqaamka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa ogolaaday inay qoysaskiis iyo qaraabadiisa inay dhacaan hantida dadweynaha Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa maanta diidan inay shiraan mucaaradka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa wakhtiga ka dhammaan rabaa oo doorasho cod iyo qof qaban doona Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa beddelay Taliyaha Nabad Sugida laba jeer Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa baabi’iyey Ciidanka Xoogga Dalka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Ha Wiqleyso!
Washington DC Juun 7, 2025 Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa si degdeg ah uga falcelisay go’aanka dowladda Maraykanka ee lagu mamnuucay muwaadiniinta Soomaaliyeed inay u safraan dalkaas, iyadoo muujisay rabitaankeeda ah in arrintan si diblomaasiyad leh loo xalliyo. Safiirka Soomaaliya u fadhiya Maraykanka, Danjire Daahir Xasan Cabdi, ayaa sheegay in dowladda Soomaaliya diyaar u tahay inay la shaqeyso dowladda Maraykanka si loo fahmo loona xalliyo walaacyada la xiriira amniga.

“Soomaaliya waxay si weyn u qiimeysaa xiriirka taariikhiga ah ee kala dhexeeya Mareykanka, waxayna diyaar u tahay wadahadal wax ku ool ah si loo wajaho cabashooyinka la xusay,” ayuu yiri safiirka.

Go’aankan cusub ee lagu xaddidayo socdaalka muwaadiniinta Soomaaliyeed ayaa si gaar ah u saameyn doona ardayda, qaxootiga, iyo dadka doonaya inay la midoobaan qoysaskooda ku sugan Maraykanka. Hay’adaha xuquuqda aadanaha ayaa si kulul u cambaareeyay xayiraaddna, iyagoo ku tilmaamay mid cunsuriyad salka ku haysa oo dhaawacaya xiriirka diblomaasiyadeed iyo dadaallada bini’aadantinimo.

Madaxweynaha Maraykanka, Donald Trump, ayaa saxiixay amar cusub oo lagu mamnuucayo gelitaanka muwaadiniinta ka soo jeeda 12 dal, Soomaaliyana ay ku jirto. Trump ayaa sheegay in tallaabadani lagama maarmaan u tahay sugidda ammaanka dalka, la dagaallanka argagixisada ajnabiga ah, iyo kahortagga khataraha kale ee amni.
Muqdisho Juun 7, 2025 Taliyaha Booliska Qeybta Gobolka Banaadir Macalim Mahdi ayaa sheegay in uu ka doonayo shacabka ku dhaqan magaalada Muqdisho gaar ahaan kuwa daafaha Degmooyinka ah inay xog buuxda ka keenaan kuwa hoobiyeyaasha kasoo tuuro Degmooyinkaasi.
Taliyaha ayaa u balan qaaday cidii soo sheegta maclumaadka horseedi kara in la ogaado ama gacanta lagu soo dhigo kooxaha ku howlan weerarada Hoobiyeyaasha lagu soo weeraro Caasimadda Muqdisho ay siin doonaan abaal marin lacageed uu ku farxo Qofka.
Macalim Mahdi ayaa carabka ku dhuftay in abaalmarintaasi lacageed ay bixin doonaan ay gaareyso Sodon kun oo Doolaar ($30,000), waxaana uu shacabka ugu baaqay inay la shaqeeyaan laamaha amaanka.
Mar ay saxaafadda ay su'aal ka weydiisay hadii abaalmarintaasi ay ciidanku wax ka heli doonaan hadii ay keenaan xogta Kooxahaasi ama ay soo qabtaan ayaa waxa uu tilmaamay in Shacab ama Ciidan cidii macluumaad sugan ka keenta Kooxaha caadeeystay weerarada Hoobiyeyaasha ah ee mararka qaar lagu soo weeraro caasimadda ay abaalmarintaasi siin doonaan.
Ugu dambeyn, taliyaha Booliska Qeybta Gobolka Banaadir ayaa shaaca ka qaaday in shacabku aysan dhag jalaq usiinin shaqsiyaad uu sheegay inay sumcad xumeenayaan xasiloonida iyo nabad galyda ka jirta caasimadda Muqdisho.
Muqdisho Juun 7, 2025 Waxaa maanta xaalad deganaasho ah laga soo sheegaya deegaanka Ceel hareeri ee gobolka Hiiraan iyo deegaanada ku dhadhaw oo sadaxdii maalmood ee lasoo dhaafay dagaalo xoogan ku dhexmarayeen ciidanka Macawiisleeyda iyo kuwa kooxda Al-shabaab.
Deegaanka Ceel hareeri oo ka mid ah deegaanada hoostaga degmada Moqokori ee gobolka Hiiraan ayaa ah deegaan istaraatiiji oo ku yaala xadka ay wadagaan gobolada Shabeellaha Dhexe iyo Hiiraan. Dagaaladii ka dhacay sadaxdii maalin ee lasoo dhaafay ayaa la xaqiijiyay in kooxda looga dilayku dhawaad 100 xubnood oo isugu jira horjoogayaal iyo maleeshiyaad ka tirsan Al-shabaab.
Dowladda Fedaraalka ayaa Shalay shaacisay magacyada horjoogayaasha Al-shabaab looga dilay deegaanka Ceel hareeri iney kala ahayeen Abuu Anas horjoogaha Gaadiidka Jabhadaha iyo Maxamed Axmed Xerow oo ahaa horjooge kooxeed ka tirsanaa cadowga kooxda.
Waxaa sidoo kale howlgalada laga fuliyay Ceel hareeri dhaawacyo culus lagu gaarsiiyay horjoogayaasha kala ah Nuur Cabdi Rooble Nuunuule oo ah horjoogaha maleeshiyaadka u qaabilsan gobollada Hiiraan, Shabeellaha Dhexe, Mudug iyo Galgaduud iyo Horjooge Jeylaani oo hadda ah horjoogaha ugu sarreeya ee jabhadaha kooxda.
Si kastaba ha ahaatee gobolka Hiiraan ayaa ah gobolka kaliya ee haatan uu sida tooska ah uga socdo dagaalada dalka looga ciribtirayo kooxda Al-shabaab.

06/06/2025

Governo d'Abgaal Absame oo dhabihii kala taga iyo Fashilka (AA)

06/06/2025

WARARKA MAANTA Juun 6, 2025 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Wannaagsan! Yaa diiday inuu dhiso Madaxweyne Mudane Xassan Shikh “Dhuuso-Fooxiye” pp ah ? Yaa beddelay dastuurka federaalka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa diiday inuu sameeyo Maxkammadda Dastuuriga ah Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa diiday inuu sameeyo maqaamka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa ogolaaday inay qoysaskiis iyo qaraabadiisa inay dhacaan hantida dadweynaha Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa maanta diidan inay shiraan mucaaradka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa wakhtiga ka dhammaan rabaa oo doorasho cod iyo qof qaban doona Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa beddelay Taliyaha Nabad Sugida laba jeer Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa baabi’iyey Ciidanka Xoogga Dalka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Ha Wiqleyso!
Muqdisho Juun 6, 2025 Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa Masaajidka Isbahaysiga Islaamka ee magaalada Muqdisho kula oogay Salaadda Ciidda Carafo, Kumannaan ka mid ah shacabka Soomaaliyeed, masuuliyiin iyo howlwadeennnada hay’adaha Dowladda.
Madaxweynaha ayaa Khudbad uu jeediyay Salaadda Ciidda kaddib ugu hambalyeeyay dhammaan muslimiinta caalamka, gaar ahaan dadka Soomaaliyeed Munaasabadda barakeysan ee Ciidul Adxaa oo ah astaan midnimo, isjacayl iyo farxadeed.
Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa dul istaagay kaalinta lama ilaawaanka ah ee Geesiyaasha Ciidamada Qalabka Sida iyo Halyeeyada xaq u dirirka ahi ay ku leeyihiin in si nabad loogu Ciido Caasimadda dalka iyo guud ahaan dhulka Soomaaliyeed, isaga oo shacabka Soomaaliyeed ku boorriyay in ay garab istaagaan Ciidamada, taageeridda iyo u gargaaridda dadkeenna danyarta ah iyo ka shaqeynta danta guud
Madaxweynaha ayaa munaasabadda Ciidda awgeed, waxa uu si gaar ah ugu hambalyeey Taliyeyaasha, Sarreeyaasha, Saraakiisha, Ciidamada iyo qoysaska Ciidamada Qalabka Sida ee Soomaaliyeed ee ku sugan furimaha dagaalka, kuwaasi oo difaacaya Qarannimada, midnimada iyo sharafka umadda Soomaaliyeed.
DHAMMAAD

Maraykanka Juun 6, 2025 Madaxweynaha Maraykanka Donald Trump ayaa saxiixay amar cusub oo mamnuucaya gelitaanka muwaadiniinta ka soo jeeda 12 dal oo uu ku jiro Soomaaliya, isaga oo ku sababeeyay in tallaabadan lagama maarmaan u tahay ilaalinta dalka Maraykanka "argagixisada ajnabiga ah" iyo khataraha kale ee amni.
Tallaabadan ayaa qeyb ka ah ololaha adag ee ka dhanka ah socdaalka ee uu Trump bilaabay marka uu galay muddo-xileedkiisa labaad. Waxa sidoo kale qayb ka ahayd masaafurinta boqolaal muwaadiniin reer Venezuela ah oo loo haysto xiriir ay la leeyihiin kooxaha burcad-badeedda, iyo dadaallo lagu diidayo in qaar ka mid ah ardayda ajnabiga ah ay iska diiwaangeliyaan jaamacadaha Maraykanka.
Dalalka ay saameynayso mamnuucidda buuxda ee socdaalka waa:- Afghanistan, Myanmar, Chad, Congo, Equatorial Guinea, Eritrea, Haiti, Iran, Libya, Somalia, Sudan, iyo Yemen.
Trump ayaa ku sheegay muuqaal uu soo dhigay baraha bulshada in “Maraykanku uusan oggolaan doonin cid ujeedadeedu tahay in ay dhibaato u geyso shacabka.” Waxa uu intaa ku daray in liiskaan la cusbooneysiin karo, lana dari karo dalal kale haddii loo baahdo.
Amarka mamnuucidda socdaalka ayaa dhaqan galaya 9-ka Juun 2025, saqda dhexe waqtiga Maraykanka (12:01am EDT). Fiisayaashii h**ey loo bixiyay kahor taariikhdan lama burinayo, sida lagu sheegay amar ka soo baxay Aqalka Cad.
Madaxweyne h**e Joe Biden, oo xisbiga Dimuqraadiga ah ka tirsanaa, ayaa 2021-kii buriyay xayiraaddii Trump h**ey u saaray muwaadiniinta dalal Muslimiin ah oo ay ku jirayeen Iran, Libya, Somalia, Syria iyo Yemen, isagoo xilligaas ku tilmaamay in ay ahayd sumcad darro qaran.
Muqdisho Juun 6, 2025 Madaxweynaha dowladda Federaalka Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa guud ahaan Shacabka Soomaaliyeed u diray Hambalyo ku aadan munaasabada Ciidul Carafo.
Madaxweynaha oo jeediyay khudbad dhinacyo taabaneysay ayaa ugu h**eyn si adag uga hadlay dagaalka dowladda iyo dadka deegaanka kula jiraan kooxaha loogu yeero argagixisada ee ka socdo qeybo ka mid ah gobolada dalka.
"Walaalayaal kooxaha Khawarijta waxay baneysteen dhiiga iyo maalka dadka Soomaaliyeed, waxay caqabad ku yihiin jiritaanka dowladda Soomaaliyeed, waxay abuureen baahiyo dadka ka maarmi kareen iyo in horumar gaaraan dadka Soomaaliyeed, waxan ku baaqaya in Khawarijta dagaalkooda loo midoobo" ayuu yiri madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud.
Wuxuu sidoo kale khudbaddiisa ku sheegay madaxweyne Xasan Sheekh in cafis loo fidinayo dhalinyarada dooneysa iney ka soo tagaan kooxda Al-shabaab farxada maalmahan Ciida ah awgood.
“Maalintan farxadda leh darteed dhalinyarada ka tirsan Al-shabaab waxay haystaan fursad cafis ah oo ay dadkooda ugu soo laaban karaan” ayuu yiri Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud.
Wuxuu sidoo kale dalbaday madaxweynaha in bulshada Soomaaliyeed is cafiyaan oo laga shaqeeyo mideynta isku keenida Ummadda Soomaaliyeed.
“Ummadda Soomaaliyeed waxaan ka codsanaya in Maalmaha farxadda leh ee Ciida is cafiyaan oo la xasuusto kuwo danta yar, Diinteena suuban waxay na fareysa inaan caawino kuwa danyarta ah ee walaalaheena ah” ayuu yiri Madaxweyne Xasan Sheekh.
Khudbada madaxweynaha ayaa waxaa ka mid aheyd in dowladiisa ay ka go'an tahay dhamaystirka dastuurka dalka iyo qabashada doorasho dadweyne.
"Suuratal maaha in dalkeenu uu 30 sano hal meel taagnaado oo dastuurkiisa qabyo ahaado, doorasho dadban la taagnaado, gogasha aan fidiyay way furan tahay mar walbana way furnaan doonta" ayuu yiri madaxweyne Xasan Sheekh.
Ugu dambeyntii madaxweynaha ayaa amaan iyo bogaadin balaaran u jeediyay ciidamada qalabka sida ee Soomaaliya iyo kuwa dadka deegaanka ee dagaalka kula jira Al-shabaab oo uu xusay in soo jeedkooda ku seexdaan shacabka Soomaaliyeed.
Muqdisho Juun 6, 2025- Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa si degdeg ah uga falcelisay go’aanka dowladda Maraykanka ee lagu mamnuucay muwaadiniinta Soomaaliyeed inay u safraan dalkaas, iyadoo muujisay rabitaankeeda ah in arrintan si diblomaasiyad leh loo xalliyo.
Safiirka Soomaaliya u fadhiya Maraykanka, Danjire Daahir Xasan Cabdi, ayaa sheegay in dowladda Soomaaliya diyaar u tahay inay la shaqeyso dowladda Maraykanka si loo fahmo loona xalliyo walaacyada la xiriira amniga.
“Soomaaliya waxay si weyn u qiimeysaa xiriirka taariikhiga ah ee kala dhexeeya Mareykanka, waxayna diyaar u tahay wadahadal wax ku ool ah si loo wajaho cabashooyinka la xusay,” ayuu yiri safiirka.
Go’aankan cusub ee lagu xaddidayo socdaalka muwaadiniinta Soomaaliyeed ayaa si gaar ah u saameyn doona ardayda, qaxootiga, iyo dadka doonaya inay la midoobaan qoysaskooda ku sugan Maraykanka. Hay’adaha xuquuqda aadanaha ayaa si kulul u cambaareeyay xayiraaddna, iyagoo ku tilmaamay mid cunsuriyad salka ku haysa oo dhaawacaya xiriirka diblomaasiyadeed iyo dadaallada bini’aadantinimo.
Madaxweynaha Maraykanka, Donald Trump, ayaa saxiixay amar cusub oo lagu mamnuucayo gelitaanka muwaadiniinta ka soo jeeda 12 dal, Soomaaliyana ay ku jirto. Trump ayaa sheegay in tallaabadani lagama maarmaan u tahay sugidda ammaanka dalka, la dagaallanka argagixisada ajnabiga ah, iyo kahortagga khataraha kale ee amni.

06/04/2025

WARARKA MAANTA Juun 4, 2025 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa diiday inuu dhiso Madaxweyne Mudane Xassan Shikh “Dhuuso-Fooxiye” pp ah ? Yaa beddelay dastuurka federaalka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa diiday inuu sameeyo Maxkammadda Dastuuriga ah Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa diiday inuu sameeyo maqaamka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa ogolaaday inay qoysaskiis iyo qaraabadiisa inay dhacaan hantida dadweynaha Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa maanta diidan inay shiraan mucaaradka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa wakhtiga ka dhammaan rabaa oo doorasho cod iyo qof qaban doona Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa beddelay Taliyaha Nabad Sugida laba jeer Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa baabi’iyey Ciidanka Xoogga Dalka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Ha Wiqleyso!
Moscow Juun 4, 2025 Guddoomiyaha Aqalka Sare ee Baarlamaanka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Cabdi Xaashi Cabdullaahi iyo wafdigiisa ku sugan magaaladda Moscow ee dalka Ruushka, ayaa booqday maanta masajidka cathedralka ee Moscow, waxaana ku soo dhaweeyay imaamka iyo khadiibka masajidka Mudane Ildar Galeev.
Guddoomiyaha iyo xubnaha safarkiisa shaqo ku wahelinaayey waxay booqdeen qaybaha kala duwan ee uu ka kooban yahay masjidka isla markaana uga mahadceliyay imaanka sida wanagsan ee milgalaha leh ee ay u soo dhaweyeen maamulka masjidka.
Ugu dambeyntii, Guddoomiye Cabdi Xaashi ayaa kula dardaarmay maamulka masjidka sidii dadka loo soo bandhigi lahaa wanaagga ay leedahay diinta islaamka isla markaana loo bari lahaa bulsho weynta Ruushka.
DHAMMAAD
Xafiiska Warfaafinta & Xiriirka Dadwaynaha
Golaha Aqalka Sare ee Baarlamaanka JFS.
Email:- [email protected]
Facebook: Aqalka Sare
Twitter:- Aqalka Sare
Muqdisho Juun 4, 2025 ay ku dhaaftay – La-soco qaybtii ugu dambeysay ee barnaamijka si aad u dhageysatid falanqeeye arrimaha dhaqaalaha Ismaaciil Cali Siyaad iyo Wasiirka Maaliyadda iyo Horumarinta Dhaqaalaha ee Hirshabeelle, Cabdiraxmaan Ciise Caddow oo ka hadlaya doorka muhiimka ah ee lacagaha xawaaladda ay ku leeyihiin dhaqaalaha Soomaaliya – sida qulqulka lacagahan caddaanka ah ay u awood-siiyaan qoysaska, una taageeraan ganacsiyada, sidoo kalena ay u xoojiyaan dib-u-sokabashada, isla markaasna gacan uga gaystaan horumarka muddada dheer ee Soomaaliya.
Muqdisho Juun 4, 2025 Ururka Al-Shabaab ayaa soo bandhigay diyaarad nuuca qumaatiga u kaca (helicopter) oo ay lahaayeen ciidamada Burundi, kuwaas oo dhawaan isaga baxay tuulada Xawaadley ee gobolka Shabeellaha Dhexe.
Diyaaraddan oo lagu daabulayay ciidanka Burundi ee ku sugnaa Xawaadley, ayaa la sheegay in ay cilad farsamo qabsatay, taasoo keentay in si degdeg ah loogu dajiyo meel u dhow dhul ay Al-Shabaab maamulaan.
Askartii la socotay diyaaradda iyo kabtankii waday ayaa ka cararay goobta markii ay si nabad ah diyaaraddu u degtay, taasoo fursad siisay dagaalamayaal ka tirsan Al-Shabaab inay si sahlan ula wareegaan.
Tani waa diyaaradii ugu horreysay oo aan burbur xooggan soo gaarin oo ku dhacda gacanta kooxda Al-Shabaab, waxaana aan la hubin in ciidamada Burundi ay awoodi doonaan inay dib u qabsadaan.
Al-Shabaab ayaa hadda gacanta ku haysa inta badan deegaanada gobolka Shabeellaha Dhexe, waxayna ku sugan yihiin meelo ku dhow dhow degmada Jowhar, oo ah caasimadda maamulka Hirshabeelle.
Maamulka Hirshabeelle oo lagu tiriyo maamul tan iyo sidii loo dhisay aan awood u yeelan inuu maamulo degaanadiisa ama ka difaaco Alshabaab ayaa ku tiirsan dowladda Federaalka Soomaaliya.
Si kaste ha ahaatee, diyaaraddan ku dhacday aagga Xawaadley ayay warar is khilaafsan kasoo baxayaan. Alshabaab ayaa sheegtay inay soo ridday, halka howlgalka AUSSOM uu sheegay in diyaaraddan cillad farsamo awgeed ay ugu degtay aagga Shabaabku maamulaan.
Muqdisho Juun 4, 2025 Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa Madaxtooyada Qaranka kula kulmay qeybaha kala duwan ee bulshada rayidka Soomaaliyeed waxaana Kulankaan uu horudhac u ahaa gogosha uu Madaxweynuhu ku baaqay inay qabsoomto 15ka Juun 2025.
In kastoo aan si rasmi ah Villa Soomaaliya u cadeeynin cidda rasmi ah ee tagi doonta gogoshaan, haddana waxaa muuqata durba inuu Madaxweyne Xasan Sheekh bilaabay kulamadaasi uu xusay in muhiimad ay u leedahay in shacabka Soomaaliyeed, gaar ahaan bulshada rayidka, ay door muuqda ku yeeshaan qaabaynta mustaqbalka dalka.
“Haddii aan rabno in Soomaaliya ay h**e u socoto, waa in aan ka dhaqaaqnaa meesha aan taaganahay oo aan ku raagaynay muddada dheer, Dimuqraadiyeynta dalka waa tiir muhiim u ah dowladnimada, waana in shacabka Soomaaliyeed siinaa fursad buuxda oo ay qeyb uga noqon karaan go’aan-qaadashada masiirkooda.” ayaa lagu Bayaan kasoo baxay Madaxtooyada Soomaaliya.
Sidoo kale Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh ayaa sheegay in uu sii wadi doono kulammada isdaba-joogga ah ee uu la leeyahay qeybaha kala duwan ee bulshada, si loo sii xoojiyo isu diyaarinta gogosha 15ka Bishaan June.
Kulammadan ayaa diiradda lagu saari doonaa arrimaha hortabinta u leh dowlad-dhiska dalka, sida hannaanka federaalka, dastuurka, doorashooyinka, iyo amniga.
Waqti h**e markii uu Madaxweynaha Soomaaliya shaaciyay inuu gogoshaan qabanayo waxaa soo dhoweeyay xubnaha Mucaaradka inkastoo ka qeyb galkeedi ay ku xireen sharuudo ay kujiraan in Maamul Goboleedyada Puntland iyo Jubaland gogosha kasoo qeyb galaan.
Puntland Juun 4, 2025- Ciidamada Daraawiishta maamulka Puntland ayaa saacadahii lasoo dhaafay howlgalo khasaare badan lagu gaarsiiyay kooxda Daacish ka fuliyay inta u dhaxeysa deegaanka kala ah Miiraale iyo Baalade ee gobolka Bari.
Hawlgalada oo ahaa kuwa qorsheysanaa oo saacado badan qaatay ayaa lagu dilay in ka badan 35 xubnood oo ka tirsan kooxda Daacish, kuwaas oo la tilmaamay in ciidamadu uga daba tageen goobo ay ku dhuumaaleysanayeen.
Saraakiisha hoggaaminaysay howlgaladaan ayaa warbaahinta u soo bandhigay meydad u badan ajaaniib oo ka tirsan Daacish oo laga dilay goobaha ay firxadka ku tageen ee u dhaxeeya Miiraale iyo Baalade.
Waxaa sidoo kale Saraakiisha ciidanka Daraawiishta Puntland ay sheegeen in howlgalada ku burburiyeen keyd hub iyo saanad ciidan oo kooxda Daacish lahayd.
Ugu dambeyntii howlgaladaan ayaa kusoo aadaya, iyadoo mudooyinkii dambe ciidanka Puntland ay kordhiyeen weerarada ka dhan ah kooxda Daacish, waxaana xusid midan in ciidanka Puntland todobaadkii lasoo dhaafay ay si buuxdo ula wareegeen taliskii ugu weyna ee kooxda Daacish ku laheyd Togga Miiraale.
Muqdisho Juun 4, 2025 Dowladda Turkiga ayaa ku dhawaaqday in ay Soomaaliya usoo dirtay 500 oo askari oo dheeraad ah oo ka tirsan ciidamada gaarka ah, taasoo ah tallaabo weyn oo kor loogu qaaday taageerada milatari ee ay siiso dalka ku yaalla Geeska Afrika.
Go’aankan ayaa imanaya xilli dadaallada caalamiga ah ee nabad ilaalinta ay la daalaa dhacayaan hoos u dhac miisaaniyadeed iyo khataro isa soo taraya oo ka imaanaya AS.
Go’aankan ayaa yimid kaddib wada-hadal taleefan oo Axaddii dhex-maray madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud iyo dhiggiisa Turkiga Recep Tayyip Erdoğan. Labada hoggaamiye ayaa isku raacay in la xoojiyo iskaashiga labada dal ee dhinacyada difaaca, horumarinta badda, iyo sahaminta tamarta.
Ciidankan ayaa ah cutub cusub oo ka kooban 300 askari oo ka tirsan ciidamada gaarka ah (commandos) iyo 200 xubnood oo ah shaqaale taageero, kuwaas oo diiradda saari doona la-dagaallanka AS iyo howl-galada drones-ka.
Ciidamadan cusub ayaa qayb ka ah qorshe ballaaran oo Turkigu ku doonayo inuu Soomaaliya ugu soo diro 2,500 askari, kuwaas oo ay ku jiraan 500 askari oo ka tirsan ciidamada gaarka ah oo h**ey loo geeyay Muqdisho bishii Abriil 2025. Baarlamaanka Turkiga ayaa oggolaaday howl-galkan oo laba sano ah bishii Luulyo 2024.

Banaadir Channel Waxaa Ka Halaysaa Wararkii Ugu Dambeeyey Somaliya Sida Gobolka Banaadir,Hirshabelle,Koonfur Galbeed,Galmudug,Puntland,Somaliland,Waxaad Noog...