07/20/2025
WARARKA MAANTA 20ka Luulyo, 2025 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa iska leh hubka ay qabatay ? Maxuuse Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye” ka qarinayaa shacabka Soomaaliyeed ee uu muqalas hubka u xuub-siibtay? Yaase yihiin ganacsatada hubkan soo gaday? Yaa musuqmaasuq ugu weyn sameeya Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa b**bay shacabka Madxweyne Mudane Xassan “Dhuuso-Fooxiye” Iyo Qoysaskiisa? Yaa burburiyey ciidanka xoogga? Yaa diiday inuu sameeyo Maxkammadda Dastuuriga ah Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa ogolaaday inay qoysaskiis iyo qaraabadiisa inay dhacaan hantida dadweynaha Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa maanta diidan inay shiraan mucaaradka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa wakhtiga ka dhammaan rabaa oo doorasho cod iyo qof qaban doona Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa beddelay Taliyaha Nabad Sugida laba jeer Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa baabi’iyey Ciidanka Xoogga Dalka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Ha Wiqleyso!
Muqdisho Luulyo 20ka, 2025
Muqdisho Luulyo 20ka, 2025 Waxaa maanta oo Axad ah markale lagu wadaa in madaxtooyada Soomaaliya kulan ku wada yeeshaan madaxweynaha dowlada Federaalka Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud iyo xubnaha Mucaaradka ee ku midoobay madasha Samatabixinta Soomaaliyeed.
Kulankaan ayaa ah ujeedkiisa in madaxweyne Xasan Sheekh uu dhageysto tabashada xubnaha Mucaaradka ah, waxaana kulankaani maanta dhacaya horay ugu balameen labada dhinac wareegii labaad ee wada hadalladooda ee soo dhacay 3-dii bishaan Luulyo.
Xubnaha Madasha Mucaaradka ah ayaa waxaa hoggaaminaayo Madaxweynihii h**e ee dalka Shariif Shiikh Axmed, waxaana wehlinaya Raysal wasaarayaashii h**e, guddoomiyaashii, madax kale iyo siyaasiyiin caan ah.
Shirka maanta dhexmari doona madaxda Mucaaradka iyo madaxweyne Xasan Sheekh ayaa lagu lafa guri doona doodaha la xiriira dhammeystirka Dastuurka iyo arrimaha doorashooyinka dalka.
Lama oga natiijada rasmiga ah ee kasoo bixi karta shirkaan oo ah mid si weyn indhaha ugu wada hayaan Shacabka Soomaaliyeed iyo dowladaha daneeya arrimaha Soomaaliya.
Ugu dambeyntii shirkaan oo ah kii sadaxaad ayaa ku soo aadaya, iyadoo maamulada Puntland iyo Jubbaland ay diidan yihiin nidaamka wax ka badalka Dastuurka dalka iyo jiheynta doorashooyinka.
Lasoco wixii kusoo kordha warkaan.
Muqdisho Luulyo 20ka, 2025 Dowladda Soomaaliya, oo ah xubin aan joogto ahayn ka ah Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay, ayaa si rasmi ah u soo dhoweysay saxiixa heshiiska ay kala saxiixdeen Dowladda Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo (DRC) iyo ururka hubeysan ee M23.
Heshiiskan ayaa lagu saxiixay magaalada Doha ee dalka Qatar, wuxuuna tallaabo muhiim ah u yahay dadaallada dib loogu soo celinayo nabadda iyo xasilloonida gobolka bariga DRC oo ay muddo dheer ka taagnaayeen colaado hubeysan iyo dhibaatooyin bani’aadamnimo.
Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa si gaar ah u bogaadisay doorka muhiimka ah ee ay Dowladda Qatar ka qaadatay fududeynta wadahadalladan, iyada oo muujisay sida ay uga go’an tahay in lagu guuleysto dadaallada nabadeed ee ka socda gobolka.
“Soomaaliya waxay si buuxda u garab taagan tahay shacabka Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo iyo dadaallada ay ugu jiraan inay helaan nabad, xasillooni iyo horumar waara,” ayaa lagu yiri war-saxaafadeed kasoo baxay Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Soomaaliya.
Soomaaliya waxay sidoo kale ku boorrisay dhammaan dhinacyada inay ka shaqeeyaan hirgelinta heshiiska si dhameystiran, ayna sii wadaan wadahadalka iyo is-fahamka, si loo sugo nabad waarta oo dhexmarta dhammaan dhinacyada isku haya gudaha DRC iyo guud ahaan gobolka Harooyinka Waaweyn.
Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya waxay mar kale muujisay sida ay uga go’an tahay taageeridda dadaallada goboleed iyo kuwa caalami ah ee lagu horumarinayo xasilloonida, nabadda iyo horumarka waara ee Afrika ayaa lagu soo gabagabeeyay warka wasaaradda.
Somaliland Luulyo 20ka, 2025 Somaliland ayaa sheegtay in go’aankii ay Qaramada Midoobay xayiraadda hubka kaga qaaday Soomaaliya uu ahaa mid khaldan, kadib markii shalay xeebaha Puntland lagu qabtay markab sida hub aad u badan.
Wasiirka Arrimaha Dibadda Somaliland, Cabdiraxmaan Daahir Aadan, ayaa qoraal uu ku baahiyey bartiisa X ku sheegay in go’aanka lagaga qaaday xayiraadda hubka Soomaaliya uu sababay kaliya qalalaase.
"Go’aanka Qaramada Midoobay kaga qaaday xayiraadda hubka waddanka fashilmay ee Soomaaliya wuxuu horseeday cawaaqib baaxad leh oo sababay xasillooni darro. Halkii uu gacan ka geysan lahaa nabadda iyo xasilloonida, wuxuu xoojiyay kooxaha xagjirka ah wuxuuna sii huriyay amni darrada ka jirta gobolka," ayuu yidhi wasiirku.
Wuxuu sidoo kale beesha caalamka ugu baaqay in si degdeg ah dib loogu eego go'aanka qaadista cunaqabataynta hubka. “Beesha caalamku waa inay si degdeg ah dib u eegis ugu sameeyaan tallaabadan, iyagoo tixgelinaya khataraha sii kordhaya ee ku wajahan Geeska Afrika,” ayuu yidhi.
Hadalka wasiirka ayaa yimid kadib markii maamulka Puntland Jimcihii gacanta ku dhigay markab loo malaynayo in laga leeyahay Turkiga oo siday shixnad aad u badan oo hub ah iyo dabaabado dagaal. Markabkaas ayaa la geeyay dekedda Boosaaso, mana cadda waxa Puntland ka yeeli doonto.
Xogaha qaar ayaa sheegaya in markabkani u socday magaalada Muqdisho, isla markaana hubka saarnaa uu ahaa deeq loo waday dowladda federaalka. Laakiin Wasiirka Gaashaandhigga Soomaaliya, Axmed Macallin Fiqi, oo ay warbaahintu wax ka waydiisay arrintan, ayaa ka gaabsaday inuu faahfaahin ka bixiyo.
Puntland dhankeeda waxay sheegtay in laga yaabo in hubka loo waday kooxaha argagixisada ah ee ka dagaallama gudaha Soomaaliya, waxayna xuseen in uu yahay hub badan oo khatar galin kara ammaanka. Sidaas darteedna, waxay sheegeen inay dowladda federaalka kula xisaabtami doonaan.
Dhowr baabuur oo siday hub fudud ayaa bilihii lasoo dhaafay lagu qabtay meelo ka mid ah Soomaaliya, iyadoo aan la ogayn cidda ay u rarnaayeen. Baabuurtaasi waxaa dhacday maleeshiyaad beeleed.
Waxaa jira falanqeeyayaasha qaar oo dowladda dhexe ku eedeeya inay ku guuldarreysatay xakameynta fiditaanka hubka. Waxay sheegeen in Soomaaliya aanay weli diyaar u ahayn in laga qaado cunaqabataynta hubka.
Dhanka kale, dowladda federaalka Soomaaliya ayaa qabta aragti ka duwan taas, iyada oo sheegtay in oggolaanshaha hubku uu wax ka tarayo la dagaalanka argagixisada.