
06/24/2025
WARARKA MAANTA Juun 24, 2025 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa diiday inuu sameeyo Maxkammadda Dastuuriga ah Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa diiday inuu sameeyo maqaamka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa ogolaaday inay qoysaskiis iyo qaraabadiisa inay dhacaan hantida dadweynaha Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa maanta diidan inay shiraan mucaaradka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa wakhtiga ka dhammaan rabaa oo doorasho cod iyo qof qaban doona Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa beddelay Taliyaha Nabad Sugida laba jeer Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Yaa baabi’iyey Ciidanka Xoogga Dalka Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh “Dhuuso-Fooxiye”? Ha Wiqleyso!
Muqdisho Juun 24, 2025 Wasaaradda Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga ah ee Soomaaliya ayaa si kulul u cambaaraysay weerarka ay Iran ku qaadday dalka Qatar, iyadoo ku sheegtay inuu yahay xadgudub cad oo ka dhan ah sharciga caalamiga ah, islamarkaana uu khatar weyn ku yahay nabadda iyo xasilloonida gobolka.
Sida lagu sheegay bayaan rasmi ah oo kasoo baxay wasaaradda, Soomaaliya waxay si buuxda ula garab taagan tahay dowladda Qatar, iyadoo muujisay taageeradeeda joogtada ah ee madax-bannaanida, amniga iyo midnimada dhuleed ee Qatar.
Bayaan ayaa sidoo kale xusay in Soomaaliya ay weli u taagan tahay ilaalinta nidaamka caalamiga ah ee ku saleysan ixtiraamka madax-bannaanida dalalka, dhowrista xuduudaha, iyo xallinta khilaafaadka iyadoo la adeegsanayo wadahadal iyo is-faham.
“Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya waxa ay si buuxda u garab taagan tahay dowladda iyo shacabka dowladda aan walaalaha nahay ee Qatar, waxayna xaqiijineysaa in ay si hagar la’aan ah u garab taagan tahay madaxbannaanida, amniga, iyo wadajirka dhuleed ee Qatar. Soomaaliya waxa ay ku adkaysanaysaa inay ka go'an tahay nidaam caalami ah oo ku salaysan xeerar, kaas oo ku qotoma ixtiraamka madaxbannaanida qaranka, ku xad-gudubka xuduudaha, iyo xallinta khilaafaadka si nabad ah wadahadal iyo isfahan,” ayaa lagu yiri war-saxaafadeed ay sii deysay Wasaaradda Arrimaha Dibadda Soomaaliya.
Wasaaradda ayaa ugu dambayn ku baaqday in dhammaan dhinacyadu muujiyaan is-xakameyn, waxayna ugu yeertay beesha caalamka inay si mideysan u garab istaagto dadaallada lagu ilaalinayo nabadda iyo qaddarinta madax-bannaanida dowladaha.
Weerarkii ay Iran ku qaaday saldhigga milatari ee Al Udeid ee dalka Qatar ma geysan wax khasaare ah, sida ay sheegtay dowladda Qatar. Mas’uuliyiintu waxay xaqiijiyeen in gantaalladii Iran ay soo ridday la qabtay oo la burburiyay intaysan gaarin bartilmaameedkoodii. Xaaladda gobolka ayaa weli kacsan iyadoo weli cabsi laga qabo dagaal ballaaran.
Qaraxyo ayaa laga maqlay dalka Qatar, sida ay sheegeen warbaahino kala duwan, sawirrana waxay muujinayeen gantaallo dul maraya caasimadda Qatar ee Doha.
Maraykanka Juun 24, 2025 Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa ku dhawaaqay in xabad joojin rasmi ah la gaadhay, taasoo dhex martay dalalka Israa’iil iyo Iran, kadib 12 maalmood oo dagaal xoogan ah oo gobolka Bariga Dhexe gilgilay socday. Trump ayaa sheegay in heshiiska xabad joojintu u dhici doono si tillaabo-tillaabo ah muddo 24 saacadood gudahood ah.
Trump ayaa qoraal uu soo dhigay baraha bulshada ku yidhi:“Waxay isku raaceen Israa'iil iyo Iran in ay xabad joojin buuxda gaadhaan qiyaastii 6 saacadood imika kadib."
Heshiiskan ayaa yimid kadib weerar gantaallo ah oo Iran ku qaaday saldhigga weyn ee ciidamada Mareykanka ee Al Udeid ee ku yaalla magaalada Doxa ee dalka Qatar. Iran ayaa sheegtay in weerarkani uu ahaa aargoosi ku wajahan duqeyntii Mareykanku uu Axaddii la beegsaday xarumaha nukliyeerka ee ku yaalla gudaha Iran ee Fordow, Natanz iyo Isfahan.
Qatar Oo Ka Hadashay Weerarka Iran Ayaa ku Tilmaantay Xadgudub Ka Dhan ah Madaxbannaanideeda
Dowladda Qatar ayaa cambaareysay weerarka Iran ku qaaday dhulkeeda, iyadoo ku tilmaantay inuu xadgudub ku yahay madax-bannaanideeda. Dowladda Qatar waxay sheegtay in ay "xaqq u leedahay in ay ka jawaabto" weerarka Iran, waxayna xaqiijisay in nidaamka difaaca cirka ee dalkeedu uu ku guuleystay in uu soo rido badanka gantaalada lasoo tuuray. Lama soo sheegin wax khasaare ah oo nafeed ama dhaawac ah.
Saxafiga Dorsa Jabbari oo ka tirsan Al Jazeera ayaa sheegay in Qatar ay ahayd “badhtilmaameedka muuqda” ee Iran, maadaama ay hoy u tahay saldhigga ugu weyn ee Mareykanku ku leeyahay Bariga Dhexe. Iran ayaa sidoo kale weerartay saldhiga Maraykanka ee dalka Ciraaq.
Waa Sidee Xaaladda Iran Iyo Israa’iil Kadib Xabad Joojinta uu Trump ku Dhawaaqay?
Kadib markii Trump uu ku dhawaaqay xabad joojinta dowlada Iran ayaa dhankeeda si dadban ugu dhawaaqday in ay xabada joojisay, "Hawlgalkii milateri ee ciidamadayada awooda badan waxay Israa'iil ku ciqaabeen gardaradeedii ilaa saacadii u danbaysay oo ah 4 subaxnimo" Wasiirka Arrimaha Dibadda Iran, Sayyed Cabas Araghchi, ayaa sida ku yidhi qoraal uu ku baahiyay bartiisa X.
"Inaga oo isku duuban waxaynu u mahadcelinaynaa ciidamadeena geesiyaasha ah, ee u taagnaa in ay difaacaan dhulkeena qaaliga ah ilaa ay dhibicdooda dhiiga ah ee u danbaysa ay dhulka ku dhacayso, kuwaas oo ka jawaabay dagaalkasta oo uu cadawgu soo qaaday ilaa daqiiqadii u danbaysay."
Dhanka Israa'iil wali wax war ah oo rasmi ah k**a soo bixin, taasoo keenaysa shaki ku saabsan sida uu heshiisku u dhaqan gali doono. Warbaahinta Iran, gaar ahaan wakaaladda Tasnim, ayaa sheegtay in isla xalay la maqlay dhowr qarax oo ka dhacay caasimadda Tehran iyo magaalada Karaj. Sidoo kale, laamaha ammaanka Iran ayaa hawlgaliyay nidaamka difaaca cirka, iyadoo warbixintu sheegtay in diyaarado dagaal oo Israa’iili leedahay ay weerarro cusub ku qaadeen Iran.
Warbaahinta gudaha Iran waxay sidoo kale sheegtay in qaar kamid ah diyaaraddaha aan duuliyaha lahayn ee Israa’iil lagu soo riday hawada sare ee Tehran. Dhanka kale, Israa’iil ayaa sii wadda duqeymo ay ka gaysanayso Qasa, iyadoo la xaqiijiyay dhimashada ugu yaraan 43 qof oo ay ku jiraan 13 qof oo sugayay gargaar bini’aadanimo, sida ay qortay Al Jazeera.
Falcelinta Dalalka Gobolka ee Weerarka Iraan Ku Qaaday Saldhigayada Maraykanka
Weerarka Iran ay ku qaaday saldhiggyada Mareykanka ee Qatar iyo Ciraaq ayaa si weyn looga falceliyay. Dalal dhowr ah oo ay ka mid yihiin: Soomaaliya, Baxrayn, Kuwayt, Cumaan, Qatar, Sacuudiga, Imaaraadka, Masar, Morocco, Urdun, Lubnaan, Turkiga, Yemen (dowladda rasmiga ah, ee aan ahayn Xuutiyiinta), iyo Falastiin (ma ahan Xamaas) ayaa si rasmi ah u cambaareeyay tallaabada Iran, iyagoo ugu yeedhay "mid halis ku ah xasilloonida gobolka".
Inkasta oo Trump uu sheegayo guul diblomaasiyadeed iyo dhammaad dagaal, haddana xaaladdu wali waa mid kacsan, iyadoo labada dhinac ee Isra’iil iyo Iran aanay weli si rasmi ah u xaqiijin heshiiska xabad joojinta. Dadka ku dhaqan gobolka, gaar ahaan gudaha Iran iyo Israa’iil, wali waxay wajahayaan cabsi iyo qalalaase, iyadoo xaaladdu u muuqato mid wali halis ah haddii heshiiska xabad joojinta aanu dhaqangal noqonin.
Puntland Juun 24, 2025 Puntland ayaa sheegtay in aysan jirin xarumo gaar ah oo lagu dhaqan celiyo maxaabiista da’da yar ee kasoo goosta ama laga soo qabto kooxaha Shabaab iyo Daacish.
Wasiirka Caddaaladda Puntland, Maxamed Cabdiwahaab Axmed, oo hortegay Baarlamaanka Puntland, ayaa sheegay in dhalinyaradaasi lagu hayo xabsiyada caadiga ah ee Puntland, sababo la xiriira khatarta ay ku yihiin amniga.
Wasiirka ayaa xusay in dhalinyarada ka tirsan Shabaab iyo Daacish ay yihiin kuwo si heer sare ah u tababaran, kana mid yihiin dagaalyahannada ugu khatarsan. Wuxuu sheegay in dadkaasi aan lagu ilaalin karin xarumo gaar ah ama guryo caadi ah, maaddaama sida uu sheegay ay khatar weyn ku yihiin nabadgelyada guud.
“Dadka la leeyahay hala dhaqan celiyo waa dad ‘militant’ ah, oo tababar ciidan qaba, xirfadlayaal ah. Hal qof oo iyaga kamid ah ayaa awood u leh inuu la dagaalamo shan askari. Qaar kamid ah waa gacan ku dhiigleyaal dilay 20 qof, halka kuwo kalena ay awood u leeyihiin inay qaraxyo farsameeyaan. Ma ahan dad guri caadi ah lagu hayn karo,” ayuu yiri Wasiirka Caddaaladda.
Hadalka wasiirka ayaa yimid kaddib markii qaar ka mid ah xubnaha Baarlamaanka Puntland ay kormeer ku tageen qaar kamid ah xabsiyada, halkaas oo ay kusoo arkeen dhalinyaro h**ey uga tirsanaa kooxaha Shabaab iyo Daacish. Xildhibaanada ayaa sheegay in maxaabiistaasi u baahan yihiin xarumo gaar ah oo lagu dhaqan celiyo.
Sannadkii 2018, Ugu yaraan 10 katirsan maxaabiis Al-Shabaab ah ayaa ka baxsaday xarun dhaqancelin oo kutaala magaalada Garoowe. Maxaabiistaas ayaa kamid ahaa kuwii lagu qabtay dagaaladii Suuj iyo Garmaal ee 2016, kuwaas oo u badnaa dhalinyaro aad u da'yar.
Qatar Juun 24, 2025 Madaxweyneyaashii h**e ee Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo iyo Shariif Sheekh Axmed ayaa si gaar ah u kala cambaareeyay weerarkii Xalay Iran ku qaaday Saldhiga Mareykanka uu ku leeyahay dalka Qatar.
Labada madaxweyne ayaa soo saaray qoraalo ay ku muujinayaan sida ay uga xun yihiin weerarka Iran ku qaaday dalka Qatar, iyagoona ku tilmaamay weerarkaas talaabo aan la aqbali karin oo wax u dhimaysa xasiloonida gobolka.
Madaxweynahii h**e ee dalka Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa qoraal uu soo dhigay bartiisa Facebook ku sheegay in weerarka Iran ee Qatar uu yahay mid xadgudub ku ah Sharciga Caalamiga ah.
“Waxaan si adag u cambaareynayaa weerarka gardarada ee Iran kay qaaday maanta dalka Qatar. In gantaalada lagu weerarro dalka nabdoon ee Qatar waaku xadgudub sharciga caalamiga ah. Waxa kale oo ay khatar gelinaysaa inay kasii darto xiisadaha ka taagan gobolka iyo caalamka. Iran waa inay ka gaabsato falalkan sharci darrada ah" ayuu yiri Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.
Shariif Sheekh Axmed Madaxweynihii h**e ee Soomaaliya ayaa dhankiisa war qoraal ah uu soo dhigay bartiisa X ku sheegay inuu si weyn u camabaareynayo weerarka gantaalada ahaa ee iran ku qaaday dalka Qatar.
"Waxaan si adag u cambaareynayaa duullaanka gardarrada ah ee Iran ay ku hayso dhulka dawladda aan walaalaha nahay ee Qadar, taasoo xadgudub cad ku ah Axdiga Qaramada Midoobay iyo mabaadi'da qaanuunka caalamiga ah. Waxaan rabaa inaan caddeeyo in shacabka Soomaaliyeed ay garab taagan yihiin dowladda Qatar iyo shacabkeedaba, si ay u difaacdaan qaranimadeeda iyo wadajirkeeda dhuleed, iyagoo rajeynaya in amniga iyo xasiloonida gobolka ay kusoo noqdaan" ayuu yiri madaxweyne h**e Shariif Sheekh Axmed.
Cambaareynta madaxdii h**e ee dalka ayaa kusoo aadeysa, iyadoo sidoo kale dowladda Soomaaliya ay si adag u cambaareysay weerarkii Xalay dowladda Iran ku beegsatay Saldhiga Mareykanku ku leeyahay dalka Qatar.
Muqdisho Juun 24, 2025 Wasaaradda Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga ah ee Soomaaliya ayaa si kulul u cambaaraysay weerarka ay Iran ku qaadday dalka Qatar, iyadoo ku sheegtay inuu yahay xadgudub cad oo ka dhan ah sharciga caalamiga ah, islamarkaana uu khatar weyn ku yahay nabadda iyo xasilloonida gobolka.
Sida lagu sheegay bayaan rasmi ah oo kasoo baxay wasaaradda, Soomaaliya waxay si buuxda ula garab taagan tahay dowladda Qatar, iyadoo muujisay taageeradeeda joogtada ah ee madax-bannaanida, amniga iyo midnimada dhuleed ee Qatar.
Bayaan ayaa sidoo kale xusay in Soomaaliya ay weli u taagan tahay ilaalinta nidaamka caalamiga ah ee ku saleysan ixtiraamka madax-bannaanida dalalka, dhowrista xuduudaha, iyo xallinta khilaafaadka iyadoo la adeegsanayo wadahadal iyo is-faham.
“Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya waxa ay si buuxda u garab taagan tahay dowladda iyo shacabka dowladda aan walaalaha nahay ee Qatar, waxayna xaqiijineysaa in ay si hagar la’aan ah u garab taagan tahay madaxbannaanida, amniga, iyo wadajirka dhuleed ee Qatar. Soomaaliya waxa ay ku adkaysanaysaa inay ka go'an tahay nidaam caalami ah oo ku salaysan xeerar, kaas oo ku qotoma ixtiraamka madaxbannaanida qaranka, ku xad-gudubka xuduudaha, iyo xallinta khilaafaadka si nabad ah wadahadal iyo isfahan,” ayaa lagu yiri war-saxaafadeed ay sii deysay Wasaaradda Arrimaha Dibadda Soomaaliya.
Wasaaradda ayaa ugu dambayn ku baaqday in dhammaan dhinacyadu muujiyaan is-xakameyn, waxayna ugu yeertay beesha caalamka inay si mideysan u garab istaagto dadaallada lagu ilaalinayo nabadda iyo qaddarinta madax-bannaanida dowladaha.
Weerarkii ay Iran ku qaaday saldhigga milatari ee Al Udeid ee dalka Qatar ma geysan wax khasaare ah, sida ay sheegtay dowladda Qatar. Mas’uuliyiintu waxay xaqiijiyeen in gantaalladii Iran ay soo ridday la qabtay oo la burburiyay intaysan gaarin bartilmaameedkoodii. Xaaladda gobolka ayaa weli kacsan iyadoo weli cabsi laga qabo dagaal ballaaran.
Qaraxyo ayaa laga maqlay dalka Qatar, sida ay sheegeen warbaahino kala duwan, sawirrana waxay muujinayeen gantaallo dul maraya caasimadda Qatar ee Doha.