1913 йил апрель ойида Самарқандда маҳаллий туркий-форсий ўрта шевада Маҳмудхўжа Беҳбудий масъул муҳаррирлиги остида "Самарқанд” номи билан газета нашр этилди.
Ҳафтада икки марта, дастлаб икки, 7-8-сонидан кейин тўрт саҳифада, адади 400-500 нусхада чиққан.
1917 йил 16 апрелдан газета "Ҳуррият” номи билан чиқа бошлаган. Газетага журналист ва маърифатчи Саидризо Ализода, 27-сонидан Абдурауф Фитрат, сўнг Ўрунбой Ўғли, бир муддат Акобир Шомансуров нашр муҳаррирлиги вазифасини бажарган. 500-1000 нусха атрофида, ҳафтада икки марта чиқиб турган газета моддий қийинчилик туфайли ёпилган.
1918 йил 11 июндан бошлаб "Ҳуррият” газетаси шўро ҳукумати таъсирида "Меҳнаткашлар ўқи” номи билан чиқа бошлади. Масъул муҳаррирлари Иффат Хоним (Зоҳида Бурнашева) билан Шокир Мухторий бўлган.
5-сонидан кейин газета номи "Меҳнаткашлар товуши”га айлантирилган. Саидризо Ализода, Муҳаммаджон Юсуфий, Қори Маҳмуд, Қори Муҳаммадраҳим Тожи, Садриддин Айнийлар газетанинг таржима ва таҳрир ишларида иштирок этишган.
1921 йилдан газетанинг номи яна ўзгартирилади – "Камбағаллар товуши”га айлантирилади.
1922 йилнинг октябрь ойига келиб газета "Зарафшон” номи билан чиқади. Газетани қайта ташкил этганлардан бири Ғози Юнус бўлди. Асли тошкентлик бўлган бу инсон газета учун ўзи билан бирга бир неча пуд ҳарф, 150 пуд яхши қоғоз ҳамда икки нафар ҳарф терувчи олиб келади.
Номи ўзгарган газетанинг биринчи сони катта форматда, 6 саҳифада (шундан бир саҳифаси рус тилида), 1500 нусхада чоп этилади. Газетадаги эълонда ушбу нашр "Самарқанд”, "Ҳуррият”, "Меҳнаткашлар товуши”нинг давомчиси эканлиги таъкидланган.
Газетанинг мунтазам чиқиши йўлга қўйилгач, 1923 йил бошларида Ғози Юнус Тошкентга қайтиб кетади. Унинг ўрнига Али Исмоилзода тайинланади.
1925 йилдан газета ҳафтада уч марта чоп этилади.
"Зарафшон” газетаси 1928 йилгача араб имлосида, 1938 йилгача лотин имлосида, 1938 йилдан буён кирилл имлосида чоп этиб келинмоқда.
1928 йилнинг ноябрь ойида Тошкентда чоп этилаётган "Қизил Ўзбекистон” газета редакцияси Самарқандга кўчирилгач, "Зарафшон” фаолиятини вақтинча тўхтатади.
1930 йилнинг 7 ноябрида газета яна чоп этила бошланади ва унга энди "Ленин йўли” деган ном берилади. Газета 1931 йилдан эътиборан кундалик нашрга айланади.
1956 йилнинг 1 августида Самарқанд матбуоти тарихида "Ленин йўли” газетаси биринчи марта А1 форматда чоп этилган.
1964 йилнинг 21 июлида газетанинг 10 000-сони муштарийлари қўлига етиб боради.
Газета 1991 йилдан бошлаб ўзининг эски – "Зарафшон” номи билан чиқа бошлади.
1996 йилда газета илк бора компьютерда терилиб, саҳифаланди.
1999 йил май ойида газетанинг 20 000-сони нашр этилди.
2008 йилда Ўзбекистон Мустақил босма оммавий ахборот воситалари ва ахборот агентликларини қўллаб-қувватлаш ва ривожлантириш жамоат фонди моддий кўмагида қарийб юз йиллик тарихга эга бўлган "Зарафшон” газетасининг энциклопедияси яратилди.
2009 йил 27 июнь – Матбуот ва оммавий ахборот воситалари ходимлари куни муносабати билан "Зарафшон” А2 форматда саҳифаланиб, икки рангда чоп этилди. Шу санадан бошлаб янги форматга ўтилди.
2010 йил 10 июнь. Ушбу сана газетанинг 21 763-сони биринчи ва охирги саҳифалари (саҳифалар кўпайган пайтда, ўртадаги бетлар ҳам) рангли чоп этишга ўтилгани билан тарих саҳифаларида қоладиган бўлди.
2011 йил 29 декабрда "Зарафшон”нинг 22 мингинчи сони нашрдан чиқди.
2011 йилда 30 декабрда "Зарафшон” ва "Самаркандский вестник” газеталари бирлашган таҳририяти ташкил этилди.
* * *
Бугунги кунда "Зарафшон” газетаси таҳририятида ўттизга яқин ижодий ва техник ходимлар меҳнат қилмоқда.
Газета бош муҳаррири Фармон Тошев Ўзбекистон Журналистлари ижодий уюшмаси вилояти бўлими раҳбари ҳисобланади.
Таҳририятда сиёсат; иқтисодий ислоҳотлар ва қишлоқ хўжалиги; таълим ва маданият; ахборот ва спорт; хотин-қизлар ва ёшлар ҳаёти; хатлар ва ижтимоий тадқиқотлар; шаҳар ҳаёти ва коммунал хўжалик; ижтимоий ислоҳотлар ва саломатлик йўналишлари бўйича махсус мухбирлар фаолият кўрсатади.
Газетада ойда бир марта "Газета ва газетхон”, "Оила даврасида”, "Спорт ва саломатлик”, "Бу бўстон саҳнида…” махсус саҳифалари чоп этилади.
Газетхонлар билан таҳририят ўртасидаги алоқаларни янада мустаҳкамлаш, газета саҳифаларида муштарийлар фикр-мулоҳазалари, жамият ҳаётига бўлган муносабатларини янада эркинроқ билдиришлари учун "Муштарий фикри”, "Виждоннинг бугунги сўроғи”, "Ким қилади-я шугинани-я!”, "Бир мавзуда икки фикр”, "Хат таҳрирсиз босилмоқда”, "Хатлардан сатрлар”, "Рўзғорини уддалаётганлар”, "Ишонч телефони”га айтишларича...” каби рукнлар анъана тусини олган.
Фуқароларга ўз ҳуқуқ ва бурчларини яхшироқ билиб олишлари, қолаверса, давлат органлари очиқлигини таъминлаш учун савол-жавоб мазмунида "Сўраган эдингиз”, "Саволларингизга адвокат жавоб беради”, "Бошлиққа саволингиз борми?” каби махсус рукнлар остида материаллар бериб борилмоқда.
"Зарафшон” газетасининг интернетдаги www.Zarnews.uz сайти 2007 йилдан буён мунтазам ишлаб турипди. Веб-сайтга асосан хабар мазмунидаги материаллар, мулоҳазали ва ижтимоий-иқтисодий мавзулардаги мақолалар жойлаштирилмоқда.
2006 йилдан буён "Зарафшон” газетаси ҳузурида "Журналистик маҳорат маркази” ишлаб келмоқда.
