
05/08/2025
KHÔNG THỂ PHỦ NHẬN, XUYÊN TẠC VAI TRÒ
CỦA VIỆT NAM TRONG ASEAN
Trong chiến lược “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, phản động nhằm chống phá cách mạng Việt Nam, xuyên tạc đường lối đối ngoại, chia rẽ mối quan hệ giữa Việt Nam với cộng đồng thế giới là một thủ đoạn nguy hiểm. Lợi dụng tình hình mối đoàn kết trong khối đang có vấn đề, đặc biệt là xung đột biên giới giữa Campuchia - Thái Lan và dịp Việt Nam kỷ niệm 30 năm ngày trở thành thành viên chính thức của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (28/7/1995-28/7/2025), thông qua các trang mạng phản động chúng tung ra một số luận điệu xuyên tạc vai trò và quan điểm của Việt Nam trong Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN); chia rẽ mối quan hệ giữa Việt Nam với các nước trong ASEAN.
Chúng cho rằng: “Việt Nam chỉ lợi dụng ASEAN vì lợi ích quốc gia”, “Việt Nam gây chia rẽ nội khối bằng cách quốc tế hóa vấn đề Biển Đông”, “Việt Nam bị cô lập trong ASEAN”, “Các nước ASEAN khác không ủng hộ Việt Nam trong vấn đề Biển Đông”, hoặc “Việt Nam đang cạnh tranh ảnh hưởng với Thái Lan, Indonesia...”. Chúng còn thổi phồng sự khác biệt nội bộ khối ASEAN để hạ thấp vai trò của Việt Nam. Chúng cho rằng: “ASEAN không thống nhất nên Việt Nam không thể dựa vào”. Chúng còn tỏ ra “thiện chí” đưa ra lời khuyên rằng: “Việt Nam nên theo đuổi con đường độc lập, không cần ASEAN”. Chúng triệt để lợi dụng các sự kiện quốc tế để kích động, chia rẽ quan hệ của Việt Nam với các nước trong ASEAN khác. Lợi dụng xung đột, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn (Mỹ - Trung, Trung Quốc - ASEAN...), chúng tung ra thông tin như “Việt Nam nghiêng về bên này, chống bên kia”, từ đó thổi bùng chia rẽ nội bộ ASEAN...
Những luận điệu trên là hết sức sai trái, trắng trợn bóp méo, xuyên tạc sự thật về vai trò và mối quan hệ của Việt Nam trong ASEAN. Động cơ của những luận điệu, chiêu trò ấy không gì khác là nhằm tạo hình ảnh Việt Nam - một quốc gia không nhất quán, đi ngược lại tinh thần đồng thuận của ASEAN, gây nghi ngờ về mối quan hệ giữa Việt Nam và các nước ASEAN khác, chia rẽ đoàn kết nội khối ASEAN, làm suy giảm vai trò, vị thế, uy tín của Việt Nam trong khu vực và thế giới.
Thực tế đã chứng minh, Việt Nam là thành viên tích cực, có trách nhiệm của nhiều tổ chức quốc tế, trong đó đặc biệt là ASEAN. Việt Nam đóng vai trò là một thành viên tích cực, trách nhiệm và có uy tín trong ASEAN. Việt Nam đã có những đóng góp tích cực trong việc định hình mục tiêu, phương hướng phát triển và các quyết sách lớn của ASEAN. Điều này đã được cộng đồng quốc tế và các quốc gia trong khu vực ghi nhận, đánh giá cao. Trong giải quyết các vấn đề, Việt Nam và các nước ASEAN đều thống nhất trên nhiều nguyên tắc cốt lõi: Hòa bình, ổn định, hợp tác cùng phát triển và nhất là đồng thuận về vai trò của luật pháp quốc tế trong giải quyết tranh chấp. Việt Nam kiên trì lập trường về các vấn đề khu vực. Việt Nam giữ vững quan điểm về Biển Đông theo tinh thần: Tôn trọng luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình. Đề cao Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và đàm phán Bộ quy tắc ứng xử (COC). Chủ trương nhất quán và rõ ràng của Việt Nam được các nước trong ASEAN đồng thuận là các tranh chấp trên biển phải được giải quyết bằng những biện pháp hòa bình, tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực phù hợp với luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS 1982. Các bên liên quan cần phải tôn trọng quyền của các nước khác và thực thi đầy đủ nghĩa vụ pháp lý của mình được quy định trong UNCLOS 1982, cùng nhau hợp tác, đóng góp tích cực, thiết thực vào duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải, hàng không và trật tự ở Biển Đông dựa trên luật pháp quốc tế… Với tư cách là quốc gia thành viên UNCLOS và quốc gia ven Biển Đông, Việt Nam nhấn mạnh UNCLOS 1982 là cơ sở pháp lý duy nhất quy định toàn diện và triệt để về phạm vi quyền được hưởng vùng biển. Yêu sách biển của các quốc gia thành viên UNCLOS 1982 phải phù hợp với quy định của UNCLOS 1982. Các quốc gia cần tôn trọng đầy đủ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của các quốc gia ven biển được xác lập phù hợp với UNCLOS 1982. Thực tế đã chứng tỏ Việt Nam luôn kiên trì lập trường giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, tôn trọng luật pháp quốc tế, đóng góp tích cực vào việc duy trì đoàn kết và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN. Việt Nam khẳng định không bao giờ tách khỏi nền tảng hợp tác khu vực - một trong những trụ cột quan trọng của chính sách đối ngoại của mình, đó là ASEAN. Đối với Việt Nam dù có khác biệt lợi ích giữa các nước, ASEAN vẫn là một tổ chức có tầm quan trọng chiến lược giúp bảo vệ lợi ích quốc gia trong môi trường đa phương, đồng thời tăng cường tiếng nói tập thể trước các vấn đề khu vực...
Việt Nam kiên định chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa. Việt Nam không chọn bên mà chọn lẽ phải, phù hợp với luật pháp quốc tế và lợi ích chung của khu vực. Việt Nam không không liên kết với nước này để chống nước khác. Việt Nam không cạnh tranh ảnh hưởng. Mục tiêu chính của Việt Nam là giữ quan hệ hòa hiếu, hợp tác với tất cả các quốc gia, tránh đối đầu và cạnh tranh ảnh hưởng. Việt Nam tham gia tích cực vào các hoạt động văn hóa, giáo dục và giao lưu trong khu vực của ASEAN như: Diễn đàn thanh niên ASEAN; Tuần lễ văn hóa ASEAN. Chương trình trao đổi sinh viên, học bổng và hợp tác giáo dục… Những nỗ lực của Việt Nam nhằm tăng cường đoàn kết nội khối không chỉ góp phần vào sự ổn định của khu vực, mà còn nâng cao vị thế quốc tế của chính mình. Việt Nam đã có nhiều nỗ lực thiết thực nhằm tăng cường đoàn kết trong ASEAN. Một số hành động và đóng góp tiêu biểu của Việt Nam như: Thúc đẩy vai trò trung tâm của ASEAN. Việt Nam luôn ủng hộ và thúc đẩy vai trò trung tâm của ASEAN trong việc giải quyết các vấn đề khu vực và quốc tế. Điều này giúp duy trì sự thống nhất và tiếng nói chung trong nội khối... Việt Nam đóng vai trò chủ động khi làm Chủ tịch ASEAN vào năm 2020. Đây là thời gian rất khó khăn và phức tạp. Nhưng với tinh thần trách nhiệm cao, Việt Nam đã dẫn dắt khối ASEAN vượt qua nhiều thách thức, đặc biệt là sự bùng phát của đại dịch COVID-19. Việt Nam đã: Tổ chức Hội nghị Cấp cao trực tuyến đầu tiên trong lịch sử ASEAN; đề xuất và thúc đẩy Quỹ ASEAN ứng phó đại dịch COVID-19; đưa ra sáng kiến xây dựng khung phục hồi tổng thể ASEAN sau đại dịch... Việt Nam luôn nỗ lực thúc đẩy hợp tác khu vực và liên khu vực. Việt Nam tích cực thúc đẩy các cơ chế hợp tác như: Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP); Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF); Hợp tác với các đối tác đối thoại như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, Ấn Độ... Cùng với đó, Việt Nam quan tâm đẩy mạnh giao lưu nhân dân và văn hóa, phát huy tốt vai trò của người dân đóng góp tích cực vào phát triển quan hệ giữa các nước trong khối. Việt Nam được các quốc gia ASEAN đồng thuận đề cử và ủng hộ trở thành thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2014-2016 và nhiệm kỳ 2023-2025. Việt Nam cũng như toàn ASEAN khẳng định cam kết hướng tới một ASEAN tự cường, năng động, sáng tạo và lấy người dân làm trung tâm.
Đối với tình hình căng thẳng giữa Thái Lan và Campuchia, quan điểm của Việt Nam là rất rõ ràng. Việt Nam lấy làm tiếc vì hai nước chung một mái nhà ASEAN lại xảy ra xung đột biên giới. Theo Việt Nam, trong lúc này vai trò của ASEAN càng phải được thể hiện rõ hơn. Nguyên tắc nhất quán trong chính sách đối ngoại của Việt Nam là: Tôn trọng luật pháp quốc tế, không can thiệp vào công việc nội bộ của nước khác và ủng hộ giải pháp hòa bình cho các tranh chấp. Giữa một bên là nước láng giềng, có lịch sử quan hệ lâu đời, còn một bên là đối tác chiến lược toàn diện, Việt Nam kiên định chính sách quốc phòng “4 không”, không chọn bên, không chọn phe, mà chọn công bằng và lẽ phải. Việt Nam ủng hộ giải pháp hòa bình, kêu gọi các bên kiềm chế, không sử dụng vũ lực, giải quyết bất đồng thông qua đối thoại và đàm phán hòa bình. Việt Nam tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia, trong đó có Thái Lan và Campuchia và mong muốn các bên liên quan cũng hành xử trên tinh thần tương tự. Việt Nam đề cao vai trò trung gian hòa giải của ASEAN trong việc duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực, bao gồm giải quyết các mâu thuẫn giữa các thành viên của tổ chức. Là một thành viên chủ động trong ASEAN, Việt Nam mong muốn duy trì sự ổn định chung trong khu vực, luôn sẵn sàng đóng góp tích cực để hỗ trợ Thái Lan và Campuchia đạt được giải pháp ổn thỏa…
Thực tế 30 năm qua khẳng định, Việt Nam đã chuyển từ “thành viên mới” sang vai trò “thành viên chủ động, tích cực và có trách nhiệm” trong ASEAN. Việt Nam đã có nhiều đóng góp tích cực vào việc củng cố đoàn kết nội khối, thúc đẩy hợp tác khu vực và nâng cao vị thế ASEAN trên trường quốc tế. Các tổ chức, cá nhân thù địch dù bằng luận điệu, chiêu trò gì chăng nữa cũng không phủ nhận được vai trò của Việt Nam trong ASEAN. Những luận điệu của họ không chỉ là hồ đồ, vô căn cứ, mà còn đi ngược hoàn toàn với thực tiễn và đánh giá, sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế. Tình hình ASEAN hiện nay diễn biến khá phức tạp do tác động của cả yếu tố nội khối và ngoại khối. Tuy nhiên, Việt Nam khẳng định sẽ phát huy những kết quả đạt được, tiếp tục là một thành viên tích cực, năng động và có trách nhiệm, góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững và gắn kết của ASEAN. Việt Nam xác định đấu tranh bác bỏ những luận điệu sai trái, thù địch là rất cần thiết. Việc làm ấy không chỉ bảo vệ sự thật, mà còn nhằm khẳng định vị thế, uy tín ngày càng cao của Việt Nam trong ASEAN và trên trường quốc tế./.
QUỐC AN