08/02/2025
Lộ Dữ Liệu Nhạy Cảm Khi Sử Dụng GenAI Trong Doanh Nghiệp: Nguy Cơ Và Giải Pháp
Việc nhân viên sử dụng các công cụ trí tuệ nhân tạo sinh ngữ (GenAI) như ChatGPT, Microsoft Copilot, hay Google Gemini đang trở thành xu hướng phổ biến trong doanh nghiệp. Tuy nhiên, đi kèm với lợi ích là những rủi ro lớn về an ninh dữ liệu. Theo báo cáo từ Harmonic, 8,5% yêu cầu nhập vào các nền tảng GenAI chứa thông tin nhạy cảm, bao gồm dữ liệu khách hàng, hồ sơ nhân viên, thông tin pháp lý và mã nguồn. Điều này làm gia tăng nguy cơ rò rỉ và khai thác dữ liệu trái phép.
Những Loại Dữ Liệu Nào Đang Bị Lộ?
Nghiên cứu từ Harmonic (Hoa Kỳ) đã phân tích hàng nghìn yêu cầu (prompts) nhập vào các nền tảng GenAI và chia dữ liệu nhạy cảm thành 5 nhóm chính:
Dữ liệu khách hàng (45,77%): Bao gồm thông tin thanh toán, hồ sơ cá nhân và giao dịch tài chính. Ví dụ, trong ngành bảo hiểm, nhân viên nhập dữ liệu khách hàng để xử lý bồi thường nhanh hơn có thể vô tình làm lộ thông tin cá nhân nhạy cảm.
Dữ liệu nội bộ nhân viên (27%): Như lương bổng, đánh giá hiệu suất và quyết định thưởng phạt. Nếu bị lộ, không chỉ ảnh hưởng đến quyền riêng tư của nhân viên mà còn gây rắc rối pháp lý cho doanh nghiệp.
Thông tin pháp lý và tài chính (14,88%): Bao gồm tài liệu về sáp nhập, ngân sách và quy trình pháp lý. Rủi ro cao nếu bị đối thủ hoặc tin tặc khai thác.
Thông tin bảo mật (6,88%): Như cấu hình mạng, kế hoạch dự phòng. Đây là dữ liệu quan trọng có thể bị lợi dụng để phá hoại hoặc đánh cắp.
Mã nguồn (5,64%): Mã nguồn độc quyền của doanh nghiệp có thể bị sao chép hoặc sử dụng trái phép.
Nguy Cơ Lớn Đối Với Doanh Nghiệp
Việc sử dụng GenAI đặt doanh nghiệp vào thế tiến thoái lưỡng nan. Nếu không áp dụng, doanh nghiệp sẽ bị tụt hậu so với đối thủ. Nhưng nếu quản lý không hiệu quả, rủi ro rò rỉ dữ liệu có thể gây tổn thất tài chính và ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín thương hiệu.
Theo Stephen Kowski, Giám đốc công nghệ tại SlashNext Email Security+, "Doanh nghiệp cần cân bằng giữa lợi ích và rủi ro khi sử dụng GenAI."
Giải Pháp An Toàn Khi Sử Dụng GenAI
Để giảm thiểu rủi ro, doanh nghiệp cần áp dụng các biện pháp sau:
Tích hợp GenAI vào hệ thống nội bộ: Thay vì sử dụng nền tảng công khai, doanh nghiệp nên thiết lập môi trường mạng nội bộ để GenAI chỉ xử lý dữ liệu nội bộ, không chia sẻ ra bên ngoài.
Kiểm soát quyền truy cập: Chỉ nhân viên được phân quyền mới có thể sử dụng GenAI, và việc sử dụng chỉ được thực hiện khi kết nối với mạng nội bộ.
Mã hóa dữ liệu: Mã hóa dữ liệu đầu vào và đầu ra để đảm bảo an toàn.
Theo dõi và nâng cấp hệ thống: Thường xuyên giám sát hoạt động truy cập và cập nhật hệ thống bảo mật.
Đào tạo nhân viên: Nhân viên cần được đào tạo về cách sử dụng GenAI an toàn, nhận diện rủi ro và tuân thủ quy định bảo mật.
Cân Bằng Giữa Rủi Ro Và Lợi Ích
GenAI mang lại tiềm năng lớn trong việc nâng cao hiệu suất và thúc đẩy đổi mới. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược rõ ràng và kiểm soát chặt chẽ mọi hoạt động liên quan đến GenAI.
Trong kỷ nguyên số, an toàn dữ liệu phải được đặt lên hàng đầu. Cân bằng giữa rủi ro và lợi ích sẽ là chìa khóa giúp doanh nghiệp thành công và phát triển bền vững.
