01/07/2025
ĐẠO CÓ TÌNH
Pháp huynh ĐT kính mến,
Sáng nay, sương bảng lảng phủ thềm rêu phong, bước chân huynh nhẹ như mây trắng, khiến Bích Hải Huyền Sơn như bừng tỉnh sau bao ngày tịch mịch. Đệ đảnh lễ, tiếp trà, mà trong lòng rưng lên một mạch sống xưa: cái tình đạo vị giữa rừng thiêng suối vắng, giữa những người con cùng Thầy, cùng chung chí nguyện, cùng chung một nẻo tâm linh hướng về.
Người ta thường nói: “Đạo vô sự, pháp vô ngôn.” Nhưng trong bước chân Thầy qua thung mây cổ độ, chúng ta chợt nhận ra một điều lặng lẽ mà sâu xa: “Đạo có tình”. Cái tình ấy không phải ái nhiễm thế gian, mà chính là tinh thần Huyền Không Thầy lặng lẽ truyền trao suốt bao năm tháng: vắng lặng mà chan chứa, tịch nhiên mà thấm lòng người. Tình trong vô ngã, thương trong lặng thinh, sẻ chia trong cái không cần gọi tên.
Thầy không chỉ dạy bằng lời, mà còn bằng cả một nếp sống thân giáo hữu vi vô sự, bằng bóng dáng âm thầm của người đi qua thế gian mà không để lại dấu.
Nhớ lại những tháng ngày “gạo châu củi quế”, huynh đệ bát cháo chia đôi, chén chè chuyền tay, lòng bỗng ấm lạ. Không ấm vì đủ đầy, mà vì có nhau giữa cái không đủ. Có tình trong điều chẳng cần gọi tên, có thương trong lặng mà sâu.
Hôm nay, dưới hiên thất Bích Hải Huyền Sơn, huynh về từ cao nguyên gió núi sương ngàn, đệ ở xó nhỏ miền cát trắng mù khơi. Ngồi bên nhau, chúng ta kể chuyện xưa như gạn sương đầu lá. Nhắc lại thuở Huyền Không, huynh đệ theo Thầy tu học, những ngày đào ao, dựng đá, chẻ củi nấu cơm, rồi tối về thắp đèn, vịnh cảnh, hoạ thơ, đàm kinh luận nghĩa bên núi rừng tịch lặng.
Rồi huynh kể về ngôi Tam Bảo dựng xây nơi miền đất đỏ từ buổi đầu huynh mới đặt chân đến, từng viên gạch, mái ngói đều kết tinh từ tâm nguyện và giọt mồ hôi. Nhờ đó, dân làng biết quay về nương tựa Tam Bảo, biết trì kinh học đạo, biết nở nụ cười giữa bao nỗi nhọc nhằn cõi thế.
Còn nơi này, đệ ở xó núi tĩnh cư, dựng một lều hoa nhỏ bên bờ suối vắng. Sớm chiều trồng rau, trỉa đậu, vui cùng tuế nguyệt mây trời. Lấy thiền vị làm tri kỷ, lấy lặng thinh làm đạo lữ, đệ tùy duyên hóa độ những khách trần lỡ bước, như thắp một ngọn đèn nhỏ giữa màn sương nhân thế. Dẫu ngày tháng qua đi, gió sương phủ mờ dấu chân năm cũ, nhưng đạo tình huynh đệ vẫn lặng lẽ thấm sâu. Vì đạo có tình, nên dẫu huynh và đệ cách nhau ngàn trùng, lòng vẫn hướng về nhau như thuở còn chung bóng Thầy dưới núi rừng Huyền Không.
Bên chén trà cùng huynh dưới hiên thất sương bay, đệ lại nhớ lời Thầy năm xưa từng dạy:
“Sa môn đi trên băng mỏng,
Hành trang lặng lẽ cô phương.”
Lời ấy nhẹ như mây, mà thâm sâu như vực thẳm. Người xuất gia, một niệm sai là rơi vào vực thẳm, như kẻ bước giữa tầng băng mỏng, chỉ một niệm thiếu tỉnh thức, là chìm trong dòng nghiệp lũ. Con đường phía trước nào phải trải gấm lót hoa, mà toàn sỏi đá, mù sương, vực sâu và dốc dựng. Chọn kiếp tu, là chọn một lối về cô liêu, không hứa hẹn, không danh vọng … nhưng có ánh đạo dịu dàng như trăng núi, chẳng rực rỡ mà soi suốt lòng người:
“Người khôn chết chốn lợi quyền,
Ta khờ, ta dại chơi miền tiêu dao…”
Đệ cũng mơ hồ nhận ra, cái “khờ dại” ấy thật ra là một sự tỉnh thức giữa cơn mê trần thế. Còn cái “tiêu dao” mà người đời lầm tưởng là buông lung, kỳ thực lại là sự tự do giữa ràng buộc, là bước thong d**g qua bụi hồng mà tâm vẫn an nhiên.
Giống như một câu thơ tĩnh lặng mà thấu suốt của Ngài Viên Minh:
“Tự do là ung dung trong ràng buộc,
Hạnh phúc là tự tại giữa khổ đau.”
( Thiền Sư Viên Minh)
Ngẫm kỹ, mới thấy: người tu chẳng phải lánh đời, mà là đi xuyên qua cõi đời, Sống giữa bụi hồng mà không nhiễm bụi, như đoá sen âm thầm nở giữa bùn nhơ mà thanh khiết lạ thường.
Chúng ta mỗi người một phương, nhưng cùng chung một chí nguyện. Vì đạo, ta rời núi rừng Huyền Không, xa Thầy, xa đệ huynh, xa chén trà sương núi bên am mây mỗi sớm. Nhưng càng xa càng nhớ, càng tĩnh lại càng thấm. Như vầng trăng trên đỉnh núi, tuy xa mà soi khắp, lặng mà tròn đầy. Đệ nguyện lòng: “Giữ một niệm thanh giữa chốn bụi hồng, dốc chí học tu, đem chút niệm nguyện nhỏ bé, đền đáp phần nào ân Thầy sâu nặng, cùng tình Huynh, nghĩa Đệ lặng lẽ mà khắc sâu”.
Rồi huynh khoác lại tấm y màu sương gió, lặng lẽ đứng dậy. Đệ muốn níu thêm một trống canh, nhưng biết huynh còn bao Phật sự: còn lời kinh giữa núi đồi; còn hương pháp cần thắp sáng. Chỉ biết cúi đầu đảnh lễ, xem như lời tiễn biệt trong lặng thinh.
Huynh về cao nguyên nắng gió, đệ ở lều hoa xó nhỏ miền biển lặng. Xa cách đôi miền, nhưng cùng chung một nẻo tâm: nẻo của hy hiến, của bi nguyện thâm trầm nhuộm cả cõi nhân sinh.
“Rong chơi ba cõi mười phương bụi,
Để thấy hư vô Đạo có tình.”
(Thơ Thầy)
Nhìn bóng y vàng khuất dần trong nắng, lòng chợt se thắt lại. Hoàng hôn chạm đỉnh núi, mây bay về cõi vắng. Đạo lữ tuy cô liêu, nhưng không cô độc. Chén trà chưa vơi, mà tình đã đầy. Và giữa tịch mịch ấy, đệ mới thật sự hiểu: “Đạo có tình”.
Tịnh thất Bích Hải Huyền Sơn
Miền Vô Sự, mùa ổi chín…
Pháp đệ Khải Tĩnh