10/01/2025
Bất kỳ loại hình hay hình thức tập luyện nào thì cũng sẽ hướng đến kích thích 3 yếu tố chính là :
- Thần kinh : Ví dụ như Kỹ thuật (đồng bộ) trong Squat, Kỹ thuật chạy, Khả năng bật nhảy, khả năng tiếp đất, Khả năng đổi hướng,... Hay kể cả các yếu tố Tâm lý cũng liên quan như tâm trạng, mức độ chịu đựng, sự gắng sức,… (Chúng ta cũng có thể coi Thần kinh là các yếu tố Vô hình, không đong đếm được cụ thể)
- Cấu trúc : Ví dụ như Cơ bắp to hơn, Gân chắc hơn, Xương cứng hơn,…
- Năng lượng, chuyển hóa (Kỵ khí, Hiếu khí) : Ví dụ khả năng tiêu thụ (hay tỉ lệ sử dụng) Carb và Mỡ khi chạy, Khả năng tiêu thụ (tái sử dụng) Lactate trong vận động, Mật độ + chất lượng ty thể, mật độ hồng cầu, mật độ mao mạch,…
(Tương tự thì 2 yêu tố bên dưới có thể coi là các dạng Hữu hình)
Bất kể là vận động viên thể thao hay Người phổ thông sẽ đều thông qua việc tập luyện hay vận động để đạt được những LỢI ÍCH to lớn phía trên.
Ngược lại thì các yếu tố trên cũng ảnh hưởng đến chất lượng sống của mọi người, hay thành tích thi đấu thể thao của vận động viên.
————-
Mỗi bộ môn, loại hình tập luyện sẽ có tính đặc thù riêng (Hay còn gọi là nguyên tắc Specificity), giúp cơ thể thích nghi theo cách riêng (Nguyên tắc Adaptation) theo từng yếu tố mình nêu phía trên.
Nếu bạn chỉ tập trung vào 1 loại hình hay phương pháp tập, đôi khi bạn sẽ không lấy được tất cả lợi ích tuyệt vời phía trên.
Ví dụ như khi tập Chạy, cơ thể bạn sẽ dần đồng bộ chuyển động để các bước chạy nhịp nhàng nhịp hơn, số lượng ty thể sẽ tăng lên, dung tích chứa máu đẩy đi ở tâm thất trái tim sẽ tăng lên, lượng hồng cầu và dung tích máu tăng lên, Gân Asin sẽ chắc hơn, xương vùng ống đồng cứng lên,.… Tát cả các yếu tố này ngoài việc giúp bạn KHỎE hơn thì đều góp phần giúp việc chạy Đỡ mệt hơn, Hiệu quả hơn.
Ví dụ một bộ môn mang tính chuyên biệt rất cao như Bodybuilding (Thể Hình). Mục tiêu lớn nhất luôn là đẩy mạnh yếu tố Cấu trúc (mô), cụ thể là độ lớn, độ đồng đều, thẩm mỹ của cơ bắp (ở một trạng thái cơ thể đủ khô để phô diễn được lượng cơ đó). Các thích nghi về Thần kinh vận động hay chuyển hoá tất nhiên vẫn có, nhưng nó khá mờ nhạt.
Nếu bạn chỉ tập trung vào 1 loại hình hay phương pháp tập, đôi khi bạn sẽ không lấy được tất cả lợi ích tuyệt vời phía trên.
———
Còn nếu như bạn không phải 1 vận động viên, bạn là một người tìm đến tập luyện để nâng cao chất lượng sống thì việc tập luyện đa dạng hay tập luyện hướng tới cải thiện các yếu tố thể chất là điều rất nên làm.
Nếu như bạn từng nghe đến nguyên tắc Pareto 80/20 và nguyên tắc về Quy luật hiệu suất giảm dần (các quy luật trong kinh tế học, nhưng vẫn đúng trong việc tập luyện). Thì thực tế thì bạn không cần phải bỏ quá nhiều công sức, tâm huyết, thời gian như những vđv chuyên nghiệp để đạt được lợi ích từ tập luyện.