https://www.cosmicwriter.co/, https://www.facebook.com/groups/vutrucreator/, https://thenextcreator.substack.com/

Creatorverse.vn, Hanoi (2025)

18/03/2023

CHĂM VIỆC NGƯỜI, LƯỜI VIỆC MÌNH

Đây là lý do mà hầu hết mọi người không theo đuổi được con đường làm creator dài lâu.

Nhất là khi bạn còn đang phải bận rộn với việc học hành hoặc một công việc full-time nào đó khác để trang trải cuộc sống. Ý tưởng về việc vừa duy trì một cam kết full-time, vừa xây dựng một kênh social part-time (như là một side hustle), về mặt lý thuyết xem ra rất ổn.

Nhưng về thực tiễn thì không mấy ai làm được, ngoại trừ những người có khả năng kỷ luật bản thân và quản lý thời gian ở cấp độ "thần thánh".

Như với mình cũng vậy. Thời còn đi làm full-time, mình không làm được bất kì việc gì khác dành cho riêng mình. Thời gian và sức lực dành hết cho việc ở công ty, sáng đi tối về, hít no bụi mịn. Đến khi xong việc thì chỉ muốn "sạc pin" và nghỉ ngơi chứ không muốn làm gì khác hết.

Dành thêm thời gian cho side hustle, thì lại ảnh hưởng đến thời gian để tự học & phát triển bản thân... Làm quá nhiều việc một lúc thì việc gì cũng chỉ hời hợt, không làm mình happy được.

Đến một lúc, mình cảm thấy nếu cứ tiếp tục như vậy, mình sẽ mãi cống hiến tuổi trẻ để xây đắp giấc mơ của người khác. Việc đi làm thuê giúp mình học được rất nhiều, nhưng điều đó đồng nghĩa giấc mơ của mình bị trì hoãn, trì hoãn, trì hoãn... không biết đến bao giờ. Và mình không muốn đi làm thuê cả đời.

Và lúc đấy mình đã xác định, mình sẽ tự mình xây một thương hiệu cho mình. Mình đủ hiểu việc này là một hành trình lâu dài, một khoản đầu tư mà có thể phải rất lâu nữa mình mới gặt hái được kết quả. Nhưng mình nghĩ: mình vẫn còn trẻ, còn nhiều đam mê, còn nhiều quyết liệt, nếu mình không tận dụng mà xây đắp giấc mơ của riêng mình, thì có thể một ngày nào đó cánh cửa dành cho mình sẽ khép lại, và mình có thể sẽ phải cảm thấy hối tiếc.

Và thế là năm 2021, mình đã xin nghỉ việc để chuyên tâm cho hành trình của riêng mình. (Mình không khuyến khích mọi người nghỉ việc nếu như chưa có khoản tiết kiệm, tự đảm bảo được tài chính). Lúc đấy mình biết sợ chứ, nhưng vì mục tiêu lâu dài nên sợ cũng vẫn liều mà làm. Còn chưa biết trước hành trình này sẽ khó khăn thế nào, mình cứ thế nhảy "ùm" xuống chỗ sâu của bể nước rồi mới tìm cách vùng vẫy.

Sau gần 2 năm vẫy vùng, cuối cùng thì mình cũng không bị "chìm nghỉm". Và tất cả những bài học, những trải nghiệm, những niềm vui mình có được trong 2 năm đó, đều là những bài học vô giá. Một sự lựa chọn ngây thơ, điên rồ, nhưng sau cùng lại là lựa chọn đúng.

Có lẽ mình đã thành công hơn nếu có thể duy trì được một việc full-time + việc làm creator bên cạnh. Nhưng mình chưa đủ giỏi để có thể handle được cả 2 trách nhiệm ấy (như các "siêu nhân" ngoài kia).

Nhưng mình cảm thấy tự hào vì đã lựa chọn sự ưu tiên dành cho chính mình. Nếu mình đã lo ngại, đã trì hoãn, đã lựa chọn sự an toàn thì có lẽ đã không có được chút thành quả khiêm tốn như bây giờ mình có.

Nếu bạn nghĩ rằng bạn có thể level up bản thân và gồng gánh được 2 việc ấy cùng lúc, mình thật sự mong bạn có thể làm được điều đó. Còn nếu không, mình cũng mong rằng bạn có đủ tâm huyết với chính mình, để tự đặt mình lên vị trí ưu tiên.

By Hà Minh (Cosmic Writer)

16/03/2023

SÁNG TẠO NỘI DUNG = MƯU CẦU NỔI TIẾNG?

Khái niệm về "sáng tạo nội dung" thường chỉ được nghĩ đến như thể là một nỗ lực "mưu cầu sự nổi tiếng".

Mình nghĩ cũng khó trách được những ai có định kiến như vậy. Vì rất thường xuyên, những content creators được chú ý đến trên các nền tảng social, cũng là những người đôi khi bất chấp làm những thứ phản cảm để được "go viral".

Nhưng họ không đại diện cho số đông. Và cách nghĩ mang tính quy giản như vậy, thực chất là rất hạn hẹp.

Mình thấy "sáng tạo nội dung" cũng như bất kì một công việc nào khác thôi. Chúng ta đi làm để kiếm tiền, nhưng tất nhiên không phải chỉ vì tiền, mà vì những thứ tiền có thể mua được. Sự nổi tiếng cũng vậy. Tự bản thân nó không có giá trị gì. Ngoài việc mở ra cho chúng ta thêm nhiều cánh cửa mới.

Nếu tiền có thể được sử dụng sai mục đích, hoặc kiếm được bằng những việc làm phi đạo đức, thì sự nổi tiếng cũng vậy. Không phải cứ nổi tiếng và có nhiều tiền đã là tốt. Mà đôi khi có được nó như thế nào, sử dụng nó vào đâu mới là điều quan trọng.

Đối với mình, việc tạo ra những sản phẩm nội dung, tự bản thân nó mang lại những trải nghiệm sáng tạo tuyệt vời. Nhưng ý nghĩa thật sự của công việc này còn vượt xa hơn như thế nữa.

Khi mình chứng kiến những tầm ảnh hưởng tích cực mà mình có thể tạo ra, cho dù là chỉ với một số ít người theo dõi thôi, điều ấy cũng đã là một thành quả vô giá.

Ngày trước, mình vẫn thường hay ca thán về việc xã hội ngày nay nhiều điều tiêu cực, cuộc sống con người nhiều áp lực và sự trống rỗng... Nhưng gần đây mình nhận ra, tự mình có thể đóng góp chút sức lực để cải thiện thế giới xung quanh mình. "Be the change you want to see in the world", như Mahatma Gandhi từng nói.

Cho dù tầm ảnh hưởng của mình còn nhỏ, nhưng "người nhỏ làm việc nhỏ, tùy theo sức của mình". Điều tuyệt vời là, những công cụ để mình có thể làm được việc này, chỉ cần đến một chiếc điện thoại hay một chiếc máy tính.

Không những vậy, việc mình được có thêm nhiều người biết đến, cũng mở ra cho mình thêm rất nhiều cơ hội. Cách đây vài năm, mình còn phải đi "rải" CV và chờ mong những cuộc gọi lại. Giờ đây, khi năng lực của mình được thể hiện rõ qua những sản phẩm nội dung đã làm, thì những cơ hội mới tìm đến đủ nhiều để mình phải cân nhắc, lựa chọn, và thậm chí là từ chối.

Từ những trải nghiệm đó mình mới thấy, việc có được tầm ảnh hưởng lớn sẽ có thể mang lại nhiều lợi ích thế nào. Cho cả mình và cả những giá trị mình theo đuổi.

Nếu như không có gì sai trong việc đi làm kiếm tiền, thì cũng chẳng có gì sai trong việc làm sáng tạo nội dung để xây dựng thương hiệu cá nhân, tầm ảnh hưởng, hay sự nổi tiếng cả.

Chỉ cần việc chúng ta làm được xuất phát từ cái tâm, từ những mong muốn tích cực và chân thành, thì có lẽ không có lý do gì phải e sợ những điều tiếng dị nghị, những định kiến chê bai của người không hiểu.

Hãy cứ làm, và tin vào việc mình làm.

By Hà Minh (Cosmic Writer)

10/01/2023

WORKSHOP: BECOMING A CREATOR ✨

“Làm content creator nên bắt đầu từ đâu?”

Trong suốt quá trình làm nội dung, câu hỏi này mình nhận được khá nhiều. Viễn cảnh được trở thành một creator có tầm ảnh hưởng có lẽ chưa bao giờ vơi đi sức hấp dẫn của nó, nhất là với những người yêu thích sự tự do và sáng tạo mà nó hứa hẹn.

Vì thế nên không ít người đã thử sức. Nhưng thực tế là cũng không ít người đã bỏ cuộc. Hành trình trở thành một creator thành công thì ra không dễ dàng đến thế. Nó đòi hỏi rất nhiều cả về tâm lý, về tư duy, về kỹ năng, và cả… sự may mắn.

Vậy nên, mấy ngày tới, mình và Cosmic team sẽ thực hiện một buổi workshop nhỏ với tên gọi “BECOMING A CREATOR” để chia sẻ về chủ đề này. Workshop được thiết kế dành cho những ai muốn trở thành content creator, blogger, influencer… nhưng chưa bắt đầu hoặc đã bắt đầu mà vẫn còn thấy mông lung.

✨ Thời gian: 8.00pm ngày 15/01/2023 (chủ nhật)
✨ Địa điểm: online trên Zoom
✨ Tham gia: miễn phí
✨ Link đăng kí: (ở dưới phần comment)

Trong đây, mình sẽ chia sẻ về định hướng phát triển của một content creator, làm sao để trở thành một content creator thành công, và về những triển vọng tương lai của công việc này. Bạn sẽ biết mình cần trang bị những gì, cần phát triển những gì, và có một tầm nhìn đủ rõ ràng về hành trình mình sẽ đi.

Những giải đáp này sẽ dựa trên hiểu biết cũng như trải nghiệm thực tế của mình trên hành trình xây dựng thương hiệu Cosmic Writer. Buổi workshop sẽ được host bởi Ngọc Ánh (writer tại Dear Introvert).

Về speaker: Hà Minh là thạc sĩ truyền thông (Master of Media) tại RMIT University, Melbourne, Australia, là nhà sáng tạo nội dung tại Cosmic Writer (với hơn 27,000 lượt theo dõi trên Facebok và Youtube), và nhà sáng lập cộng đồng Vũ Trụ Creator.

Hy vọng rằng buổi workshop sẽ giúp bạn sáng tỏ hơn về con đường trở thành một creator.

06/01/2023

"Giờ bắt đầu làm thì có muộn không?"

Kể mọi người nghe, đợt 2016-2017 gì đó, mình đã từng suy nghĩ về việc xây dựng một kênh YouTube.

Nhưng cuối cùng thì mình đã... không làm :)). Mình nghĩ rằng có khi đã muộn rồi, mạng xã hội giờ cạnh tranh nhau gắt quá, làm gì còn cơ hội cho mình. Vì thời điểm ấy trào lưu kiếm tiền từ Youtube đang nở rộ.

Đến 2018 cũng ấp ủ ý định xây một kênh Instagram :v. Nhưng post được vài bài xong không thấy tương tác gì, liền nghĩ rằng thị trường đã bão hòa. Cảm thấy vô vọng và rồi lại bỏ ngang.

2020 mình lại tạo một page mới chia sẻ về storytelling. Kịch bản cũ lặp lại. Mặc dù bài viết có tương tác khá ok, nhưng sau đấy mình có công việc mới và không đủ kiên trì để nuôi lớn page.
..

Kết quả thì đến 2021 mình mới dám bắt đầu lại từ đầu, và lần này bắt đầu một cách thật sự nghiêm túc.

Vì lúc đấy mình nhận ra: không có thương hiệu cá nhân và tầm ảnh hưởng, cũng đồng nghĩa với việc mình sẽ phải làm 9-5 cả đời. Mình không thích viễn cảnh ấy chút nào cả.

Vậy là mình cố gắng làm bài bản từ Youtube, Podcast, rồi đến Facebook, và sau một thời gian thì cũng tạo dựng được một chút tầm ảnh hưởng nhỏ xíu cho riêng mình.

Nhưng khi chứng kiến nhiều bạn gen-z kém tuổi hơn nhưng đã có được rất nhiều thành quả, thi thoảng mình cũng vẫn tò mò tự hỏi: nếu như mình đã bắt đầu sớm hơn, đã kiên trì hơn, thì đến bây giờ đã đi được xa đến thế nào?

Không biết có ai trong đây đã từng lo lắng về việc bắt đầu muộn hay chưa. Nhưng nó từng là nguyên nhân khiến mình trì hoãn. Mình không tránh khỏi cảm giác rằng cơ hội đã trôi qua và mình đã bỏ lỡ. Nhưng thật ra đó chỉ là nỗi sợ khi phải bắt đầu lại một thứ gì đó mới từ con số 0 tròn trĩnh.
..

Mấy tháng trước, mình được làm speaker trong một workshop về thương hiệu cá nhân ở group On Writing Daily - Viết đi đừng sợ!, và mình có nhận được câu hỏi rằng: đâu là thời điểm phù hợp nhất để bắt đầu?

Mình đã trả lời là: ngay bây giờ. Thật sự mà nói, thời điểm này vẫn còn rất sớm!

Nếu như bạn thấy sáng tạo nội dung là việc mình cần làm, thì mình nghĩ bắt đầu càng sớm sẽ càng cho bạn nhiều lợi thế.

Thử nhìn rộng ra hơn nhé: khái niệm "content creator" chỉ mới xuất hiện trong vòng cùng lắm là 10 năm trở lại đây. Công nghệ social media cũng mới bùng nổ trong vòng chưa tới 20 năm. Thực tế thì chúng ta đều đang là những thế hệ đầu tiên chứng kiến sự khởi đầu của kỷ nguyên mạng xã hội, và của tất cả những cơ hội được nó mở ra dành cho những ai sẵn sàng nắm lấy.

Và xu hướng của tương lai, như mình nhận thấy, thì social media cũng vẫn sẽ nắm một vai trò ngày càng quan trọng hơn trong đời sống của mọi người. Đó là còn chưa kể số lượng người được tiếp cận đến công nghệ này ngày càng tăng, bao gồm cả những thế hệ người dùng mới. Cánh cửa vẫn rộng mở hơn bao giờ hết.

Điều này có nghĩa rằng việc bắt đầu từ sớm, sẽ giúp bạn tích lũy được nhiều giá trị hơn về lâu dài. Nhất là với những người muốn xây dựng cho mình thương hiệu cá nhân. Vì lúc ấy bạn sẽ càng có nhiều thời gian hơn để mở rộng tầm ảnh hưởng của mình, càng có nhiều trải nghiệm hơn để phát triển các kỹ năng giao tiếp và đồ họa cần thiết.
..

Và mặc dù mình trông có vẻ như đã có nhiều kinh nghiệm. Nhưng thật ra so với những người chưa bắt đầu, thì mình mới chỉ đi trước có tầm 1 năm thôi chứ mấy. Nhìn rộng ra hơn thì tất cả đều là người mới hết.

Nhưng nếu như năm 2021 mình đã không bắt đầu, thì mình đã không có được những thành quả như mình đang có. Và bạn cũng vậy. Nếu hôm nay bạn bắt đầu, thì có khi chỉ trong vòng hơn 1 năm thôi, bạn đã có thể làm được rất nhiều thứ.

Vậy nên nếu đây là con đường bạn thật sự muốn theo đuổi, hãy bắt tay vào làm đi thôi! Chần chừ suy tính không mang lại ý nghĩa gì lắm, vì hành trình trở thành một creator, chỉ có thể là vừa học vừa làm.

By Hà Minh | Master of Media

04/01/2023

GIẤY KHAI SINH CỘNG ĐỒNG "VŨ TRỤ CREATOR"

"Làm content creator nên bắt đầu từ đâu ạ?"

Thời gian gần đây mình thường nhận được những câu hỏi như vậy. Trở thành một content creator có vẻ như vẫn luôn là công việc đáng mơ ước của nhiều bạn trẻ. Và với sự phổ cập công nghệ ngày nay thì ước mơ này không xa vời đến thế.

Thế nhưng với độ "khó" cả về kỹ năng lẫn mindset, lĩnh vực này có lượng tham gia nhiều mà lượng đào thải cũng nhiều. Nhất là với những content creator mới bắt đầu, việc nhận được sự trợ lực từ các anh chị em đồng môn sẽ là một lợi thế không hề nhỏ để chúng ta cùng giúp nhau đi xa.

Và đó là lý do mình tạo ra chiếc group này:

VŨ TRỤ CREATOR ✨

Đây là một sân chơi để các content creator ở mọi cấp độ, mọi nền tảng, cùng nhau giao lưu, trao đổi, học hỏi, kết nối, và tạo dựng một cộng đồng sáng tạo nội dung lành mạnh và tích cực.

Group chào đón tất cả các blogger / Facebooker / Instagramer / Tiktoker / Youtuber / Podcaster... hoặc người sáng tạo ở bất kỳ hình thức nào. Tất cả đều có điểm chung là muốn chia sẻ, muốn lan tỏa giá trị, đồng thời xây dựng tầm ảnh hưởng và thương hiệu cá nhân.

Ở đây bạn có thể thoải mái chia sẻ và thảo luận về:

1. Platform: về việc xây kênh, nắm bắt các update về thuật toán, định dạng nội dung phù hợp với các nền tảng...

2. Content: về cách viết nội dung, về idea, về storytelling, về ngôn từ, về cách truyền tải thông điệp, về âm thanh hình ảnh, về các trend...

3. Personal branding: về cách định vị và xây dựng thương hiệu của bản thân, về phong cách riêng, câu chuyện thương hiệu...

4. Skills: về các hard skills (quay, dựng, thiết kế...) và các soft skills (giao tiếp, kiên trì, thẩm mỹ, sáng tạo...) cần thiết.

5. Career: về định hướng sự nghiệp của content creator, về quá trình phát triển, các cơ hội việc làm...

Định hướng của group sẽ tập trung vào một số giá trị sau đây:

1. Tôn trọng: tôn trọng người khác là tôn trọng chính mình, và cũng là tiêu chí quan trọng để sáng tạo những nội dung có chất lượng và có giá trị cho cộng đồng.

2. Chia sẻ: chia sẻ cho nhau kinh nghiệm, lời khuyên, tài nguyên hữu ích, cùng giúp đỡ nhau phát triển. Cho và nhận là nền tảng của mọi sự kết nối.

3. Chưa nghĩ ra :))).

Mọi người có thể join group tại đây: https://www.facebook.com/groups/vutrucreator/

Hiện group đang có challenge viết 14-ngày, rất thích hợp là xuất phát điểm cho những ai đang muốn bắt đầu.

14/12/2022

Máy viết A.I ChatGPT có thể viết essay như con người: tương lai của giới học thuật bị đặt dấu chấm hỏi.

Đúng như mình đoán, công nghệ viết bằng trí thông minh nhân tạo đang có sự phát triển rất nhanh, có lẽ vì lợi ích kinh tế trước mắt của nó là quá lớn, trước khi các thiết chế quản lý cồng kềnh có thể kịp thời xoay sở.

Mới đây, ChatGPT - phiên bản máy viết mới nhất của OpenAI cho thấy nó có thể viết được essay "như người", thậm chí có trích dẫn đàng hoàng từ kho dữ liệu học thuật mà nó source được trên mạng.

Nghe đến đây mình bỗng thấy hoang mang về tương lai của giáo dục. Trong thời gian tới, chắc chắn sẽ không thiếu các sinh viên "mượn" máy viết một cách thiếu trung thực, và vượt qua được sự cả tin của các giảng viên low-tech.

Cuối cùng, thay vì đào tạo ra người lao động tri thức, các trường đại học sẽ cho ra một thế hệ những người bị lệ thuộc tư duy vào máy móc nhưng vẫn tự hào có bằng cấp cao.

Giáo dục sẽ mất đi ý nghĩa của nó, nếu như không có một sự thay đổi vĩ mô về hình thức giảng dạy và đánh giá. Mình không biết đó sẽ là gì, nhưng các bài essay, research truyền thống giờ đây không còn đảm bảo tính công bằng và minh bạch.

Khi việc xác thực được tác giả của một văn bản là bất khả thi, thì việc đánh giá chất lượng của các sinh viên có lẽ sẽ cần phải được dựa trên các hoạt động thực hành mang tính trực tiếp, ngoại tuyến, thực nghiệm...

Nếu không có sự thay đổi này, mô hình giáo dục cũ sẽ là môi trường để các "A.I mạo danh" hưởng lợi.

28/09/2022

ĐỪNG CHỈ LÀM "THỢ VIẾT"!

Câu chuyện A.I Midjourney đang ảnh hưởng đến sự nghiệp của giới họa sĩ, thì gần đây chắc nhiều người cũng biết.

Nhưng còn với nghề viết thì sao? A.I liệu có lấy đi cơ hội việc làm của người viết hay không? Đây là câu hỏi mà những ai đi trên con đường viết đều nên đặt ra ở thời điểm này.

Sau khi tìm hiểu vòng quanh một hồi, thì mình được biết nay đã có khá nhiều start-up cung cấp dịch vụ viết bài tự động bằng trí thông minh nhân tạo. Chủ yếu là từ các công ty nước ngoài, sở hữu công nghệ xử lý ngôn ngữ bằng A.I tân tiến nhất: GPT-3.

Mình cũng tò mò thử xem nó thế nào. Kết quả làm mình khá bất ngờ:

Nó viết rất ok!

Những bài blog, content website đơn giản, nó có thể viết được một cách rất tự nhiên. Tuy chưa có nét riêng như cá tính của một người viết thực thụ, nhưng nó viết được dễ đọc, bài bản, và đặc biệt là... chuẩn SEO. Vì về nguyên lý, A.I viết bằng cách "đọc" tất cả dữ liệu trên mạng, và tự động "xào nấu" lại để không trùng lặp.

Tất nhiên, không phải con A.I nào cũng làm được tốt như vậy. Nhưng mấy dịch vụ top industry thì đang làm được rồi.

Mình còn đọc tin có con A.I có thể viết được cả một cuốn tiểu thuyết chỉ từ prompt. Không biết nó có "hay" hay không hoặc giá trị văn học của nó thế nào, nhưng thấy bảo là nó "makes sense" chứ không phải viết lung tung.

Tuy nhiên thì, A.I hiện giờ mới chỉ viết tốt bằng tiếng Anh. Mình cho rằng là vì dữ liệu tiếng Anh trên web rất nhiều, khiến nó có nhiều data để học. Dự báo của Ray Kurzweil cho biết đến 2029, A.I sẽ vượt qua bài kiểm tra Turing và đạt đến trình độ con người.

Ở Việt Nam thì mình không chắc công nghệ đã mạnh tới đâu, nhưng data tiếng Việt có chất lượng chắc chắn ít hơn, có thể dẫn đến việc A.I cần nhiều thời gian hơn để học cách viết được "như người".

Nhưng dù gì đi nữa, mình nghĩ đây cũng vẫn sẽ là viễn cảnh tất yếu mà người viết phải đối mặt. Vì không sớm thì muộn, công nghệ sẽ phát triển tới mức, mà các doanh nghiệp đầu tư vào công cụ viết bằng A.I sẽ tiết kiệm thời gian và chi phí hơn việc thuê content writer từ ngoài.

Khi ngày đó đến, những nhóm writer dạng "thợ viết" đơn thuần, sẽ là những người dễ bị A.I thay thế nhất.

Vậy "thợ viết" là thế nào?

Họ là những người viết chỉ có kỹ năng đơn thuần. Họ có thể viết blog, viết content, viết ads, viết copywriting, viết ghostwriting rất được việc, thậm chí là viết tốt theo yêu cầu và đặt hàng của người khác. Nhưng bản thân họ không có sức hút hay điểm nhấn nào đủ ấn tượng để trở nên "đặc biệt".

Sự "đặc biệt" ấy sẽ là yếu tố giúp một người viết vẫn có thể đứng vững giữa một thị trường viết "vô hồn" toàn A.I. Vì không ai khác có thể thay bạn kể câu chuyện của mình.

Vì mình cho rằng dù trong tương lai, công nghệ A.I có chi phối thế giới, thì con người vẫn cần có sự kết nối với con người, với những chiều sâu, xúc cảm, và cá tính riêng mà chỉ duy nhất con người mới thể hiện được qua ngòi bút.

Tất nhiên, mình không nói kỹ năng viết là không quan trọng. Nhưng chỉ có duy nhất kỹ năng không thôi là chưa đủ.

Vậy nên, nếu như muốn đi xa hơn với con đường viết, đừng chỉ làm một "thợ viết" đơn thuần.

Hãy hướng đến việc trở thành một người viết "đặc biệt".

Thế nào là người viết "đặc biệt", mình sẽ đi sâu hơn vào kỳ sau, để bạn có cho mình sự chuẩn bị tốt nhất. Mọi người theo dõi page để tìm hiểu thêm nhé!

Acamedia Content Series

By Hà Minh | Master of Media

24/09/2022

LÀM SAO ĐỂ "VIẾT GÌ CŨNG HAY"?

Mấy ngày nay tự nhiên câu hỏi này luẩn quẩn trong đầu mình.

Là một người viết, hẳn ai cũng đều băn khoăn rằng mình viết đã đủ hay hay chưa. Làm sao để viết được hay hơn, khiến cho người đọc thích đọc hơn?

Nhưng mình thấy: nhiều người dù chẳng phải dân viết, vẫn có thể viết ra những nội dung rất thú vị, chất lượng, bổ ích hoặc giàu cảm hứng. Hoặc những người viết chuyên nghiệp đã thành danh, cứ ngẫu hứng phóng bút là ra thành siêu phẩm.

Họ chính là những người có thể “viết gì cũng hay”.
..

Nghe tới đây hy vọng không ai “dại dột” tự so sánh mình với họ. Mình cũng đã “chạnh” không ít “lòng” khi thấy những người giỏi như vậy.

Làm sao để mình cũng trở thành một người viết gì cũng hay như họ đây? Họ có bí thuật gì mà làm được như vậy? Là một người viết, hẳn chúng ta sẽ hỏi câu này.

Mình chưa đạt tới trình độ đó, nhưng mình có mấy suy nghĩ thế này:

Chữ viết là hình ảnh phản chiếu của nội tâm con người. Một người có nội tâm thế nào, thì họ sẽ viết ra thế ấy.

Vì suy cho cùng: chữ viết được tạo thành từ suy nghĩ, còn suy nghĩ được tạo thành từ tâm tư, xúc cảm, trải nghiệm, và thế giới quan của mỗi người.

Vậy nên mình rút ra:

Một người có “nội tâm” chất lượng, chưa chắc đã viết được hay (vì có thể họ thiếu kỹ năng viết). Nhưng một người viết được hay, chắc chắn phải có một “nội tâm” chất lượng!
..

Thế nào là một “nội tâm” chất lượng thì rất khó định nghĩa. Trong phạm vi người viết, mình tạm điểm ra một vài yếu tố từ quan sát của bản thân:

01. Nhiều trải nghiệm

Người có nhiều trải nghiệm thường cũng sẽ có nhiều chuyện hay để kể. Thế giới quan phong phú của họ giúp người đọc mở mang, được thấy một góc nhìn khác của thế giới. Kinh nghiệm và vốn sống của họ có thể kể được những những câu chuyện đầy chân thực, từ đời thường cho đến phi thường.

Chẳng hạn như Viktor Frankl viết về trải nghiệm sinh tồn trong trại tập trung trong "Man's Search for Meaning", hay Elizabeth Gilbert viết về hành trình phiêu lưu khắp thế giới để tìm lại bản thân mình trong "Eat, Pray, Love". Đó là những trải nghiệm vô cùng đáng kể.
..

02. Chiều sâu về cảm xúc

Cảm xúc là thứ khó diễn đạt thành lời, nhưng lại cũng rất dễ "lây lan". Với những người có khả năng thấu cảm, họ có thể diễn đạt được nội tâm của mình bằng những vần điệu, ngôn từ, ẩn dụ phong phú. Dù là những nỗi buồn, họ vẫn có thể khắc họa được nó thật đẹp.

Bằng ngòi bút của mình, họ có thể dẫn người đọc bước vào thế giới nội tâm đầy màu nhiệm, hoặc đánh lừa các giác quan bằng những cú twist bất ngờ. Với thiện ý, họ còn lồng ghép trong đó những triết lý nhân sinh sâu sắc, nhiều ý nghĩa. Các tác giả văn học, tâm lý, tâm linh, thường là chuyên gia của kỹ năng viết này. Đây cũng là con đường mà bản thân mình đang loay hoay tìm lối đi.
..

03. Có nhiều hiểu biết

Hiểu biết của một người có thể được đúc kết từ trải nghiệm hoặc từ sách báo, nghiên cứu. Họ biết cách tra cứu thông tin, và thường có trí nhớ tốt để có thể dễ dàng trích dẫn. Những chia sẻ của họ không những chỉ chứa đựng nhiều kiến thức bổ ích, mà còn có những góc nhìn sâu rộng về chủ đề họ đang truyền tải.

"Bá chủ" của nhóm này là những chuyên gia, học giả, nhà báo, có khả năng tổng hợp và truyền tải thông tin một cách rõ ràng và mạch lạc, thường là về những vấn đề nằm trong chuyên môn của họ.
..

04. Tư duy sắc bén

Người thông minh luôn có sức cuốn hút riêng. Bằng năng lực tư duy ưu việt, họ có thể đưa ra những lập luận sắc bén, tạo ra những mối liên kết tư duy mới, xâu chuỗi được vấn đề một cách có hệ thống, và không mắc các lỗi ngụy biện khi nêu ra quan điểm. Tư duy khác với hiểu biết ở chỗ: họ không cần nắm quá nhiều chi tiết để có thể tìm ra lời giải cho một vấn đề.

Nếu như không lậm vào những diễn ngôn quá hàn lâm xa cách, họ có thể giúp người đọc hiểu được sâu đến tận cùng bản chất của một vấn đề. Điển hình của nhóm này là những triết gia, nhà lý luận, hoặc các nhà phân tích, nhà chiến lược.
..

05. Có cá tính riêng

Người có cá tính riêng đặc biệt ở chỗ: họ không ngại thể hiện con người mình một cách chân thực nhất. Kể cả là những đặc điểm tính cách mọi người thường sợ bị… chê. Đối với họ, đây không phải điểm yếu, thậm chí còn là điểm nhấn tạo cho họ sức hút riêng, một sự tự tin đầy lôi cuốn. Họ cảm thấy hoàn toàn thoải mái được là chính mình khi viết.

Người đọc thường có kết nối tốt hơn với những người có tính cách rõ ràng, khác biệt, thay vì quá an toàn, xa cách đến nhàm chán. Sức hút của những người có cá tính thường dễ thấy nhất trong giới truyền thông, blogger, content writer, influencer...
..

Tóm lại là:

Những người đã tích luỹ được cho mình một (hoặc nhiều) thế mạnh trên là những người có thể “viết gì cũng hay", dễ dàng tạo ra những bài viết viral, hoặc có nhiều độc giả một cách rất tự nhiên.

Nhưng để có thể đạt đến như vậy, mình nghĩ bản thân mỗi người hẳn cũng phải nỗ lực nhiều, mới sở hữu được năng lực “viết gì cũng hay” như thế.

Vậy nên, đừng vội nản nếu như ai đó tự thấy mình chưa có những “sức mạnh” trên. Điều đó chỉ có nghĩa rằng bạn còn rất nhiều thứ hay ho để học 😋.

Hãy tích lũy thêm cho mình trải nghiệm, kiến thức, phát triển thêm năng lực tư duy, cảm xúc, và đồng thời học cách biểu lộ được nét riêng của mình.

Nhìn chung là: luyện viết và luyện “sống”.

Mình hy vọng chút phân tích trong bài viết này giúp bạn nhìn thấy được định hướng để trở thành một người viết xuất sắc.

Acamedia Content Series

By Hà Minh

23/09/2022

"Tai nghe" của người viết

Cách đây khoảng 2 năm, khi Vietcetera mới phát hành podcast Have A Sip, mình có bấm xem tập có khách mời là anh Bình Bồng Bột, vì được biết anh là biên kịch đã chuyển thể kịch bản "Tiệc Trăng Máu" ra tiếng Việt (mà mình khá thích).

Trong buổi phỏng vấn, anh Bình có nhắc đến một khái niệm mà mặc dù bản thân mình chưa biết đến trước đó, mình lập tức hiểu được ngay nhờ trực giác và kinh nghiệm phải viết nhiều.

Đó là khái niệm: "tai nghe của người viết".

Mình đã từng cố gắng giải thích khái niệm này trước đây, nhưng không thành công lắm, nên hôm nay cố gắng thực hiện điều này một lần nữa. Rốt cuộc, khi viết người ta dùng trí óc, đôi tai ở đây có vai trò gì?

2 ngôn ngữ mà mình sử dụng khá thành thạo là tiếng Việt và tiếng Anh. Trong nhiều năm đi du học ở Úc, mình phải sử dụng tiếng Anh rất nhiều, đọc nghe nói viết đủ cả, đến độ nhiều giấc mơ mình còn mơ thấy mình nói bằng tiếng Anh. Với cường độ sử dụng như vậy, việc so sánh giữa tiếng Anh và tiếng Việt là tương đối thường xuyên.

Trong tiếng Anh có cái hay là sự nhấn nhá trọng âm trong một từ, nối âm tiết cuối của một chữ với âm tiết đầu tiên của chữ tiếp theo, có lên bổng xuống trầm và tông điệu trong một câu... Những yếu tố sẽ gián tiếp ảnh hưởng đến ý nghĩa của thông tin được truyền tải.

Ví dụ như nếu bạn lên cao giọng ở cuối câu thì nghe sẽ giống một câu hỏi. Hoặc nhấn vào keyword sẽ giúp người nghe tiếp nhận thông tin tốt hơn.

Trong tiếng Việt tuy không có những yếu tố như vậy, nhưng mặt khác lại được chú tâm nhiều hơn vào việc những nguyên âm được phát âm như thế nào để tạo thành âm điệu, tạo thành trong từ điển tiếng Việt một bộ sưu tập nhiều từ láy, từ tượng thanh, tượng hình... khiến cho bất kì ai mới học tiếng Việt đều phải toát mồ hôi.

Mình không phải là chuyên gia ngôn ngữ học, nên chỉ đang miêu tả lại những điều mình quan sát thấy từ kinh nghiệm cá nhân. Thế nhưng, với những minh họa trên, thì với ngôn ngữ, dù là ngôn ngữ nào đi nữa, trong những cách biểu đạt của nó đều ẩn chứa những yếu tố như âm giai, tiết tấu, nhịp điệu... Tuy không phải lúc nào cũng cần phải bám theo những quy luật nghiêm ngặt như nhạc lý, nhưng những yếu tố này đều góp phần làm nên một đoạn văn hay cũng như cách nó làm nên một bản nhạc hay.

Ví dụ như với thơ: trong thơ lục bát hay thơ Đường, đều có những quy luật nhất định về âm tiết mà người viết cần phải tuân theo để bài thơ được chấp nhận. Mình nghĩ những quy luật này đều đã được nhiều thế hệ thi sĩ phát triển và chỉnh sửa trong suốt một thời gian dài, nên mới hình thức hóa thành luật thơ như vậy. Nếu như bám theo đúng những âm điệu như vậy thì vần thơ nghe sẽ thẩm mỹ, sẽ chạm được đến người nghe.

Sau, với phong trào thơ mới, những quy luật và cấu trúc thơ truyền thống bị phá bỏ, nhưng thực chất vẫn phải bám theo một quy luật chung, đó là phải có vần, có điệu, nếu không đó sẽ là văn xuôi.

Ngày nay, rap cũng là một biến thể của cùng một phương thức dùng từ ngữ. Rap mà không có vần, hoặc chỉ dùng vần đơn, chắc sẽ bị đông đảo người nghe cười chê.

Điểm chung của những hình thức vận dụng ngôn ngữ trên là đều khơi gợi được trong tâm hồn người nghe sự cảm thụ về tính thẩm mỹ. Đâu là câu thơ đẹp, đâu là câu rap hay, tất nhiên bên cạnh ý nghĩa nội dung nó được truyền tải, còn phải phụ thuộc vào hình thức mà nó được truyền tải nữa.

Một câu văn, câu thơ được viết có vần điệu, ắt sẽ lọt tai người nghe hơn. Thử tham khảo những câu tagline, slogan của các nhãn hàng lớn sẽ rõ. Hoặc... viết status thả thính mà có đảo vần, chơi chữ, chắc chắn sẽ tạo được ấn tượng, "cá cắn câu" sẽ nhiều.

Và, để viết ra được những câu văn, câu thơ có vần điệu, có tiết tấu, nghe xuôi tai và đi vào lòng người, thì người viết cũng cần phải "cảm thụ" được những gì mình viết ra như cách họ "cảm thụ" một bản nhạc. Một nhà thơ mà không cảm được cái đẹp của từ ngữ thì những gì anh ta viết ra sẽ ngang và chối, cũng như một nhạc sĩ không cảm được cái hay của âm điệu.

Người viết cũng cần đôi tai là vì thế.

Nhưng tất nhiên, nói đi cũng phải nói lại. Tất cả những hoa mỹ về ngôn từ, cũng chỉ là lớp trang trí bề ngoài. Quan trọng hơn tất cả là người viết phải có ý tưởng, có nội dung. Không có gì đáng để truyền tải nhưng lại cố gắng truyền tải nó thật kiểu cách, thật không khác mấy bạn rapper trẻ cố gắng ép vần 3, vần 4, nhưng câu cú thì lủng củng, sáo rỗng, và chẳng ra ý nghĩa gì.

Style tuy quan trọng, nhưng substance vẫn là yếu tố tiên quyết.

Hà Minh

(Một bài viết từ mùa thu năm 2021)

23/09/2022

Mấy ngày nay mình nhận được nhiều câu hỏi về việc: làm sao để bắt đầu hành trình viết và chia sẻ nội dung?

Thật ra mình nhận thấy mọi người đều đã có sẵn câu trả lời rồi. Lý do vì sao muốn làm việc này, viết một bài viết thế nào, hoặc đăng tải nội dung lên đâu... tất cả đều chẳng phải khoa học vũ trụ gì phức tạp.

Nhưng mình nhận thấy cái rào cản lớn nhất khiến mọi người dù rất muốn nhưng chần chừ là vấn đề về sự tự tin.

Cũng dễ hiểu thôi. Vì không ai biết trước được việc thể hiện bản thân ra như vậy sẽ khiến mình phải đón nhận những phản hồi thế nào. Nhẹ thì bị bơ, nặng thì bị ném đá... Mình cũng chưa có đủ chuyên môn và kinh nghiệm để nói gì cũng đúng.

Vậy nên mà khi đứng trước sự bất định của tương lai, nhiều người thường nghĩ đến những viễn cảnh tệ nhất.

Bản thân mình dù chia sẻ nhiều nhưng cũng vẫn luôn thấy vậy. Nhiều bạn thấy mình ra nội dung thường xuyên và thấy nể, nhưng không biết mỗi lần mình nhấn phím "đăng" là một lần mình phải cắn răng vượt qua nỗi lo sợ thế nào.

Mình cũng có không ít những bài viết để mốc trong kho vì chần chừ mãi ngại không dám public. Chần chừ quá lâu cuối cùng lại thành mất hứng.

Trì hoãn là một, vấn đề thứ hai từ nỗi lo này là sự cầu toàn.

Mình còn nhớ thời điểm mình đăng tải lên mạng chiếc video youtube đầu tiên. Mình đã phải ghi hình lại đến 3 lần mới dám đăng. Lúc thì vì ánh sáng chưa được đẹp, lúc thì vì... áo bị xộc xệch... Mình làm đi làm lại, chỉnh sửa rất tỉ mẩn, muốn nó phải thật hoàn hảo rồi mới dám đăng.

Lúc đấy hồi hộp lắm. Nhưng giờ nhìn lại cái video đầu tiên đó chỉ thấy... nham nhở: bố cục khung hình không đẹp, thu âm không tốt, nói quá nhanh, khuôn mặt quá nghiêm trọng... Nhìn chung là khi chưa có đủ kỹ năng thì có cố cũng không hoàn hảo được.

Với những bài viết cũng vậy. Mình cũng đã từng phải nhận những phê bình trái chiều, hoặc những lời bình luận khiếm nhã khiến mình "chíu khọ".

Nhưng khách quan mà nói, phản hồi tiêu cực là không thể tránh được. Nhiều người mang theo sự tiêu cực trong lòng rồi đem phân phát nó cho người khác. Nghĩa là có khi vấn đề nằm ở họ nhiều hơn: có thể họ phải chịu một tổn thương nào đó, hoặc chỉ đơn giản là có một ngày tâm trạng không vui. Với những phản hồi có tính xây dựng, dù có chút buồn mình cũng tạm gạt đi để ghi nhận.

Và nói thật là dù thấy sợ, nhưng khi chia sẻ nhiều, thì mình tự thấy mình phản ứng với nỗi sợ này ngày một lành mạnh hơn, hiệu quả hơn. Vì mình đã vượt qua nó đủ nhiều để nhận ra nỗi sợ đấy là hư ảo.

Mức độ tự tin sẽ tỷ lệ thuận với kinh nghiệm của mình. Kinh nghiệm +1 thì tự tin +1.

Vậy nên là hãy cứ làm thôi. Bỏ bớt đi những áp lực, kỳ vọng không đáng có mà mình cứ đang vô thức tự chất lên vai. Sẽ có thiếu sót, sẽ có sai lầm, việc ấy là không thể tránh. Nhưng mình phải mắc thì mình mới sửa được.

Thậm chí, là hãy mắc sai lầm một cách chủ động, mở lòng đón nhận những thiếu sót, vì đó cũng chính là những cơ hội để mình có thể hoàn thiện hơn.

Mình nghĩ, chỉ có cách đó thì mới giỏi lên được, dù là trong việc viết lách, làm nội dung, hay bất kì việc gì khác.

Hà Minh

24.08.2022

Creatorverse.vn

18/03/2023

16/03/2023

10/01/2023

06/01/2023

04/01/2023

14/12/2022

28/09/2022

24/09/2022

23/09/2022

23/09/2022

Address

Website

Alerts

Contact The Business

Shortcuts

Share

Category