11/08/2025
🇻🇳 29 LẦN ĐẦU TIÊN CỦA VIỆT NAM 🇻🇳
Tập 7: Kỹ sư đầu tiên đưa Internet vào Việt Nam và chặng đường dài vật lộn về tư duy đổi mới 🌐
Đó là ông Trần Bá Thái, Chủ tịch HĐQT của công ty NetNam.
Năm 1991, Internet mới chỉ dừng lại ở trong giới khoa học và một số trường đại học của Mỹ, châu Âu chứ chưa hề được phổ biến rộng khắp thế giới. Viện Công nghệ Thông tin (CNTT) thuộc Viện Khoa học Việt Nam không được tham dự cuộc họp quốc tế đầu tiên về Internet tại châu Âu. Nhưng cùng năm đó, cuộc họp lần 2 tổ chức ở Kobe (Nhật), Viện may mắn được tham dự.
Trong năm đó, kỹ sư Trần Bá Thái đã được thử nghiệm Internet với một trường đại học của Đức trong khuôn khổ dự án của UNDP.
“Chúng tôi làm công việc đầu tiên để xây dựng hạ tầng Internet như xây dựng account tại mạng của trường đại học này và thử nghiệm các công nghệ cơ bản. Việc thử nghiệm chủ yếu để nghiên cứu nền tảng công nghệ, tạo account email và chuyển tệp cho nhau. Sau đó hết kinh phí nên dừng lại”, ông Trần Bá Thái chia sẻ.
-
📶 Đến tháng 4/1994, ông Thái được GS Đặng Hữu, Bộ trưởng Bộ KHCN giao cho thiết lập email để phục vụ cho chuyến viếng thăm của Thủ tướng Úc. Ở thời điểm đó, Internet vẫn là chuyện "tranh tối, tranh sáng" nên để có tên miền Việt Nam (.vn), ông Trần Văn Đắc - Vụ trưởng Vụ Khoa học đã phải ký công văn của Bộ KHCN - Môi trường nhưng không đóng dấu rồi fax sang APNIC để đăng ký cho một chủ thể duy nhất.
Khi có địa chỉ tên miền rồi, Viện mới tạo lập email server đầu tiên, account (tài khoản) của Thủ tướng Võ Văn Kiệt có tên miền Việt Nam. Với một chiếc máy tính xách tay, ông Thái cùng một số người đến Văn phòng Thủ tướng lắp đặt email cho thủ tướng Võ Văn Kiệt chỉ trong nửa giờ đồng hồ.
Đây là cặp nguyên thủ quốc gia thứ 2 trên thế giới sử dụng Internet vào công việc. Cặp đầu tiên là Tổng thống Bill Clinton và Tổng thống Thụy Điển Carl Bildt. Thời kỳ đó, Viện chưa có kinh nghiệm lắm về địa chỉ tên miền nên lấy địa chỉ là [email protected].
-
NetNam khi đó chưa là doanh nghiệp mà chỉ là một mạng dịch vụ của Viện Công nghệ thông tin.
🇦🇺 Một trong những người đầu tiên hỗ trợ đưa Việt Nam kết nối với thế giới chính là giáo sư Rob Hurle (Đại học Quốc gia Úc - ANU). Năm 1991, để gọi một cuộc điện thoại từ Việt Nam sang Úc mất 5 USD/phút trong khi lương các kỹ sư máy tính của Việt Nam chỉ khoảng 20 USD/tháng.
Điều đó đã giúp giáo sư Rob suy nghĩ tìm cách làm thế nào liên lạc với Việt Nam mà ở phía Úc có thể chịu đựng được chi phí (điện thoại quốc tế khoảng 2 USD/phút nhưng lương kỹ sư ở Úc lúc đó khoảng 3.500 USD/tháng).
Sau đó vài tháng, ông quay lại VN và liên lạc với một Việt kiều Mỹ, người này đề nghị ông liên lạc với ông Trần Bá Thái ở Viện Công nghệ thông tin tại Hà Nội.
"Lúc này tại ANU chúng tôi đã thực hiện những thay đổi quan trọng làm thay đổi hệ thống máy tính lớn, các máy tính ở ANU đã được thay bằng máy nhỏ nhưng có cấu hình cao hơn chạy bằng hệ thống UNIX.
Tôi bàn với ông Thái và một vài người bạn thực hiện thí nghiệm liên lạc tới VN từ Úc. Tôi viết thêm một vài phần mềm cho hệ thống UNIX nhằm kết nối modem để liên lạc với VN, từ VN các bạn sẽ truy nhập vào hệ thống UNIX và kết nối được với Internet.
Ông Thái lúc đó có thể email cho các đồng nghiệp khác trên toàn thế giới. Đó chính là lúc chúng tôi dùng email [email protected]" - ông Rob Hurle kể.
☎️ Theo lời giáo sư Rob, ông và ông Thái chưa hề gặp nhau mà chỉ nói chuyện trên điện thoại.
Tháng 9-1993, Công ty viễn thông Úc Telstra tài trợ một cuộc hội thảo ở Hà Nội. Công ty này mời ông đến Hà Nội và tại hội thảo này ông đã gặp ông Thái lần đầu để rồi ngồi lại bàn xem có thể làm gì để phát triển Internet.
Cuối năm 1997, Internet mới thực sự “cập bến hoàn toàn” tại Việt Nam thông qua nhiều giai đoạn thử nghiệm, xin phép, sửa đổi, bổ sung,…
Có thể nói Internet thực sự là công cụ giúp cả thế giới xoay chuyển ngoạn mục, và Việt Nam cũng không ngoại lệ.
🇻🇳 Năm 2001, Tuần báo Á Châu (Asia Week) đã bình chọn ông Trần Bá Thái là Người hùng kỹ thuật số (Digital Revolutionaries) vì những nỗ lực tột bậc để đưa Internet đến với cộng đồng.
