01/07/2025
Trong cộng đồng đầu tư bất động sản, có không ít người băn khoăn về giá trị thật của bất động sản. Có nhà đầu tư chia sẻ, anh đã cố gắng thử định giá tài sản là một căn hộ chung cư tại Tây Mỗ, Nam Từ Liêm bằng nhiều cách. Nếu định giá theo phương pháp thu nhập, căn hộ của anh có giá trị ước tính khoảng 2 tỷ đồng. Song, giá rao bán thực tế trên thị trường đang dao động 2,8 - 3 tỷ đồng. Khi tham khảo các phương pháp khác như so sánh, hệ số điều chỉnh, thặng dư... anh đều đều gặp vướng mắc vì thiếu dữ liệu tin cậy, nhiều tin rao ảo, khó tìm được bất động sản tương đương thực tế.
Thậm chí, anh đã bỏ ra 2 triệu đồng để thuê công ty định giá độc lập, nhưng kết quả trả về vẫn chỉ là phương pháp so sánh, với dữ liệu chủ yếu lấy từ các trang đăng tin rao bán khó kiểm chứng.
Chia sẻ về câu chuyện định giá bất động sản, ông Phan Lê Thành Long, Tổng giám đốc Viện Thành viên HĐQT Việt Nam (VIOD), CEO AFA Group cho biết, hiện Việt Nam đang áp dụng các phương pháp định giá theo quy định của Luật Đất đai năm 2024 (phương pháp so sánh, thu nhập, thặng dư, hệ số điều chỉnh).
Trong đó, phổ biến và dễ áp dụng nhất đối với nhà đầu tư cá nhân, là phương pháp so sánh và phương pháp thu nhập. Tuy nhiên, thực tế có thể thấy sự chênh lệch khá lớn giữa giá trị bất động sản theo phương pháp thu nhập và giá rao bán thực tế trên thị trường, như chia sẻ của nhà đầu tư ở trên.
Vì vậy, ông Long lưu ý, việc tham khảo mức lợi suất trung bình của thị trường là rất quan trọng khi định giá và ra quyết định đầu tư. Nếu lợi suất cho thuê trung bình của thị trường tốt, thì giá bất động sản tại thời điểm đó có thể được xem là giá tốt, tức là dễ mua, dễ cho thuê và sinh lời. Hiện lợi suất cho thuê bất động sản ở Việt Nam còn thấp hơn cả Hồng Kông và Singapore - là hai địa điểm có giá nhà đắt đỏ bậc nhất châu Á.
Đồng thời, khi mua bất động sản, cần có định hướng rõ ràng ngay từ đầu: Mua để làm gì, bán lại cho ai và người mua sau sẽ sử dụng tài sản đó vào mục đích gì? Đặc biệt là những người chưa từng đầu tư bất động sản, chưa có kinh nghiệm, thì điều này lại càng quan trọng. Tránh trường hợp tham gia hội nhóm đi gom đất ở những vùng rất xa xôi, mà không rõ đối tượng mua bán, sử dụng kế tiếp là ai, thì rất dễ rơi vào tình trạng "chôn vốn".
Ngoài ra, ông Long cũng khuyến cáo nhà đầu tư muốn định giá, đầu tư đúng, thì phải tiếp cận dữ liệu đúng, thay vì "lên mạng" khảo sát giá. Dữ liệu nhân khẩu học tại Việt Nam liên tục cập nhật, cho thấy rõ xu hướng phân bố dân cư, thu nhập, mức sống... Nhà đầu tư có thể nhìn vào đó để xác định được hướng đầu tư đúng đắn.
Phản bác lại quan điểm cho rằng, việc áp dụng các công cụ tài chính như thuế bất động sản sẽ khiến chi phí tăng giá bất động sản được chuyển sang người mua hoặc người thuê, CEO AFA Group nhìn nhận: "Điều này chỉ đúng trong điều kiện thị trường có khả năng hấp thụ chi phí phát sinh. Trong thực tế tại Việt Nam, thu nhập của người dân chưa theo kịp đà tăng giá bất động sản, do đó khả năng "chuyển gánh nặng" sang phía người tiêu dùng là rất hạn chế".
Cụ thể, trong bối cảnh giá nhà tăng cao hiện nay, người mua cần có thu nhập đủ cao mới tiếp cận được, người thuê nhà cũng chỉ có thể chấp nhận mức giá trong khả năng chi trả của họ. Nếu mặt bằng thu nhập không tăng tương ứng, thì dù chi phí đầu vào có tăng do thuế hay chi phí khác, chủ sở hữu bất động sản cũng khó có thể đẩy phần tăng giá đó sang phía người mua hoặc người thuê.
"Nói cách khác, trong điều kiện thu nhập hạn chế, chi phí tăng thêm sẽ quay lại ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của nhà đầu tư", ông Long nhận xét, đồng thời đề cập đến một làn sóng dịch chuyển: công nhân, sinh viên mới ra trường, nhiều người từng bám trụ tại các thành phố lớn… nay bắt đầu quay trở về quê, vì giá nhà đã quá cao so với khả năng tài chính của họ.
Từ thực tế này, CEO AFA Group cho rằng, cần nhìn nhận và cân đối lại bức tranh tổng thể về giá nhà sao cho phù hợp với thu nhập của đại đa số người dân. Đây cũng là câu chuyện được nhắc đến tại phiên chất vấn Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình, ngày 20/6 vừa qua. Trước Quốc hội, Phó Thủ tướng Thường trực cho biết, Chính phủ sẽ có những giải pháp để ngăn chặn việc đầu cơ, trục lợi liên quan đến giá nhà đất, góp phần đưa thị trường bất động sản phát triển lành mạnh và bền vững hơn trong thời gian tới.