05/12/2023
Làm thiên về cộng đồng nên mình tiếp xúc và giao tiếp với mấy bạn trẻ gen Z là khá thường xuyên, nhiều bạn trong đó cũng tin tưởng mà tìm tới mình cho các vấn đề các bạn đối diện.
Đa phần các bạn khi tìm tới mình với các vấn đề và thách thức, các bạn mong muốn tìm được giải pháp và cách giải quyết cho vấn đề đó.
Thứ các bạn muốn là một cái bản đồ (map) với chỉ dẫn rõ ràng cách giải quyết và xử lý ra sao. Các bạn nghĩ rằng cuộc đời là đô thị, là tuyến xe bus, là một chuyến du lịch nghỉ dưỡng được định sẵn với lối đi và lịch trình rõ ràng.
Tuy nhiên cuộc đời là đại dương biển cả rộng lớn không phân biệt được hướng, là khu rừng nguyên sinh không có lối đi, là một cuộc phiêu lưu không biết trước điểm đến.
Nhiều năm trước mình hay góp ý và đưa ra lời khuyên, mình hay dùng kinh nghiệm của bản thân để vẽ cho các bạn một tấm bản đồ chi tiết và áp cho các bạn cách giải quyết vấn đề với tầm nhìn hạn hẹp của bản thân mà thật ra mình cũng không thể cảm nhận được các bạn thật sự trải qua cái gì.
Mấy năm trở lại đây, mình tập lắng nghe các vấn đề của các bạn và kiềm chế ham muốn áp đặt suy nghĩ của mình hay cho các bạn chỉ dẫn chi tiết. Mình tập lắng nghe và mình đặt câu hỏi với mục đích lật ngược lại suy nghĩ, quan điểm và thách thức cách tư duy của các bạn. Mục đích là cho các bạn thấy rằng thật ra thế giới quan này có nhiều luận điểm hơn, cách nghĩ này có thể có những khía cạnh như thế kia nữa, góc nhìn nào cũng luôn có tồn tại góc nhìn đối lập, v.v...
Mình nghĩ rằng khi mình làm như vậy, mình đang cho các bạn một cái la bàn (compass). Cái la bàn nó không chỉ ra chính xác bạn có thể làm gì, làm gì nhưng nó sẽ luôn trung thành và dẫn bạn đi đúng hướng mà bạn muốn đi.
Bản đồ có thể giúp bạn cảm thấy dễ dàng hơn nhưng bản đồ suy cho cùng là trải nghiệm và kinh nghiệm của người làm ra bản đồ (map maker) và con đường mà họ đi có thể hoàn toàn khác con đường bạn chọn. Còn la bàn hoàn toàn là của các bạn, nó chỉ hướng cho bạn đi nơi bạn muốn đi.
Do đó một lời khuyên mình hay nói với các bạn, hãy tìm la bàn, đừng tìm bản đồ. Seek the compass, not the map.
Chúc mọi người một ngày vui vẻ.
