28/07/2024
VÌ SAO TAYLOR SWIFT LẠI CÓ NHIỀU FAN “TOXIC” ĐẾN VẬY?
Taylor Swift đã khẳng định vị thế của bản thân mình như là một trong những ngôi sao nổi tiếng nhất thế giới. Ở bất kỳ khía cạnh nào, mọi thứ liên quan đến Swift đều trở thành chủ đề tranh luận trên mạng xã hội. Hội tụ từ khắp mọi nơi trên thế giới, những người hâm mộ cô hay còn được gọi chung là Swifties đã trở thành một cộng đồng trực tuyến gồm hàng triệu người. Họ thường phân tích lời bài hát của cô, săn lùng những manh mối về các sản phẩm mới cũng như thảo luận về cuộc sống và công việc của cô. Thường các Swifties sẽ được chia thành 2 nhóm, nhóm 1 là những người hâm mộ nhiệt thành và nhóm 2 là những người hâm mộ cũng nhiệt thành nhưng đi kèm với đó là sự “hiếu chiến” đến bất ngờ, có thể nói họ luôn nằm chờ, sẵn sàng đấu tranh, tấn công chống lại những kẻ chỉ trích Taylor Swift.
Vào tháng 6 vừa qua, phóng viên của Business Insider Chris Panella chia sẻ bản thân đã nhận được những lời đe dọa giết người vì đã "có hướng chỉ trích" chuyến lưu diễn Eras cực kỳ thành công của Swift. Panella từng nói rằng mặc dù bản thân thấy The Eras Tour là một "kỳ tích đáng kinh ngạc" nhưng đôi khi tour diễn này cũng “không được như mong đợi". Anh cho rằng anh thích "sự gắn kết, chủ đề, khâu sản xuất và tính cộng đồng" từ chuyến lưu diễn Renaissance của nàng Queen B (Beyoncé) hơn. Đối mặt với cơn thịnh nộ của Swifties vì dám chê bai thần tượng họ, Panella đã bị buộc tội ấu dâm và dụ dỗ, thậm chí các thành viên trong gia đình anh còn bị cảnh cáo sẽ bị đánh cắp, tiết lộ các thông tin cá nhân như 1 cách cộng đồng Swifties trả đũa anh. Mức độ hâm mộ này thường được gọi là "stanning", là một “cấp độ fan” cao hơn so với những người tình cờ thích tác phẩm của một nghệ sĩ. Thuật ngữ này được phổ biến rộng rãi thông qua bản hit "Stan" năm 2000 của Eminem, kể về câu chuyện của một người hâm mộ cuồng nhiệt.Cụ thể, ca khúc “Stan” của Eminem đã chỉ trích gay gắt một người hâm mộ mất trí, “Stan”, người tưởng tượng ra một mối quan hệ cá nhân gần gũi với Eminem và sau đó, khi những lời cầu xin của anh ta không được đáp lại, anh ta đổ lỗi cho Eminem về hành vi bạo lực giết người mà anh ta gây ra.
"Hiện tượng 'stanning' chỉ ra rằng rất nhiều cộng đồng người hâm mộ bị ảnh hưởng bởi mối quan hệ 'siêu xã hội', nơi người hâm mộ tưởng tượng mình có mối quan hệ cá nhân gần gũi với người nổi tiếng mà họ yêu thích" - Tiến sĩ Jeffrey R. Dudas, Giáo sư Khoa học Chính trị tại Đại học Connecticut chia sẻ. "'Stan' có nghĩa là một câu chuyện cảnh báo, nhưng tiêu đề của nó đã được người hâm mộ sử dụng một cách thiếu phê phán, thường là không biết, trong thời đại hiện nay để mô tả sự cam kết của họ với thần tượng." - Dudas tiếp tục. Bác sĩ tâm thần Carole Lieberman, Tiến sĩ Y khoa tại Beverly Hills cũng có những nhận định đáng chú ý về hiện tượng “stan” này: "Những người hâm mộ cuồng nhiệt—hay 'stans'—là một hiện tượng văn hóa không lành mạnh, phát triển do tính ẩn danh của phương tiện truyền thông xã hội và internet. Họ có thể nghĩ rằng họ đang ủng hộ những ngôi sao yêu thích của mình, nhưng việc liên kết sự tiêu cực của họ với một ngôi sao thì không tốt cho bất kỳ ai”.
Tất nhiên, nếu xét về các Swifties đông đảo thì đây không phải fandom duy nhất sở hữu nhiều fan cấp “stanning”. Các nghệ sĩ nổi tiếng trên thế giới khác, như BTS được ARMY ủng hộ, Nicki Minaj có dàn Barbz mãnh mẽ, và những Beyhive của Beyonce chắc chắn sẽ luôn có “stanning” fan. Bên cạnh đặc điểm chung là luôn quảng bá mạnh mẽ cho các nghệ sĩ được họ yêu thích như Swifties, những người hâm mộ thuộc hạng “stanning” này trong fandom cũng có nhiều hành động tiêu cực. “Hãy nghĩ đến vụ án của John Lennon năm 1980 mà thủ phạm chính là người hâm mộ lâu năm Mark David Chapman, người đã quyết định rằng lối sống của Lennon là một sự xúc phạm cá nhân; hoặcvụ ám sát Ronald Reagan năm 1981 của John Hinckley Jr. vì anh ta tưởng rằng làm như vậy sẽ gây ấn tượng với nữ diễn viên Jodie Foster, người mà anh ta đã ám ảnh từ lâu,..” - Dudas bày tỏ sự e ngại. Đó là những ví dụ cực đoan làm hỏng các khía cạnh tích cực của một siêu fandom, tuy nhiên tại sao số lượng fan toxic vậy lại có nhiều ở cộng đồng Swifties?
Trong trường hợp của các Swifties, nhiều ý kiến cho rằng nguyên do đầu tiên có thể xuất phát từ việc ‘b**g bóng ngưỡng mộ” bị phá vỡ. Lật lại từ bầu không khí tại các đêm thuộc Eras Tour của Taylor Swift, hoặc tại các buổi chiếu phim tại rạp tiểu sử của cô nàng, có lẽ chúng ta đều thấy một bầu không khí thường được mô tả là hòa nhập, cộng đồng mạnh mẽ và vô cùng cảm động. Niềm vui và sự hạnh phúc mà Taylor tạo ra cho người hâm mộ của mình thực sự khuyến khích, củng cố mối quan hệ bán xã hội với người hâm mộ của cô ấy, và tất cả đều khá tích cực. Và theo cơ sở đó, khi b**g bóng ngưỡng mộ như vậy bị những kẻ chỉ trích phá vỡ, những người hâm mộ có cảm xúc mạnh mẽ với thần tượng sẽ có bản năng tự nhiên là bảo vệ nghệ sĩ của họ. Thứ hai, chúng ta không thể phủ nhận rằng Taylor Swift là một trong những người nổi tiếng hiếm hoi thực sự có khả năng tác động lớn để những người theo dõi mình tham gia vào các hoạt động có đạo đức như giúp đỡ các tổ chức từ thiện và nâng cao nhận thức về các mục đích. Vào ngày 19 tháng 9, Ngày đăng ký bỏ phiếu toàn quốc, nữ ca sĩ đã lên Instagram để chia sẻ một thông điệp kêu gọi người hâm mộ của mình đăng ký trên trang web phi đảng phái, phi lợi nhuận Vote.org. Theo tổ chức này, bài đăng của Swift đã dẫn đến sự gia tăng hơn 35.000 lượt đăng ký—tăng gần 25 phần trăm so với cùng ngày của năm trước. Xét đến vị thế của Taylor Swift - một nghệ sĩ với tầm ảnh hưởng vươn tới cả khía cạnh chính trị, hẳn nhiên sẽ gây ra nhiều ý kiến trái chiều với các hành động mang tính cá nhân của cô nàng. Những lời chỉ trích trước đây của cô đối với ứng cử viên hàng đầu của đảng Cộng hòa Donald Trump và sự ủng hộ đối với Tổng thống đương nhiệm Joe Biden chắc chắn đã thu về cho cô nàng không ít những lời nói xấu, phản ứng trái chiều vì khác quan điểm - một diễn biến hoàn toàn bình thường vì mỗi cá nhân đều có những thế giới quan và góc nhìn riêng. Ấy vậy nhưng đối với các Swifties, tất cả các ý kiến mang tính công kích hướng về Taylor Swift đều là thứ không thể chấp nhận được.
Và tất nhiên, một người sắc sảo như Taylor Swift hẳn đã nhận ra vấn đề của các Swifties. Trước hết, quay trở lại năm 2019, người phát ngôn của Beyoncé, Yvette Noel Schure, đã thông báo với các Beyhive rằng họ không hề khiến Queen B cảm kích và vui vẻ gì khi tấn công một người phụ nữ mà họ tin rằng đã khiến Beyonce buồn khi trò chuyện với chồng cô, Jay-Z, tại một trận bóng rổ. Schure đã bình luận rằng mặc dù cô biết tình yêu của họ dành cho Beyonce "rất sâu sắc", nhưng tình yêu đó "cần tích cực hơn". Cô cũng cảnh báo rằng những cuộc tấn công mang danh nghĩa vì Beyonce, cho Beyonce “sẽ không mang lại niềm vui cho Queen B yêu mến của các bạn nhiều như vậy nếu bạn gieo rắc sự căm ghét vào tên cô ấy". Hiển nhiên, Taylor Swift ý thức được vấn đề này, giống như Beyonce. "Bản thân Taylor rõ ràng nhận thức được sự mâu thuẫn trong mối quan hệ với người hâm mộ này", ông nói. "Tôi nghĩ rằng [ca khúc] 'Anti-Hero' chính xác là về điều này; và cô ấy bối rối không biết Swifties sẽ bảo vệ cô ấy một cách nồng nhiệt như thế nào ngay cả khi hành vi tự luyến của cô ấy là đáng bị chỉ trích". - Tiến sĩ Dudas nhận định. Đối với bác sĩ tâm thần Lieberman, nếu có nhận thức về những hành vi cực đoan hơn của người hâm mộ, thì "các ngôi sao phải chịu một phần trách nhiệm cho hành động của những 'fan' của họ. Họ không thể chỉ giả vờ rằng họ không biết chuyện gì đang xảy ra, bởi vì nếu các ngôi sao bảo họ không được tấn công mọi người, những người hâm mộ sẽ dừng lại."
(theo News Week, Reddit)
