27/07/2025
NÂNG HẠNG THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
📌Bớt kì vọng... (những ai đang cầm cổ phiếu ngành chứng khoán đọc hết bài của mình nhé)
- Việc Việt Nam tiếp tục vắng mặt trong trong danh sách xem xét nâng hạng của MSCI vẫn khiến cộng đồng đầu tư ít nhiều thất vọng. (Anh chị mới tiếp xúc thị trường có thể tìm đọc thêm để phân biệt 2 tổ chức quốc tế cung cấp chỉ số thị trường chứng khoán nổi tiếng nhất toàn cầu: FTSE Russell và MSCI, MSCI có tiêu chuẩn chọn lọc khắt khe hơn nhiều)
- Tuy nhiên, theo bản thân mình, việc nâng hạng không nên được kỳ vọng như một “phép màu” có thể ngay lập tức khiến hàng tỷ USD vốn ngoại chảy vào thị trường chứng khoán. Tại sao? Bởi điều quan trọng là thị trường chứng khoán Việt Nam có gì? chất lượng hàng hóa và sản phẩm tài chính - những yếu tố then chốt quyết định sức hấp dẫn và độ bền vững của thị trường - có đáp ứng được nhu cầu của các tổ chức, cá nhân đầu tư?
- Một trong những rào cản lớn nhất đối với tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam là giới hạn sở hữu nước ngoài (FOL). Ở nước ta, các sản phẩm ETF vẫn còn hạn chế cả về số lượng lẫn tính đa dạng. Đặc biệt, dù Luật Chứng khoán đã có định nghĩa về NVDR (chứng chỉ lưu ký không có quyền biểu quyết), nhưng đến nay vẫn chưa có văn bản dưới luật hướng dẫn cụ thể, khiến thị trường thiếu vắng một công cụ quan trọng để cải thiện khả năng tiếp cận vốn ngoại.
- MSCI rất khắt khe với vấn đề room ngoại (giới hạn sở hữu nước ngoài). Điều cốt lõi là liệu nhà đầu tư ngoại có được tiếp cận thị trường một cách công bằng hay không. Nếu room ngoại không được cải thiện, khó đủ sức thuyết phục để MSCI đưa Việt Nam vào danh sách xem xét nâng hạng. Việc thỏa mãn các tiêu chí kỹ thuật mà MSCI đặt ra là yếu tố then chốt nếu Việt Nam muốn tiến xa hơn trên bản đồ thị trường tài chính toàn cầu.
- Đưa ánh nhìn qua các trường hợp của Argentina hay Pakistan là bài học đáng chú ý: chỉ sau một vài năm được nâng hạng, hai thị trường này bị loại khỏi nhóm mới nổi do quy mô giảm và thanh khoản ít đi. Việt Nam, nếu không có sự chuẩn bị bài bản về chất lượng hàng hoá, rất có thể sẽ lặp lại kịch bản đó.
→ Được thêm vào một danh sách thị trường mới nổi đã khó, nhưng nếu bị loại ra rồi thì hành trình quay lại còn khó và lâu hơn rất nhiều. Do đó, thay vì chỉ nhìn vào mục tiêu “được tham gia vào”, Việt Nam cần chuẩn bị kỹ để “trụ được lại” trong nhóm thị trường mới nổi.
- Về bản chất, phân loại thị trường cũng giống như phân loại khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư. Thị trường cận biên thường được xem là nơi dành cho dòng vốn đầu cơ, chấp nhận rủi ro cao và không kỳ vọng sự ổn định dài hạn. Ngược lại, thị trường mới nổi là điểm đến của dòng vốn bền vững – nhưng kèm theo đó là yêu cầu nghiêm ngặt về luật chơi minh bạch và công bằng.
- Cuối cùng, nói đi cũng phải nói lại, chúng ta cần nhìn nhận rằng quá trình nâng hạng không phải sự kiện “một sớm một chiều” mà là quá trình cải cách toàn diện cả về hệ thống giao dịch, cơ chế thanh toán - bù trừ, room sở hữu nước ngoài, v.v... Trong đó, nhiều cải tiến quan trọng đã và đang được thực hiện, như: triển khai VSDC, chuẩn bị CCP, hệ thống KRX, và kế hoạch đưa vào T+0, short-selling, non-prefunding,...
→ Về mặt định giá, nhóm cổ phiếu chứng khoán hiện đã chiết khấu khá sâu so với trung bình quá khứ. Hoạt động tự doanh, môi giới và margin vẫn tăng trưởng ổn định trong bối cảnh thanh khoản duy trì tích cực. Đây là cơ sở hỗ trợ giá và giúp giảm áp lực bán do tin tức ngắn hạn.
