22/08/2025
HỌC TỪ BHUTAN – VƯƠNG QUỐC HẠNH PHÚC
Kỳ 2 – Rừng xanh không thể thay thế bằng đô thị
Khi phần lớn thế giới xem rừng như tài nguyên cần khai thác, Bhutan lại bảo vệ rừng như một biểu tượng của sự sống và tương lai. Với Hiến pháp quy định ít nhất 60% diện tích đất nước phải là rừng và thực tế Bhutan duy trì trên 70% diện tích phủ xanh, họ không chỉ chống biến đổi khí hậu mà còn giữ gìn linh hồn đất nước. Trong Kỳ 2 này, Góc Nhìn Thật mời bạn đi sâu vào triết lý phát triển không đánh đổi, nơi rừng là của cải vô hình nhưng vô cùng giá trị.
1. Bhutan – Quốc gia tiên phong về carbon âm
Bhutan là quốc gia đầu tiên trên thế giới trở thành carbon-negative: lượng CO₂ do rừng hấp thụ lớn hơn nhiều lần lượng thải ra từ toàn bộ hoạt động của đất nước. Điều này không phải do ngẫu nhiên, mà là kết quả của việc trình Hiến pháp: rừng phải phủ tối thiểu 60% diện tích và hiện nay rừng phủ đến 71%. Một phần rừng được bảo vệ chặt chẽ, thậm chí Bhutan còn có 51% diện tích là khu bảo tồn thiên nhiên.
Thêm vào đó, Bhutan còn xuất khẩu năng lượng tái tạo từ nhà máy thủy điện để thu về nguồn ngoại tệ, đồng thời giúp cân bằng khí thải.
2. Giữ rừng – Giữ linh hồn đất nước và bảo vệ thế hệ tương lai
Bhutan không chỉ cứu rừng bằng luật pháp, mà còn bằng trái tim của người dân, khi coi bảo vệ môi trường là “nghĩa vụ của công dân đối với mọi thế hệ” như đã ghi trong Hiến pháp
Rừng không chỉ là cây cối, mà là ký ức, linh hồn, là nơi cư trú của động thực vật quý hiếm như hổ Bengal, chim hạc đen hay báo tuyết
3. Góc nhìn thật:
Ở Việt Nam, rừng dần chuyển hóa thành dự án đô thị, khu du lịch hay đất sản xuất. Thay vì thúc đẩy du lịch xanh, nhiều nơi đánh đổi môi trường để lấy lợi ích ngắn hạn.
Bhutan nhắc ta rằng:
• Giữ rừng là giữ sự sống, là giữ nguồn nước, đa dạng sinh học và khí hậu.
• Giữ rừng là giữ ký ức dân tộc, bảo tồn bản sắc và tự nhiên.
• Giữ rừng là sự cân bằng phát triển, vẫn tạo việc làm, du lịch, nhưng không bán linh hồn quốc gia.
“Một cây rừng có thể bị chặt. Nhưng một dân tộc mất rừng thì tổn thất niềm tin và đoạn tuyệt với tương lai.”
4. Khi định hướng phát triển có tâm và có tầm
Bhutan không cấm hoàn toàn phát triển, nhưng họ yêu cầu phát triển có trách nhiệm, không ảnh hưởng dài lâu đến môi trường. Gần đây, họ còn đề xuất xây dựng Gelephu Mindfulness City — thành phố sinh thái theo giá trị GNH, quy mô lớn, phát triển theo hướng xanh, có khu đi bộ, xe điện, không có rác nhựa, sử dụng vật liệu truyền thống địa phương
5. Gợi mở:
Với chính sách công:
Việt Nam có thể học từ Bhutan để đưa chỉ số môi trường và đa dạng sinh học vào quản lý quốc gia, bảo vệ diện tích rừng, cây xanh đô thị, sinh quyển nước…
Với từng người dân:
Giảm sử dụng nhựa 1 lần, trồng 1 cây, tham gia bảo vệ môi trường, yêu chiều di sản thiên nhiên — đó là cách giữ tương lai cho con cháu.
Với tinh thần cộng đồng:
Biết tiếc rừng không phải vì kinh tế mất, mà vì linh hồn mất đi sự gắn kết với tự nhiên, với bản thân.
6. “Rừng xanh, nước biếc, hạnh phúc trường tồn”
Bhutan dạy rằng phát triển không đồng nghĩa với phá bỏ, mở đường đến không chối bỏ bản thân. Rừng của họ là trái tim của đất nước. Họ không khai thác để nhanh giàu – mà bảo tồn để trường tồn.
Nếu bạn đọc được đến đây, hãy tự hỏi: “Tôi có thể làm gì hôm nay để giữ gìn một phần nào đó cho tương lai?”
Có thể đó chỉ là chia sẻ thông điệp này, hoặc nhắn với chính quyền địa phương: “Đừng khai thác rừng cho lợi nhuận trước mắt.”