18/08/2025
" CHI TIÊU - TIẾT KIỆM - ĐẦU TƯ"
Ông bà mình ngày xưa, kiếm được đồng nào là cất đồng đó. Không có sách dạy tài chính, không có app theo dõi chi tiêu, nhưng họ hiểu một nguyên tắc đơn giản: có của để dành thì mới xoay xở được khi khó khăn. Tiền hiếm, kiếm cực, vậy mà vẫn vén khéo mua đất, dựng nhà, nuôi con ăn học đàng hoàng.
Còn bây giờ, kiếm tiền dễ hơn nhiều, cơ hội đầu tư mở ra khắp nơi, thông tin thì đầy trên mạng. Thế nhưng không ít người lương tháng nào hết tháng đó, thậm chí còn âm. Mới nhận lương đã nghĩ đến việc đổi điện thoại, mua giày, đặt vé du lịch, rồi than “không hiểu sao chẳng bao giờ để dành được”. Cái tư duy “tiêu trước, nghĩ sau” đã trở thành căn bệnh kinh niên của cả một thế hệ.
Quản lý tài chính không phải kỹ năng “xa xỉ” của dân kinh doanh, mà là kỹ năng sống cơ bản. Thời nay, trẻ 16-18 tuổi đã biết tiêu tiền online như người lớn, thì cũng cần được dạy cách giữ tiền, chia tiền, làm cho tiền sinh ra tiền. Đây là lúc chúng bắt đầu có những khoản thu nhập nhỏ từ mừng tuổi, làm thêm, hoặc bố mẹ cho. Nếu biết chia ra ba phần - tiêu xài, tiết kiệm, đầu tư cho bản thân - thì sau này đi làm sẽ không hoảng loạn khi gặp biến cố.
Nhưng cái nguy hiểm nhất là bố mẹ không làm gương. Bố mẹ tiêu xài không kế hoạch, con nhìn theo rồi cũng thế. Bố mẹ không tiết kiệm, con chẳng bao giờ coi trọng đồng tiền. Lớn lên, cái gì cũng mua trả góp, lương tháng nào hết tháng đó, thậm chí còn nợ thẻ tín dụng. Trong khi cha mẹ ngày xưa, một món đồ phải đắn đo cả tháng mới mua, thì giờ con cái chỉ cần bấm một cú là tiền bay khỏi tài khoản.
Cha mẹ chính là “giáo trình tài chính” đầu tiên của con. Nếu cha mẹ sống thoải mái, chi tiêu không kiểm soát, con sẽ mặc định đó là cách sống bình thường. Ngược lại, nếu cha mẹ biết cân nhắc từng khoản, con sẽ học được thói quen này từ rất sớm. Nhưng không phải bố mẹ nào cũng có thời gian hoặc kiến thức để dạy con bài bản về quản lý tài chính. Khi đó, cách đơn giản nhất là cho con đọc sách - những cuốn sách về tài chính cá nhân được viết dễ hiểu, gần gũi,..
Một đứa trẻ 15-18 tuổi hoàn toàn có thể hiểu khái niệm “chi tiêu - tiết kiệm - đầu tư” nếu được giải thích bằng ngôn ngữ của chúng. Chỉ cần gieo hạt giống tư duy đúng, chúng sẽ biết trân quý đồng tiền và biết biến đồng tiền thành công cụ cho cuộc sống, thay vì biến mình thành nô lệ của nó.
Sưu tầm