20/06/2025
8 LỖI THƯỜNG THẤY CỦA BỐ MẸ KHI DẠY CON HỌC ĐỌC
1. Đọc bảng chữ cái theo tên chữ mà không phải theo tên âm, ví dụ, bạn dạy con đọc là a, bê, xê, dê, đê…
Sửa lại: Đọc là: a, bờ, cờ, dờ, đờ… Với những trường hợp c, k, q thì đọc là cờ, ka, cu. Nhưng riêng q vì kết hợp chặt với u thành một tổ hợp qu, đọc là “quờ”. G (gờ) và i tạo thành tổ hợp gi (giờ).
2. Đánh vần theo tên chữ, ví dụ tiếng “thành” đánh Tê hát a tha e nờ hát anh thanh huyền thành.
Sửa lại: a - nhờ - anh - thờ - anh – thanh - huyền- thành ( đánh vần phần vần trước sau đó ghép với âm đầu, thanh rồi tạo thành tiếng hoặc cũng có thể đánh vần từ âm đầu "thờ- anh- thanh- huyền- thành"
3. Lẫn lộn khái niệm
CHỮ khác với CHỮ CÁI, ví dụ chữ “thơ” có ba chữ cái là tê, hát, ơ và 2 âm là âm th và âm ơ. Như vậy, ÂM có thể do 1 chữ cái hoặc do âm có 2, 3 chữ cái ghép lại, ví dụ, tiếng Việt có các chữ cái ghép bằng 2,3 chữi cái sau: ch, gi, gh, kh, nh, ng, ngh, ph, th, tr (cách nhớ: chở giống ghé kho nhớ ngồi nghỉ phòng thường trực)
Khi đọc lên mỗi chữ tạo thành một TIẾNG. Khi viết mỗi tiếng được ghi cố định thành một chữ. Nên khi chỉ vào chữ thì có thể nói: Đây là chữ “thành”. Còn khi đọc thì nói: Mẹ đọc tiếng “thành”.
4. Luyện cho bé tập tô các nét cũng được (nếu các bé thích), nhưng cần đọc đúng tên nét cấu tạo nên chữ cái:
Ví dụ, Mỗi khi con tô, bạn nhắc: Con tô cho mẹ nét móc xuôi chẳng hạn thì cũng giúp bé dễ làm quen khi vào lớp 1.
5. Nếu đã thực sự tô chữ thì chỉ nên tô ít ( đừng tô nhiều quá vì sẽ làm bé chán việc học). Nhưng khi đã tô một chữ thì nhất định phải hướng dẫn bé liền nét, đừng tô rồi dừng lại giữa một con chữ hoặc giữa con chữ này với con chữ khác sẽ tạo thành thói quen xấu, cô giáo sẽ rất khó sửa khi con vào lớp 1.
6. Đừng cho con dùng bút mực ngay khi mới tập tô, tập viết: Vào lớp 1, đến hết học kì I cô giáo mới cho dùng bút mực nên bố mẹ hãy giữ cho con cảm xúc vì được dùng một một dụng cụ viết “rất đặc biệt”, ban đầu cứ để con dùng bút chì thôi.
7. Đừng cho con tập tô, tập viết trên các cuốn vở không có dòng kẻ hoặc không phải dòng kẻ có 5 li. Vào lớp 1, các con sẽ viết trên vở có dòng kẻ 5 li, các con sẽ học khái niệm về đường kẻ ngang trên, ngang dưới… vì thế nếu dùng không thống nhất sẽ làm các bé bối rối.
8. Khi đọc cho con, bạn đừng cố gắng đọc cong lưỡi ở những chữ có phụ âm đầu là gi, tr, s, r. Thực ra điều này không cần thiết trừ trường hợp các bạn ở vùng phương ngữ vốn đã phát âm như vậy. Việc cố gắng cong lưỡi sẽ làm bé cảm thấy khó đọc khi đọc thành tiếng, đọc thiếu tự nhiên. Nên bạn cứ đọc bình thường ( như cách đọc của phát thanh viên người Hà Nội).
Nghe có vẻ phức tạp nhưng bạn yên tâm, những điều này sẽ được các bé học tự nhiên trong suốt cả năm lớp 1. Và mục đích cuối cùng của giáo dục không phải để biến các bậc phụ huynh có kĩ năng sư phạm như một giáo viên thực thụ.
Ép uổng con, bắt con phải học cho bằng bạn bằng bè, làm cho con vừa học vừa mếu máo sợ hãi là "lỗi" to đùng.
Nhưng: Không chú ý phát triển vốn từ, tình yêu với việc đọc của con, cũng là lỗi đó bạn.
Cô Dung Sưu Tầm.
