10/08/2025
NHẬN DIỆN THỦ ĐOẠN LỢI DỤNG TRÍ TUỆ NHÂN TẠO ĐỂ TÁC ĐỘNG "TỰ DIỄN BIẾN", "TỰ CHUYỂN HÓA"
AI là một thành tựu vượt bậc của khoa học kỹ thuật hiện đại, nhưng đồng thời cũng là con dao hai lưỡi nếu bị lạm dụng. Việc các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị khai thác AI để tấn công nền tảng tư tưởng của Đảng ta là một cảnh báo đối với toàn xã hội...
Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư ngày càng lan tỏa sâu rộng, trí tuệ nhân tạo (AI – Artificial Intelligence) không chỉ trở thành công cụ sản xuất mới mà còn là một phần không thể thiếu trong đời sống xã hội, đặc biệt là không gian mạng. Tuy nhiên, cùng với sự bùng nổ của công nghệ là sự gia tăng các mối đe dọa đến an ninh tư tưởng, an ninh mạng và sự ổn định chính trị - xã hội của đất nước. Các thế lực xấu lợi dụng công nghệ AI để biến thành thành công cụ nguy hại phục vụ cho các mục tiêu chống phá Việt Nam. Đây được ví như hình thức chiến tranh thông tin thế hệ mới, nơi mà mặt trận tư tưởng - văn hóa không còn giới hạn trong biên giới địa lý mà diễn ra trực tiếp trên nền tảng kỹ thuật số toàn cầu.
Khi AI bị lợi dụng để chống phá đất nước
AI mới ra đời vài năm trở lại đây đã chứng minh khả năng ưu việt, có thể thực hiện những nhiệm vụ vốn đòi hỏi trí tuệ con người như hiểu ngôn ngữ tự nhiên, nhận diện hình ảnh, phân tích ngữ nghĩa, tư duy logic và ra quyết định. Hiện nay, nhiều hệ thống AI hiện đại như mô hình ngôn ngữ lớn (large language models - LLM), công nghệ deepfake hay chatbot tự động đã đạt đến trình độ tạo lập nội dung văn bản, hình ảnh, âm thanh, video với mức độ như thật đến khó phân biệt.
Thời gian qua, các đối tượng thù địch, phản động đã xem AI là một công cụ lợi hại để gia tăng hiệu quả truyền bá thông tin sai lệch, chống phá chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, bôi nhọ hình ảnh các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tấn công hòng làm suy giảm lòng tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân. Thủ đoạn của chúng ngày càng tinh vi và khó nhận diện hơn so với các phương thức tuyên truyền phản động trước đây.
Một trong những chiêu trò nguy hiểm hàng đầu là sản xuất và phát tán tin giả với quy mô lớn nhờ vào khả năng xử lý ngôn ngữ mạnh mẽ của các mô hình như ChatGPT, Claude, Gemini, LLaMA… Khi không được kiểm soát nguồn dữ liệu, các mô hình này có thể tự động tạo ra hàng loạt bài viết, bình luận, phân tích mang tính xuyên tạc, bóp méo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bóp méo lịch sử dân tộc, xuyên tạc đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, bôi nhọ hình ảnh cá nhân, tổ chức. Các nội dung được ngụy trang dưới hình thức phản biện đa chiều, lồng ghép ngôn ngữ, giả tạo hình ảnh, âm thanh nhưng được trình bày như thật, khiến người đọc, người xem, người nghe dễ bị thuyết phục. Tốc độ phát tán nhanh và quy mô lan truyền rộng của các thông tin này khiến việc phát hiện và phản bác trở nên vô cùng khó khăn, từ đó gây nhiễu loạn dư luận, tạo ra tâm lý bất ổn, mất phương hướng trong xã hội.
Một thủ đoạn khác là sử dụng công nghệ deepfake là công cụ ứng dụng AI để tạo ra các sản phẩm hình ảnh, âm thanh, video giả cực kỳ tinh vi nhằm hạ thấp uy tín các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Các phần mềm như DeepFaceLab, FaceSwap, Zao, Synthesia, ElevenLabs… có thể tái tạo khuôn mặt, giọng nói, biểu cảm của các cá nhân một cách tinh vi, chèn ghép vào các tình huống nhạy cảm, phát ngôn lệch lạc nhằm bôi nhọ, gieo rắc sự ngờ vực, chia rẽ nội bộ. Hậu quả của việc sử dụng deepfake không chỉ dừng lại ở việc tung tin giả, hình ảnh giả mà còn làm tổn hại nghiêm trọng đến hình ảnh, uy tín các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và niềm tin của nhân dân đối với Đảng và chế độ. Việc phát hiện thủ công những nội dung này không dễ bởi deepfake ngày càng hoàn thiện về kỹ thuật giả lập ngữ điệu, hành vi và ngữ cảnh.
Thêm vào đó, AI có khả năng thu thập và xử lý dữ liệu cá nhân khổng lồ từ mạng xã hội để phân tích tâm lý, sở thích, xu hướng chính trị của người dùng. Từ đó, các thế lực thù địch dễ dàng xác định các nhóm dễ bị tác động như giới trẻ, sinh viên, các đối tượng yếu thế trong xã hội, người có hoàn cảnh khó khăn hoặc thiếu nhận thức chính trị để thiết kế các chiến dịch tuyên truyền có mục tiêu, cá nhân hóa nội dung. Những nội dung mà các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị sử dụng AI để tuyên truyền thường khó phân biệt đúng - sai, thật giả lẫn lộn nhằm đánh lừa nhận thức, tác động tâm lý tiêu cực, gieo rắc sự hoài nghi, kích động sự phản kháng.
Không dừng lại ở đó, để tối đa hóa mức độ lan tỏa thông tin sai trái, các đối tượng còn triển khai hệ thống bot AI với những tài khoản ảo hoạt động tự động để đăng tải, chia sẻ, bình luận và tương tác hàng loạt với các nội dung xuyên tạc. Mạng lưới bot này có khả năng tạo ra các xu hướng giả khiến người dùng tưởng rằng những thông tin xuyên tạc đang được cộng đồng ủng hộ, từ đó dẫn dắt dư luận theo hướng tiêu cực. Ngoài ra, chúng còn sử dụng những công cụ này để tấn công tâm lý những người lên tiếng bảo vệ Đảng, gây áp lực tinh thần và tạo cảm giác bị cô lập trong không gian mạng.
Nguy hiểm hơn, chiến dịch sử dụng AI để chống phá Việt Nam được các thế lực thù địch đẩy mạnh khi thời điểm đất nước diễn ra các sự kiện trọng đại như kỷ niệm các ngày lễ lớn của dân tộc, trước thềm Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội lần thứ XIV của Đảng. Mục đích của các thế lực thù địch khi sử dụng AI là nhằm chống phá Đảng, Nhà nước, chia rẽ Đảng với nhân dân, kích động tâm lý bất mãn trong một bộ phận người dân, gây rối an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bôi nhọ hệ thống chính trị, hạ bệ uy tín của lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Sâu xa hơn là tạo lực lượng lật đổ chế độ ở nước ta, hướng lái đất nước đi theo con đường TBCN theo kiểu phương Tây.
Tác hại của việc khai thác AI cho các mục tiêu xấu không chỉ dừng lại ở truyền thông mà ảnh hưởng đến nhận thức chính trị, xã hội. Tình trạng lan truyền thông tin xuyên tạc kéo dài có thể tạo nên tâm lý mất định hướng, thờ ơ chính trị, bị lôi kéo sang xu hướng tiêu cực trong một bộ phận người dân, đặc biệt là giới trẻ.
Xây dựng hệ “miễn dịch” trước các tác hại từ AI
Trước các nguy cơ nêu trên, nếu không có biện pháp kịp thời và hiệu quả, các hoạt động lợi dụng AI để phá hoại tư tưởng, kích động “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” sẽ ngày càng diễn biến phức tạp, thậm chí bùng phát thành hành động chống đối, gây rối trật tự và đe dọa sự ổn định chính trị. Do vậy, việc nâng cao sức đề kháng tư tưởng, đặc biệt cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân là nhiệm vụ cấp thiết.
Trong tình hình đó, một trong những nhiệm vụ đặt ra hiện nay là xây dựng cơ chế “miễn dịch tư tưởng” mang tính hệ thống trong toàn xã hội, nhất là trong các lực lượng nòng cốt như cán bộ, đảng viên, đoàn viên thanh niên, sinh viên và những người có ảnh hưởng xã hội. Để đạt được mục tiêu này, trước hết cần đổi mới tư duy giáo dục chính trị - tư tưởng theo hướng tích hợp giữa nội dung truyền thống với phương pháp truyền thông hiện đại. Việc truyền tải lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cần gắn với bối cảnh thời đại số, minh họa bằng các vấn đề thời sự, các hiện tượng liên quan đến AI và mạng xã hội để tạo tính hấp dẫn và dễ tiếp cận. Đồng thời, giáo dục phải song hành với huấn luyện kỹ năng số, kỹ năng phân tích và xác minh thông tin, giúp người dân đủ năng lực “đề kháng” trước các sản phẩm xuyên tạc, ngụy tạo của công nghệ AI.
Mặt khác, cần đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ, đặc biệt là công nghệ số trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng. Việc xây dựng các công cụ AI nội địa, phục vụ phát hiện và ngăn chặn tin giả, deepfake cần được đầu tư chiều sâu. Các hệ thống phân tích ngữ nghĩa có khả năng phát hiện dấu hiệu bất thường trong nội dung, hình ảnh, âm thanh và video cần được tích hợp vào các nền tảng quản lý thông tin công cộng. Đây không chỉ là biện pháp kỹ thuật mà còn là biểu hiện của tư duy chiến lược chủ động, tiến công trên không gian mạng. Không dừng lại ở cơ quan chuyên trách mà các tổ chức chính trị - xã hội cần phát động phong trào tuyên truyền, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái trên không gian mạng với cách làm gần gũi, thiết thực và phù hợp với từng đối tượng. Những nội dung lý luận cần được “phổ thông hóa”, “truyền thông hóa” dưới dạng dễ hiểu, dễ nhớ, dễ lan tỏa, thông qua các nền tảng phổ biến như Facebook, TikTok, YouTube… để tạo thế chủ động trong cuộc chiến tư tưởng thời đại mới.
Trong công cuộc này, đội ngũ trí thức, nhà khoa học, giảng viên các trường đại học, viện nghiên cứu và các nhà báo có vai trò quan trọng. Họ là những người có tri thức, có ảnh hưởng, có khả năng định hướng dư luận và phát triển các công cụ công nghệ phục vụ đấu tranh tư tưởng. Cần có chính sách hỗ trợ, khuyến khích, tạo động lực để lực lượng này tích cực tham gia các dự án nghiên cứu, sáng tạo nội dung phản bác thông tin sai trái bằng lập luận khoa học, nhân văn và có sức lan tỏa. Đây cũng là cơ sở để hình thành hệ sinh thái học thuật - truyền thông - công nghệ quốc gia, đủ sức đối trọng với những nguồn tin xấu độc từ bên ngoài. Đồng thời, Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý về quản lý, sử dụng trí tuệ nhân tạo trong môi trường số, bảo đảm quyền tiếp cận thông tin chính đáng của người dân nhưng đồng thời ngăn chặn hiệu quả các hành vi lợi dụng công nghệ để xâm hại lợi ích quốc gia, dân tộc.
AI là một thành tựu vượt bậc của khoa học kỹ thuật hiện đại, nhưng đồng thời cũng là con dao hai lưỡi nếu bị lạm dụng. Việc các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị khai thác AI để tấn công nền tảng tư tưởng của Đảng ta là một cảnh báo đối với toàn xã hội. Cuộc đấu tranh trên không gian mạng trong kỷ nguyên số là một “cuộc chiến không tiếng súng” nhưng ảnh hưởng trực tiếp đến vận mệnh của chế độ. Do đó, cần sự vào cuộc đồng bộ của toàn hệ thống chính trị, sự hợp lực của các ngành, các cấp và sự chủ động, tỉnh táo của mỗi công dân, để không chỉ phòng ngừa hiệu quả những âm mưu thâm độc mà còn biến công nghệ AI thành công cụ đắc lực phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên mới.
Theo: CAND
