19/04/2025
بست قلعه (یا د بست کلا) د افغانستان په هلمند ولایت کې موقعیت لري، او دا د افغانستان له تاریخي او لرغونو آثارو څخه یوه مشهوره او مهمه کلا ده. دا کلا د لشکرګاه ښار ته نږدې پرته ده، او د هلمند سیند پر غاړه جوړه شوې ده. لاندې د بست قلعه تاریخي او عمومي معلومات دي:
تاریخي شالید:
• د بست ښار لرغونتوب: بست یو ډېر زوړ ښار دی چې تاریخ یې زرګونو کلونو ته رسېږي. دا ښار د زرتشتي مذهب، بودیزم، او وروسته اسلام سره اړیکه لري.
• اسلامي دور: په اسلامي تاریخ کې بست یو مهم علمي، کلتوري او نظامي مرکز و. دا ښار د غزنوي، غوري، سلجوقي، او تیموري دورو له مهمو ښارونو څخه و.
• غزنوي دوره: د سلطان محمود غزنوي په وخت کې بست یو له هغو مهمو مرکزونو څخه و چې د ده امپراتورۍ یوه ستره برخه یې جوړوله.
د بست قلعه ځانګړتیاوې:
• معماري: کلا د خټو او خښتو نه جوړه شوې، او له لرې نه یې شکل یو ستر تاریخي قلعه ته ورته دی. د دې کلا په جوړښت کې اسلامي هنرونه، محرابونه، او ګنبدي جوړښتونه لیدل کېږي.
• ستونزې او محرابونه: د قلعه په دننه کې څو محرابونه، برجهدارې، او د څار لپاره لوړې نقطې جوړې شوې دي.
• د بست محراب: یو له مشهورو پاتې شونو څخه د بست د جومات محراب دی، چې اوس په کابل کې د افغانستان په ملي موزیم کې ساتل کېږي.
فرهنګي اهمیت:
• بست کلا د افغانستان د فرهنګي میراث یوه مهمه برخه ده، او د تاریخ، هنر، او معمارۍ له پلوه ځانګړی ارزښت لري.
• دا ځای د شاعرانو، فلاسفهوو، او دیني عالمانو د فعالیت مرکز پاتې شوی دی.
اوسنی حالت:
• د وخت په تېرېدو سره، دا قلعه د طبیعي عواملو، جګړو، او بېپامۍ له امله ډېر زیانمنه شوې ده.
• د افغانستان د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت، او نړیوالو بنسټونو هڅه کړې چې دا ځای ترمیم او خوندي کړي، خو لا هم د پام وړ مرستې ته اړتیا ده.
