09/12/2025
THIL CHIN THA leh TIH LOH TURTE
Kan ram lama thil tih dan leh kan awmna ram (USA) thil tih dan te hi a inang lo em em mai a. USA ah hian Mizo te hi k*m 60 chuang kan awm ve ta a ni a. A tam zawk chu k*m 25 aia tlem awm tawh kan niin ka ring. A enga pawh chu ni se khawvela ram changkang berah kan awm a, kan ngaihsan em em sap pui ho thil tih dan leh nun dan te kan entawn nasa tawh a. Sawisel reng chung si in hriat lohin kan nun pui ve tial tial a—kan hnawl thei tak tak dawn lo. Engpawhnise, hnam dang thil tih dan tha te kan chhawm chho zel a, kan ram lama tih dan thin chhawm nun zel a harsa tawh tih kan hre tlang theuhin ka ring. Chuvangin tun tumah he rama kan awm ta rau rau thil chin tha te leh tih loh turte han sawi den den ka duh a, tuma huat thu lo ni lo se, hmasawn zel kan tum dawn nia.
1) Kan ram lamah chuan chhiatni thatni te hian kan in sawm zau thei hle a. A pui a pang a lian a te in kan kal hum hum mai zel a nih kha. He ramah chuan a bik takin that ni te hian kan thalai te’n hetianga in sawm hum hum hi an hrethiam teh chiam tawh lo. Nu leh pa tamtak phei chuan fate nupui/pasal neihna ah kan thu lo hle tan a. Nu leh pa chu thu hran ni se, khaw tlang pawhin kan pawm thiam a pawimawh hle.
2) Nu leh pa tan pawh kan hmelhriat nazawng kan fate inneih ni a sawm tum hi a chi tawh lem lo. Kan faten rem an ti lo a nih pawhin hriat thiam chin kan neih a ngai a. An thlir dan leh ngaihtuah dan te ngaih pawimawh a tul ta. Innei tur pakhat chuan, ‘ka nu, inneih ni a min hmelhriat tir chawp tur chu sawm lo hram rawh u aw,’ a ti a. Ngaihtuah chian chuan a dikna a awm ve a ni. Inneih ni a in hmelhriat chawp tir chauh chu an inhriat zui zel a rinawm hran lo tlat.
3) Kan inchhung khura mi zawng zawng sawm kan nih loh pawhin ngaihthiam loh tur a ni lo. ‘Kan fate/ka u/ka nau/ka nu/ka pa an sawm ve lo, ka kal lovang,’ ti a vui loh a tha. A sawmtuten pawimawh an tih chin leh an budgetin a tlin ang tawkin an sawm a ni tih hriat sak a tha.
4) A sawmtu lam tan pawh nupui/pasal nei an nih chuan an nupa a sawm ngei ngei tur a ni. Hnam dang zingah pawh nupa a pakhat chauh sawm a hawih hawm lo (rude) an ti.
5) Tin, inneite emaw an chhungkua hnenah, ‘Ka nau, ka u . . . . sawm ve rawh, . . . ka rawn hruai thei em,’ tih miah loh tur. A mawi lo tak zet.
6) Mutual friend kan nei a nih pawhin, ‘an sawm ve che u em . . .’ tih loh a tha. An sawm lo a nih chuan tum miah lohin thiante inkarah hem kan thlak palh thei a ni.
7) Sawmna kan dawnin min sawmtute hnenah, ‘Tu tu nge in sawm . . . tute nge lokal dawn,’ tih loh tur. A mawi lo tak zet a nia. An program/event a ni a. Mi dang an sawmte kha I kal chhan tur a ni lo, an sawm chhan che kha I kal chhan tur a ni zawk tih hre reng ang che.
8) Program/event kan kal hian a tawp thleng awm tura rilru insiam a kal kan zir a tul hle in ka hria. Mizo hnam hminga thil tih a ni emaw chhiat ni that ni ah te pawh program zawh hma chawei kham veleh ‘ka awm rei tawk tawh, ka hman tawh lo,’ ti a in haw san dum dum kan ching hi a mawi lovin a tha lo hle. Program/event duangtute pawhin hun hman thiam a tul em em bawk a. A theih hram chuan a tawp thleng rak emaw a tawp dawn hnaih lama haw hram hram I ching teh ang u.
