Somali Speeches (2025)

11/08/2025

Halkan waxaa ku jira xikmadaha qiimaha leh ee laga diiwaangeliyey Sheekh Mustafe Xaaji Ismaaciil, sida lagu soo aruuriyey Hadhwanaag News — xikmado kooban oo qoto dheer, qalbigana taabanaya:

1. “Aqoonyahanku wuxuu aqoonyahan yahay markuu Rabbigiina yaqaano, Aakhirana yaqaano aduunkana isbedel ka samayn karo.” – Aqoonyahan run ah waa mid fahamsan xiriirka uu Ilaahay la leeyahay, Aakhiro iyo awooda isbeddel ee dunida.

2. “Dhalasho wacan” marka la leeyahay — waxaa lagama maarmaan ah in laga warqabo xaqiiqda geerida, maxaa yeelay “sannad baan xabaasha u dhawaaday” — maaha wax lagu farxo.

3. “Inaad noqoto qof hami leh, han leh, hiigsi leh” — muhim waan ah.

4. Qiyaasta quruxda dadka: “Dibadda waa qurux badan yihiin, marka ay guriga soo galaan waa bahal ah…” – Muujinaya in ilaalinta akhlaaqda ay tahay mid joogto ah, laguma koobo meelaha la arko.

5. “Dadka isdila waa kuwii ugu badan reer-galbeedka” – ka digaya halista aan laga fiirsan.

6. “Aqoonyahan la iibsan karo – suldaanku iibsan karo – dawladuhuna laaluushi karo – kaasi aqoonyahan ma aha” – Aqoonta badanaa waxa qiimeeya kalsoonida, daacadnimada iyo iskaashiga.

7. “Hooyo la noqdaa waxay ka qurux badan tahay inaad noqoto injineerad.” – Muujinaysa qiimaha iyo karaamada hooyonimo.

8. “Qof wuxuu ogyahay intii loo dulmiyey isaga, balse ma garanayo intuu uu dulmiyey qabiilkiisa.” – Ka hadlaysa is-dulqaad la’aanta laakiin aan la fahmin dulmiga ku jira bulshada.

9. “Quraanka akhrido — waxaad tahay qof Ilaahay kuu waramayo” — Ka fikir Ilaahay oo kula hadlaya, adiga!

10. “Qalbigana waxaa lagu furaa jacayl, naxariis iyo hadal wanaagsan.” – Caqligu wuxuu ka horreeyaa qalbiga; midna la dhaafo kuma furi kartid kan kale.

11. “Dadka hantida leh waa kuwii ugu hurdada yaraa.” – Qof guuleysta waa mid dadaalo, maalin dambe aduunku cadeyn doonaa.

12. Nolosha aduunka waa imtixaan; jannaduna waa meel guushu ka yimid.

13. “Inaad ilmahaaga hanti uga tagto waxay ka qiimo badan tahay inaad Diin uga tagto; hanti uga tagto – wax ka qurux badan – ina Muslim ah.” – Halka qof Muslim ah oo naftiisa ku kalsoon uu abuuro nolol buuxda.

14. “In xaafad kasta laga dhiso toddoba masaajid oo aan cidna ku tukan mararka qaar, waxay ka dhaanta adigoo dhisa waddo ay dadku maraan.” – Adeega bulshada ayaa ka qiimo badan wax muuqda.

15. “Islaamnimada wax mucaarad la yidhaahdaa kuma jirto… wixii xaq ah taageer, wixii baadil ah kasoo horjees.” – Islaamka waa camal cad oo salka ku haya xaq, diidda baadilka.

⸻

31/05/2025

QAAR KAMID AH JAWAABIHII UGU CUSLAA TAARIIKHDA.

1-Mutanabi ninka la dhihi jiray wuxuu ahaa gabyaa sidoo kalana aftahan ah wuxuuna lahaa timo dhaadheer.

Maalin ayaa asigoo jid maraayo nin ku yiri asigoo rabo inuu timihiisa ku duro: "Markaad xaga kasoo socotay naag ayaan kuu maleynaayay".

Mutanbi ayaa markaas ugu kawaabay: "Ana markaan xaga kasoo socday nin ayaan kuu maleynaayay".

2-Bernard Shaw wuxuu ahaa qoraa weyn oo noolaa intii u dhaxeysay 1856dii ilaa 1950kii.

Waxaa dhacday hada kahor mid kamid ah qorayaashii kale ee tartanka kula jiray ayaa si uu udhibo una ceebeeyo ku dhahay; “adiga waxaad wax u qortaa si aad lacag uga raadiso ana waxaan wax u qoraa si aan sharaf u helo”

Bernard ayaa markaas ugu jawaabay; “Waa runtaa waayo midkastoo naga mid ah wixii k**aqan ayuu raadiyaa”

3-Naag buuran (Cayilan) baa hada kahor bas soo fuushay markaas baa wiil ciyaal fowdo ah yiri;- "Hadii aan ogaan lahaa in baskaan Maroodiyada loogu talo galay maba soo fuuleen"

Naagtii buurneyd oo hadalkaas maqleysay ayaa ku jawaabtay;- "Baskaan wuxuu lamid yahay doontii Nabi Nuux oo Maroodi iyo dameerba waa fuuli karaan".

4-Juxa oo socdo ayaa wuxuu soo dhex maray meel la fadhiyo.

Mid kamid ah nimankii meesha fadhiyay ayaa damcay in Juxa dhibo laguna qoslo markaas ayuu dhahay: "Juxow markaad halkaas soo socotay waan ku garan waayay balse dameerkaaga waan gartay".

Juxa ayaa markaas ugu jawaabay: "Waa runtaa oo dameerada dhexdooda waa is yaqaanaan".

5-Bishaar bin Bardi wuxuu ahaa gabyaa indhool ah.

Maalin ayaa nin weydiiyay su’aal jeesjees u ekeyd taasoo ah; “ ilaahay qofna ma indho tiro haduu indho Tirana booska indhaha wax kale ayuu ugu buuxiyaa, ee maxaa adiga laguugu buuxiyay?”

Bishaar ayaa markaas ugu jawaabay; “ Alle wuxuu iigu buuxiyay inaan arkin noocaaga oo kale”.

6-Maalinbaa nin foolxumo ku dhamaatay la kulmay naag iyadana aad u fool xun, markaas ayuu yiri;-

• وإذا الوحوش حشرت.

"Markii Wuxuushta la kulmiyo".

Markaas bey naagtii inta sidaa u eegtay bey ugu jawaabtay;-

•وضرب لنا مثلا ونسي خلقه.

"Anaga buu tusaale noosoo qaatay asigoo abuurkiisa iloobay".

7-Carruur meel ku cayaareysay ayaa damacday iney islaan jidka mareysay dhibaan isla markaana caayaan, waxayna ku dhaheen; "Yaa Ummul Xamiir" (Hooyadii dameerahey".

Isk**a waaline waxay ugu jawaabtay; "Waa ikan ilmaheygow".

8-Mid xariif ciyaalka xaafada ahaa ayaa hada kahor amaanay gabar markaas ayay ku tiri; "Fiicnaan laheydaa hadaan adigana sidaas oo kale kuu amaani karo".

Wuxuuse ugu jawaabay; "Dhib malahan ee sideyda oo kale been isaga sheeg".

9-Nin indhoole ah ayaa naag guursaday markaas ayay naagtii ayadoo faaneyso tiri; "Hadaad quruxdeyda arki laheyd waad layaabi laheyd".

Wuxuu ugu jawaabay; "Hadiiba warkaas run yahay kuwa indhaha leh kuma dhaafeen".

Jawaabtee kuugu yaab badneyd?
Nala wadaag qodobka aadka kuu xiiso galiyay.

22/05/2025

Halkan hoose waxaa ku tarjuman qoraalkaaga buugga “The $100 Startup” ee uu qoray Chris Guillebeau, loona turjumay Af-Soomaali:

⸻

“Haddii ganacsigaaga aad ka dhigto caawinta dadka kale, mar walba waxaad heli doontaa shaqo.”

10 Cashar oo laga bartay buugga The $100 Startup:

Dib u qaabee sida aad nolol u kasbato, u samee waxa aad jeceshahay, una abuur mustaqbal cusub

⸻

1. Ka bilaaw yar, kuna riyoo wayn

Uma baahnid lacag badan si aad u bilowdo ganacsi. Guillebeau wuxuu soo bandhigayaa dad ganacsi ku bilaabay $100 ama ka yar, sida sawir-qaade iibinaya sawirro. Waxay i bartay inaan ka bilaabi karo wixii aan haysto oo aan kor ka sii qaado.

2. Raac waxa aad jeceshahay

Samee waxa aad xiiseyso oo u rogo ganacsi. Tusaale ahaan, macalin iibinaya naqshado tolmo ah online. Tani waxay i tusisay inaan ka faa’iidaysan karo hiwaayadeyda, sida dubista, haddii aan helo suuq sax ah.

3. Xallinta dhibaatooyinka dadka

Ganacsiyada guuleysta waxay daboolaan baahi. Guillebeau wuxuu tusaale u keenayaa nin iibinaya buugaag safar oo ku saabsan meelaha aan la garanayn. Tani waxay iga dhigtay inaan ka fikiro dhibaatada aan dadka ka xallin karo—sida u fududeynta jadwalkooda.

4. Ka dhig mid fudud

Qorshe aasaasi ah ayaa ku filan. Qaabka Guillebeau ee hal-bog oo qorshe ganacsi ah ayaa i tusay inaanan u baahnayn qorshe adag—kaliya fikrad cad iyo talaabooyin la qaaday.

5. Diirada saar qiimaha, ee maaha qiimaha lacagta

Dadku waxay bixinayaan lacag haddii noloshooda la hagaajiyo. Tusaalaha uu bixiyay waa la-taliye qaata lacag badan laakin bixiya talooyin beddela nolosha. Tani waxay i bartay inaan muujiyo faa’iidada xirfadayda halkii aan ka dhimi lahaa qiimaha.

6. Adeegso xirfadahaaga

Xirfado badan ayaa h**ey kuu haya. Tusaale ahaan, qoraa u rogay qoraalladiisa e-books. Tani waxay iga dhigtay inaan ka faa’iideysto qoraalkayga si aan u sameeyo wax iib geli kara, sida hagis ama buug-yare.

7. Suuqgeyn hal-abuur leh

Iska dhig mid ka duwan. Tusaalaha dukaanka kafeega oo isticmaala baraha bulshada si xiiso leh ayaa igu dhiirrigeliyay inaan si madadaalo leh u xayeysiiyo fikradahayga, sida muuqaallo xiiso leh.

8. Tijaabi fikradaha si degdeg ah

Ka hor intaadan si buuxda u bilaabin, tijaabi fikraddaada. Tusaalaha haweeney yoga ku tijaabisay asxaabteed ayaa igu dhiirrigeliyay inaan bilaabo wax yar, sida aqoon-is-weydaarsi bilaash ah, si aan u arko xiisaha.

9. U dhis xorriyad, ee maaha lacag kaliya

Ganacsigaagu waa inuu ku siiyo waqti iyo xorriyad. Tusaalaha lamaane safar ku jira oo qoraal barta safarka ayaa i tusay muhiimadda nolosha la jaanqaadaysa ganacsiga.

10. La xiriir macaamiisha

Dhagayso dadka aad u adeegayso. Tusaale ahaan, naag sameyneysa dahab oo beddeshay naqshada iyadoo ka duuleysa talooyinka. Tani waxay i xasuusisay inaan codsado ra’yi si aan wax uga beddelo oo daacadnimo uga dhiso macaamiisha.

⸻

Gunaanad

The $100 Startup waa buug dhiirrigelin leh oo wax-ku-ool ah. Wuxuu muujinayaa in qof walba uu bilaabi karo ganacsi yaryar haddii uu diiradda saaro waxa uu jecel yahay iyo sida uu qiime u siiyo dadka kale. Sheekooyinka Guillebeau iyo talooyinkiisa fudud waxay ka dhigayaan buuggan mid lama huraan u ah qof walba oo raba inuu abuuro mustaqbalkiisa.

16/05/2025

Casrigan Muslimku wuu jabay, markuu jabayna Ilaahay baa la yaraaday sbw, gaalkaa la waynaaday, warkiisaa la wayn, axkaamtiisaa la wayn, ictiraafkiisaa lawayn, soo dhawayntiisaa la wayn. Aadanaha & makhluuqa aya dadka la wayn oo Ilaahii uunka iska lahaa ee uu gacantiisa ku jiray ayaa la yaraaday.

Waxa aad arkaysaa caalamka waxa ka socda, Qazzana in muslimku bakhtinayo oo wax uu cuno loo la’yahay, gaal martiyana billions loogu deeqayo inuu qaato. Kuwaas oo qudha maaha kuwa halkan jooga ayaa la mid ah, wixii gaalka ka yimid waa la waynyiin, Ilaahay iyo rasuulkiisuna waa la yaryihiin. Laa Ilaaha Illallaah muxamadu rasuulullaah ayaa bulshadan ku yaraatay.

Adduunkana guul heli mayno, aakhirana guulaysan maynno inta Laa Ilaaha Illallaah muxamadu rasuulullaah ay innala yartahay, oo innala fududdahay oo aanay qiimo inoogu fadhiyin in lagu ciyaaro, halkii la waynayn lahaa.

Goormuu khalqigu kula waynyahay? Marka aad magacooda, sumcaddooda, raalli ahaanshahooda, rejadoodu ay kaala wayntahay ta Ilaahay sbw.

Inta Ilaahay agteenna ku yaryahayna, adduun & aakhira toona guulaysan maynno. Xajka & Salaadda & cibaadaadka dhammaantoodna macnaha ku jiraa waa in kalmadda Tawxiidka la kor yeelo.

Sidaa awgeed ayuu Nabigu scw uu lahaa :
قولوا لا إله إلا الله تفلحوا .
Laa Ilaaha Illallaah dhaha waad guulaysanaysaane.

Laa Ilaaha Illallaah inaad afka oo kaliya ka tidhaahdo maahee waa inaad afka & qalbiga & dhaqanka & caqliga ka dhahdaa. Markaas baad Laa Ilaaha Illallaah aad tidhi.

Balse intood Laa Ilaaha Illallaah tidhaa inaad u daba jeedisaa odhaah macno badan samaynaysa maaha.

Khudbaddii Jumcaha qayb ka mid ah.
Sheekh Mustafe Xaaji Ismaaciil
18 dulqi’dah 1446
16 May 2025

16/05/2025

Code ma baran karaa anigoo aan background IT ah lahayn?

Waxaa laga yaabaa in su’aashan ay marar badan maskaxdaada kusoo noqotay, gaar ahaan marka aad aragto dad si xawli ah ugu dhex jira dunida programming-ka, AI-ga, iyo horumarka tiknoolajiyadda casriga ah. Waxaa laga yaabaa inaad is weydiiso: Aniga oo aan h**ey wax IT ah u soo baran, miyaan geli karaa dhankaa iyo development-ga? Miyay jirtaa wax fursad ah oo iiga banaan?” Jawaabta su’aashaas waa: Haa, waliba shaki ma leh.

Waa run, in waagii h**e qofka umiga ah lagu garan jiray inuusan wax akhriyin waxna qorin, balse maanta umigu waa qofka aan fahamsanayn sida uu ula tacaalo kombiyuutarka. Maanta, in aad koodh baratid ma ahan ikhtiyaar uun, waa xirfad daruuri ah oo kobcin karta fursadahaaga shaqo, hal-abuurkaaga, iyo awooddaada inaad xal u hesho dhibaatooyinka nolosha casriga ah.

Waxaa muhiim ah in la fahmo: barashada code-ku ma aha mid u xiran ardayda ka baxay Computer Science-ka kaliya, mana aha wax loogu talagalay dadka h**ey uga shaqeynayay shirkado tiknoolajiyadeed. Xaqiiqdii, dad badan oo hadda ah programers ah ama ka shaqeeya cilmi-baarista AI-ga ma aysan jirin aqoon h**e oo ay IT-ga u lahaayeen. Qaar waxay kasoo jeedaan xagga cilmiga bulshada, dhaqaalaha, caafimaadka, xitaa farshaxanka – balse waxa ay si dhab ah u rumaysteen hal shay oo ah: in la barto code-ku uu yahay fure albaabyo badan lagu gali karo.

Barashada programing-ka waxay u baahan tahay saddex arrimood: rabitaan dhab ah, joogteyn, iyo is-aaminaad. Looma baahna in aad isla markiiba aad isku taxalujisu inaad wax kasta sideeda u fahanto, balse waxa muhiim ah inaad si degan oo qorshaysan u bilowdo. Waxaad baran kartaa HTML, CSS, JavaScript ama Python, luuqado si sahlan loo fahmi karo, laguna bilaabi karo iyadoo aan la haysan wax background ah. Waxaa jira bogag badan oo bilaash ah, oo aa maqaalkaan kii ka h**eeyay idinkula wadaagay, tababaro video ah, iyo apps kuu oggolaanaya inaad barto coding adigoo safar ama xilli nasasho ku jira.

Waxaa kale oo muhiim ah in la fahmo in qaladaadku aysan calaamad u ahayn guul-darrada, balse ay yihiin tilmaamo ku tusaya horumarkaaga, markaa guushaada dhabta ah waxay ka bilaabataa qalad kasta oo aad saxdo. Coding waa sida barashada luqad cusub, marka h**e waxba k**a fahmeysid, balse markaad bilowdo inaad la hadasho, aad u qorto, akhrido, waxaad ogaanaysaa in aad wax fahantay adigoon ogayn goorta aad heerkaa gaartay.

Waxaa muhiim ah inaad ogaato in qof kastaa ka bilaabay meel hoose, dadka hadda expert-ka ku ah, maalin bay digoo kale ahaayeen. Wixii maanta aad dhibsato, berri waxay noqon karaan wax aktaada ka fudud. Waxaa muhiim ah inaad safarka bilowdo, xitaa haddii aad saacad kaliya maalintii siiso.

Ugu dbayn coding-ku waa awood uu qof kasta baran karo, haddii uu rabo inuu beddelo mustaqbalkiisa, waxuuna wax ku soo kordhin bulshada, ama wuxuu bilaabi hal-abuur uu isagu leeyahay.

09/05/2025

Geeridu waa xasuusin iyo digniin — waa midda ugu weyn ee qofka bani’aadamka ah ku baraarujisa xaqiiqda nolosha. Ilaahay wuxuu Qur’aanka ku yiri: “Kasta oo nafs ah way dhadhamin doontaa geerida.” (Aal-Cimraan: 185). Tani waxay ina tusaysaa in geeridu aysan ahayn wax laga baxsan karo, balse ay tahay ballan sugan oo cid walba sugaysa.

Marka qof dhinto, ma dhammaanayso nolol, balse wuxuu u guurayaa nolol kale oo qabri ah, halkaas oo camalkii uu dunida ku falay uu la socdo. Haddii uu wanaag sameeyay, wuu helayaa degaan barwaaqo ah; haddii kalena, waa su’aalo iyo xisaab adag.

Geerida qofka nagu dhow waxay noqon kartaa cashar iyo xasuus. Waa fursad aan ku saxno camalkeena, aan ku barinno qalbiyadeena, kuna dadaalno toobad iyo samafal. Waxa ugu wanaagsan ee aan u sameyn karno kuwa naga tagay waa in aan u ducayno, sadaqo ugu deeqno, xasuustoodana wanaag ku hayno.

“Ilaahay ha u naxariisto dhammaan inta naga horreysay, innaguna ha nagu dhameeyo khayr.”

30/04/2025

Bilaabidda 10G ee Shiinaha

Shiinaha oo ah mid ka mid ah dalalka ugu hormarsan dhinaca tiknoolajiyadda ayaa si rasmi ah u bilaabay tijaabooyin iyo hirgelin horudhac ah oo ku saabsan adeegga cusub ee 10G, taasoo ah adeeg internet oo aad u xawaare sarreeya (10 Gigabits per second). Teknoolajiyaddan cusub waxay la mid tahay jiilkii xiga ee adeegga fiber optic ah, isla markaana waxay ka qeyb noqon doontaa hirgelinta himilooyinka dhijitaalka ah ee Shiinaha.

1. Maxay tahay 10G?

10G waa jiil cusub oo ka mid ah adeegyada isgaarsiinta ee internet-ka, wuxuuna bixiyayaa xawaare aad uga badan kan 5G ama xitaa fiber-ka caadiga ah ee hadda la isticmaalo. Waxaa loogu talagalay in uu daboolo baahiyaha sii kordhaya ee adeegyada:
• Ciyaaraha online-ka ah (gaming)
• Video-yada tayada sare leh (8K, VR, AR)
• Barnaamijyada caqliga leh (smart cities)
• Warshadaha robot-yada iyo AI-da

2. Goobaha laga bilaabay

Tijaabooyinka adeegga 10G waxaa si rasmi ah looga bilaabay magaalooyinka waaweyn sida:
• Beijing
• Shanghai
• Shenzhen

Magaalooyinkan waxaa loogu doortay sabab la xiriirta horumarka tiknoolajiyadeed, dadweyne badan, iyo baahida sare ee adeegyada internet-ka ee cusub.

3. Shirkadaha hormuudka ka ah

Shirkadaha waaweyn ee isgaarsiinta ee dalka Shiinaha ayaa si wadajir ah u wada mashruucan. Waxaa ka mid ah:
• China Mobile
• China Telecom
• China Unicom

Waxay si gaar ah u bilaabeen isku-xirnaanta shabakadaha 10G, iyaga oo la kaashanaya shirkado kale oo sameeya qalabka sida Huawei iyo ZTE.

4. Ujeedooyinka Mashruuca

Ujeedooyinka ugu waa weyn ee laga leeyahay hirgelinta 10G waxaa ka mid ah:
• Horumarinta dhaqaalaha dhijitaalka ah: Shiinaha waxay dooneysaa in ay noqoto hormuudka dunida ee teknoolojiyadda casriga ah.
• Dardar-gelinta warshadaha casriga ah: 10G wuxuu noqon doonaa laf-dhabarta warshadaha AI, warshadaha 4.0, iyo adeegyada metaverse-ka.
• Isu keenidda adeegyo tayo leh: Waxaa la filayaa in adeegyo caafimaad, waxbarasho iyo ganacsi oo tayo sare leh laga hirgeliyo magaalooyinka yaryar iyo tuulooyinka.

5. Saameynta laga filayo mustaqbalka

Waxaa la saadaalinayaa in marka 10G si buuxda loo hirgeliyo:
• Internet-ku uu noqdo mid aan dib u dhac lahayn (zero-latency)
• Dhammaan qalabka “smart” (TVs, taleefoonada, baabuurta, robots) ay si habsami leh isugu xirnaan doonaan
• Shaqada fog-fog iyo waxbarashada online-ka ah ay helaan taageero weyn

Shiinaha waxay qorsheynaysaa in adeegga 10G si buuxda loo hirgeliyo inta u dhexeysa 2025–2027, iyadoo la filayo in adeeggu si tartiib tartiib ah ugu faafo guud ahaan dalka.

30/04/2025

📚 Buugaagta uu Bill Gates ku taliyay (2024–2025)

1. Infectious Generosity – Chris Anderson

Buuggan wuxuu dhiirrigelinayaa akhristaha inuu noqdo qof deeqsi ah, isagoo sharxaya sida deeqsinnimada ay u beddeli karto bulshada.

2. The Women – Kristin Hannah

Sheeko ku saabsan kalgacayl, dagaal, iyo adkaysi, iyadoo la raacayo nolosha kalkaaliso Mareykan ah oo ka shaqeysay Vietnam.

3. How the World Really Works – Vaclav Smil

Buuggan wuxuu si qoto dheer u falanqeeyaa sida adduunku u shaqeeyo, gaar ahaan dhinacyada tamarta, cuntada, iyo warshadaha.

4. Source Code: My Beginnings – Bill Gates

Buug xasuus qor ah oo uu Bill Gates kaga hadlayo noloshiisa h**e, aasaaska Microsoft, iyo fikirkiisa ku aaddan arrimaha casriga ah sida AI iyo sinnaanta dhaqaalaha.

5. The Power to Compete – Hiroshi & Ryoichi Mikitani

Wadahadal u dhexeeya aabbe iyo wiilkiis, oo diiradda saaraya horumarka dhaqaalaha Japan iyo tartanka caalamiga ah.

⸻

📚 Buugaagta uu Bill Gates aadka u jecel yahay

Bill Gates wuxuu si gaar ah u amaanay buugaagta uu qoray Vaclav Smil, gaar ahaan:
• Energy and Civilization: A History – Vaclav Smil
• How the World Really Works – Vaclav Smil

Buugaagtaas waxay si qoto dheer u eegayaan sida tamarta iyo horumarka farsamada ay u saameeyaan nolosha aadanaha.

⸻

📚 Buugaagta kale ee uu Bill Gates ku taliyay
• An American Marriage – Tayari Jones
• These Truths – Jill Lepore
• Klara and the Sun – Kazuo Ishiguro
• Breath from Salt – Bijal P. Trivedi

Buugaagtaan waxay ka mid yihiin kuwa uu Bill Gates si gaar ah u taliyay sanadihii h**e, kuwaas oo ka hadlaya mowduucyo kala duwan sida caddaaladda bulshada, taariikhda Mareykanka, iyo horumarka sayniska.

30/04/2025

Faa’iidada Salaadda Subax

Hordhac:
Salaadda subax waa salaadda ugu horreysa ee maalinta, waana mid ka mid ah tiirarka ugu adag ee iimaanka lagu imtixaamo. Qofka hurdo jecel oo hurdada kaga soo toosa salaadda subax wuxuu leeyahay darajo weyn Alle agtiisa. Salaaddan waxaa laga helaa faa’iidooyin diineed, caafimaad, bulsho iyo nafsaani ah.

1. Iimaanka iyo daacadnimada lagu ogaado

Salaadda subax ayaa ah tijaabada ugu cad ee lagu kala saaro kuwa runta ah iyo kuwa sheeganaya diinta. Rasuulka (SCW) wuxuu yiri:

“Salaadda ugu culus ee munaafiqiinta waa salaadda cishaha iyo subaxa, haddii ay ogaadaan ajarka ku jira, waxay u iman lahaayeen inkastoo ay gurguuranayaan.”
(Sahih Bukhari & Muslim)

Tani waxay muujinaysaa sida ay salaadda subax uga marqaati kacdo iimaanka qofka.

2. Mala’igta oo markhaati ka noqota

Mala’igta ayaa la kala beddelaa subaxa iyo galabta, kuwaas oo qora camalka bani’aadamka. Qofka tukanaya salaadda subax, malaa’igta beddelka ah waxay Alle u markhaati furaan:

“Malaa’igta habeenkii iyo maalintii is beddela waxay kulmaan salaadda subax iyo salaadda casar…”
(Sahih Bukhari)

3. Ilaalinta Alle iyo nabadgelyo nolosha

Qofkii tukada subax wuxuu galayaa damaanadda Alle. Ma jiro qof lagu xad-gudbi karo isagoo Alle dammaanad ku jiro.

“Qofkii tukada subax, wuxuu ku jiraa damaanadda Alle…”
(Sahih Muslim)

4. Qofka oo ka mid noqda kuwa Iftiinka leh Maalinta Qiyaame

Rasuulka (SCW) wuxuu sheegay in dadka tuka salaadda subax iyo cishaa ay Qiyaamaha iftiin la imaan doonaan:

“U bishaareeya kuwa u socda masaajidka gudahooda mugdiga habeenkii, iyaga waxaa jiri doona iftiin buuxa Maalinta Qiyaame.”
(Sunan al-Tirmidhi)

5. Faa’iidooyin Caafimaad iyo Maskaxeed

Tukashada subax waxay hagaajisaa:
• Wareegga dhiigga.
• Heerka tamarta jirka.
• Dhiirrigelinta niyadda.
• Yareynta walaaca iyo niyad-jabka.

Daraasado caafimaad ayaa muujinaya in dadka hurdada ka toosa si goor h**e ah oo firfircoon ay leeyihiin caafimaad maskaxeed iyo jireed oo ka wanaagsan kuwa seexda ilaa waaberiga ka gudbo.

6. Bulsho wanaag iyo wadajir

Salaadda subax oo lagu tukado masaajidka waxay kobcisaa xiriirka bulshada Muslimiinta, iyadoo dadku si joogto ah isu arkaan, is-barayaan, isla markaana isu duceynayaan. Waa dhisidda bulsho midaysan oo diinta ku dhisan.

Gunaanad

Salaadda subax ma aha oo kaliya waajib, balse waa furaha kheyrka. Waxay kor u qaaddaa ruuxa, caafimaadka, xiriirka Ilaahay iyo kan bulshada. Qof kasta oo si joogto ah u tukada subax wuxuu arki doonaa isbeddel wanaagsan oo ku yimaada noloshiisa aduun iyo aakhiroba.

Ilaahay ha inaga dhigo kuwa tukada subax, kuna sugan cibaadada iyo xusuustiisa.

29/04/2025

Taariikhda Mastercard

Mastercard waa shirkad caalami ah oo bixisa adeegyada kaararka lacag-bixinta. Waxaa la aasaasay sanadkii 1966, waxaana fadhigeedu yahay magaalada Purchase, New York, USA. Mastercard waxay ku bilaabatay dadaal ay sameeyeen dhowr bangi oo doonayay inay la tartamaan shirkaddii Diners Club iyo American Express.

Horudhac iyo Bilowgii Mastercard
• 1966: Waxaa la aasaasay urur lagu magacaabo Interbank Card Association (ICA), oo markii dambe noqon doona Mastercard.
• 1969: Waxaa la bilaabay adeegsiga magaca Master Charge si loogu suuq-geeyo kaarka.
• 1979: Waxaa magacii shirkadda si rasmi ah loogu beddelay Mastercard.

Horumarka Teknoolojiyadda iyo Ballaarinta
• 1980-meeyadii iyo 1990-meeyadii: Mastercard waxay bilowday adeegsiga nidaamyada elektarooniga ah ee lacag-bixinta, iyadoo kaarka loo beddelay mid leh chip.
• 2002: Mastercard waxay la midoowday shirkad kale oo la oran jiray Europay International, taasoo u oggolaatay inay si fiican uga hawlgasho gudaha Yurub.
• 2006: Mastercard waxay noqotay shirkad ganacsiyeed dadweyne ah (public company) kadib markii ay ka diiwaan-gashatay suuqyada saamiyada ee Mareykanka.

Mastercard Maanta
• Mastercard waa mid ka mid ah shirkadaha ugu waaweyn ee bixiya adeegyada lacag-bixinta, waxayna la tartantaa shirkado kale sida Visa, American Express, iyo Discover.
• Waxaa laga adeegsadaa in ka badan 210 waddan oo dunida ah.
• Waxay si weyn ugu lug leedahay horumarinta lacag-bixinta dijitaalka ah, e-commerce, iyo adeegyada bangiyada casriga ah.

29/04/2025

Waxaan kula wadaagi doona sida habboon ee aad u qaabeyn karto maalintaada, si aad u noqoto qof waqtigiisa si wanaagsan u maareeya, u gaadha yoolkiisa, una raaco nidaam toosan.

Waxaan kuu qaybin doonaa maalinta 3 qaybood:
1. Cibaado (Ilaahay la xiriir)
2. Hawl-qabad (Shaqo ama waxbarasho)
3. Nasasho iyo is-daryeel

⸻

Qaabeynta Maalintaada (Sida Diinta iyo Xikmada ah)

1. Subaxa H**e (4:30 – 7:30 subaxnimo)

→ Tani waa waqtiga ugu barakeysan maalinta.
• Toos subax h**e (marka salaadda fajarka bilowdo).
• Salaadda Fajarka tukado.
• Akhri adkaarta subaxa.
• Qur’aan akhri (ugu yaraan 10 daqiiqo).
• Samee jimicsi fudud (socod yar ama fadhiga dhaqaaji).
• Shaqada ugu muhiimsan ama waxbarashada bilow.
(Maskaxdaada waqtigan waxay tahay mid nadiif ah oo firfircoon.)

⸻

2. Duhurka (12:00 duhurnimo - 2:30 galabnimo)
• Salaadda Duhurka tukado.
• Shaqada ama waxbarashada sii wad.
(Hawlaha u baahan xoogga badan qabso waqtigan.)
• Qado (cunto fudud oo caafimaad leh).
• Nasasho yar qaado haddii loo baahdo (10–20 daqiiqo hurdada qorrax-dhaca ka hor loo yaqaan “Qayluulah”).
(Nabigu (NNKH) wuxuu sameyn jiray qayluulah.)

⸻

3. Galab (3:00 – 6:00 galabnimo)
• Dhammee shaqooyinka fudud ee maalinta.
• Salaadda Casar tukado.
• Samee jimicsi fudud ama wax xiiso leh baro (sida wax akhris, qoraal, mashruuc gaar ah).
⸻

4. Fiidkii (6:30 fiidnimo – 9:30 habeenimo)
• Salaadda Maqrib iyo Cishaa tukado.
• Kulan la yeesho qoyskaaga, waqtiga la wada qaato.
• Akhriso Qur’aan ama kitaab faa’iido leh.
• Qorshe yar samee: Qor waxa aad rabto inaad berri qabato (liis 3 hawlood ah).
⸻

5. Habeen (10:00 habeenimo)
• Akhri adkaarta hurdada (Ayatul Kursi iyo ducooyinka).
• Seexo waqtiga (goor h**e).
(Si aad u toosto subaxda si fudud.)
⸻

Tilmaamo Dheeraad ah:
• Mudnaanta sii Salaadaha 5-ta waqti: Waa saldhigga maalinta.
• Shaqooyinka muhiimka ah samee subaxii h**e.
• Jidhkaaga iyo maskaxdaada iska ilaali: naso, cun si fiican, jimicsi samee.
• Waqti qoyskaaga iyo asxaabtaada la qaado.
• Yool maalinle ah yeelo: Wax aad rabto inaad dhamayso maalinkasta.

29/04/2025

Barnaamijka 7 Maalmood ee Subax H**e Kacitaanka

Hadafka:
• Inaad barato sida si joogto ah subax h**e loo kaco.
• Inaad isku xidhid wanaagsan la yeelato salaadda fajarka, Qur’aanka, iyo hawsha maalinta.
⸻

Maalinta 1 - Maalinta Bilowga
• Seexo kahor 10:00 habeenimo.
• Niyada hagaaji: Ka fikir muhiimadda fajarka iyo barakada subaxa.
• Alarm dhig: Qiyaastii 1 saac kahor qorrax soo baxa.
• Tooso oo tukado fajarka.
• Akhri 5 daqiiqo Qur’aan.
• Ducada:
“Rabbi awqirnii subaxaan barakeysan.”
(Ilaahayow ii barakee subaxdan!)
⸻

Maalinta 2 - Xoojinta Toositaanka
• Akhri adkaarta hurdada ka hor.
• Markaad toosto, ha dib u seexan.
• Salaadda fajarka kadib, ka feker 3 waxyaalood oo aad maanta qabanayso.
⸻

Maalinta 3 - Kordhinta Qur’aan Akhriska
• Qur’aanka akhri 10 daqiiqo subaxa.
• Salaadda fajarka kadib, fadhiiso 5 daqiiqo oo Allaha xuso (Subxaanallaah, Alxamdulillaah, Allaahu Akbar).
⸻

Maalinta 4 - Qorshaynta Maalinta
• Samee liiska hawlaha maalintaada.
• Waxaad qortaa 3 hawlood oo ugu muhiimsan oo aad doonayso inaad qabato.
• Kadib salaadda fajarka, bilow shaqo yar: wax akhri, xafid, ama shaqo gaaban samee.
⸻

Maalinta 5 - Dhaqdhaqaaq Fudud
• Salaadda fajarka kadib, socod yar samee haddii ay suuragal tahay (10 daqiiqo).
• U fiirso bilicda dabiiciga ah: cirka, iftiinka cadceeda, neecawda — oo xasuuso nimcada Eebe.
⸻

Maalinta 6 - La wadaag Qoyskaaga ama Saaxiibkaaga
• Kaqaybgal salaadda fajarka oo jamaaco ah haddii aad awoodo.
• Saaxiib ama ehel la samee tartan yar: “yaanu h**e u toosaa?”
• Is dhiirrigeli: sheeko yar oo Qur’aan ama axaadiis ku saabsan toosashada subax h**e la wadaag.
⸻

Maalinta 7 - Xidhitaanka Barnaamijka
• Qiimee isbeddelkaaga: Sidee buu dareenkaaga isu beddelay?
• U samee niyah adag inaad sii wadato caadadan.
• Salaadda fajarka kadib soo jeedi ducada guusha:
“Allahumma inni as’aluka ‘ilman naafi’an, wa rizqan tayyiban, wa ’amalan mutaqabbalan.”
(Ilaahayow, waxaan ku waydiisanayaa cilmiga waxtarka leh, rizq wanaagsan, iyo camal la aqbalo.)

⸻

Talo Dheeraad ah:
• Isxasuusi maalinkasta: “Subaxa h**e waxa uu leeyahay barako aan habeenkii iyo galabtii jirin.”
• Ha quusan haddii aad maalin ku daaho — laabto oo haddaad ku dhacdo, maalinta xigta dib u bilow si kalsooni leh.

Somali Speeches

11/08/2025

31/05/2025

22/05/2025

16/05/2025

16/05/2025

09/05/2025

30/04/2025

30/04/2025

30/04/2025

29/04/2025

29/04/2025

29/04/2025

Address

Website

Alerts

Contact The Business

Shortcuts

Share