22/09/2025
Visi Tan Sri Annuar Zaini Memahat Semula Identiti Warisan Melayu Di Perak
Lanskap Ipoh, ibu negeri Perak Darul Ridzuan, adalah sebuah kanvas yang sentiasa berubah. Di atasnya terlukis menara-menara kolonial yang megah, saksi bisu kepada kemakmuran era perlombongan bijih timah, berdampingan dengan struktur-struktur moden berkaca dan keluli yang menjulang ke langit, melambangkan aspirasi masa kini.
Di tengah-tengah simfoni pembangunan ini, di antara gema masa lalu dan janji masa depan, timbul satu persoalan yang mendesak dan mendalam: di manakah letaknya jiwa Perak? Dalam keghairahan kita mengejar kemajuan, adakah kita berisiko kehilangan identiti senibina unik yang membezakan kita, menggantikannya dengan wajah global yang seragam dan tanpa roh?.
Persoalan inilah yang nampaknya berada di sanubari Tan Sri Dato’ Seri Mohd Annuar bin Zaini, Yang Dipertua Majlis Agama Islam dan Adat Melayu Perak (MAIPk). Beliau bukanlah seorang yang menolak arus pemodenan. Sebaliknya, beliau tampil sebagai seorang negarawan dan pemikir yang berhasrat untuk mengemudi arus itu, untuk menyuntik ke dalamnya intipati warisan yang menjadi teras kepada jati diri negeri Perak.
Visi beliau bukanlah untuk membina muzium yang mempamerkan masa lalu, tetapi untuk menghidupkan semula falsafah dan estetika warisan itu dalam bentuk yang relevan, berfungsi, dan membanggakan untuk zaman moden.
Jawapan yang paling nyata dan berani kepada persoalan ini kini sedang mengambil bentuk di jantung kota Ipoh. Majlis Doa Selamat Mula Kerja Pembinaan Kompleks Pentadbiran dan Pusat Komersial (KPPK) MAIPk pada 18 September 2025 menandakan lebih daripada sekadar permulaan sebuah projek pembinaan.
Ia adalah satu pernyataan dalam bentuk konkrit dan kayu yang mengisytiharkan hasrat untuk memartabatkan semula senibina warisan Melayu yang kian terpinggir. Projek ini bakal menjadi “mercu tanda baharu” Ipoh, tidak memandang ke luar untuk mencari inspirasi, tetapi menoleh ke dalam, kepada akar umbi tradisi Perak, khususnya kepada keanggunan dan kearifan Rumah Kutai.
Inisiatif yang diterajui oleh Tan Sri Annuar Zaini ini boleh dilihat sebagai satu naratif balas yang penting terhadap trend globalisasi senibina yang melanda banyak bandar di Malaysia. Ketika banyak bangunan baharu mengguna pakai gaya antarabangsa yang boleh ditemui di mana-mana sahaja di dunia, projek KPPK mewakili satu gerakan penyetempatan semula (re-localisation) yang sedar dan strategik dalam senibina awam.
Kenyataan MAIPk yang berhasrat untuk memberi “nafas baharu” kepada warisan yang “kian terpinggir dalam arus pembangunan moden” adalah satu penolakan yang jelas terhadap status quo. Ini bukanlah sekadar sebuah projek pembinaan; ia adalah satu tindakan penambakan budaya. Ia mencabar andaian bahawa “moden” mesti bermakna “kebaratan” atau “global.”
Dengan berbuat demikian, KPPK meletakkan dirinya sebagai contoh perintis bagi pendekatan senibina yang dikenali sebagai “regionalisme kritikal” satu pendekatan sofistikated yang menerima kemodenan tanpa mengorbankan identiti tempatan. Ia adalah satu usaha yang disengajakan untuk mencipta senibina yang benar-benar milik tempatnya, bukan sekadar berada di tempatnya.
Justeru, artikel ini bukanlah sekadar laporan tentang sebuah bangunan baharu. Ia adalah penceritaan tentang sebuah visi besar untuk menuntut semula dan mentakrifkan semula identiti sebuah negeri melalui jiwa senibinanya.
Melangkaui Pentadbiran: Mengenali Insan di Sebalik Hasrat Memartabatkan Senibina Melayu
“Kita tidak boleh biarkan senibina Melayu sekadar jadi gambar dalam buku sejarah. Ia mesti kembali hidup, berdiri megah di tengah bandar, menjadi identiti kita di mata dunia.” Demikian kata-kata beliau dalam sebuah majlis santai bersama pengamal media baru-baru ini. Kata-kata yang bukan sekadar retorik, tetapi sebuah tekad.
Untuk memahami kedalaman hasrat di sebalik pembinaan Kompleks KPPK MAIPk, kita perlu terlebih dahulu mengenali insan yang menjadi penggeraknya. Visi untuk memartabatkan senibina Melayu ini bukanlah lahir daripada nostalgia semata-mata, tetapi merupakan kemuncak kepada perjalanan hidup dan kerjaya seorang tokoh yang luas pengalamannya, iaitu Tan Sri Dato’ Seri Mohd Annuar bin Zaini.
Profil beliau melangkaui peranan sebagai seorang pentadbir agama; beliau adalah seorang negarawan, ahli strategi ekonomi, pemimpin korporat, dan pemikir yang sentiasa prihatin terhadap nadi pembangunan negara.
Perjalanan beliau bermula dalam perkhidmatan awam sebagai Pegawai Tadbir dan Diplomatik pada tahun 1977, di mana beliau menimba pengalaman berharga dengan berkhidmat di pelbagai kementerian dan jabatan kerajaan Persekutuan serta kerajaan Negeri Perak. Asas yang kukuh dalam selok-belok pentadbiran ini membentuk disiplin dan pemahaman mendalam beliau tentang bagaimana jentera kerajaan berfungsi untuk menterjemahkan dasar menjadi kenyataan.
Pengalaman ini, termasuk berkhidmat sebagai Setiausaha Sulit Kanan kepada Menteri Dalam Negeri dari tahun 1981 hingga 1986, mendedahkan beliau kepada proses pembuatan keputusan di peringkat tertinggi negara.
Namun, sumbangan Tan Sri Annuar Zaini tidak terhad kepada bidang pentadbiran. Beliau kemudiannya beralih ke arena perancangan ekonomi, di mana ketajaman pemikiran strategiknya benar-benar terserlah.
Peranan beliau sebagai Penasihat Khas kepada Perdana Menteri dan kemudiannya Ketua Eksekutif Pihak Berkuasa Pelaksanaan Koridor Utara (NCIA) dari 2007 hingga 2009 meletakkan beliau di pusat perancangan pembangunan sosio-ekonomi bagi wilayah utara Semenanjung. Di sini, beliau tidak hanya berurusan dengan angka dan unjuran, tetapi dengan impak pembangunan terhadap komuniti.
Pandangan beliau mengenai model “Kemakmuran Bersama” (Shared Prosperity) mendedahkan keprihatinannya terhadap pertumbuhan yang saksama dan inklusif, terutamanya bagi golongan miskin. Beliau menekankan pentingnya pelaksanaan yang berintegriti tinggi untuk memastikan manfaat pembangunan sampai kepada rakyat, satu prinsip yang pastinya beliau bawa dalam setiap projek yang diterajuinya.
Kepimpinan beliau turut diiktiraf dalam dunia korporat. Beliau pernah memegang jawatan Pengerusi di agensi berita nasional, BERNAMA, selama enam tahun (2004-2010), di mana beliau pastinya memahami peranan naratif dan imej dalam pembinaan negara. Pengalaman korporatnya yang luas, termasuk sebagai Pengerusi UDA Holdings Berhad, 7-Eleven Malaysia Holdings Berhad, dan pelbagai lembaga pengarah lain, memberikannya perspektif yang unik tentang dinamik pasaran moden, pengurusan projek berskala besar, dan tadbir urus korporat.
Gabungan pengalaman dalam sektor awam dan swasta ini amat penting; ia memberikannya keupayaan untuk mengimbangi antara idealisme budaya dengan pragmatisme pelaksanaan.
Di sebalik pencapaian profesional ini, Tan Sri Annuar Zaini juga adalah seorang intelektual yang memiliki Ijazah Sarjana dalam Undang-undang dan Diplomasi dari The Fletcher School of Laws & Diplomacy, Tufts University, Amerika Syarikat. Beliau adalah seorang yang gemar menimba ilmu dan menghargai kepimpinan yang berprinsip.
Kekaguman beliau terhadap tokoh seperti Allahyarham Tun Dr. Ismail Abdul Rahman mendedahkan ciri-ciri peribadinya: seorang yang sangat teliti, mementingkan kesempurnaan, dan percaya kepada potensi golongan muda sebagai aset terpenting negara. Beliau mengingati pesanan Tun Dr. Ismail bahawa belia adalah “satu kuasa” yang boleh membina atau memusnahkan negara, dan betapa pentingnya memberi mereka peluang untuk memimpin.
Falsafah ini selari dengan hasratnya untuk membina legasi seperti KPPK, yang digambarkannya sebagai tarikan “pendidikan serta sejarah untuk generasi akan datang”.
Apabila semua utas pengalaman ini disatukan seperti pentadbiran awam, perancangan ekonomi, kepimpinan korporat, dan pemikiran intelektual, maka jelaslah bahawa visi beliau untuk KPPK bukanlah sekadar satu projek pembinaan. Ia adalah satu strategi ekonomi dan sosial yang terancang.
Seorang pemimpin dengan latar belakang beliau tidak akan melaburkan RM74.67 juta untuk tujuan estetika semata-mata. Beliau melihat warisan sebagai aset yang nyata. Beliau memahami bahawa dalam dunia yang semakin global, identiti budaya yang unik adalah satu kelebihan daya saing.
Ia menarik pelancongan, pelaburan, dan bakat. Keterangan beliau sendiri yang menyifatkan kompleks itu sebagai “lokasi tarikan pelancong” dan “penanda aras baharu dalam pendekatan pembangunan” mengesahkan perkara ini. Kepimpinan beliau serentak di UDA Holdings (sebuah syarikat pemaju hartanah utama) dan MAIPk (sebuah institusi agama dan budaya) bukanlah satu percanggahan, tetapi satu sinergi yang sempurna.
Beliau berada dalam kedudukan unik untuk merapatkan jurang antara dunia pembangunan moden dengan nilai-nilai tradisi. Justeru, peranan beliau di MAIPk bukanlah satu persinggahan terakhir dalam kerjayanya, tetapi satu babak di mana beliau mengaplikasikan segala kearifan yang terkumpul untuk satu tujuan yang amat penting bagi masa depan Perak dan Malaysia: membina kemajuan yang berakar pada jati diri.
Jom baca dengan lebih lanjut berkenaan visi dan hasrat Tan Sri Annuar Zaini dalam membentuk semula bandaraya Ipoh dengan senibina Melayu dalam artikel diruangan komen dibawah..
