23/07/2024
Không còn làm bóng đá Pháp vài năm rồi, nhưng đụng tới là phải cho ra ngô ra khoai!
SỰ SUY TÀN CỦA GIRONDINS BORDEAUX – CLB VỪA BỊ GIÁNG XUỐNG GIẢI HẠNG 3 PHÁP
Ngày 11 tháng 01 năm 2009, kim đồng hồ tại sân Chaban-Delmas như chỉ muốn dừng lại mãi ở phút 70 bởi khoảnh khắc tuyệt mỹ vẹn toàn ấy. Nhận đường chuyền từ Mathieu Chalme trong thế quay lưng về phía khung thành đối phương, chàng cầu thủ điển trai mang áo số 8 tái hiện cú xoay roulette nổi tiếng của Zinedine Zidane để vượt qua Sylvain Armand, rồi ngay lập tức rẽ trái với cú đẩy bóng qua người Sammy Traore, trước khi vung má ngoài chân phải hạ gục nốt thủ thành Mickael Landreau. Hàng thủ PSG như thể những con rối trước những cú chạm đầy mê ly ấy.
Người Pháp nói, đấy là bàn thắng biểu tượng của “génération Laurent Blanc” (thế hệ của Laurent Blanc). Ngay ngày hôm sau, trang nhất tờ L’Equipe của Pháp xuất hiện hình ảnh chủ nhân bàn thắng đó với phông nền là chân dung Zizou. Dòng tít được đặt chễm chệ phía trên: “Le Successeur” (Truyền nhân).
Hơn 15 năm đã trôi qua kể từ ngày ấy. Ngày Yoann Gourcuff làm đắm say lòng người với bàn thắng đẹp như chính khuôn mặt của anh. Đó không chỉ là ký ức về bàn thắng của Gourcuff trong chiến thắng bốn sao trước PSG, mà còn là mùa giải với cú đúp danh hiệu duy nhất trong lịch sử Girondins Bordeaux. Năm 2009 trở thành lần cuối cùng Les Girondins vô địch nước Pháp. Những năm tháng sau đó, đội bóng nằm bên bờ Garonne chỉ giành thêm một Cúp Quốc gia Pháp vào năm 2013, cùng những lần đổi chủ, khủng hoảng tài chính và xuống hạng.
Sáng nay theo giờ địa phương, trang chủ Girondins Bordeaux ra thông báo chính thức xác nhận rằng họ sẽ không kháng cáo quyết định của DNCG (cơ quan chịu trách nhiệm theo dõi và giám sát ngân sách của các CLB chuyên nghiệp Pháp) về việc bị giáng hạng xuống chơi ở Championnat National (giải hạng ba bóng đá Pháp).
Có thể nhiều người đã quên: Cuối tháng 4 năm 2021, Girondins Bordeaux từng thông báo rằng họ đang được đặt vào sự bảo hộ/kiểm soát của Tòa án Thương mại Bordeaux, sau khi giới chủ là quỹ đầu tư King Street quyết định dừng việc cấp vốn cho CLB. Nói cách khác, vào thời điểm đó, Les Girondins đứng trên bờ vực phá sản. Hai tháng sau, doanh nhân người Luxembourg-Tây Ban Nha Gerard Lopez mua lại cổ phần đa số của CLB, Bordeaux thoi thóp trụ lại Ligue 1, trước khi bị đánh bật hoàn toàn khỏi hạng đấu cao nhất của xứ lục lăng vào mùa giải kế tiếp khi đứng chót BXH. Tệ hơn, tháng 6 năm 2022 đó, cũng vì lý do tài chính, DNCG ra quyết định giáng Bordeaux xuống Championnat National. CLB kháng cáo thành công và vì thế, họ chỉ phải xuống hạng “đúng quy trình”, tức chơi ở Ligue 2.
Mùa giải 2022/23 ở Ligue 2, không may cho Bordeaux, đấy lại là mùa giải đánh dấu sự thay đổi của thể thức với việc Ligue 1 chỉ lấy hai suất thăng hạng, vì kể từ mùa 2023/24 trở đi chỉ còn 18 đội tranh tài ở hạng đấu cao nhất này. Bordeaux bấy giờ xếp thứ ba chung cuộc, nếu là những mùa giải trước, họ đã có thể tham gia vòng playoff thăng hạng.
Mùa giải 2023/24 đã qua, Bordeaux tụt xuống vị trí thứ 9 chung cuộc ở Ligue 2. Đến đầu tháng 7 vừa qua, DNCG sau khi rà soát toàn bộ sổ sách và đánh giá tình hình tài chính của Bordeaux, một lần nữa ra quyết định giáng CLB này xuống Championnat National như cách đây 2 năm, do không đủ điều kiện ngân sách để tiếp tục thi đấu ở Ligue 2 vào mùa giải tới. Chỉ khác rằng, lần này, giới chủ Bordeaux không còn đủ cơ sở để kháng cáo.
Trước ngày hôm nay, niềm hy vọng lớn nhất của giới chủ Gerard Lopez để cứu vớt tình hình tài chính Bordeaux được đặt vào Fenway Sports Group (FSG) – cũng là chủ sở hữu của Liverpool. Từ tận tháng 4, tập đoàn đầu tư thể thao của Mỹ này đã liên hệ với Gerard Lopez để bày tỏ ý định mua lấy cổ phần đa số của Bordeaux (chính sách của FSG là bất kỳ đội bóng nào nếu được mua lại đều sẽ là một thực thể độc lập, không có mối liên hệ trực tiếp với Liverpool, nhằm bảo tồn sự độc lập và bản sắc của CLB được mua lại đó). Đến đầu tháng 7, những cuộc đàm phán chính thức diễn ra.
Chính triển vọng trong thương vụ với FSG đã cho phép giới chủ của Bordeaux có một cơ sở tin rằng họ sẽ có thể kháng cáo lên DNCG.
Song, triển vọng ấy dần tiêu tan. Đầu tuần trước, FSG tuyên bố họ sẽ rút lui khỏi các cuộc đàm phán với Gerard Lopez. Phía Bordeaux giải thích nguyên nhân là do “chi phí đáng kể cho việc thuê và vận hành sân nhà Matmut Atlantique (được khánh thành năm 2015) trong những năm tới, cũng như bởi bối cảnh kinh tế ảm đạm chung của bóng đá Pháp”.
Vấn đề về sân bãi mà Bordeaux vướng phải dẫn tới sự lắc đầu của các nhà đầu tư như FSG cũng là tình trạng chung của hầu hết các CLB tại Pháp. Ngoại trừ trường hợp hiếm hoi như Olympique Lyon – với cái tài của chủ cũ Jean-Michel Aulas – sở hữu SVĐ riêng, thì những CLB khác đều phải thuê lại sân của địa phương. Trong trường hợp của Bordeaux, sân nhà Matmut Atlantique của họ thuộc sở hữu của hội đồng thành phố cảng Bordeaux theo hình thức đối tác công tư và thực tế là vẫn đang không thể sinh lời.
Trong một cuộc trả lời báo chí, Gerard Lopez có tiết lộ như sau: “Đầu tiên, FSG liên hệ với chúng tôi để làm rõ hai yếu tố quan trọng. Trong đó, có yếu tố về chi phí vận hành của CLB và đặc biệt là SVĐ, bao gồm tiền thuê hàng năm và các khoản nợ phải trả. Ước tính những chi phí này là 42,5 triệu euro, cộng thêm 42 triệu euro mà CLB cần để trang trải cho mùa giải tới ở Ligue 2.”
Theo tờ Sud-Ouest của Pháp, mặc dù Matmut Atlantique trung bình mỗi mùa giải vẫn đón 20.000 khán giả đến sân qua từng trận đấu, nhưng để sở hữu hoàn toàn SVĐ này, FSG phải bỏ ra số tiền 50 triệu euro và đàm phán nhiêu khê với hội đồng thành phố.
Tuy nhiên, niềm hy vọng lại một lần nữa được nhen nhóm. Thứ Hai vừa qua, tức chưa đầy 24 tiếng đồng hồ trước phiên điều trần cuối cùng của Bordeaux với DNCG, FSG quyết định quay trở lại bàn đàm phán. Lý do cho sự trở lại này theo tờ Sud-Ouest cho biết, là bởi sự tuyệt vọng của Les Girondins buộc hội đồng thành phố Bordeaux phải vào cuộc. Bấy giờ, hội đồng thành phố Bordeaux cam kết sẽ trình lên hội đồng thẩm nghị của thành phố về việc xóa hoàn toàn khoản nợ 20 triệu euro trong việc thuê SVĐ của CLB, cũng như xem xét giảm tiền thuê Matmut Atlantique trong các năm tiếp theo (vốn đang ở mức 4,7 triệu euro mỗi năm). Điều này được kỳ vọng sẽ giúp các chủ đầu tư như FSG bớt “lo lắng” hơn trong việc mua lấy/hoặc đầu tư vào CLB.
Song, một lần nữa, hy vọng để rồi thất vọng. Chỉ trong vài giờ đồng hồ, FSG thông báo chính thức rút lui hoàn toàn khỏi thương vụ. FSG cho rằng việc hội đồng thành phố xem xét lại tiền thuê SVĐ Matmut Atlantique trong tương lai không phải là sự đảm bảo tài chính đủ.
Để rồi, khi FSG rút lui lần hai và phiên điều trần trước DNCG cũng đã đến, Girondins Bordeaux xuất hiện với hai bàn tay trắng, chính thức ra thông báo chấp nhận phán quyết của cơ quan này, tức chấp nhận bị giáng xuống giải hạng ba Championnat National của Pháp, vì không đáp ứng đủ số tiền 42 triệu euro cho ngân sách mùa giải mới 2024/25 ở Ligue 2. Bordeaux cũng thông báo sẽ trình một ngân sách mới để tham dự giải hạng ba. Tuy nhiên, khả năng bị rơi vào tình trạng thanh lý tài chính, phục hồi phá sản (“redressement judiciaire” hay “administration”) và bị giáng xuống tiếp giải hạng tư Championnat National 2 vẫn hoàn toàn có thể xảy ra nếu ngân sách mới vẫn không đáp ứng để chơi ở giải hạng ba.
Theo tờ L’Equipe, việc thi đấu tại Championnat National, nếu được chấp thuận, sẽ cho phép Bordeaux giữ nguyên vị thế chuyên nghiệp và trung tâm đào tạo trẻ, đồng thời buộc phải tái cấu trúc toàn diện để phù hợp với giải hạng ba của Pháp. Trong khi, nếu bị giáng tiếp xuống Championnat National 2, Bordeaux sẽ không còn là một CLB chuyên nghiệp.
Sự suy tàn sắp xảy ra của Les Girondins là kết quả của hơn một thập kỷ sa sút cả trên sân cỏ lẫn bên ngoài. Việc bàn giao quyền sở hữu kéo dài vào năm 2018 từ tập đoàn truyền thông M6 (Metropole 6) sang các công ty đầu tư Mỹ là GACP và King Street ban đầu mang lại sự lạc quan thận trọng. Tuy nhiên, sau những bất đồng giữa hai quỹ đầu tư, King Street trở thành chủ sở hữu duy nhất trước khi rút mọi khoản đầu tư vào năm 2021 như đã nêu. Lúc đó, nợ của Bordeaux ước tính lên tới 100 triệu euro. Gerard Lopez đến, đề ra các kế hoạch tái cấu trúc nợ và thông qua việc bán cầu thủ đã cứu vãn CLB tạm thời. Nhưng sau những nỗ lực liên tiếp không thành công để nhanh chóng trở lại Ligue 1, tình hình tài chính của Les Girondins vẫn bấp bênh.
Những vấn đề nội tại của CLB, cộng với tình trạng thiếu sự cạnh tranh và nền tài chính yếu kém chung của bóng đá Pháp – điển hình nhất là gói bản quyền truyền hình tiếp theo của các giải Ligue 1, Ligue 2 đến nay vẫn chưa được chốt (và nếu có chốt thì với mức giá rẻ bèo khi đặt lên bàn cân với các giải đấu khác) – đã dần đưa Girondins Bordeaux, một trong những CLB giàu truyền thống của bóng đá Pháp, đội bóng từng 6 lần vô địch Ligue 1, đến bờ vực thẳm.
Người hâm mộ Girondins Bordeaux có lẽ chỉ ước, giá như thời gian cứ dừng lại ở phút 70 của 15 năm về trước.
⚽️ CẬP NHẬT: Viễn cảnh không mong đợi nhưng đã lường trước cuối cùng cũng ập đến với Bordeaux. Tiếp theo quyết định cuối cùng của DNCG về việc giáng Bordeaux xuống chơi ở giải hạng ba Championnat National, rạng sáng ngày 26 tháng 7, CLB này đã buộc phải chính thức nộp đơn xin phá sản lên Tòa án Thương mại Bordeaux để bắt đầu quá trình tái cấu trúc cần thiết (cụ thể là đóng băng các khoản nợ, khoảng 90 triệu euro). Điều này sẽ dẫn đến việc Bordeaux tự động mất đi tư cách chuyên nghiệp. Bordeaux vốn đạt được tư cách CLB bóng đá chuyên nghiệp từ năm 1937.
Một hệ quả khác của việc từ bỏ tư cách chuyên nghiệp là Bordeaux cũng tự động chấm dứt tất cả các hợp đồng chuyên nghiệp với các cầu thủ. Đồng thời, trung tâm đào tạo trẻ của Bordeaux cũng mất giấy chứng nhận để tiếp tục hoạt động – nói cách khác là phải đóng cửa – nơi có khoảng 70 cầu thủ trẻ, trong đó gần một nửa đang được lưu trú. Tất cả các cầu thủ trẻ này sẽ bị giải phóng hợp đồng và Bordeaux sẽ không thể thu về bất kỳ khoản bồi thường nào từ các vụ chuyển nhượng tiềm năng trong tương lai.
Mặc dù đặt mục tiêu là thi đấu ở giải hạng ba Championnat National vào mùa giải tới, nhưng các biện pháp tiếp theo cũng có thể sẽ khiến Bordeaux phải xuống chơi ở giải hạng tư Championnat National 2.
