20/10/2025
ଉତ୍କଳରେ ପବିତ୍ର ଦୀପାବଳୀର ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ନିଆରା ପରମ୍ପରା ପୟାଶ୍ରାଦ୍ଧ ଓ ବଡ଼ବଡ଼ୁଆ ଡ଼ାକ।
ବଡ଼ ବଡୁଆ ହୋ! ଅନ୍ଧାରରେ ଆସ, ଆଲୁଅରେ ଯାଅ।
ଗଙ୍ଗା ଯାଅ, ଗୟା ଯାଅ, କାଶୀ ଯାଅ,
ପୁରୁଷୋତ୍ତମରେ ମହାପ୍ରସାଦ ଖାଇ
ବାଇଶି ପାହାଚରେ ଗଡ଼ଗଡ଼ଉ ଥାଅ।।
ବଡ଼ ବଡୁଆ ଡାକ ହେଉଛି ଓଡ଼ିଶାର ଏକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପବିତ୍ର ତଥା ପାରମ୍ପରିକ ରୀତିନୀତି, ଯାହା ଦୀପାବଳି ଅମାବାସ୍ୟା ଦିନ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଏହି ରୀତି ଅନ୍ତର୍ଗତ, ପରିବାରର ସଦସ୍ୟମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଦିବଂଗତ ପୂର୍ବପୁରୁଷ (ବଡ଼ବଡୁଆ)ଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ପିତୃଲୋକକୁ ଫେରିଯିବା ପାଇଁ ଆଲୋକ ଦେଖାଇ ରାସ୍ତା ଦେଖାନ୍ତି।
ଦୀପାବଳି ଦିନ ହେଉଥିବା ଏହି ପୂଜାକୁ ପୟା ଶ୍ରାଦ୍ଧ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ। ଯେଉଁମାନେ ମହାଳୟା ସମୟରେ ଶ୍ରାଦ୍ଧ କରିପାରି ନଥାନ୍ତି, ସେମାନେ ଏହି ଦିନ ଶ୍ରାଦ୍ଧ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପନ୍ନ କରିଥାନ୍ତି। ଏହି ସମୟରେ, ଅଗଣା ବା ବାରଣ୍ଡାରେ ମୁରୁଜ (ରଙ୍ଗୋଲି)ରେ ଏକ ବୋଇତ (ଡଙ୍ଗା) ଚିତ୍ର ଅଙ୍କାଯାଇଥାଏ ଏବଂ ତାହା ଉପରେ ପିଠା, ମିଠା, ଲୁଣ, ପନିପରିବା, ତୁଳା ଆଦି ଭୋଗ ଦ୍ରବ୍ୟ ରଖି ପୂର୍ବପୁରୁଷମାନଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରାଯାଏ।
ପରିବାରର ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟ ଏକାଠି ହୋଇ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମନ୍ତ୍ର ବୋଲି ପିତୃପୁରୁଷଙ୍କୁ ଡାକିଥାନ୍ତି। ଏହି ଡାକକୁ ହିଁ "ବଡ଼ ବଡୁଆ ଡାକ" କୁହାଯାଏ।
ଏହି ରୀତିର ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ ହେଉଛି କାଉଁରିଆ କାଠି (ଶୁଖିଲା ଝୋଟ କାଠି)ର ମଶାଲ। ଘରର ବରିଷ୍ଠ ସଦସ୍ୟମାନେ ଏହି କାଠିକୁ ଜାଳି ଆକାଶ ଆଡ଼କୁ ଟେକି ଧରିଥାନ୍ତି।
ଏହି ଆଲୋକକୁ ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ଏହା ପିତୃପୁରୁଷଙ୍କ ଆତ୍ମାମାନଙ୍କୁ ପୃଥିବୀର ଅନ୍ଧାରରୁ ପିତୃଲୋକ (ପରଲୋକ)କୁ ଫେରିଯିବା ପାଇଁ ପଥ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରେ। ମାନ୍ୟତା ଅଛି ଯେ ପିତୃପକ୍ଷ ସମୟରେ ପୂର୍ବପୁରୁଷମାନେ ଧରାପୃଷ୍ଠକୁ ଆସିଥାନ୍ତି ଏବଂ ଦୀପାବଳି ରାତିରେ ସେମାନେ ନିଜ ଲୋକକୁ ଫେରିଯାଆନ୍ତି।
ବଡ଼ ବଡୁଆ ଡାକ କେବଳ ଏକ ରୀତି ନୁହେଁ, ଏହା ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତିରେ ପରିବାର ଓ ବଂଶର ଐତିହ୍ୟକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇବାର ଏକ ମାଧ୍ୟମ। ଏହା ଦ୍ଵାରା ପରିବାରର ସମସ୍ତ ପିଢ଼ିର ଲୋକେ ଏକାଠି ହୋଇ ପାରିବାରିକ ବନ୍ଧନକୁ ମଜବୁତ କରନ୍ତି। ଜୀବିତ ବଂଶଧରମାନେ ସେମାନଙ୍କ ପୂର୍ବପୁରୁଷଙ୍କ ଠାରୁ ଶୁଭ ଆଶୀର୍ବାଦ ପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଥାନ୍ତି। ଏହି ପୁରାତନ ପରମ୍ପରାକୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପିଢ଼ିକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରି ଓଡ଼ିଶାର ଅନନ୍ୟ ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖାଯାଏ।
ଏହିପରି ଭାବରେ, ବଡ଼ ବଡୁଆ ଡାକ ଦୀପାବଳିର ଆଲୋକରେ ଜୀବିତ ଓ ମୃତ ଆତ୍ମା ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିଥାଏ।
