16/07/2025
බ්‍රිතන්‍යයේ උද්ධමනය ඉහල යයි. ඉන්ධන සහ අහාර මිල තවත් ඉහල යනු ඇතැයි විශේෂඟයන් පවසයි.
සංඛ්‍යා ලේඛනවලට අනුව, ඉන්ධන සහ ආහාර මිල ඉහළ යාම හේතුවෙන් එක්සත් රාජධානියේ උද්ධමනය ජුනි මාසය වන විට අනපේක්ෂිත ලෙස ඉහළ ගොස් ඇති අතර, එයින් චාන්සලර් Rachel Reeves හට දැඩි අභියෝගයකට මුහුණ දෙන්නට සිදුවන බව පෙන්නුම් කරයි.
ජාතික සංඛ්‍යාලේඛන කාර්යාලය පැවසුවේ පාරිභෝගික මිල දර්ශකය පසුගිය මාසයේ 3.6% කින් ඉහළ ගිය බවයි.
නගර ආර්ථික විද්‍යාඥයින් සහ Bank of England පුරෝකථනය කර තිබුණේ එය මැයි මාසයේ වාර්තා වූ 3.4% මට්ටමේම පවතිනු ඇති බවයි.
නමුත් මෙම වැඩිවීමට ප්‍රධාන වශයෙන් හේතු වී ඇත්තේ, ගිය වසරේ විශාල ලෙස අඩුවූ පෙට්‍රල් සහ ඩීසල් මිල හා සසඳන විට මේ වසරේ ජුනි මාසය වන තෙක් පෙට්‍රල් සහ ඩීසල් මිල ඉතා සුළු වශයෙන් පමණක් අඩුවීමයි.
ඊට අමතරව ආහාර මිල උද්ධමනය පිට පිට තුන්වන මාසයටත් ඉහළ ගොස් වසරකට වැඩි කාලයකින් වාර්තා වූ ඉහළම අගය සටහන්ව ඇත.
කෙසේ වෙතත් පුරෝකථන පරදා මාස දෙකක සෘණාත්මක ආර්ථික වර්ධනයෙන් පසු,
කම්කරු පක්ෂය සිය ආර්ථික කළමනාකරණය සම්බන්ධයෙන් දැඩි විමර්ශනයකට හා කතාබහකට මුහුණ දෙන අවස්ථාවකම මෙම උද්ධමනය ඉහළ යාම ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර,
රජය තම අසාර්ථකත්වයෙන් ගොඩ යාමට බදු වැඩි කරනු ඇතැයි. විපක්ෂය ඇතුලු විවිධ පාර්ශවයන් දිගින් දිගටම අනුමාන කිරීම් ද වැඩි වෙමින් පවතී.
අඟහරුවාදා Chancellor Reeves සිය Mansion House කතාවේදී , බ්‍රිතාන්‍යයේ දුර්වල ආර්ථික වර්ධනය ගැන පැවසීම මගහැර කතා කල අතර, ආර්ථිකය නැවත පණ ගැන්වීමට රතු පටි කපා හරින බවට නගර බැංකු කරුවන්ට පැවසුවාය.
කෙසේ වෙතත්, විචාරකයින් පැවසුවේ චාන්සලර්වරියගේ මංගල අයවැය බ්‍රිතාන්‍යයේ ආර්ථිකයට තවත් අභියෝග එකතු කරන බවයි.
ව්‍යාපාර සඳහා රැකියා බදු පවුම් බිලියන 25 කින් වඩි කිරීමද ඊට ඇතුළත් නිසා බොහෝ ව්‍යාපාරිකයන් රැකියා කප්පාදු කරනු ඇති බව විචාරකයන් පවසයි.
සමහර විශ්ලේෂකයින් පැවසුවේ ව්‍යාපාර මත පැනවෙන බදුබර නිසා අවන්හල් ආහාර, හෝටල් නැවතීම් සහ සුපිරි වෙළඳසැල් තමුන්ගේ භාණ්ඩ හා සේවා මිල ඉහළ දමා රජයෙන් තමා මත පනවන එම ඉහළ රැකියා පිරිවැය පාරිභෝගිකයින්ගෙ හිස මත පනවනු ඇති බවයි.
Shadow Chancellor Mel Stride පැවසුවේ: “කම්කරු පක්ෂයේ රැකියා සඳහා බදු වැඩි කිරීම සහ රජයේ ණය ගැනීම් වැඩි කිරීමේ තීරණයන් ආර්ථික වර්ධනය විනාශ කර උද්ධමනය වැඩි කරනවා පමණක් නොව, දෛනික අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය වල මිල නිසැකව ඉහල යනු ඇත.” ඔහු පැවසුවේය.
කෙසේ වෙතත්, ජනතාවගේ සාක්කුවලට වැඩි මුදලක් ලැබෙන්නට සලස්වන තවත් බොහෝ දේ තමන් කළ යුතුයි කියා Chancellor Reeves ද පවසා ඇත.
“වැඩ කරන ජනතාව තවමත් ජීවන වියදම් සමඟ පොරබදමින් සිටින බව මම දනිමි. ඒ නිසා අපි දැනටමත් මිලියන 3 ක කම්කරුවන් සඳහා ජාතික අවම වැටුප වැඩි කිරීමෙන්, සෑම ප්‍රාථමික පාසලකම නොමිලේ උදෑසන ආහාර සමාජ ශාලා ආරම්භ කිරීමෙන් සහ පවුම් 3 බස් ගාස්තු සීමාව දීර්ඝ කිරීමෙන් මේ සඳහා සහයෝගය දෙන්න පියවර අරං තිබෙනවා" ඇය පැවසුවාය.
එක්සත් රාජධානියේ වාර්ෂික උද්ධමන අනුපාතය මේ වසරේ බොහෝ ලෙස ඉහල ගොස් ඇති අතර ජල බිල්පත්, බලශක්ති පිරිවැය සහ Council Tax ආදී වැඩිවීම් ආදිය මෙයට තදින් බලපා ඇත.
නවතම සංඛ්‍යා ලේඛනවලින් පෙනී යන්නේ ආහාර පාන උද්ධමනය 4.5% දක්වා ඉහළ ගොස් ඇති බවයි, එය 2024 පෙබරවාරි මාසයෙන් පසු වාර්තා වූ ඉහළම අගයයි. මෙය කේක්, මස්, කිරි, බිත්තර සහ චීස් වැනි දේ ඉහල යාමෙන් සිදු වී ඇත.
එමෙන්ම පෙර වසරේ ඉන්ධන මිල පහල යාම 10.9% වුන අතර මෙම වසරේ එය 9% පමණක් වීමද උද්ධමනය වැඩි වීමට බලපා ඇත.
විපක්ෂය පවසන පරිදි ආන්ඩු පක්ෂයේ අදූරදර්ශී ක්‍රියාමාර්ග බ්‍රිතන්‍ය ආර්ථිකය අගාදයට ගෙන යන බවයි.
ආන්ඩු පක්ෂය පවසන්නෙ තම උපරිමයෙන් කටයූතු කරන බවත්, විපක්ෂය බලයේ සිටි කාලයේ භාන්ඩාගාරයෙ වූ බිලියන 22ක මුදල් අවභාවිතය මෙයට වගකිවයුතු බව පවසයි.
BBC, The Gardian, සහ Financial Times හරහා උපුටාගෙන සාරාංශ කර සකසන ලද ලිපියකි.
UK BOSA
