Ang Malaya Online (2025)

08/11/2025

𝐇𝐞𝐧𝐞𝐫𝐚𝐬𝐲𝐨𝐧 𝐧𝐠 𝐈𝐧𝐨𝐛𝐚𝐬𝐲𝐨𝐧, 𝐭𝐚𝐦𝐩𝐨𝐤 𝐬𝐚 𝐃𝐒𝐓𝐅 𝟐𝟎𝟐𝟓

Namayagpag ang kaunlaran sa ginanap na Division Science and Technology Fair (DSTF) na may temang “Harnessing the Unknown: Powering the Future through Science and Innovation.” nitong ika-7 ng Nobyembre na ginanap sa Marcelo H. del Pilar National High School (MHPNHS).

Sa pamamagitan ng iba’t ibang mga aktibidad tulad ng Super Quiz Bee, Poster making Contest, Science Investigatory Project, at Invention ay layunin nitong paunlarin ang kakayahan ng mga mag-aaral sa pananaliksik at pagkakaroon ng malikhaing pag-iisip tungo sa isang SMART-G (Science, Mathematics, Advanced Research, and Robotics Technology-Godly) na henerasyon.

Caption ni Yahnnie Camua | 9 SPJ Rodrigo
Larawang kuha ni Beatrice Caballero | 10 SPJ Benigno

06/11/2025

𝐀𝐋𝐄𝐑𝐓𝐎 𝐒𝐀 𝐒𝐀𝐊𝐔𝐍𝐀, 𝐒𝐀 𝐏𝐀𝐍𝐆𝐀𝐍𝐈𝐁 𝐋𝐀𝐆𝐈𝐍𝐆 𝐇𝐀𝐍𝐃𝐀

Isinagawa ng mga g**o at mga Del Pilarians ang ika-4 na kwarter ng Nationwide Simultaneous Earthquake Drill (NSED) ngayong ika-6 ng Nobyembre, alinsunod sa memorandum no. 27, s. 2025 ng National Disaster Risk Reduction Management Council (NDRRMC).

Layunin ng nasabing aktibidad na mapalakas ang kahandaan at kapasidad ng mga mag-aaral, g**o, at kawani ng mga pampubliko at pribadong paaralan sa pagtugon sa mga posibleng sakuna, partikular na sa panahon ng lindol.

Caption ni Athenna Fuensalida | 9 SPJ Rodrigo
Larawang kuha ni Tara Cagado | 12 HUMSS B

04/11/2025

Maligayang Kaarawan sa aming Jr. Punong Taga-anyo ng Pahina, Dwyane Padero at Jr. Patnugot ng Isports, Jennelyn Barcelon

Sa araw na ito, ating ipagdiwang ang kaarawan ng ilan sa ating mahuhusay at masisipag na patnugot. Inyong ipagpatuloy ang pagiging isang responsableng mamamahayag at pagkakaroon ng dedikasyon para sa Ang Malaya. Nawa'y iyong maramdaman ang pagmamahal at taos pusong pasasalamat ng ating publikasyon maging ang mga taong nakapaligid sa inyo ngayong araw.

Hangad namin na ang inyong kaarawan ay mapuno ng galak at hindi malilimutang mga ala-ala. Patuloy ang kwento ng pag-asa at tagumpay sa inyong buhay.

Muli, Maligayang Kaarawan sa aming Jr. Punong Taga-anyo ng Pahina, Dwyane Padero at Jr. Patnugot ng Isports, Jennelyn Barcelon!

03/11/2025

𝐇𝐔𝐋𝐈𝐍𝐆 𝐊𝐀𝐁𝐀𝐍𝐀𝐓𝐀, 𝐘𝐔𝐆𝐓𝐎 𝐍𝐆 𝐁𝐀𝐆𝐎𝐍𝐆-𝐏𝐀𝐆-𝐀𝐒𝐀

Ang namulat ay 'di na muling pipikit. Kahit ilang beses mang magbalatkayo ang isang halimaw na may kapangyarihang taglay ay hindi magtatagal at lalabas pa rin ang tunay nitong anyo’t kulay. 🪦

Gayundin, kailanma’y hindi maibabaon sa lupa ang katotohanan at katarungan habang patuloy itong nagagambala at hanggang ito’y ilantad sa buong madla.

Tayo na at samahan si Elena sa pagtutuwid ng mga balikong pamamaraan, sa pagpili ng kabutihan, at sa paggamit ng bago niyang kapangyarihan.

Muling inihahandog ng 𝗔𝗻𝗴 𝗠𝗮𝗹𝗮𝘆𝗮 at 𝗦𝗼𝗹𝗶𝗱𝗮𝗿𝗶𝗱𝗮𝗱 ang huling yugto ng .

𝗢𝗨𝗧 𝗡𝗢𝗪. 🎧

MAARING BALIKAN ANG PART 1 SA FACEBOOK PAGE NG SOLIDARIDAD.

02/11/2025

𝗟𝗔𝗧𝗛𝗔𝗟𝗔𝗜𝗡
𝐏𝐀𝐆𝐆𝐔𝐍𝐈𝐓𝐀 𝐒𝐀 𝐀𝐋𝐀𝐀𝐋𝐀 𝐍𝐆 𝐘𝐔𝐌𝐀𝐎𝐍𝐆 𝐊𝐀𝐋𝐔𝐋𝐔𝐖𝐀

Sa tuwing sasapit ang buwan ng Nobyembre, ang hangin ay tila dala-dala ang mga tinig mula sa nakaraan na matagal nang nanahimik. Subalit para sa ating mga Pilipino ang Araw ng mga Patay ay panahon upang panandaliang huminto at magnilay-nilay sa kabila ng maingay na mundo. Ito ay oras upang mag-alay ng mga panalangin at alalahanin ang ating mga minamahal na yumao.

Ang tradisyong ito ay karaniwang naka-ugat sa mga paniniwala ng Simbahang Katolika. Itinatag noong 998 AD ni St. Odilo ng Cluny, ang ikalawa ng Nobyembre bilang isang espesyal na araw para sa mga kaluluwa na nasa purgatoryo. Kaya’t ang bawat sandali ng ating paggunita, ay tila hinahaplos ng alaala ang mga pusong nananatiling naghihintay sa pagbabalik ng kanilang mahal sa buhay.

Ilan sa mga nakaugaliang gawain nating mga Pilipino tuwing undas ay ang pagtutulos ng mga kandila, pag-aalay ng mga bulaklak, at paghahandog ng mga dasal sa ating mga pumanaw na minamahal. Sa bawat apoy ng kandilang nakatulos na tila kumikislap, muling nabubuhay ang mga kwento ng kahapon. Tila ba’y ang gabi’y nagiging silid ng mga memorya, kung saan buhay ang bawat alaala.

Higit pa sa pagiging “bakasyon,” ito’y pagninilay para sa mga kaluluwa. Sa gitna ng bawat pagninilay at pagsasariwa ng mga magagandang alaala, natutuklasan natin ang tunay na kahulugan ng buhay ng isang tao. Ang kamatayan ay nagiging paalala na lahat ng bagay ay may hangganan, at ang lungkot nitong dala ay maaaring instrumento sa pagsibol ng bagong pag-asa.

Sa paglubog ng araw, tila kumikinang na ang mga puntod na parang mga tala ng kalangitan sa sangkalupaan. Sa bawat madilim na silid, palaging may tanglaw ng liwanag; sa bawat anino, may aral na nananatili.

Sa huli, ang Araw ng mga Patay ay tulay upang muli nating sariwain at damhin kung paanong ang ating yumao ay naging mahalagang bahagi ng ating buhay. At sa dulo ng gabi, maaaring ang natitira na lamang ay ang mga kandila’t bulaklak na ating handog, ngunit patuloy na mananatili sa ating puso’t isipan ang mga matatamis na alaala ng ating mga yumao kahit pumanaw na sila dito sa mundo.

Artikulo ni Charlize Gajudo | 7 STE Ramon Barba
Pag-aanyo ni Abigael Tamayo | 11 - Efficiency

02/11/2025

𝗦𝗮 𝗯𝗮𝘄𝗮𝘁 𝗯𝗮𝗻𝗴𝗸𝗮𝘆 𝗻𝗮 𝗸𝗮𝗻𝘆𝗮𝗻𝗴 𝗻𝗮𝗵𝗮𝗵𝗮𝘄𝗮𝗸𝗮𝗻, 𝗺𝗮𝘆 𝗯𝗼𝘀𝗲𝘀 𝗻𝗮 𝗯𝘂𝗺𝘂𝗯𝘂𝗹𝗼𝗻𝗴.

Tunay nga bang si Elena ang magbibigay ng katahimikan sa mga yumao—o siya ang magiging susunod na sigaw ng mga ito? Puno man ng lihim ang mundong ito, mananatiling nakamarka ang katotohanang pilit ibinabaon sa limot ng panahon.

Halina’t sabay-sabay nating saksihan nang ang mapanindig-balahibong kolaborasyon ng Ang Malaya at Solidaridad.

01/11/2025

𝗦𝗮 𝗱𝗮𝗺𝗶 𝗻𝗴 𝗻𝗮𝗸𝗮𝘁𝗮𝗴𝗼𝗻𝗴 𝗹𝗶𝗵𝗶𝗺, 𝗺𝗮𝘆 𝗺𝗴𝗮 𝗺𝗮𝘁𝗮𝗻𝗴 𝘀𝗮𝗻𝗮𝘆 𝘀𝗮 𝗱𝗶𝗹𝗶𝗺. 👀

Mapanindig-balahibo ang kauna-unahang kolaborasyon ng 𝗔𝗻𝗴 𝗠𝗮𝗹𝗮𝘆𝗮 at 𝗦𝗼𝗹𝗶𝗱𝗮𝗿𝗶𝗱𝗮𝗱. Umupo ka na... at sabay-sabay natin itong pakinggan nang .

Dibuho at Pag-aanyo nina Guenevere Zuri Cruz (12-STEM K) at Andrei Philip Carpio (12-STEM L)

01/11/2025

𝗣𝗮𝗴𝗴𝘂𝗻𝗶𝘁𝗮 𝘀𝗮 𝗸𝗮𝗯𝗮𝗻𝗮𝗹𝗮𝗻, 𝗜𝗻𝘀𝗽𝗶𝗿𝗮𝘀𝘆𝗼𝗻 𝘀𝗮 𝗸𝗮𝗯𝘂𝘁𝗶𝗵𝗮𝗻

Ipinagdiriwang ngayong unang araw ng Nobyembre ang Araw ng mga Santo, bilang paggunita sa lahat ng mga banal—kilala man o hindi—na nagpakita ng matatag na pananampalataya at kabutihan sa kanilang pamumuhay.

Ang pagdiriwang na ito ay nagsimula noong ika-4 na siglo bilang parangal sa mga martir na nag-alay ng kanilang buhay para sa pananampalataya. Sa paglipas ng mga taon, isinama na rin ang lahat ng mga banal na namuhay nang may kabanalan.

Ito’y hindi lamang isang relihiyosong pagdiriwang, kundi isang paggunita sa kabanalan at pananampalataya. Ating bigyang-pugay ang kanilang katatagan, sakripisyo, at mabuting halimbawa ng kabutihan.

Nawa’y magsilbi silang inspirasyon sa atin upang mamuhay nang may pananampalataya, kababaang-loob, at kabutihan sa ating kapwa.

“At sikapin ninyong maging banal sa lahat ng inyong ginagawa, sapagkat nasusulat: ‘Magpakabanal kayo, sapagkat ako’y banal."
— 1 Pedro 1:15–16

Caption ni Elaine Santos | 11 - Leadership
Pag-aanyo ni Rhiane Centeno | 12 ABM A

31/10/2025

𝗔𝗚𝗧𝗘𝗞
𝐒𝐜𝐫𝐨𝐥𝐥, 𝐓𝐚𝐩, 𝐑𝐞𝐩𝐞𝐚𝐭: 𝐇𝐚𝐰𝐚𝐤 𝐧𝐠 𝐏𝐢𝐥𝐢𝐩𝐢𝐧𝐨 𝐨 𝐇𝐚𝐰𝐚𝐤 𝐚𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐏𝐢𝐥𝐢𝐩𝐢𝐧𝐨?

Isang umuusbong na hamon sa panahon ng digitalisasyon. Kahit saan man naroroon—sa jeep, sa trabaho, at maging sa paaralan—may isang tanawing hindi na bago sa mata; mga Pilipinong halos hindi na maalis ang atensyon dito.

Ito ay hindi isang lugar, pook, o gusali, kundi ang kanilang mga smartphone—isang maliit at hugis parihaba na ginagamit para sa komunikasyon, impormasyon, at bilang libangan.

Hindi maitatanggi na ang kagamitang ito ay nakatutulong upang mas mapadali ang buhay natin. Subalit, habang patuloy itong ginagamit, umuusbong din ang isang tahimik ngunit nakababahalang sitwasyon ng bawat isa—ang mobile dependency.

Ang mobile dependency, o smartphone addiction, ay isang labis at walang kontrol na paggamit ng smartphone na negatibong nakakaapekto sa buhay ng isang tao. Ito ay isang uri ng behavioral addiction na maaaring humantong sa pisikal, panlipunan, at sikolohikal na suliranin.

Ilan sa mga epekto nito ay ang mga problema sa pagtulog, paghina ng attention span, at pagbaba ng kakayahan sa paaralan o trabaho. Lumalabas sa mga obserbasyon sa mental health na ang labis na paggamit ng smartphone ay maaaring isa sa dahilan ng stress, anxiety, at pagbabago sa sleeping patterns.

Ayon sa sarbey na isinagawa nina Danilo B, Buctot, Nami Kim, at Sun Hee Kim, sa 1,447 na kabataang Pilipino na lumahok dito, pito lamang sa kanila ang hindi nakakaranas ng nomophobia—ang takot na maiwan ang kanilang smartphone. Ipinapakita lamang nito na ang mga smartphone ay nagiging mahalagang bahagi na ng mga kabataan pagdating sa mga kritikal na sitwasyon at pagpapanatili ng mga ugnayan.

Subalit, ang pag-uugaling ito ay maaaring makaapekto sa kakayahan sa pag-iisip at magdulot ng dependency sa mga smartphone. Sa loob ng isang silid-aralan, makikita ang epekto nito. Habang nagtuturo ang g**o, may isang estudyanteng palihim na sumusulyap sa kaniyang smartphone sa ilalim ng kaniyang lamesa. Ang atensyon na dati ay nakatuon sa pag-aaral at diskusyon ay nahahati na ngayon.

Hindi lamang mga kabataan ang apektado. Ayon sa ulat ng DataReportal, ang mga Pilipino ay gumugugol ng mahigit-kumulang siyam na oras sa paggamit ng internet araw-araw. Lumalabas din sa mga obserbasyon sa kalusugan, na ang labis na paggamit ng smartphone ay maaaring isa sa dahilan ng depresyon, pananakit ng ulo, paglabo ng mata, at nakakaapekto sa konsentrasyon at memorya ng isang indibidwal.

Sa huli, ang mobile dependency ay hindi simpleng isyu ng sobrang paggamit ng mga smartphone. Isa itong malaking hamon at salamin ng nagbabagong lipunan. Ang dating simple na buhay na puno ng kulay, ngayon ay unti-unting napapalitan ng mga screen at virtual na ugnayan.

Kaya ngayon, tanungin natin ang ating sarili: ito nga ba ang mukha ng pag-unlad, o isa lamang ilusyon na hadlang sa ating mga hinahangad?

Artikulo ni Julianne Nicole Abelita | 9 STE Ramirez
Dibuho ni Kylie Rihanna Santos | 8-3 Avocado
Pag-aanyo ni Dwyane Padero | 10 SPJ Benigno

29/10/2025

𝗢𝗣𝗜𝗡𝗬𝗢𝗡
𝐀𝐩𝐨𝐲 𝐧𝐚 𝐈𝐧𝐢𝐦𝐛𝐞𝐧𝐭𝐨, 𝐋𝐢𝐩𝐮𝐧𝐚𝐧𝐠 𝐍𝐢𝐥𝐨𝐥𝐨𝐤𝐨

Kamakailan lang ay may isang AI-generated na larawan ng nasusunog na truck ang ipinadala sa Bureau of Fire Protection (BFP) sa siyudad ng Maynila kaya't agad naman itong rumesponde sa lugar. Lahat ng mga residente ay nangilabot at nangamba sa panganib na dala ng nasabing sunog, subalit nakababahala na nalinlang na pala ng AI-generated na larawan ang mga residente’t maging ang mga bumbero.

Bilang isang estudyante, nababahala ako sa ganitong sitwasyon. Ang paglaganap ng Artificial Intelligence (AI) na dapat sana’y tumutulong sa tao, ay ginagawang kasangkapan sa panloloko. Kung kaya’t kaya nagawa nitong lokohin maging ang mga bumberong marangal na nagtatrabaho gamit ang peke at gawa-gawang imahe. Paano pa kaming mga kabataang araw-araw na nakababad sa social media at namumuhay sa mundong hindi mo na alam kung ano ang tunay na balita?

Habang sila’y naabala—at inabala—sa pekeng sunog, paano kung sa kabilang barangay ay may totoong apoy nang kumakalat? Sa ganitong sitwasyon, isang maling alarma lang ay ang maaari na itong magkahalaga ng buhay ng isang tao. Dito natin makikita kung paanong ang kasinungalingan ay hindi lang basta biro kundi delikadong banta na may tunay na epekto sa pag-iral ng ating lipunan.

Hindi AI ang dapat sisihin dito, kundi ang mga taong ginawang laruan ang teknolohiya. Sa halip na makatulong, ginagamit itong upang makapanggulo at makapanloko, kung kaya’t kaming mga estudyante, g**o, at ang mamamayan ang direktang apektado. Nasasayang ang oras ng mga tagapagligtas, at unti-unting nababasag ang tiwala ng lipunan. Sa oras na dumating na tuluyang masira ang tiwala, mahirap na itong ibalik kahit anong paliwanag o paghingi ng paumanhin.

Ang mas nakatatakot ay kapag tiwala na ang tuluyang gumuho, mas mabilis pang kakalat ang pagkuwestiyon at pagdududa kaysa sa apoy. Sa bawat pekeng imahe at gawa-gawang impormasyon, mas lumalalim ang pag-aalinlangan ng sambayanan. Hanggang sa dumating ang araw na kahit pawang totoo ang impormasyon, wala nang maniniwala. At sa oras na iyon, hindi lamang lipunan ang mawawasak kundi ang mismong pundasyon ng ugnayan at kaayusan sa loob ng lipunan..

Kaya’t bilang kabataan, naninindigan ako na dapat tayong maging mas mapanuri at mas responsable sa pagkonsumo at paggamit ng teknolohiya. Hindi lahat ng nakikita ay totoo, at hindi lahat ng kumakalat ay dapat paniwalaan. Ang hamon ay hindi lang sa mga tagapagbalita, kundi pati na rin sa bawat isa sa atin na maging mapagmatyag at maingat sa pagtanggap at pagbabahagi ng impormasyon sa iba.

Ang ganitong eksena ay maaring biro para sa iba, ngunit hindi na ito maaaring ituring na katatawanan kung ang kaligtasan at buhay na ang maaaring nakataya, maging ang mga marangal na taong nagtatrabaho ay nagagambala at naagrabyado sa kanilang panunungkulan at serbisyo.

Sa panahon natin ngayon na laganap na ang AI, ang pinakamabilis matupok ng apoy ay hindi truck kundi ang tunay na tiwala ng publiko. Hanggang ang tiwala’t katotohanan ang tuluyang nauupos, wala nang sapat na pamatay-sunog upang mailigtas ang ating lipunang sumasaklolo.

Artikulo ni Beatrice Ellerie Surio | 8 SPJ Balagtas
Dibuho ni John Steven Roxas | 11 - Balance
Pag-aanyo ni Dwyane Padero | 10 SPJ Benigno

28/10/2025

𝗜𝗦𝗣𝗢𝗥𝗧𝗦
𝐆𝐎𝐋𝐃 𝐌𝐄𝐀𝐍𝐓 𝐅𝐎𝐑 𝐎𝐍𝐄 𝐀𝐍𝐃 𝐎𝐍𝐋𝐘, 𝐘𝐔𝐋𝐎!🏆🤸🏼

Muling bumandera ang galing ng Two-Time Olympic Gold Medalist na si Carlos Yulo nitong nakaraang Sabado, ika- 25 ng Oktubre, matapos masungkit ang gintong medalya at hiranging hari ng Vault sa 2025 53rd Artistic Gymnastics World Championships!

Nakakuha si Yulo ng iskor na 14.866, na nagbigay-daan upang manguna siya sa nasabing kompetisyon, habang kumana rin siya ng tansong medalya sa men’s floor exercise.

Muling pinatunayan ni Yulo na siya pa rin ang pride ng Philippine Gymnastics!🇵🇭

Caption ni Jennelyn Barcelon | 9-SPJ (F) Rodrigo
Pag-aanyo ni Nyah Gozano | 12 STEM G

28/10/2025

𝗢𝗣𝗜𝗡𝗬𝗢𝗡
𝐒𝐢𝐩𝐬𝐢𝐩 𝐬𝐚 𝐊𝐚𝐛𝐚𝐧 𝐧𝐠 𝐁𝐚𝐲𝐚𝐧, 𝐒𝐢𝐧𝐨 𝐚𝐧𝐠 𝐃𝐚𝐩𝐚𝐭 𝐈𝐦𝐛𝐞𝐬𝐭𝐢𝐠𝐚𝐡𝐚𝐧?

“Ang pera ko ang ginamit n’yo sa pagpapalago ng kayamanan n’yo!” Ito ang mahihinuha kong tugon at reaksiyon ngayon ng mga mamamayang Pilipino sa mga anak ng mga kilalang politiko, tulad nina Gela Alonte, Jammy Cruz, Enciso sisters, at iba pa, na tinaguriang “nepo babies” ng mga netizens. Sila iyong mga patuloy umanong umaangkin ng kapangyarihan at pribilehiyo na tila minana lamang mula sa kanilang mga magulang. Kamakailan, naging mainit na usapin ang isyu tungkol sa mga pamilya ng mga kilalang politiko na tila walang hiyang nagmamalaki sa kanilang mararangyang pamumuhay.

Isang halimbawa nito ay si Claudine Co, anak ni Christopher Co na may-ari ng Hi-Tone Construction & Development Corporation—kabilang sa Top 15 contractors ng flood control projects mula 2022 hanggang 2025. Marami ngayon ang nagngangalit kung bakit tila walang kongkretong resulta ang mga proyekto sa kabila ng malaking pondong inilalaan ng gobyerno, at habang patuloy lamang yumayaman ang mga kontratista. Bilang isang Pilipino, labis akong nababahala sa kapakanan ng taumbayan sapagkat hindi na bago ang mga balita tungkol sa mga korap na politiko, kaya’t nais kong malaman: hanggang kailan natin papayagan ang ganitong pambubusabos na patuloy na sisira sa ating bansa?

Naniniwala ako na ang pagiging anak ng isang politiko ay hindi awtomatikong nangangahulugan na may karapatan silang ipagpatuloy ang yapak ng kanilang mga magulang. Marami ang nagsasabi na ito ay isang paraan ng pagpapanatili ng tradisyon at karanasan, at ang mga “nepo babies” ay may kakayahan at kaalaman na makatutulong sa kanilang nasasakupan. Iginagalang ko ang pananaw na ito, ngunit hindi ako kumbinsido dahil hindi naman maikakaila na kung ano ang kanilang natatamasa ngayon ay maiuugnay sa kanilang mga apelyido, at hindi sa praktikal nilang kakayahan. Paano tayo makakasig**o na ang kanilang mga ideya ay para sa ikabubuti ng nakararami at hindi lamang para sa interes o luho ng kanilang pamilya?

Ayon sa Philippine Center for Investigative Journalism (PCIJ), ang “fat dynasties” o mga pamilyang ipinanghahanapbahay na sa posisyon sa gobyerno ay nagdudulot ng mas malalim na korapsiyon dahil sa monopolyo sa mga pondo. Bagaman ipinagbabawal ang political dynasties sa ilalim ng Saligang Batas, ang kabiguan ng Kongreso na magpasa ng batas na tutugon dito ang nagpapalala ng sitwasyon. Sa pagtataya ng Department of Finance, tinatayang P42.3 bilyon hanggang P118.5 bilyon sa ekonomiya ng Pilipinas sa nakalipas na dalawang taon ang nawaldas na dahil sa korapsiyon sa flood control projects. Nariyang hindi pa kasama sa bilang ang mga maanomalyang transaksiyon sa health facilities, farm-to-market roads, evacuation centers, at iba pang proyekto ng pamahalaan.

Ayon kay John Coby Cabuhat, ang Policy Advocacy Director ng GoodGovPH, hindi katanggap-tanggap ang pagpapakita ng labis na yaman at marangyang pamumuhay ng mga halal na opisyal, dahil saad din sa Konstitusyon na sila at ang kanilang pamilya ay nararapat mapagkumbaba at disenteng mamuhay sa lipunan—bilang isang lingkod-bayan. “Huwag sila pamarisan dahil ang karangyaan na kanilang pinapakita ay mula sa bawat pawis at paghihirap ng taumbayan,” dagdag niya.

Ibinahagi naman ni Abgdo. Cornelio Samaniego III sa pagdinig ng Senado na sana raw ay huwag nang idamay ang mga anak sa mga isyu dahil apektado aniya ang kanilang mental health. Naiintindihan ko ang kanilang intensiyon na protektahan ang mga anak, ngunit maraming Pilipino rin ang dumaranas ng mga pagsubok sa buhay. Hindi makatarungang bigyang-diin ang kanilang sitwasyon bilang “espesiyal,” lalo’t marami ang nahaharap sa anxiety at depression dulot ng kahirapan. Kapag sila ay inusig ng mga tao, bigla na lang itong nagiging “mental health issue” o “harassment,| subalit dapat nilang tandaan na hindi ito pang-aabuso—isa itong isyu ng kawalang-pananagutan sa tao.

Bilang isang Pilipino, nakakalungkot isipin na ang isyu ng nepotismo at korapsiyon sa pulitika ay nananatiling malubhang suliranin na malayo pa ang tahakin bago matugunan. Habang tayo ay patuloy na inaagos ng kahirapan, ang mga opisyal na walang ginawa kundi magtago sa kanilang sariling mga salawal ay patuloy na umaangat sa karangyaan. Naniniwala akong mahalaga ang mas mahigpit na batas laban sa nepotismo at korapsiyon, pati na rin ang masusing imbestigasyon sa mga proyekto ng gobyerno at ang aktibong pakikilahok ng mamamayan sa mga usaping pampulitika upang matiyak na ang pondo ng bayan ay ginagamit sa tamang paraan. Sa pamamagitan ng sama-samang pagkilos at pagbabantay, mababago natin ang lipunan at masisig**ong tunay na nagseserbisyo ang mga lingkod-bayan sa mamamayan.

Artikulo ni Danielle Dagohoy | 12 STEM K
Dibuho ni Zian Chelsie Santos | 12 STEM G
Pag-aanyo ni Dwyane Padero | 10 SPJ Benigno

Ang Malaya Online

08/11/2025

06/11/2025

04/11/2025

03/11/2025

02/11/2025

02/11/2025

01/11/2025

01/11/2025

31/10/2025

29/10/2025

28/10/2025

28/10/2025

Address

Website

Alerts

Contact The Business

Shortcuts

Share