Dr. Veng

05/09/2025

តើអ្នកត្រូវយល់ដឹងអ្វីខ្លះអំពី ជំងឺរើម (herpes zoster/shingles)?
ជំងឺរើមជាជំងឺបណ្តាលមកអំពីវីរុសឈ្មោះ វ៉ារីសេឡា ហ្សូស្ទ័រ (Varicella Zoster Virus) ដែលបង្ហាញសញ្ញាលើស្បែកជាពងទឹក មានតូចមានធំផ្តុំគ្នាជាកញ្ចុំឬជាផ្តាំងៗ។
ពេលឆ្លងវីរុស វ៉ារីសេឡា ហ្សូស្ទ័រ (Varicella Zoster Virus) ដំបូងវាបង្កជាជំងឺអុតស្វាយ (Varicella) ក្រោយពេលជាសះពីជំងឺអុតស្វាយ វីរុសនេះនៅសង្ងំក្នុងប្រព័ន្ធសសៃប្រសាទ (sensory ganglia) នៅពេលណាមួយសុខភាពរបស់យើងចុះខ្សោយ វីរុសនេះនឹងរើឡើងសាជាថ្មី បង្កជាជំងឺរើម។
ក) កត្តាប្រឈម ទាក់ទងទៅនឹងស្ថានភាពសុខភាពរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗ ដែលកំណត់ដោយ៖
- កត្តាអាយុ (age-related immunosenescence)៖ អត្រាជំងឺកើនឡើង ករណីអាយុកាន់តែច្រើន
- កត្តាជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ ឬ ប្រព័ន្ធភាពសុាំចុះខ្សោយដោយយថាហេតុ (disease-related immunocompromise or iatrogenic immunosuppression)៖ HIV ថ្នាំពេទ្យ (immunosuppressive drugs) អ្នកជំងឺប្តូរសរីរាង្គ (transplant patients)

ខ) រោគសញ្ញា៖
នៅរយៈពេល ៤ ទៅ ៥ ថ្ងៃ មុនពេលលេចចេញជំងឺនេះ អ្នកជំងឺមានអាការៈរាងអស់កំលាំង ក្តៅខ្លួនស្ទិញៗ ស្រគៀរក្រហាយៗនៅលើស្បែកកន្លែងដែលវាប្រុងនឹងលេចចេញ។ បន្ទាប់មកទើបវាចេញជាផ្ទាំងក្រហមកំណត់ដោយពងទឹកមានតូចមានធំផ្តុំគ្នាជាកញ្ចុំឬជាផ្តាំងៗ។ វាអាចចេញគ្រប់ទីកន្លែង នៅលើទ្រូង លើមុខ នៅដៃ។ល។ ប៉ុន្តែវាចេញម្ខាង ឬដោយផ្នែក មិនដែលចេញទាំងសងខាង ឬព័ទ្ធជុំទេ។ ក្រោយចេញសញ្ញាលើស្បែកពី ៧ ទៅ ១០ថ្ងៃ ពងទឹកទាំងនោះក៍សះទៅជាក្រមរ និងបន្សល់ទុកនូវសំលាក ព្រមជាមួយការឈឺចាប់ក្រហាយ(acute neuritis) លើស្បែកកន្លែងចេញ។ រោគសញ្ញាឈឺចាប់ និង ក្រហាយលើស្បែកនេះអាចតិចឬខ្លាំង អាចវិវត្តន៍ទៅជាឈឺចាប់សសៃប្រសាទរ៉ាំរ៉ៃ (postherpetic neuralgia) ទៅតាមសុខភាពបុគ្គលផ្សេងៗគ្នា។
គ) វិធីព្យាបាល៖
អ្នកជំងឺត្រូវជួបពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និង ព្យាបាលដោយ acyclovir ឬ valacyclovir ឬ famciclovir។
ឃ) គោលបំណងនៃការព្យាបាល៖
- កាត់បន្ថយភាពធ្ងន់ធ្ងរ និង ការឈឺចាប់ (acute neuritis)
- អោយរបួសឆាប់ជាសះស្បើយ
- ទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលរបួសលើស្បែក
- ទប់ស្កាត់ការចំលងវីរុស
- ទប់ស្កាត់ការឈឺរលាកសសៃប្រសាទរ៉ាំរ៉ៃ (postherpetic neuralgia)
ង) ប្រការត្រូវយល់ដឹង៖
- ត្រូវងូតទឹកសំអាតខ្លួនប្រាណនឹងសាប៊ូជាប្រចាំ។
- ត្រូវបរិភោគអាហារបំប៉នសុខភាព មិនតមអាហារអ្វីទាំងអស់។
- មិនត្រូវស្តោះផ្លុំ ឬយកភ្លើងមកដុតលើស្បែកអ្នកជំងឺរើមទេ។
* ចំពោះអ្នកមិនទាន់កើតអុតស្វាយត្រូវចាក់ថ្នាំការពារជំងឺអុតស្វាយ។

«សូមលោកអ្នកធ្វើអនាម័យខ្លួនប្រាណ និងការពារពីជំងឺអុតស្វាយ និង រើម ហើយប្រសិនបើមានករណីសង្ស័យជាជំងឺនេះ សូមមកពិគ្រោះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញសើរស្បែកនៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែតអោយបានឆាប់បំផុត ដើម្បីទទួលការប្រឹក្សា និងព្យាបាលឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព។»

#មន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត

05/09/2025

តើជំងឺសើរស្បែក Molluscum Contagiosum ជាជំងឺឆ្លងរឺទេ?
Molluscum Contagiosum ជាជំងឺឆ្លង បណ្តាលមកពីវីរុសឈ្មោះ Poxvirus ដែលបង្ហាញសញ្ញាលើសែ្បកជាកន្តួលតូចរាយប៉ាយលើផ្ទៃសើរបស់ស្បែក។

ក) កត្តាប្រឈម៖
- ភាគច្រើនកើតលើក្មេង ហើយក៏កើតលើមនុស្សធំដែលមានសុខភាពល្អផងដែរ។
- អ្នកដែលមានប្រពន្ធការពារចុះខ្សោយ ឬ អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ជាដើម

ខ) រោគសញ្ញា៖
ដុំកន្តួលរបស់ Molluscum contagiosum ជាកន្តួលតូចៗមូលរលោងផតកណ្ដាលហើយរឹងនៅផ្តុំគ្នា ឬ នៅរាយប៉ាយ។ វាអាចចេញនៅគ្រប់កន្លែង តែភាគច្រើនគេសងេ្កតឃើញនៅឃ្លៀក គ្រលៀន ឬ ប្រដាប់ភេទ។ ក្រៅពីកន្តួលលើស្បែក វាគ្មានរោគសញ្ញាអ្វីទាំងអស់ តែអាចរមាស់ផងដែរបន្ទាប់ពីស្ទាបប៉ះ ឬ កេះកន្តួល។

គ) ការចម្លង៖
Molluscum contagiosum អាចចម្លងតាមរយៈ ៖
- ការប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ជាមួយអ្នកជំងឺ
- ការប្រើប្រាស់សំភារៈរួមជាមួយអ្នកជំងឺរួមមាន កន្សែង កន្រ្តៃ ប្រដាប់ជោះញិច ឬអាងហែលទឹករួម
- ការរាលដាលកន្តួលពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយតាមរយៈការអេះ ឬ កេះ
- ការរួមភេទ

ឃ) វិធីព្យាបាល៖
សូមអញ្ចើញទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យេឯកទេសស្បែក ដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យអោយបានត្រឹមត្រូវ។ កន្តួល Molluscum contagiosum អាចបំបាត់បានដោយយកវាចេញតាមបច្ចេកទេសពេទ្យ ឬថ្នាំលាប។

ង) វិធីការពារ៖
- រស់នៅស្អាត
- ជៀសវាងប្រើប្រាស់របស់រួមគ្នា
- អនុវត្តន៍ការរួមភេទដោយសុវត្ថិភាព
- រក្សាសុខភាពអោយបានល្អ

#មន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត

05/09/2025

ការចំលងមេរោគចំពោះម្តាយ និងទារកកំឡុងពេលមានគភ៌ (TORCH infections during pregnancy)

ក) តើTORCH infections ជាអ្វី ហើយបង្កដោយមេរោគអ្វីខ្លះ?

ស្រ្តីដែលកំពុងមានគភ៌ មានប្រព័ន្ធការពារចុះខ្សោយ ជាហេតុធ្វើអោយពួកគាត់មានភាពប្រឈមនឹងជំងឺឆ្លងជាច្រើនកំឡុងពេលពពោះ។ ក្នុងនោះ មានអតិសុខុមប្រាណ ឬមេរោគ (micro-organisms) មួយចំនួនអាចចំលងពីម្តាយ ទៅកាន់ទារកក្នុងគភ៌ និងអាចបង្កផលប៉ះពាល់ កំឡុងពេលជុំវិញសំរាល (Perinatal infection)។
ការយល់ដឹងពីជំងឺទាំងនេះ អាចជួយជាចំនេះដឹងដល់អនាគតម្តាយ ក្នុងការបង្ការ ក៏ដូចជាកាត់បន្ថយការចម្លង។
ភាគច្រើននៃការបង្គរោគជំពូកនេះ បង្កឡើងដោយមេរោគ (Virus)៖
- T: Toxoplasmosis : ជំងឺ Toxoplasmosis (ឆ្លងតាម ការបរិភោគសាច់មិនឆ្អិន រឺ ឆ្លងពីការប៉ះពាល់លាមកសត្វ ឆ្មា)
- R: Rubella : ជំងឺស្អូច
- C: Cytomegalovirus : ជំងឺបង្កដោយមេរោគ Cytomegalovirus (ស៊ីតូម៉េកាឡូវីរុស)
- H: Herpes (HSV) : ជំងឺពងបែកមាត់ រឺប្រដាប់ភេទ ដែលបង្កមកពីមេរោគ Herpes
Simplex
- O: មេរោគមួយចំនួនទៀតក៏អាចឆ្លងពី ម្តាយទៅទារកក្នុងផ្ទៃផងដែរ ដូចជា៖
១. អេដស៍
២. ស្វាយកាមរោគ (Syphilis)
៣. អុតស្វាយ (chickenpox)
៤. Parvovirus B19
៥. ជំងឺឆ្លងតាមរយះមូសខ្លា សំខាន់គឺ គ្រុនឈាម គ្រុនឈីក និង Zika…

ខ) តើទារកអាចឆ្លងតាមរបៀបណា?
បើសិនជាស្រ្តីជាម្តាយបានឆ្លងរោគណាមួយ ហើយមិនបានទទួលការព្យាបាលត្រឹមត្រូវ ទារកដែលតូច ហើយខ្សោយ អាចឆ្លងតាម២ដំណាក់កាល៖
- កំឡុងពេលមានគភ៌ (តាមរយះទងផ្ចិត)
- កំឡុងពេលជុំវិញសំរាល

គ) ផលប៉ះពាល់ចំពោះស្រ្តីជាម្តាយ និងទារក
- ចំពោះស្រ្តីជាម្តាយ៖ ជាទូទៅ មិនមានការប៉ះពាល់សុខភាព និងសុវត្ថិភាពស្រ្តីជាម្តាយនោះទេ។ ជំងឺមួយចំនួន អាចទទួលការព្យាបាលដោយមិនមានផលប៉ះពាល់។

- ចំពោះទារក៖ មានការប៉ះពាល់ច្រើនទៅលើសុខភាពទារក ទាំងក្នុងផ្ទៃ ជុំវិញពេលសំរាល និងក្រោយពេលសំរាល។
- ការប៉ះពាល់មុនសំរាល៖ ទារកអាចប្រឈមនឹងការសំរាលមុនខែ ឬ គ្រប់ខែ តែមានទំងន់តូច។ ករណីធ្ងន់ អាចប្រឈមនឹងការ រលូត ឬ ស្លាប់ក្នុងពោះ។ ករណីខ្លះ ទារកអាចប្រឈមការមានអវយវៈមិនប្រក្រតី (malformation)។
- ការប៉ះពាល់ក្រោយសំរាល៖
១. ផលប៉ះពាល់ទាក់ទងនឹងការសំរាលមុនខែ (Prematurity Complications)
២. សញ្ញានៃការឆ្លងមេរោគពីម្តាយ៖ ក្តៅខ្លួន មិនបៅ ឡើងចុចក្រហមពេញខ្លួន ថ្លើមរីកធំ ខាន់លឿងខុសធម្មតា…
៣. ករណីធ្ងន់ទារកអាចមាន ការប្រកាច់ (seizure) ភ្នែកឡើងបាយ (cataracts) វិបត្តិនៃការស្តាប់លឺ (hearing impairment) ក្បាលតូច (microcephaly)…
៤. ករណីធ្ងន់ ទារកអាចប្រឈមនឹងការស្លាប់ក្រោយសំរាល

ឃ) តើម្តាយគ្រប់រូបគួរធ្វើដូចម្តេចខ្លះដើម្បីបង្ការបញ្ហាទាំងនេះ?
- តាមដានសុខភាពផ្ទៃពោះអោយបានទៀងទាត់ជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញ
- កុំពិសារ សាច់ដែលមិនបានចំអិនឆ្អិនល្អ
- កាត់បន្ថយ រឺកុំលេងជាមួយ សត្វឆ្មា ពេលមានផ្ទៃពោះ
- ជ្រើសរើសមន្ទីរពេទ្យសំរាលបុត្រដែលមានគ្រូពេទ្យឯកទេសកុមារ-ទារកច្បាស់លាស់
- គោរពតាមការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យផ្នែកទារក ក្នុងការផ្តល់ទឹកដោះ និងថែទាំទារក

ដូច្នេះ អនាគតឪពុកម្តាយគ្រប់រូបដែលមានបញ្ហាប្រឈម គួរគប្បីមកធ្វើរការតាមដាន និងសំរាលនៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ដែលជាមន្ទីរពេទ្យតែមួយនៅកម្ពុជា ដែលមានការឈានមុខគេខាងផ្នែកឯកទេសកុមារ និងទារក។

#មន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត

05/09/2025

☠️ ប្រតិកម្មថ្នាំ Zyloric ( Allopurinol ) ជាប្រភេទថ្នាំគេស្គាល់ជាទូទៅ សម្រាប់បន្ថយ អាសុីត អ៊ុយរិក Acide urique ( Goutte ) ប៉ុន្តែថ្នាំនេះប្រតិកម្ម ( Réaction allergique ) ខ្លាំងណាស់ ចំពោះអ្នកជំងឺ មុននិងប្រើប្រាស់វា ត្រូវតែពិចារណាឲ្យល្អិតល្អន់ឲ្យត្រូវតាមវេជ្ជសាស្ត្រ ( Indication ) ។ អ្នកជំងឺអាចរងគ្រោះបាត់បង់ជីវិតយ៉ាងងាយបំផុត ។
☠️ សូមកុំទិញប្រើប្រាស់តាមចិត្តខ្លួនឯងដោយគ្មានពិគ្រោះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត 🧠
Cr: Dr Ly Keat

29/08/2025

Pityriasis alba: ភាគច្រើនកើតលើកេ្មងតូចដែលមានជំងឺ atopic dermatitis សែ្តងចេញជាបន្ទះសជាមួយក្រមរស្តើង ភាគច្រើនសង្កេតឃើញនៅមុខ ជាពិសេសថ្ពាល់។ ជំងឺនេះអាចជាដោយមិនបាច់ព្យាបាល ឬជៀសវាងបានដោយជៀសកំដៅថៃ្ង។ បើករណីធ្ងន់គួរប្រើប្រាស់ moisturizing cream និង topical steroid ដែលអាចសម្រាលរោគសញ្ញាបាន។

ដូច្នេះ បើលោកអ្នកមានកូន ឬកុមារដែលមានបញ្ហាសែ្បក សូមអញ្ចើញមកពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញសើសែ្បក

29/08/2025

Molluscum contagiosum
គឺជាបង្កដោយ poxvirus (molluscum contagiosum virus) សង្កេតឃើញកើតលើកេ្មងក្រោមអាយុ១០ឆ្នាំ រស់នៅតំបន់អាកាសធាតុក្តៅ ហើយឆ្លងតាមរយៈការប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ ឬដោយប្រយោលតាមរយៈការប្រើប្រាស់សម្ភារៈរួម។ ជាកន្តួលរឹងមានចំនុចផតកណ្តាល ពណ៌ដូចសែ្បក ឬក្រហមឈូក។ ព្យាបាលដោយ curettage តាមបច្ចេកទេសពេទ្យបានដោយមានប្រសិទ្ធិភាព ដើម្បីបន្ថយការចម្លងរីករាលដាលនៃជំងឺ។

ដូច្នេះ បើលោកអ្នកមានកូន ឬកុមារដែលមានបញ្ហាសែ្បក សូមអញ្ចើញមកពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញសើសែ្បក

29/08/2025

ជំងឺស្បែកងាយកើតលើកូនក្មេងតូច
Toxic erythema of newborn
គឺជាស្ថានភាពនេះកើតឡើងលើកេ្មងតូចដែលកើតអត់គ្រប់ខែ ឬទម្ងន់តិចជាង ២៥០០ក្រាម។ សែ្តងឡើងជា កន្តួលសែ្បកក្រហម អាចលាយឡំជាមួយកន្តួលខ្ទុះពណ៌លឿងនៅ មុខ ខ្លួន ដៃជើង លើកលែងបាតដៃបាតជើង។ ជំងឺនេះកើតឡើងដោយមូលហេតុមិនច្បាស់លាស់ ហើយកើតនៅថៃ្ងទី២នៃថៃ្ងចាប់កំណើត និងបាត់ទៅវិញបន្ទាប់ពី១ទៅ៤សប្តាហ៍។

29/08/2025

ជំងឺស្បែកដែលងាយកើតលើក្មេងតូច
Miliaria
គឺជាកន្តួលពងទឹកតូចៗ ថ្លា ឬ ក្រហមឈូកលាយជាមួយខ្ទុះ បណ្តាលមកពីសីតុណ្ហភាពកៅ្ត នាំឲ្យកកស្ទះរន្ធញើស។ ករណីនេះសង្កេតឃើញនៅ ថ្ងាស ក ខ្លួន និងកនែ្លងហប់។ ស្ថានភាពនេះអាចបាត់ទៅវិញដោយស្លៀកសំលៀកបំពាក់ត្រជាក់ និងបន្ថយសីតុណ្ហភាពកន្លែងរស់នៅឲ្យត្រជាក់ល្មម

29/08/2025

Milium (plural Milia)
គឺជាកន្តួលតូចៗពណ៌ស រឹង នៅលើមុខ ខ្លួន ដៃ ជើង ប្រដាប់ភេទ និងក្នុងមាត់ អាចមាននៅលើសែ្បកក្មេងដែលទើបកើត ហើយអាចបាត់ទៅវិញដោយឯកឯង ឬករណីខ្លះត្រូវឆ្កឹះយកចេញដោយបចេ្ចកវិជ្ជាពេទ្យ។
បើមានអាការៈដូចរូបភាពម៉ាក់ម៉ាក់ អាចពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ

29/08/2025

ជំងឺស្បែកមួយចំនួនដែលកើតលើកេ្មងតូច
Sebaceous hyperplasia
គឺជាការរីកត្រដែតនៃក្រពេញខ្លាញ់នៅលើ ច្រមុះ ថ្ពាល់ ពុកមាត់ និងថ្ងាស់ គេសង្កេតឃើញភាគច្រើននៅលើកេ្មងដែលកើតគ្រប់ខែ កើតឡើងដោយសាររងឥទ្ធិពលអរម៉ូន androgen ពីម្តាយ។ ស្ថានភាពនេះនឹងបាត់ទៅវិញដោយឯកឯង។
បើឃើញដូចរូបភាពម៉ាក់ម៉ាក់កុំបារម្ភអូនអត់អីទេ

29/08/2025

ជំងឺស្បែកដែលកើតលើកេ្មងតូច
Vernix caseosa
គឺជាកំអែលខ្លាញ់ស្អិតពណ៌ស ឬ ពណ៌ប្រផេះ អាចមាននៅលើសែ្បកក្មេងដែលទើបកើត ដែលមានតួនាទីចូលរួមការពារទារកប្រឈមនឹងបរិស្ថានជុំវិញ។ ស្ថានភាពសែ្បកនេះនឹងវិលមករកភាពធម្មតាដោយខ្លួនឯង។ បើឃើញដូចរូបនេះម៉ាក់ម៉ាក់កុំបារម្ភ អូនអត់អីទេ🤪

14/06/2023