16/08/2025                                                                            
                                    
                                                                            
                                            د خیبر پښتونخوا په بونیر کې وروستي خونړي بارانونه له اقلیمي بدلون سره نېغه اړیکه لري. دا سېلاب د عادي تېز یا شدید باران له کبله نه و، بلکې د باراني ورېځو د سترې کتلې ناڅاپي چاودنه  (cloudburst)  وه. دا ډول پېښې د اټکل وړ نه وي او ښايي په راتلونکې کې زیاتې شي.
سږکال په پاکستان کې د مونسون اورښتونه تر نارمل کچې ۱۵ سلنه شدید ښودل شوي دي. لامل یې د تودوخې زیاتوالی دی، ځکه اوس د سمندرونو- په ځانګړې توګه د هند او عرب سمندرونو له سطحو څخه چې د مونسوني اورښتونو اصلي سرچینې دي، په لوړه کچه اوبه تبخیرېږي او دغه تبخیر د رطوبت په بڼه د بادونو په مرسته د هند او پاکستان پر لور ځي چې د شدیدو اورښتونو لامل کېږي. کله چې دغه رطوبت د همالیا، هندوکش او قراقرم غرونو له لوړو څوکو سره مخامخېږي، د غرونو لوړوالی یې مخ په وړاندې د حرکت خنډ ګرځي، په دې حالت کې ورېځې پورته عمودي حرکت پیلوي او د غرونو له پاسه یوه مشخصه ساحه کې راغونډېږي چې د زیات تراکم په پایله کې د ناڅاپي شدید اورښت سبب کېږي. دا چې ځمکه او رودونه د دومره ستر مقدار اوبو د جذب او مهار توان نه لري، نو پایله یې همداسې ناورین وي چې په څو ساعتونو کې د سلګونو انسانانو ژوند اخلي او ستره ویجاړي رامنځته کوي.
Nazim Samoon