25/11/2024
ځیګر د بدن یو مهم ارګان دی، او د دې روغتیا لپاره ګڼ عوامل اغېزه لري. ځیګر ناروغۍ د مختلفو عواملو له کبله رامنځته کېږي، چې ځینې یې لاندې دي:
1. ویروسونه او انتانات
هیپټایټس ویروسونه: لکه هیپټایټس A، B، C، D، او E د ځیګر سختې ناروغۍ لکه سیروز او سرطان لامل کېدای شي.
نورو انتاني ناروغیو هم ځیګر ته زیان رسولی شي.
2. الکول
د الکول زیات استعمال د ځیګر د تخریب یو لوی لامل دی او د الکولي هیپټایټس، فیبروسس او سیروز سبب کېږي.
3. غذايي رژیم او شکرې ناروغۍ
د زیاتې غوړ لرونکو خوړو او د شکرې ناروغۍ له کبله غیر الکولي غوړیز ځیګر ناروغي (NAFLD) رامنځته کېږي.
د غیر صحي خوړو استعمال د ځیګر روغتیا زیانمنوي.
4. درمل او زهري مواد
ځینې درمل (لکه پېرېسیټامول په لوړ مقدار کې) او کیمیاوي مواد د ځیګر د زیان سبب ګرځي.
د مخدره موادو کارول لکه هیروین یا کوکین هم ورته پایله لري.
5. وراثتي عوامل
ځینې ناروغۍ د جینونو له لارې رامنځته کېږي، لکه هیموکرومټوسس (د اوسپنې زیاتوالی) او ویلسن ناروغي (د مسو زیاتوالی).
6. چاغښت او فزیکي فعالیت کمښت
د بدن زیات وزن او د فزیکي فعالیت کموالی د ځیګر غوړ زیاتوي، چې د فیبروسس او نورو ناروغیو لامل کېدای شي.
7. طبي شرایط
د زړه ناروغۍ، د صفرا بندښت (Biliary Obstruction)، او د ځیګر د وینې جریان ستونزې.
8. سم زهرجن چاپیریال
د چاپېریال زهرجن مواد لکه پلاستیکونه، درنې فلزات، او کیمیاوي مواد د ځیګر روغتیا ته زیان رسوي.
9. د ویټامینونو او غذا کموالی
د ویټامین A، D، او E کمښت، او په ځانګړې توګه د پروټین کمښت د ځیګر ناروغۍ زیاتوي.
10. ذهني فشار او خپګان
اوږدمهاله ذهني فشار د بدن د التهابي حالت زیاتولو سره د ځیګر روغتیا اغېزمنوي.
د مخنیوي لارې:
د صحي رژیم مراعت کول.
الکول او مخدره موادو نه کارول.
د ویروسونو مخنیوي لپاره واکسین کول.
د درملو په سمه توګه استعمال او د ډاکټر لارښوونې تعقیبول.
فزیکي فعالیت زیاتول او وزن کمول.
د طبیعي او پاک چاپېریال انتخاب.