13/10/2025
په ۱۹۸۰مې لسیزې کې، د امریکا د جورجیا ایالت له سویل څخه یو ډله لرګي وهونکي یوه ځنګل ته راغلل، ترڅو د بېلابېلو موخو لپاره ونې پرې کړي. کله چې یې د بلوط ونې او لوی غوزان پرې کړل، له هغو نه یوه تن لرګي وهونکي د یوې ونې د تنه دننه یو نږدې سالم سپی ولید.
کله چې دوی دا حالت وڅېړه چې څرنګه یو سپی د یوې ونې په تنه کې وموندل شو، نو یوه په زړه پورې کیسه یې کشف کړه…
څېړونکو اټکل وکړ چې دا سپی ښايي د ښکار یو سپی و، چې په ۱۹۶۰م لسیزه کې یې یو غویی (سکوارل) تعقیب کړی و. سکوارل د یوې ونې د ریښې له سراخ نه پورته وتښتېد، او سپی ورپسې شو. کله چې سپی دغه سراخ ته ننوت، سراخ ورځ تر بلې تنګ شو، تر هغه چې سپی نشوای ګرځېدلی یا بیرته وتلای، او هلته بند پاتې شو، تر هغې پورې چې مړ شو، او مومي شو (ممیایي شو).
دغه سپی چې نوم یې "سټکي" (Stuckey) ایښودل شوی، پرته له انساني لاس وهنې مومی شو. ځکه چې د ونې موقعیت داسې و چې نه کوم حیوان ورته رسېدای شو، او نه یې بوی اخیستل کېدای شو. بله دا چې دغه ونه طبیعي تانون (tannins) لرله — دا داسې نباتي مواد دي چې د مومی کولو لپاره کارېږي. دا تانونونه د سپي بدن ته جذب شول او له خرابېدو یې وساته. وچ چاپېریال رطوبت نه پرېښود چې دننه ننوځي، او د سپي له بدن څخه یې رطوبت وایست. همداراز، د ونې د تنه وچ هوا هم د بدن وچېدلو ته چټکتیا ورکړه.
وروسته، لرګي وهونکو پرېکړه وکړه چې سټکي له خپلې لرګینې قبر سره یو ځای یوه موزیم ته انتقال کړي. نن ورځ، سټکي په موزیم کې نندارې ته وړاندې شوی، او خلک له ټولې نړۍ څخه دا حیرانونکې او زړه بوږنونکې کیسه ګوري.
#تاریخ
