04/10/2025
Oratori unik politik Dritero, “ i varur në pemën e moralit”
Këto ditë më ra në dorë libri “ Dritero Agolli 10 vjet oratori dhe gazetari politike 1990-2000”, botim i Kuvendit të Shqipërisë.
Një antologji oratorie dhe gazetarie politike nga shkrimtari ynë i shquar. Njëkohësisht falë përvojës së tij edhe si parlamentar, kjo antologji mund të konsiderohet, pa asnjë mëdyshje, edhe si një artefakt unik i një përfaqësuesi të shquar e aristotelik i parlamentarizmit shqiptar në gjithë kohët.
Përmes një parathënieje prej ish kryetarit të Kuvendit të Shqipërisë, shkrimtarit Namik Dokle, ky botim i rrallë, mund të konsiderohet pjesa më aureolike e botimeve të Kuvendit dhe të oratorisë politike shqiptare në përgjithësi.
Dicka të tillë si botim më herët, e kanë ofruar disa ish, dhe parlamentarë aktualë, në një mënyrë tjetër; (më kujtohen dy botime të deputetit të disaherëzgjedhur Bujar Leskaj), por ky është libër që shton plotësueshëm për njohjen dhe dijeninë publike, portretin dhe specifikat e personalitetit të Driteroit në jetën politike dhe atë parlamentare.
Ky libër i Dritëro Agollit, ardhur pas vdekjes, është një antologji unike.
Aty janë intervistat e tij politike e si parlamentar, fjalime dhe ligjërata seancash e jashtë seancash, janë artikuj politikë, polemika dhe ligjërime të tilla që së bashku me ciklin e aforizmave, sentencave, epitafeve, epistolateve dhe poezive të shkruara ( brenda dhë nëpër seanca agresive të Kuvendit), janë materia më kristaline e filozofisë dhe ndërgjegjes reale politike të shkrimtarit brilant të atdheut e kombit shqiptar.
Agolli formuloi konceptin se “ Shteti nuk është gjithmonë atdhe”, sepse ai e pa të parin, të rënë, të shembur, të keqpërdorur dhe sidomos të sh*tur, por nuk e pa asnjë herë të tillë Atdheun.
Sepse si shkrimtar dhe si politikan i tribunalizmit dhe vetëdijes kombëtare, Driteroi atdheun e pati dhe e konceptoi si gjithëqenshmëri dhe trashëgimni që ekziston nga e shkuara për t’u lënë për cdo të ardhme.
Oratoria politike e shkrimtarit Agolli është hise e botëkuptimit rilindas dhe dritështues në dy ndërgjegjet e pandashme dhe më jetëgjata të një kombi: ndërgjegjes kombëtare dhe asaj shoqërore.
Si askush prej korifejve të mendimit publik, në mbi shtatëdhjetë vitet e fundit, por sidomos në të ashtuquajturën “ kohë të tranzicionit postkomunist shqiptar”, Dritero Agolli shtoi dhe bëri të përfaqësueshme, më të munguarën dhe fatkeqësisht në mungesë ende shtuese: Shqipërinë e Mendimit. (sikundër do të thoshte Branko Merxhani në vitet ‘30-40 të shekullit të shkuar).
Antologjia e oratorisë dhe gazetarisë politike të Driteroit është një artefakt jetëgjatë dhe shumëpeshuese, për shkak edhe të vlerës profetike që mbart fjala dhe kumti politik i tij si aktivist i madh e i shqueshëm politik.
Kjo vlerë jetëgjatë, e mishëruar në këtë libër, e tillë ka për të mbetur tejësisht edhe përgjatë kohës së mosqenies fizike të trupit të Driteroit.
Nuk ka nevojë që të kërkosh më tepër në bibliografinë politike, atë të tranzicionit apo nga fondi i memorialistikës politike të kësaj periudhe, (mjaftueshmërisht është ky libër), për të patur dije apo për të krijuar një imazh real për kohën e pakohë të me nder tranzicionit.
Tekstet e këtij libri antologjik të mundësojnë plotësisht krijimin e imazhit të dimensionit sharlatanesk, të deviacionit nga virtytet, të shembjes totale të shtyllave morale dhe të ndotjes deri në kënetësim, të shoqërisë sonë tranzicioniste apo të klasës pa klas të përfaqësimit dhe drejtimit politik të Shqipërisë sonë, në këtë periudhë.
Sikundër e thotë oratori-poet Agolli, për kategorinë deputet të kësaj kohe: “ Këtu ku mblidhet parlamenti/ Kam vetëm një karrige…/ E di se c’bluan deputeti/ Kjo kafshë politike”.
Në kësi karakterizimesh Agolli, kishte shëmbëllimin e plotë karakterizues me Oruellin. Por si i ndryshëm, politikani unik apo më saktë sui generis Dritero Agolli, ka epitafuar ndërgjegjen e vet sipas përcaktueshmërisë së Pol Elyarit, për të qenë dhe për të mbetur qytetari aktiv dhe luftëtar i civilitetit të fismë, vetëm “ …i varur në pemën e moralit”.
Faleminderit bija e gjenialit Dritero, zonja Elona Agolli që ma dhurove këtë libër!
Faleminderit Luan Muhameti që më dhurove këtë fotografim kaq profesional!
Tiranë, më 4 Tetor 2025
