27/10/2025
"FJALORI I HISTORISË TURKE":
BETEJA E ALBULENËS, FITORJA MADHËSHTORE E ARBËRVE ME SKËNDERBEUN, NDAJ OSMANËVE QË UDHËHIQESHIN NGA ISA BEJ EVRENOZI DHE HAMZA KASTRIOTI
Beteja e Albulenës.
E njohur edhe me emrin tjetër si Beteja e Ujëbardhës (Ujëbërdha), u zhvillua më 2 shtator 1457 ndërmjet forcave osmane, nën komandën e Isa Bej Evrenozit e Hamza Kastriotit (nipit të Skënderbeut), dhe ushtrisë shqiptare nën komandën e vetë Skënderbeut.
Skënderbeu, që prej më shumë se dhjetë vitesh ishte bej i shqiptarëve, kishte arritur fitore kundër autoritetit osman. Mirëpo, pas humbjes së ndodhur në Berat nën drejtimin e Isa Beut, disa prej njerëzve që Skënderbeu u kishte besuar e tradhtuan; një prej tyre ishte Moisi Arianit Golemi. Një vit më vonë, Golemi u kthye me njësitë osmane nën komandën e tij, por në betejën e Oranikut u mund dhe u rikthye në ushtrinë e Skënderbeut.
Më vonë, Hamza Kastrioti, i pakënaqur me situatën, tradhtoi dhe solli me vete Isa Beun me një forcë të dytë osmane. Në fund të muajit maj 1457, ushtria osmane arriti në luginën e lumit Mat dhe marshoi drejt Skënderbeut. Edhe pse Skënderbeu u përpoq ta vononte ushtrinë osmane me njësitë e tij të avancuara të akënxhinjve, ai vendosi të tërhiqej kur u afrua ushtria kryesore osmane.
Hamza Kastrioti, tashmë i njohur me taktikat e Skënderbeut, përpiqej ta përballonte, por Skënderbeu shtoi manovra të reja. Ai e ndau ushtrinë në grupe dhe u dha urdhër të përparonin fshehurazi në drejtime të ndryshme përmes maleve. Forcat osmane, duke mos e parë kundërshtarin, vazhduan marshimin derisa të jepej sinjali për sulm. Shqiptarët lëvizën në heshtje deri në fund të gushtit, ndërsa ushtarët osmanë u lodhën dhe besonin se Skënderbeu ishte mundur.
Më 2 shtator 1457, Skënderbeu urdhëroi një sulm të papritur mbi kampin osman. Rreth dy mijë ushtarë osmanë u vranë ose u zunë rob. Në mesin e të zënëve rob ishte edhe Hamza Kastrioti, i cili më pas u dërgua i burgosur në Itali, në Napoli. Kjo fitore ishte një nga më të mëdhatë e ushtrisë shqiptare.
Kjo ngriti moralin e ushtrisë shqiptare. Edhe pse numri i tyre ishte shumë i vogël, ata vazhduan të luftonin. Beteja e Albulenës konsiderohet si fitorja më e shkëlqyer e Skënderbeut kundër osmanëve. Megjithatë, kjo betejë shënonte edhe kulmin e rezistencës shqiptare, sepse pas saj filloi periudha e gjatë, — rreth një çerek shekulli, — e luftërave të pandërprera të Skënderbeut kundër osmanëve. Në janar të vitit 1468, megjithëse Skënderbeu vdiq, lufta vazhdoi deri në vitin 1478, kur ra Kruja dhe kështu përfundoi lufta, ndërsa Arbëria (Shqipëria e atëhershme) u pushtua nga Perandoria Osmane.
----------
MBI LIBRIN, NGA U MOR PJESA E SIPËRCITUAR (“Türk Tarihi Sözlüğü”)
“Türk Tarihi Sözlüğü” është një vepër reference që synon të përmbledhë në mënyrë të qartë dhe të kuptueshme figurat, ngjarjet dhe konceptet më të rëndësishme të historisë turke, nga periudhat mitologjike e legjendare deri te epoka moderne. Përmes përzgjedhjes së termave që përfshijnë që nga Oğuz Kağan e deri te Mustafa Kemal Atatürk, libri ndërton një panoramë të gjerë të zhvillimeve historike që kanë formuar identitetin turk.
Autori (ose redaksia) ndjek një metodë enciklopedike dhe përmbledhëse, duke dhënë për çdo zë (emër, ngjarje, vend, term) një përkufizim të shkurtër, shpeshherë të shoqëruar me kontekst historik minimal, por të saktë.
Struktura është alfabetike dhe e organizuar në mënyrë të qartë, çka e bën librin të përdorshëm si mjet studimor praktik, sidomos për studentë, mësues historie, apo lexues të interesuar për një qasje të shpejtë dhe sintetike.
FB: Thënie për shqiptarët
___________
Titulli: Türk Tarihi Sözlüğü
Autori: Ahmet Murat Seyrek
Botuesi: Yediveren Yayınları
