11/08/2025
𝐁𝐚𝐫𝐦𝐞𝐧𝐢 𝐢 𝐑𝐢𝐭𝐳𝐢𝐭, nga 𝐏𝐡𝐢𝐥𝐢𝐩𝐩𝐞 𝐂𝐨𝐥𝐥𝐢𝐧
Perktheu në shqip: 𝐋𝐢𝐧𝐝𝐢𝐭𝐚 𝐆𝐣𝐞𝐭𝐚𝐧𝐢
Bestseller në Francë
Në zemër të Europës të rrënuar ka mbetur një strehë e artë, e paprekur nga lufta, Hoteli Ritz i Parisit. Këtu barmeni më i famshëm i botës, Frank Mejeri, bëhet qendra e një romani emocionues, midis rezistencës dhe kolaboracionizmit.
Po sjellim për ndjekësit tanë faqen e fundit të ditarit të tij.
𝑫𝒊𝒕𝒂𝒓𝒊 𝒊 𝑭𝒓𝒂𝒏𝒌 𝑴𝒆𝒋𝒆𝒓𝒊𝒕
𝟐𝟓 𝒈𝒖𝒔𝒉𝒕 𝟏𝟗𝟒𝟒
"Aleatët hynë në Paris. Vendi u çlirua, por unë ndihem si një qen i humbur në pyll. I rraskapitur, kërkoj rrugëdalje përmes ferrave, nëpër shkurre. Nuk njoh më asgjë. Do të gjej vallë një vend në botën e mëpasshme, apo do të mbetem përgjithmonë i mbërthyer mes të të dyjave? Frika e fundosjes, gjithnjë. Unë nuk jam më një proletar, por nuk do të bëhem kurrë as borgjez. Nuk do të jem kurrë një prej tyre, e di. I dënuar të endem në këtë tokë të askujt, mund të përfitoj nga ky çlirim për të shpaguar klasën time dhe për ta poshtëruar unë tani Plakushen Ritz. Por digat brenda meje rezistojnë dhe nuk e lejojnë zemërimin që të rrjedhë. Nuk do të mbytem në pasionet e trishta. Në fund të fundit, gjithnjë e kam ditur se i kisha mohuar prindërit, ngaqë më vinte turp që isha djali i tyre. Ishte mënyra si i shihja, asgjë tjetër, ajo që më bënte t'i përçmoja. Si mundej, im atë të dashuronte grua pa ambicie? Si mundej, ime më, të flinte me atë maskara? M'u desh shumë për të kuptuar se për një kohë të gjatë jam ndier si një dëshmi e gjallë e mediokritetit të tyre. Të urresh veten, të ndihesh gjithnjë i paligjshëm dhe të qash. Të largohesha prej tyre për t’i mbajtur larg, t’i harroja për të shpikur një tjetër jetë dhe lidhje të tjera gjaku.
Por, të them të drejtën, ky pushtim më vuri në sprovë dhe ndiej se kam ndryshuar. Falë nemceve, u lidha sërish me prindërit e mi dhe i shoh gjërat ndryshe. Nën dritën e sjelljeve meskine, të pabesa dhe frikacake që kam parë gjatë këtyre katër vjetëve pas banakut tim, mendoj se të mitë nuk p***an qenë sigurisht më të këqijtë dhe, mbase, po pranoj më në fund që jam fëmija i tyre, që jam ky që jam, Frank Mejeri, barmeni i Ritzit, veteran i Vimisë dhe bir proletarësh hebrenj. A ishte e nevojshme të ndiqja këtë udhë të pjerrët mes kolaboracionistëve dhe oficerëve të lartë të Vermahtit për të fash*tur luftërat e mia të brendshme? Ishte e nevojshme që të transformohesha në një gjoja borgjez për të arritur një lloj tolerance ndaj vetes dhe prindërve? Pa dyshim, luksi më izoloi. Më izoloi dhe më verboi, siç verboi Jyngerin dhe Gitrinë përballë realitetit të neveritshëm të kësaj lufte. Ata gabuan, gabova edhe unë. Dhe për këtë duhet të fajësoj vetëm veten.
A do të kenë fitimtarët njëfarë tolerance për verbërinë time? Do të doja t'u tregoja sa kam parë në Ritz, se si u venitën midis dy luftërave vlerat borgjeze të ndershmërisë dhe dinjitetit. Nuk duhet harruar se nga frika e humbjes së pasurive të tyre, një pjesë e mirë e borgjezisë ra në krahët e plakush*t Petën, ashtu si dhe unë, të bindur se po shpëtonim nga më e keqja. Tani gjendemi buzë një gremine, do të na duhet të tregojmë kujdes për të mbajtur nën fre babëzinë e njerëzve. A do të dinin të përfitonin nga kjo mundësi për të gjetur sërish dinjitetin e jetës njerëzore?
“Duhet të dish se gjërat janë të pashpresa, megjithatë duhet të jesh i vendosur që t'i ndryshosh”, më tha Ficxheraldi para të largohej nga Parisi në vjeshtën e viti 1938.
Në këto fjalë përmblidhet e gjithë jeta ime."
