bota.al

22/07/2025

MAJA CERRO PACHÓN, KILI
Mund të duket si një atraksion panairesh, por kjo vorbull dritash është në fakt një nga teleskopët më të avancuar në botë. Teleskopi i Vëzhgimit Simonyi (kapur këtu në një foto me ekspozim të gjatë gjatë testimeve në qershor) ndodhet në Observatorin Vera C. Rubin mbi një majë mali në Kili dhe është ndërtuar për të xhiruar një film të yjeve.
Ky teleskop do të kalojë 10 vitet e ardhshme duke vëzhguar shpejt dhe vazhdimisht të gjithë qiellin e hemisferës jugore, duke realizuar mijëra foto çdo natë me kamerën dixhitale më të madhe në botë. Në këtë mënyrë, do të prodhojë praktikisht një film në lëvizje të një pjese të madhe të Universit të dukshëm, duke na lejuar të shohim edhe ndryshimet më të vogla në objektet astronomike të largëta.
Është një projekt që do të prodhojë një sasi gjigante të dhënash – rreth 20 terabyte në natë. Për këtë arsye, inteligjenca artificiale është përfshirë për të ndihmuar astronomët të përpunojnë të dhënat dhe të vendosin se ku është më mirë të drejtohet teleskopi më tej. Gjurmimi i ndryshimeve në objektet kozmike do të ofrojë të dhëna rreth pranisë së materies së errët dhe efekteve të energjisë së errët. Pa dyshim, mundësia për të zbuluar këto dy mistere ka vënë astronomët në të gjithë botën në një gjendje rrotullimi marramendës.

21/07/2025

Për muaj të tërë kemi tentuar të qëndrojmë, por tani jemi të kequshqyer dhe të dobët dhe, me përkeqësimin e situatës, nuk jemi më në gjendje të përballojmë ditë të tëra pa ngrënë. Prej javësh, askush në Gaza nuk është ndier i ngopur, qoftë edhe pak. Kur ecën rrugëve, është e pamundur të mos shohësh sa të rraskapitur dhe të lodhur janë të gjithë.

Efektet e urisë lexohen në fytyrat tona të gërryera dhe në trupat tanë të tretur. Vazhdoj të vëzhgoj njerëzit përreth – në punë, në spitale, në rrugë, në shtëpi – dhe pa pasur nevojë të pyes, e di që uria po i përvëlon përbrenda

Nga Kholoud Jarada* Kanë qenë ditët më të këqija nga 652 ditët që kemi përjetuar që kur filluan gjen

21/07/2025

Takohemi me Jeremy Irons në një varkë të ankoruar në portin e Marinës së Salinës, në orën dy të pasd

21/07/2025

Një vend i mrekullueshëm, me një pasuri të pallogaritshme historike dhe kulturore, rrezikon që jo vetëm të mos gjejë në udhëheqës që ta mishërojë, por edhe të mos njohë veten. Të mos dijë më se kush është.

Ky 14 korrik ishte më i hidhur se kurrë për Francën. Festa kombëtare, në vend që të festohej në klim

18/07/2025

Lauren Sánchez Bezos donte me çdo kusht prototipin e çantës “Birkin” të Hermès që doli në ankand javën e kaluar, por nuk arriti të mposhtte ofertën prej 8,6 milionë eurosh të koleksionistit japonez që e fitoi. Zonja do të bëhet pronarja e re e Vogue: burri i saj Jeff ia jep revistën si dhuratë martese. Ndoshta Anna Wintour ka lënë drejtimin e revistës pikërisht për t’i lënë vend asaj. Në dasmën e tyre në Venecia më 27 qershor, Lauren Sánchez Bezos (ajo do të mbajë mbiemrin e dyfishtë, me dëshirën e vet, duke e ndryshuar emrin e përdoruesit në Instagram pak pas ceremonisë), ftoi kaq shumë njerëz saqë bllokuan të gjitha taksitë ujore të Lagunë.

***

A e mbani mend kur dominonte koncepti i “quiet luxury”? Lauren Sánchez Bezos nuk ka më asgjë për të mbajtur në heshtje. Ajo është e lirë të shijojë gjithçka. Një qëndrim që nuk ka të bëjë me modestinë, por me lavdinë e vetëdijshme. Diçka që e sfidon diskrecionin, përdorimin ironik të modës dhe qasjen që shumë gra e kanë fituar në mënyrë të pakthyeshme, përmes kohës dhe arritjeve të tyre. Ajo nuk ka nevojë të pëlqehet, nuk i intereson të jetë e dashur nga publiku. Nuk ka nevojë për këto


Linku:
https://bota.al/ne-boten-e-mrekullueshme-sanchez-bezos-luksi-nuk-eshte-faj/

17/07/2025

Qoftë duke pikuar a duke rrjedhur, duke shpërthyer apo duke u derdhur, ai është kudo. Pa kufij. Nganjëherë shfaqet si një lëpirje e lehtë, pothuajse e durueshme; herë të tjera si një moçal i ndenjur dhe neveritës. E në raste të tjera, si një tërmet, një stuhi apo një valë gjigante që përpin gjithçka në rrugën e vet, duke shkatërruar, duke shkelur e ndotur gjithçka. Pavarësisht formës që merr, budallallëku na spërkat të gjithëve. Thuhet madje se burimi i tij jemi vetë ne

Jean-François Marmion * “Arsyeja e shëndoshë është gjëja më e baraz-shpërndarë në botë,” shkruante D

17/07/2025

Inteligjenca “vrasëse”

"Çdo ditë e më shumë i besojmë software-ve që përgjigjen, këshillojnë, na nxisin të marrim edhe vendime të rëndësishme. Por ata janë në gjendje të na dëmtojnë ose të mos na binden, vetëm për të mbijetuar"

Na mashtron. Na gënjen. Na jep informacione që duken të vërteta por që janë të rreme. Madje na shant

16/07/2025

🔱 Zotat nordikë nuk janë të bukur, të pavdekshëm e të drejtë si ato të Greqisë së lashtë. Ata janë të egër, hakmarrës, dinakë dhe... të vdekshëm. Ata mashtrojnë, vjedhin, humbasin gjymtyrë, dhe përgatiten për një fund që e dinë se nuk do ta shmangin dot.
Në këtë univers të ashpër ku perënditë hanë, luftojnë e bien, ka vend për frikë, por edhe për një ndershmëri brutale që mitet moderne nuk e kanë më.
⚔️ Historia e tmerrshme e funeralit me anije dhe flijimit njerëzor të përshkruar nga një diplomat nga Bagdadi.
👁️ Pse Odini hoqi dorë nga syri i tij për më shumë dije.
🌊 Dhe pse gjigantët që shkatërrojnë botën... janë, ndoshta, më të drejtë se vetë perënditë.
👇 Hyni në botën ku as perënditë nuk shpëtojnë dot fatit.

Zotat nordikë janë një botë më vete nga homologët e tyre jugorë. Ndryshe nga hyjnitë e bukura, të la

16/07/2025

🇺🇸💣 Trump, Ukraina dhe një lojë e rrezikshme globale
Ish-presidenti amerikan Donald Trump ka paralajmëruar më shumë armë për Kievin, por edhe më shumë presion ndaj aleatëve europianë.
💬 “Po, por paguani vetë,” – është mesazhi i tij për BE-në.
Ndërkohë, Ukraina kërkon raketa me rreze të gjatë për të goditur objektiva strategjike në Rusi.
Por SHBA heziton, nga frika e përshkallëzimit me një fuqi bërthamore.
🛰️ Raketat Patriot po mbërrijnë, por lufta kërkon më shumë se mjete mbrojtjeje.
Nga ana tjetër, Trump po mendon sanksione sekondare kundër vendeve që blejnë naftë dhe gaz rus – çka do të godiste rëndë Kinën dhe Indinë… dhe ndoshta edhe SHBA-në vetë.
Luftë në Ukrainë. Tension me Kinën. Varësi nga India. Një ekonomi globale në fije të perit.
A është ky fillimi i një epoke të re gjeopolitike, ku çdo lëvizje mund të sjellë pasoja të papritura?

Në ditën pasi Donald Trumpi bëri shpalljen e madhe për sh*tjen e armëve europianëve me destinacion K

16/07/2025

🛋️ 📚 A po kthehet Freud?
Më shumë se një shekull pas botimit, Interpretimi i Ëndrrave po ngjitet sërish në majë të sh*tjeve.
Çfarë kërkojmë mes faqeve të tij? Zgjidhje për ankthin modern, kuptimin e ëndrrave, apo thjesht një mënyrë për të kuptuar veten në një botë gjithnjë e më kaotike?
Freud besonte se pas çdo ëndrre fshihet një dëshirë, dhe pas çdo dëshire – një e vërtetë që nuk guxojmë ta themi me zë.
Sot, ndoshta më shumë se kurrë, kemi nevojë të rikthejmë vështrimin brenda vetes, përtej ekraneve dhe zhurmës, për të kuptuar jo vetëm çfarë po na ndodh, por pse.
A është ky një rikthim tek psikanaliza? Apo një thirrje për të parë në sy realitetin?

Për një kohë të gjatë, "Interpretimi i ëndrrave" i Sigmund Freud-it mbeti pothuajse i pash*tur, duke

16/07/2025

Si përfundoi në bangën e të akuzuarve filozofi më i madh i Athinës?
Në vitin 399 p.e.s., Sokrati u gjykua dhe u dënua me vdekje. Jo nga tiranët, por nga bashkëqytetarët e tij… në emër të demokracisë.
Çfarë e çoi Athinën të dënonte njeriun që predikonte ndërgjegjen? A ishte ai një “korruptues i të rinjve” apo thjesht një mendje e lirë në kohë të turbullta?
🧠 Zbuloni të gjithë historinë dramatike – nga akuzat e çuditshme, te procesi i shpejtë dhe vendimi fatal – në artikullin e plotë në bota.al.


https://bota.al/sokrati-mesuesi-i-keq/

"Meleti, biri i Meletit, nga demo i Pitto-s, kundër Sokratit, biri i Sofroniskut, nga demo i Alopeke

16/07/2025

🇬🇷 Greqia: Nga gremina ekonomike… tek rikthimi i jashtëzakonshëm!
📉 Nga humbja e 25% të PBB-së dhe papunësia 27%…
📈 …te rritja më e lartë ekonomike në eurozonë në 2022!
🔎 Çfarë ndodhi me ekonominë greke pas krizës? Si arriti të rimëkëmbej një vend që ishte pranë falimentimit total?
👉 Lexoni artikullin e plotë në Bota.al për të kuptuar transformimin e një ekonomie që dikur kërcënonte ekzistencën e euros, e sot shihet si histori suksesi.
📲 Artikulli i plotë në bio ose te bota.al

Në vitin 2011, Dimitra Plagkou përjetoi një nga momentet më të errëta të jetës së saj: e zhytur në b