01/11/2025
DARA DÜŞEN BİR CEMEVİNİN- HİKÂYESİ
- Özgür Turak
Yıl 1989...
Avusturya’nın St. Pölten kentinde bir grup Alevi bir araya geldi.
Bir dilekleri vardı: “Kendi cemevimiz olsun.”
O gün atılan tohum, yıllar sonra filizlendi.
İmeceyle, alın teriyle, gönül bağıyla çalıştılar.
Ve sonunda başardılar.
St. Pölten Cemevi, Avrupa’da sıfırdan inşa edilen ve tapusunda “Cemevi” olarak geçen ilk Cemevi olmalıydı, dedi Sivas Divriğili Mustafa Erdoğan.
Öncülük etti, emek verdi, çalıştı.
Tuğlasında emek, harcında sevda vardı.
2001’de kapılar açıldığında, sadece bir bina değil, bir inanç dirilişi doğmuştu.
Ama her yol düz değil…
Bir süre sonra, o ışığın etrafında karanlıklar dolaşmaya başladı.
Aleviliğin özünü bilmeyen, Hak Muhammed Ali’den dem vurup dilinde kin taşıyanlar ortaya çıktı.
Kendilerini “İslam Alevileri” diye tanımlayıp, “Alisiz Aleviler”, “Dinsiz Aleviler” diyerek inancımızı sorguladılar.
İşte o kirli dil, o bölücü anlayış St. Pölten Cemevi’ni de buldu.
Önce cemevi bu zihniyetin eline geçti.
Sonra, inancın en kutsal mekânı 10 Mart 2021’de açık artırma ile satışa çıkarıldı.
Tarihte ilk kez bir Cemevi satılıyordu.
O gün hepimizin yüreği sızladı.
Bir Cemevi dara düşürülmüştü.
Ama Alevi yüreği kolay sönmez.
İzzet Caner, bir Alevi iş insanı, Linz Alevi Birliği’nin kurucularından…
Gönlü el vermedi, Hünkar’ın, Yunus’un, Pir Sultan’ın anıtlarının önünde bu utancı yaşatmaya.
Ve Cemevi’ni 3 050 000 Euro ödeyerek, mülk değerinin üç katına satın aldı.
Paradan çok, onur verdi bu işe.
Bir kutsal mekânı yıkımdan, utançtan kurtardı.
---
Sonra sıra Alevi toplumundaydı.
Bu Cemevi, bir daha asla satılmamak üzere yeniden Alevi toplumuna kazandırılmalıydı.
İzzet Caner’e mihman olduk.
Bir masa etrafında gönüller bir araya geldi:
AABK Onursal Başkanı Turgut Öker,
AABF Onursal Başkanı M. Ali Çankaya,
AABF Yol Erkan Kurulu Başkanı Mehmet Gazi Dede,
yöneticilerimizden Gülbey Köseoğlu, Kasım Akar, iş insanı Mustafa Erdoğan,
ve ben, AABF Genel Başkanı Özgür Turak.
İstişare edildi…
Gönüller birlendi.
Bir daha bu acıların, bu utancın yaşanmaması için Cemevi yeniden Alevi toplumunun olmalıydı.
1 260 000 Euro üzerinden mutabık kalındı.
Gönüller bir kez daha birleşti.
Şimdi sıra bu miktarın toplanmasındaydı.
Turgut Öker — örgüt insanı, mücadeleci önder, Alevi tarihine not düşen bir yoldaş — tüm heyecanı ve inancıyla dedi ki:
“Bu, Alevilerin onur borcudur...
Elini taşın altına koyacak canlar elbette vardır.
Yeter ki onlara derdimizi doğru anlatalım.
Biz bu Cemevini geri kazanacağız!”
Matematiksel hesaplar yapıldı.
Çarpıldı, çıkarıldı, toplandı, bölündü...
Mutlak değerler, faktörler hesaplandı…
Ve sonunda…
“Kervan yolda dizilir,” dedik.
Ya Hızır diyerek çıktık yola.
Avrupa’da 300’ün üzerinde AABK’ya bağlı Alevi kurumu vardı.
Tarihi ve inanç sorumluluğu gereği, Avrupa’da ilk inşa edilen bu Cemevi’ni geri almak, toplumsal bir görevdi.
Merkezden bir çağrı yapılacak, kurumlar birleşecek, bir kampanya düzenlenecekti.
Plan belliydi:
AABK merkezli olarak belirlenmiş bir hafta sonunda, toplumsal dayanışma ruhuyla, aynı gün aynı saatte Pazar kahvaltısı düzenlenecek; Cemevi kampanyasına katılınacak; her kurumdan yaklaşık 2000 Euro destek sunulacaktı.
Ayrıca 20 Euro’luk bağış biletleri hazırlanacak,
toplam 30 000 adet bilet Avrupa’daki derneklere gönderilecekti.
Geri kalan miktar da kampanya final etkinlikleri, dayanışma konserleri ve iş insanlarımızın desteğiyle tamamlanacaktı.
Ama olmadı…
Hesap tutmadı.
Çağrıyı yapamadık, yaptıramadık.
Ne kahvaltıyı düzenleyebildik,
ne de biletleri satabildik.
Yılmak yoktu.
Mücadeleye devam dedik.
Uykusuz geceler, uzun düşünceler sonrası bir fikir daha doğdu...
“1260 can bulsak…
Her biri 1000 Euro bağış yapsa…
Zorlanmasınlar diye 10 ay boyunca ayda 100 Euro ödeseler…
Ve bağış yapan canlarımızı onurlandırmak için
1260 eşit parçadan oluşan Kadıncık Ana Anıtı’nı
St. Pölten Cemevi’nin bahçesine koysak…”
Evet, bu mümkün denildi...
Tarihi sorumluluğumuzu yerine getirmek,
Cemevi’ni yeniden Alevilere kazandırmak için en gerçekçi yol buydu.
Cemevi kurtulmalıydı.
İnsanlara ulaşmak, derdimizi anlatmak, yaşananları izah etmek gerekiyordu.
Ve uzun soluklu bir maraton başladı.
En önde Turgut Öker, M. Ali Çankaya, Mehmet Gazi Dede…
Bu maratonun en zorlu 1260 kilometresini koşarcasına,
1260 canımıza ulaşmak için kapı kapı dolaştılar.
Aylarca evlerinden uzak kaldılar.
Avusturya’nın dört bir yanında, desteğine inandıkları her cana vardılar.
Bir yandan da Kadıncık Ana Anıtı hazırlanmalıydı.
Öğretimizi anlatan, bizi bilen, bizden biri, sanatsal ruhu ve yola uygun bir eser…
İş çoktu, yol uzundu.
Kim yapabilir, kim destek verebilir derken;
“Bin Yılın Türküsü – Kadının Türküsü” etkinliklerinin sanatsal yönetmenliğini yapmış Necati Şahin...
Bu işlerin piri, bizi en iyi anlayacak, anlatacak kılavuzumuz olur dedim.
Aradım kendisini, sualimizi anlattım…
“Bir düşüneyim,” dedi.
Birkaç gün sonra aradı: “Kabul ediyorum,” dedi.
Ve hikâyenin burasını artık hepiniz biliyorsunuz.
Zorlu bir yoldu bu…
Demirden leblebi, ateşten gömlek gibi.
Ama inançla, sevdayla, yürekle yüründü.
Çünkü bu Cemevi sadece taş değil,
bu Cemevi bir toplumun tarihidir.
Avrupa’da inşa edilen ilk Cemevi’dir.
Bu Cemevi, Alevi’nin varlık belgesidir.
Ve bugün, Kadıncık Ana ile Dört Kapı Kırk Makam’ı anlatan anıtımız, heykeltıraş Gülşah Akbulut hocamızın büyük emekleriyle, Cemevimizin bahçesinde yerini aldı.
Bu onurlu çalışmada, Cemevi’nin kuruluşundan bugüne kadar emeği geçen, adlarını sayamadığımız yüzlerce değerli can bizlere yarenlik etti.
Ülker Koç başkan gibi…
Ve etmeye de devam ediyorlar.
Kadıncık Ana Kaidesi’ni yaparken büyük bir azimle, hiçbir karşılık beklemeden çalışan
Ali Akbaba, Gürsel Koç, Sabit Erdoğan, Kamal Başocak ve daha niceleri…
Gerçek büyük bir aile olduk.
Her birine çok teşekkür, bin teşekkür!
Bugüne kadar yaklaşık 1 000 000 Euro toplandı.
Yaklaşık 1000 canımızın ismi, Kadıncık Ana Anıtı ile birlikte tarihe not düşüldü.
Tarihe not düşmek isteyen, bu sorumluluğu hisseden kurumlarımıza, iş insanlarına ve tüm canlara çağrımızdır:
Gelin, Anıt üzerinde kalan boşlukları birlikte dolduralım.
Sizlerin de bu onurlu çalışmada bir lokmanız olsun.
01.11.2025 - Özgür Turak
Avusturya Alevi Birlikleri Federasyonu Genel Başkanı
AABF - frei-aleviten österreich Alevitische Jugend Österreich - AAGT frei-aleviten frauenunion
