MyQusar

Shortcuts

• Address
• Alerts
• Contact The Business
• Claim ownership or report listing
• 

  Want your business to be the top-listed Media Company in Kusary?

QUSAR , КЦlАР

КцӀар район — Азербайжан республикадин кефер пата авай район я. Райондин юкь — КцIар шегьер я. Хачмаз ва Къуба районрихъ, ва гьакӀни Дагъустан республика галаз сергьятар ава. Баку шегьер кьван авай яргъивал 180 км я. Дегь чIаварин яшайишдин маканрикай сад тир Кцlар районда кьетlенвал авай агъзурдилай виниз тарихдинни-медениятдин памятникар ашкарнава. Иниз чи эрадилай вилик йисариз талукь тир археологиядин памятникар-кlунтар, яшайишдин маканар (Гуьндуьзкlеле, Хьил, Хуьрел ва мсб.), дегь гуьмбетар (Вини Тlигьиржал, Яргун, Уьнуьгъ, Четкуьн ва мсб.), Уьнуьгърин къеледин цлар, Шейх Жуьнейдан гуьмбет, Уьнуьгъ ва Хьилерин мискlинар ва мсб.) талукь я. Вич VIII-IX виш йисариз талукь тир Уьнуьгърин къеледин цларни чи тарихдин гзаф важиблу делилрикай я. Къадим Къафкъаздин Албаниядин яшайишдин маканрикай сад тир и хуьре чи халкьдин дегь девирриз талукь мадни гзаф къванцин памятникар, сурар ава.

Кусары Название: КцIар (лезгинское), Кусары (русское), Qusar (азербайджанское), Gusar (международное) В 1934 году райцентр из селения Гиль переехал в Кусары, а в 1938 году Кусары присвоили статус города. Телефонный код: 994138 - международный, и внутри страны 0-138. Почтовый индекс AZ 1038. Автомобильный код 38 Географическое расположение: 41,42° с.ш., 48,43° в.д., территория района - 1542 кв.км Кусарский район находится на севере Республики Азербайджан и граничит с Кубинским и Хачмасским районами республики и Дагестаном (Россия). Расстояние до столицы Азербайджана г. Баку - 180 км. Раcстояние до железной дороги - 35 км Главой Исполнительной власти Kусарского района является Шаир Алхасов. Население - 81 тыс. человек. Географическое положение, площадь и границы Кусары находится на материке Евразия, занимая северо-восточный уклон Главного Кавказского хребта. Он расположен между 41011/ - 41045/ северной широты и 47052/ - 48041/ восточной долготы. Территория района занимает северо-восточную часть Азербайджана. Кусары является своеобразными воротами республики. Еще в древности территория района занимало выгодное положение на стыке важнейших торговых путей. На одной широте с территорией района лежат: залив Кара-богаз Гол, пустыня Каракумы, гора Тянь-Шань, пустыня Гоби, моря Желтое и Японское, острова Хонсю и Хоккайдо, Скалистые горы, город Чикаго, озера Мичиган и Эри, Пиренейский и Апеннинский полуострова, города Барселона, Рим, Тирана, остров Корсика, моря Тирренское, Адриатическое и Черное. Частично на широтах района расположены Туркменистан, Узбекистан, Кыргызстан, Китай, Монголия, КНДР, Япония, США, Португалия,. Испания, Италия, Албания, Македония, Греция, Болгария, Турция, Грузия и Россия. На меридиане с территорией района лежат: Земля Франца Иосифа, Баренцево море, Приволжская возвышенность, города Ардебиль, Эль-Кувейт, Персидский залив, Аравийский полуостров, пустыня Руб-эль-Хали, Аденский залив, полуостров Сомали, Сейшельские острова, остров Мадагаскар, город Антананариву. От Кусаров до столицы республики г. Баку 179 км. От Кусаров по параллели до Атлантического океана 4125 км, до Тихого океана 6500 км, а по меридиану до Индийского океана 2000 км, до Северного Ледовитого океана 3200 км. Наш район расположен вдали от морских водных путей: самые близкие к ней моря - Каспийское /15км/ и Черное /550 км/. Площадь района составляет 1542кв.км и охватывает 1,7 % площади Азербайджана, что больше территории Мальты, Бахрейна, Сингапура, Сан Марины, Ватикана вместе взятых. Среди других районов Азербайджана Кусары занимает 14 место по величине территории. Протяженность ее с запада на восток 84, а с севера на юг -35 км. Крайние точки района: На севере - Судур оба На юге - Тфан даг На востоке- - Кузун кышлак На западе - вершина Базардюзю Кусары удален от северного тропика на 18,2 градуса. (1 градус широты соответствует примерно 111 км ). Длина границ района 255 км. Пешеход делающий 40 км в сутки, может обойти всю границу в течении 6 суток. Протяженность границ района в километрах: 1. Дагестанская республика (Ахтынским, Докузпаринским и Магарамкендским районами) 95 км. 2. Гэбэлинский район 25 км 3. Кубинский район 70 км 4. Хачмасский район 65 км Самую длинную границу имеет с Дагестаном, а самую короткую с Гэбэлинским районом.

"Qusar" toponimi ləzgilərin Kas tayfasının adından götürüldüyü ehtimal olunur. Bunu həm tarixi faktlar, həm də xalqın dilində olan rəvayətlər sübut edir. Məlum olduğu kimi Kas tayfası haqqında ilk dəfə Herodot (e.ə. 484-425-ci illər) özünün "Tarix" kitabında xəbər verir. Onun qeyd etdiyi kimi, kaslar XI satrapda yaşayırdılar. Herodotun yazdığına görə Kas tayfası Makedoniyalı İskəndərin imperiyasının qoşunları əleyhinə döyüşlərdə böyük igidliklər göstərmişdir. Herodotdan sonra Strabon kaslar haqqında belə yazmışdır; "Albanların vilayətinə indi mövcud olmayan, adı dənizə verilmiş tayfanın adını daşıyan Kaspiana vilayəti də aiddir" (Страбон. География. L.. 1964. s. 476). Treverin yazdığına görə eramızdan əvvəl V əsrdə Kas tayfasının yaxınlığındakı digər ləzgi tayfalarına da “kaslar" deyilirdi. Pliniy Kas dənizinə axan çayların arasında Kas (Qusar) Alpan (Samur) çaylarının adlarınıda çəkmişdir. Onun yazdığına görə “Kür çayının dənizə töküldüyü yerdən başlayaraq, bu dənizə Kaspi deyirlər. Kaspi dənizinin ətrafında kaspilər yaşayırlar". Bu cür məlumatı Pompeni Meladi do verib. Perieqet Efstafıy isə Kas tayfası haqqında belə yazmışdır: "Kaspilər çox yaxşı xalqdır. Dəniz onların dili ilə Kaspi adlandırılır." (Bax: Кемал Алиев. Античная Кавказская Албания. Баку. 1992. с. 58.) Klavdi Ptolemey II əsrdə çəkdiyi xəritədə Kas (Kaspi) dənizinə tökülən Kas (Qusar) çayını da göstərib. Bu xəritədə ləzgilərin Yargu (indiki Yarqun - Həzrə), Alam (indiki Yalama) şəhərləri ilə yanaşı Kasan şəhəri də göstərilib. Türk tarixçilərindən Camal Göyçənin, Şorafəddin Erelin və başqalarının yazdıqlarına görə, Qafqaz dağının adı da Samur çayının kənarında, dənizin yaxınlığında yaşamış Kas tayfasının və Kas kəndinin (bəzi mənbələrdə bu kəndin adı "Qavkas" kimi göstərilmişdir) adından götürülmüşdür. Yeri gəlmişkən qeyd etmək lazımdır ki, qədimdə ləzgilərin Kas tayfasının adı ilə bağlı başqa kəndlər də mövcud olmuşdur: Kas, Kasar, Kasan, Kasavan, Kasaxür və s. Hazırda Qusarda adını Kas tayfasının adından götürmüş Kuzun kəndi mövcuddur. Qədim mənbələrdə bu toponim “Kasan” kimi göstərilir.

Qusar toponiminin “ğutsar” (ləzgicə гьуцар - Allahlar) sözündən yarandığı ehtimalları da var. Qeyd edək ki, çox əvvəllər Şahdağın əzəli adı da Ğutsar suv (Allahlar dağı) olmuşdur, məlum rəvayətlərə əsaslansaq sonradan Şah Abbasın fərmanı ilə dağın adı rəsmi olaraq Şahdağ adlandırılmışdır. Bu isə ayrı tarixdir və bu barədə bir ayrı mövzuda ətraflı yazacayıq.

 ...