TvPress PR Servis

31/07/2025

31/07/2025

İlin sonuna qədər proqnozlaşdırılan yekun doğum sayı təxminən 110 civarında olsa da, bu 2019-cu illə müqayisədə 30 mindən çox azalma deməkdir. 2025-ci ilə dair ilkin təhlillər və əvvəlki illərin dinamikasına əsaslanan statistik proqnozlar göstərir ki, doğum səviyyəsində azalma tendensiyası davam edə bilər.

Sosioloq Elçin Bayramlı “XQ”-yə açıqlamasında bu tendensiyanı belə şərh etdi:

– Ölkədə son 10 ildə uşaq doğumu 40 faiz azalaraq kəskin həddə çatıb. Boşanmaların artması bütövlükdə cəmiyyətimizin, xalqımızın yenilənməsini zəiflədir. Yəni əhalinin xüsusi çəkisində uşaqların payı aşağı düşür, yaşlı nəslin payı isə artır. Sözügedən proses ciddi bir demoqrafik faciəyə və milli genofondumuzun məhvinə aparmaqla, eyni zamanda, strateji təhlükəsizlik məsələsini formalaşdırır.

Uşaq doğumunun azalmasının əsas səbəbləri sırasında sosial-iqtisadi vəziyyət və mənəvi deqradasiya dayanır. Ailə qurmaq üçün ev olmalıdır ki, bunu da almaq mümkün deyil. İkinci bir tərəfdən işsizlik və yoxsulluq problemi ciddi nüanslardır. Belə problemlər qurulan mövcud ailələrdə uşaq doğulmasının sayını azaldır. Ağır sosial vəziyyətdə əksər gənclər 1 uşaqlı ailə modelinə keçməyə üstünlük verirlər. Azərbaycanda çoxuşaqlı ailə arxa plana atılıb, təkuşaqlı və maksimum halda ikiuşaqlı ailə modeli yaranıb. Əhalinin qocalması ilə yanaşı, gələcəkdə əhalinin məhsuldar qüvvələri də azalacaq. Gənclərin azalması və yaşlı nəslin çoxalması iqtisadiyyata da mənfi təsir göstərəcək. Belə olan halda əksəriyyət sosial qağıya möhtac duyur. Bu isə dövlətin iqtisadi resurslarını, işçi qüvvəsini zəiflədir, sosial ödənişlərini artırır.

Ailələrə sosial dəstək proqramı həyata keçirilməlidir. Bununla da ailə quranlara dövlət səviyyəsində müəyyən həcmdə ev və işlə bağlı dəstək göstərilməlidir. Gənclərə uzunmüddətli faizsiz kreditlərlə ev verilməlidir. Bu gün bir millətin davamlılığı üçün ailələrdə minimum 3 uşaq olmalıdır. Bir çox ölkələrin təcrübəsi göstərir ki, bu vəziyyət müəyyən bir həddə gəldikdən sonra onun qarşısını almaq mümkün olmur. Məsələn, bəzi Avropa ölkələri yüksək məbləğdə ailələrə dəstək versələr də, uşaq sayı artmır. Yəni müəyyən həddi keçdikdən sonra prosesi geri qaytarmaq da çətin olur.

30/07/2025

Elçin Bayramlı

29/07/2025

Elçin Bayramlı

29/07/2025

Elçin Bayramlı -Arius-19 qalaktik ulduz ekspedisiyası. Andromeda Qalaktikası Kosmik Mərkəzi sizi çağırır. Cavab verin? Hardasınız? -Kosmik Mərkəz, Arius-19 eşidir, qəbul. -Mövqeyiniz və vəziyyətiniz haqda raport verin. -Mərkəz, hər şey qaydasındadır. Hazırda qonşu Süd Yo...

29/07/2025

Elçin Bayramlı Seriyamızın bundan əvvəlki hissələrində insanın necə yaranması haqda maraqlı faktları təqdim etmişik. Ondan əvvəlki hissələrdə isə, bitkilərin, heyvanların, ümumiyyətlə həyatın necə yarandığı haqda elmi və dini dəlilləri vermişdik. Bu yazıda isə,...

27/07/2025

26/07/2025

Elçin Bayramlı

25/07/2025

Elçin Bayramlı Seriyamızın bundan əvvəlki hissələrində insanın necə yaranması haqda maraqlı faktları təqdim etmişik. Ondan əvvəlki hissələrdə isə, bitkilərin, heyvanların, ümumiyyətlə həyatın necə yarandığı haqda elmi və dini dəlilləri vermişdik. Bu yazıda isə,...

25/07/2025

Elçin Bayramlı