23/06/2025
Ölkəyə idxal olunan bütün məhsulların qiymətində ciddi artım gözlənilir.
Yaxın həftələrdə Azərbaycana idxal olunan məhsulların qiymətində kütləvi artım baş verəcək. Bu artım təkcə bir məhsul və ya bir ölkə ilə məhdudlaşmır, demək olar ki, bütün kateqoriyalar üzrə bahalaşma olacaq.
Bu vəziyyətin əsas səbəbləri :
✅1. İranla quru sərhəddə problem. Hal-hazırda İranın Astara və Biləsuvar keçid məntəqələrində böyük tır növbələri yaranıb. Tranzit olmayan yüklərin keçidinə icazə verilmir. Azərbaycan tərəfi (DGK və DSX) bəzi sürücülərin ölkəyə daxil olduqdan sonra geri dönməyib sığınacaq istəyə biləcəyindən ehtiyat edərək onların keçidinə məhdudiyyət qoyur.
✅ 2. İranın Bəndər Abbas limanında konteynerlər ilişib qalıb. Bu liman Azərbaycanın idxal üçün istifadə etdiyi əsas marşurutlardan biridir. Hazırda çoxsaylı konteyner orada saxlanılır və onların nə vaxt yola çıxacağı məlum deyil. Çox güman heç yola da çıxmayacaqlar. Çox sahibkar artıq ümidini üzüb.
✅ 3.Əgər Hörmüz boğazı bağlanarsa, BƏƏ və digər Yaxın Şərq ölkələrindən idxal olunan məhsulların daşınması mümkün olmayacaq. Jebel Ali limanında gözləyən konteynerlər də təyinat nöqtəsini dəyişə bilməyəcək.
✅ 4. Qazaxıstan üzərindən tranzit çətinləşib. Rusiyanın təzyiqi fonunda (Ukrayna dronlarının Qazağıstandan keçməsi ilə bağlı xəbərlərə görə) Qazaxıstan ərazisindən keçən tırlar çox detallı yoxlanılır. Hazırda məhsulların sadəcə yoxlanılması, yerə boşaldılmaması üçün istənilən rüşvət 2000 dollara (əvvəl 1000 dollardan aşağı idi) qalxıb. Bu səbəblə nəqliyyat firmaları (Azərbaycanda heç kəsin tırı yoxdur, hamı hər hansı bir firma ilə işləyir) qiymətləri qaldıracaq.
✅ 5. Husilərin artan hücumları nəticəsində Qırmızı dənizdə ticarət gəmilərinin hərəkəti təhlükəli hala gəlib. Poti marşurutu onsuz 10 000 dollara qalxmışdı, yəqin bir az da qalxar qiyməti.
Qiymətlərin artımı artıq qaçılmazdır. Təəssüf ki, daxili istehsal hələ də bu boşluğu doldura biləcək səviyyədə deyil.