13/07/2025
BERLINSKI KONGRES I BOSNA: ISTOČNO OD ZAPADA I ZAPADNO OD ISTOKA
Na današnji dan, 13. 7. 1878. godine završen je Berlinski kongres, koji je, odlukom velikih političkih sila ovog vremena, bio prekretnica u historiji balkanskih naroda, a suštinski je obilježio historiju Bosne i posebno Bošnjaka od tog trenutka pa nadalje.
Nakon nešto više od četiri stoljeća osmanske vlasti, u Bosni, izuzev Novopazarskog sandžaka, koji u tom trenutku i dalje ostaje u okvirima Osmanskog carstva, započinje austrougarska vlast, a s njom i brojne, u početku, posebno za Bošnjake, dramatične i traumatične promjene cjelokupnog društva, ali i promjene koje su u temelju onog što je u konačnici današnja Bosna i Hercegovina i njena kultura i društvo.
Pored niza drugog, u novim okolnostima, Bosna postaje mjesto susreta kulturalno-civilizacijskih tekovina muslimanskog Orijenta i evropskog Zapada, zahvaljujući čemu postepeno se zasnivaju i razvijaju i moderna kultura i identitet Bošnjaka i Bosne i Hercegovine uopće, s obiljem novih, sinkretičkih kulturalno-identitetskih formi, nastalih u prožimanju dotad nespojivih tradicija, a što u konačnici i Bosnu i Bošnjake smješta u naročiti liminalni prostor zapadno od Istoka i istočno od Zapada, sa svim iskušenjima i vrijednostima ove osobene međupozicije.
U ovim novim kulturalno-društvenim okolnostima, kao njihov izraz i nasušna potreba, 20. 2. 1903. godine osnovana je i današnja Bošnjačka zajednica kulture, tad pod imenom društva “Gajret” kao svog prvog glavnog pravnog prethodnika i preteče, na čelu s dr. Safvet-begom Bašagićem kao jednim od osnivača ovog društva i njegovim prvim predsjednikom.
Bošnjačka zajednica kulture - Direkcija, Sarajevo
