24/07/2025
'Altijd vreemdeling ergens' is een gesprek tussen een ‘jij, de vreemdeling’ en een ‘jij’ die zich niet zo voelt en argumenten zoekt om afstand te nemen van clichés, slogans en woorden die worden ingezet om tegenpolen te creëren. Het verhaal is een arabesk die heen-en-weer gaat tussen identiteit en verschil en de nadruk legt op de passages ertussen: het hybride, het anonieme, het (on)zichtbare, het authentieke en het allochtone en waar anders zijn een mislukking, een denkfout of een verkeerd argument is.
Elk hoofdstuk wordt ingeleid door een anoniem beeld, eenzaam achtergelaten zonder ergens bij te horen; daarop volgt een kritische, soms provocerende, soms gewoonweg een gewaagde visie om de concepten te hernemen die deze vreemde wezens – van migranten tot toeristen – onder woorden moeten brengen. Het gesprek wordt onderbroken en hervat door storytellings die de lezer meenemen naar steden als Ciudad Juárez, Istanbul, Nagoya of Almaty in onverwachte ontmoetingen met een ‘ander’ die toch niet zo anders is.
In een spel van onverwachte wendingen, stereotiepe herhalingen en nostalgische verlangens wordt het verhaal een meer intieme dialoog die het voorgeschreven parcours inruilt voor iets onvoltooids en afstemt op een in-between – noch van hier noch van daar – dat de voortdurende en conflictueuze wrijving tussen zijn en erbij horen verzoent. Of gewoonweg als een fragment op zoek naar andere horizonten die sporadische ervaringen onder woorden brengen om oude horizonten in te ruilen voor nieuwe bestemmingen. Het is een poging om het verschil op een andere manier te vertellen in een traject zonder grenzen.
Yolanda Onghena werd geboren in Wilrijk en leeft sinds 1974 in Barcelona. Zij studeerde enkele jaren kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Gent en theater aan het Koninklijk Conservatorium. In Spanje volgde zij een Master in Euro-Arabische Studies aan de Universiteit van Girona. Van 1995 tot 2009 coördineerde ze in Cidob – een think-tank in Barcelona – een internationaal netwerk in samenwerking met verschillende universiteiten (Universiteit Gent, Université de la Sorbonne, Université de Toulouse-le-Mirail, Université Mohammed V, Rabat en Bilgi University, Istanbul) om de interculturele dynamieken als een transversaal bewustzijn met zijn opeenvolgingen van gelijkenis en verschil te analyseren. Op verzoek van Unesco Parijs organiseerde ze in 2001 een internationale bijeenkomst om het denkproces over interculturaliteit voort te zetten door ook andere continenten erbij te betrekken. In 2011 werd ze ingehuurd als consultant door de Universiteit van de Verenigde Naties (Tokio, Japan) voor de UNU-IIAOC International Scooping Conference in Barcelona. Ze nam deel aan internationale bijeenkomsten over interculturele onderwerpen (Rabat, Gent, Istanbul, Kopenhagen, Almaty, Parijs, Berlijn, Tunis, Casablanca, Ciudad Juarez, Kazachstan etc.). Tegelijkertijd deelde ze haar visie met studenten en academici via occasionele interventies in masteropleidingen en workshops aan verschillende nationale en internationale universiteiten en publicaties. Om een brug te slaan tussen theorie en praktijk initieerde ze een uitwisselingslijn van interprofessionele ervaringen uit verschillende vakgebieden en landen (rechters, journalisten en sociaal-culturele technici). Momenteel is ze senior onderzoeksmedewerker bij Cidob. Tot haar publicaties behoren Pensar la mezcla. Un relato intercultural (2016 – Ediciones Gedisa- Barcelona) en Tu, la extranjera (2024 – Dado Ediciones- Madrid).
Info: 'Altijd ergens vreemdeling' | Yolanda Onghena | 9789085751014, 224 blz., €24. Antwerpen/Apeldoorn: Cyclus (Cyclus is een imprint van Garant). Bestelbaar in de betere boekhandel, Bol.com en bij de uitgever ([email protected]) of de website https://www.maklugarant.eu/nl/products/details/altijd-vreemdeling-ergens-yolanda-onghena-9789085751014-562133
