Afghan Tips

29/07/2025

په بلجیم کې د انټرنټ له لارې درغلي زیاتې شوې دي ، چې زیاتره قربانیان یې زاړه خلک دي.

دوکه کوونکي د بانک یا روغتیايي ادارو کارکوونکي په توګه ځان معرفي کوي او له خلکو د PIN کوډ، شخصي معلوماتو یا بانک‌ حساب ته د لاسرسي غوښتنه کوي. دوی له خلکو سره وارخطا کوونکي او غولوونکي خبرې کوي، ترڅو هغوی ژر باور وکړي.

په نتیجه کې، ګڼ شمېر کسان خپلې زرګونه ايرو له لاسه ورکوي. پولیس خبرداری ورکوي چې دا ډول درغلۍ په چټکۍ سره ترسره کېږي، نو له خلکو غوښتنه کېږي چې خپل زاړه خپلوان خبر کړي او هغوی وهڅوي چې خپل شخصي معلومات له هېچا سره شریک نه کړي.

29/07/2025

د هالنډي ژبې اړين اصطلاحات او جملې - وخت اخیستل يا وخت ټاکل

په پښتو ژبه د هالنډي ژبې زدکړې په دغه لوست کې د وخت اخیستل یا وخت ټاکلو په اړه خبرې کېږي. موږ په دې لوست کې هغه څه زده کوو چې تر دې موضوع پورې اړه لري. که چې...

29/07/2025

د بلجیم حکومت پرېکړه کړې چې هغه ماشومان به نور سمدلاسه سرپناه یا د اوسېدو ځای نه ترلاسه کوي، کومو چې د خپلو مور او پلار د رد شوې پناه غوښتنې وروسته نوې فردي غوښتنه کړې وي. لومړی به حکومت دا وګوري چې ماشوم ریښتینی او نوی دلیل لري که نه. که داسې دلیل موجود وي، بیا به ماشوم او کورنۍ ته سرپناه ورکړل شي.

حکومت دا پرېکړه ځکه کړې چې ځینې کورنۍ غواړي د ماشومانو په نوم پناه وغځوي، خو کارپوهان وايي باید د ماشومانو حقونه وساتل شي، ځکه ځینې ماشومان واقعاً له خطر سره مخ وي او باید له پامه ونه غورځول شي.

28/07/2025

ولې خلک لا هم په ښوونځیو کې په ګېر موټر آزموینه ورکوي؟
سره له دې چې اوس‌مهال ډېری موټرونه اتومات، برېښنايي یا هایبریډ دي، بیا هم په بلجیم کې خلک لا هم ډېر زیات د لاسۍ ګیر موټر په وسیله د لېسنس آزموینه ورکوي. د ترافیکو ادارې د وروستیو شمیرو له مخې، یوازې لس فیصده کسان په اتومات موټر آزموینه ورکوي.

اصلي دلیل يې دا دی چي که څوک د اتومات موټر لپاره لېسنس واخلي، هغه لېسنس یوازې د اتومات موټر چلولو اجازه لري. یعنې وروسته له هغې اجازه نه لري چې لاسۍ ګیر موټر وچلوي، مګر که بېرته ازموینه ورکړي.

نو ځکه ډېری خلک هڅه کوي له پیله د لاس چلونکي ګیر موټر لېسنس واخلي، ترڅو دواړه ډوله موټرونه وچلولای شي. دا چاره د ازاد انتخاب لپاره مهمه ګڼل کېږي.

28/07/2025

بلجيم د نړۍ له هغو هېوادونو څخه دی چې پر زده‌کړه ډېرې پيسې لګوي. يو نړيوال راپور ښيي چې بلجيم هر کال د هر زده‌کوونکي لپاره شاوخوا ۲۱ زره امريکايي ډالر مصرفوي. دا پيسې د ښوونځي، کتابونو، ښوونکو او نورو اړينو خدمتونو لپاره دي. دا ډېره اندازه ده، ځکه چې ډېر هېوادونه دومره پيسې نه لګوي. د بېلګې په توګه، يونان هر کال د يو زده‌کوونکي لپاره نژدې ۴ زره ډالر مصرفوي. دا ښيي چې بلجيم هڅه کوي زده‌کوونکو ته ښه چاپېريال، ښه وسايل او ښه ښوونه برابر کړي.

28/07/2025

په نړۍ کې ځینې هېوادونه شته چې د موټر لېسنس یا چلولو جواز ترلاسه کول پکې ډېر سخت وي. هلته خلک باید اوږد روزنیز مراحل تېر کړي، قانوني ازموینې ورکړي او پراخ درسونه ولولي. د مثال په ډول، په کروشیا کې یو څوک باید لږ تر لږه 30 ساعته نظري درسونه او 35 ساعته عملي روزنه واخلي، چې مجموعاً 65 ساعته درسونه جوړېږي. بلجیم هم یو له هغو هېوادونو څخه دی چې د لېسنس اخیستل د یو شمېر قانوني مرحلو له لارې ترسره کېږي، لکه روزنه، تصدیق، تمرین، او ازموینې. په دغو شرایطو کې، لس هېوادونه له نورو ډېر سخت معیارونه لري، چې په کې کروشیا، برازيل، هنګري، بحرين، مونتينيګرو، کویټ، چیلي، بلجیم، اسراییل، او لیتوانیا شامل دي.

برعکس، داسې هېوادونه هم شته چیرې چې د موټر لېسنس اخیستل ډېر اسانه دي. هلته خلک کولای شي یوازې د نوم‌لیکنې یا فیس ورکړې په بدل کې لېسنس ترلاسه کړي، پرته له دې چې عملي ازموینه ورکړي. د مثال په توګه، مکسیکو هغه هېواد دی چې هلته ډېری خلک یوازې د فیس په ورکړه لېسنس اخلي. نور هېوادونه چې لېسنس اخیستل پکې ساده دي عبارت دي له: قطر، لیتلاند، امریکا، کاناډا، ایستلاند، باربادوس، اندونیزیا، فلیپین، او فرانسه. په دغو هېوادونو کې پروسه اسانه، ارزانه، او ګړندۍ ده.

28/07/2025

که ستا د پناه غوښتنه په بلجیم کې رد شوې وي، دا مانا نه لري چې نور هېڅ چانس نه لرې. ته لا هم کولای شې چې له نورو قانوني لارو څخه ګټه واخلې او د استوګنې رسمي اسناد تر لاسه کړې. یوه له مهمو لارو څخه یې دا ده چې ته د کار پر بنسټ د استوګنې اجازه تر لاسه کړې. دا اجازه هغه وخت ورکول کېږي چې ته یو شمېر قانوني شرطونه پوره کړې.

له ټولو نه لومړی، ته باید له یوې رسمي بلجیمي کمپنۍ څخه د اعتبار وړ دندې وړاندیز ولرې. دا دنده باید د بلجیم د قانون له مخې لږ تر لږه معاش ولري او ثابت وي. بله مهمه اړتیا دا ده چې ته د کار له موقعیت سره سم د هالنډي، فرانسوي، یا جرمني ژبې مهارت ولرې. دا ژبه یا خو باید د ښوونځي سند له لارې ثابته کړې، یا هم د ژبې رسمي ازموینه ورکړې.

همدارنګه ، ته باید دا هم وښيي چې مالي توان لرې او کولای شې د خپل ژوند لګښتونه پوره کړې. دا ثبوت کیدای شي له بانکي حساب، کار قرارداد، یا بهرني عاید څخه وړاندې شي. برسېره پر دې، ته باید د خپل اصلي هېواد څخه د پولیسو د پاک جرمي ریکارډ سند هم چمتو کړې، ترڅو ثابته کړې چې کوم قانوني جرم دې نه وي کړی. افغان وګړو ته که څه هم دا شرط نرم وي، خو د بلجیم چارواکي ستاسې د اوسني وضعیت ارزونه پخپله کوي.

بله مهمه غوښتنه دا ده چې ته باید د بلجیم د قانون له مخې د منلو وړ واوسې. یعنې، ته باید د عامه نظم، امنیت، روغتیا، یا نړیوالو اړیکو لپاره کوم خطر یا ګواښ نه وي.

کله چې ته پورته ټول شرایط پوره کړې، نو د یو مسلکي وکیل له لارې کولای شې چې د مهاجرت دفتر ته د استوګنې د اجازې لپاره غوښتنه وسپاري. د غوښتنلیک له وړاندې کولو سره باید لاندې اسناد هم چمتو کړې: پاسپورټ یا د سفر سند، د کار وړاندیز، د ژبې سند، مالي ثبوت، د جرمي ریکارډ سند، د زیږون او واده سند، طبي راپور، د کار قرارداد، او تعلیمي اسناد لکه ډیپلوم یا نورو وړتیاوو ثبوت.

دا ډېره مهمه ده چې ددې پروسې لپاره له یو تجربه‌کار وکیل څخه مرسته واخلې، ځکه چې قانوني اسناد، شرایط او غوښتنلیک ډېر حساس دي. که تاسې د اعتماد وړ معلوماتو، یا وکیل ته اړتیا لرئ، کولای شئ له افغان اروپا مشورتي دفتر سره تماس ونیسئ. دا دفتر په بروکسل کې موقعیت لري او تاسو ته په پښتو او دري ژبو قانوني معلومات او مرسته درکوي.

د دفتر پته:

44, Rue des Palais
1030 Bruxelles

28/07/2025

په بلجیم کې ډېر کارکوونکي وايي چې دوی ته دا نه ده ښودل شوې چې مصنوعي ځیرکتیا (AI) وسایل څنګه وکاروي، که څه هم ډېر خلک یې په کار کې کاروي.

اروپايي ټولني یو نوی قانون جوړ کړی دی چې هر شرکت باید خپلو کارکوونکو ته د AI وسایلو د کارولو زده کړه ورکړي. که شرکتونه دا کار ونه کړي، له اګست دویمې نېټې وروسته به پرې جریمه ولګول شي.

که تاسې په داسې ځای کې کار کوئ چې هلته مصنوعي ځیرکتیا کارېږي، نو حق لرئ چې روزنه وغواړئ. دا اوس نه یوازې ستاسې حق دی، بلکې شرکتونه هم قانوناً مجبور دي چې دا زده کړه درکړي.

27/07/2025

که تاسې یا بل څوک له کومې بېړنۍ ستونزې سره مخ شئ، لکه ناروغي، اور، یا امنیتي پېښه، نو کولای شئ له خپل یا د بل له موبایل تلیفون څخه دا شمېرې وکاروئ، حتی که تلیفون بند یا لاک وي.

112 – د ټولو بېړنیو حالاتو لپاره
دا شمېره په بلجیم او ټولو اروپايي هېوادونو کې کار کوي. که پولیسو، امبولانس یا د اور وژنې مرستې ته اړتیا لرئ، 112 ته زنګ ووهئ. دا یوه ګډه عاجله شمېره ده.

100 – امبولانس او اور وژنه (یوازې په بلجیم کې)
په بلجیم کې که چیرې یوازې امبولانس یا اور وژنې ته اړتیا وي، نو 100 ته زنګ ووهئ. دا زنګ به تاسې له نږدې مرستندویه مرکز سره ونښلوي، په ځانګړي ډول د ټرافیکي پېښو پر مهال.

101 – د پولیسو لپاره
که د جګړې، غلا، تاوتریخوالي یا امنیتي ستونزې شاهد یاست، 101 ته زنګ ووهئ. دا شمېره تاسې له نږدې پولیس مرکز سره مستقیم اړیکه نیسي.

په موټر کې اضطراري اړیکه
که په موټر کې یاست، ډېری موټرونه یو اضطراري بټن لري چې SOS یا 112 پرې لیکلي وي. ددې بټنې په وهلو سره هم تاسې له عاجلو خدمتونو سره اړیکه نیولی شئ.

دا شمېرې ۲۴ ساعته فعاله دي او له هر ډول تلیفون (لاک یا خلاص) څخه کار کوي.

27/07/2025

اروپايي ټولنه د اروپا د 27 هېوادونو یو ګډ سازمان دی. دا هېوادونه په ډېرو برخو کې یو له بل سره مرسته کوي، لکه اقتصاد، سوداګري، چاپېریال، کډوالۍ او انرژي. اروپايي ټولنه شاوخوا 4.2 میلیونه کیلومتره مربع مساحت لري او نږدې 448 میلیونه خلک پکې ژوند کوي. ددې ټولنې مهم دفترونه په بلجیم کې دي او بروکسل ښار د هغې مرکز بلل کېږي. دا ټولنه هڅه کوي چې اروپايي هېوادونه یو له بله سره نږدې کړي او د خلکو لپاره ښه ژوند برابر کړي.

27/07/2025

بلجیم کې هر کال ډېر خلک له هغه مالي ملاتړ نه پاتې کېږي چې د کور کرایې لپاره ورکول کېږي، یعنې huursubsidie. دا مرسته هغو خلکو ته ورکول کېږي چې په کرایوي کورونو کې اوسي، خو ډېر خلک نه پوهېږي چې دا مرسته شته او یا نه دي خبر چې دوی حق لري ورته. له همدې امله هغوی غوښتنه نه کوي او دا مرسته نه تر لاسه کوي.

د بلجیم حکومت د 2023 کال د نومبر میاشتې راهیسې هڅه کوي داسې یو نوی سيستم جوړ کړي چې خلک دا مرسته په اتومات ډول تر لاسه کړي، یعنې چې کله څوک د ټولنیز کور لپاره نوم لیکنه وکړي، نو کرایه مرسته هم ورته پیل شي. خو دا سيستم لا تر اوسه ټولو ته نه دی عملي شوی. هدف دا دی چې نور خلک له دې مرستې بې برخې نه شي.

26/07/2025

په بلجیم کې حکومت غواړي د تقاعد قانون بدل کړي. له دې وروسته دولتي کارکوونکي نشي کولای ژر تقاعد واخلي. یعنې که یو څوک غواړي مخکې له وخت نه تقاعد واخلي، نو باید نور هم صبر وکړي. دا بدلون د تقاعد د سیستم د اصلاح برخه ده او هدف یې دا دی چې خلک اوږد وخت کار ته دوام ورکړي. دا پلان د ۲۰۲۵ کال د جولای په میاشت کې اعلان شوی، خو تر اوسه پوره نه دی پلي شوی. حکومت غواړي چې له دې لارې د تقاعد لګښتونه کم کړي او خلک ډېر وخت په کار پاتې شي.