de lage landen

25/11/2025

Vandaag vieren we 𝗦𝗿𝗲𝗳𝗶𝗱𝗲𝗻𝘀𝗶 𝗗𝗲𝘆, de dag waarop Suriname in 1975 – vijftig jaar geleden – onafhankelijk werd van Nederland.

Zelf gebruikte Johan Ferrier, de eerste president van de republiek Suriname, liever het woord ‘zelfstandig’. Want: ‘onafhankelijk is geen mens en geen land. Je hebt altijd anderen nodig. Maar je kunt wel zelfstandig zijn. Je bepaalt je eigen koers, op grond van je eigen overtuigingen, eigen kracht en mogelijkheden.’

👉 Met een vurig neergeschreven ‘Srefidensi!’ – het Surinaamse woord voor ‘zelfstandigheid’ – vangt zijn dochter 𝗞𝗮𝘁𝗵𝗹𝗲𝗲𝗻 𝗙𝗲𝗿𝗿𝗶𝗲𝗿 in ons themanummer 𝗦𝘄𝗶𝘁𝗶 𝗦𝗿𝗮𝗻𝗮𝗻 een pleidooi aan: Surinamers, laat zien welke kracht schuilt in hun land en hun volk.

De koloniale tijd is nooit helemaal weggeweest, vindt Kathleen Ferrier, dochter van de eerste president van het onafhankelijke Suriname.

24/11/2025

Wie geeft, verwacht iets terug te krijgen. Zo dient filantropie ook een politiek doel. Onze geschiedenis zit vol met sprekende voorbeelden, schrijft cultuurhistorica Lotte Jensen in haar column bij ons nieuwe themadossier 'Iedereen filantroop'.

Wie geeft, verwacht iets terug te krijgen. Zo dient filantropie ook een politiek doel. Cultuurhistorica Lotte Jensen bespreekt enkele sprekende voorbeelden.

24/11/2025

🏆 Met teksten over het Nederlands als een madeleine voor liefdevolle herinneringen winnen 𝗟𝗶𝗲𝗻 𝗩𝗮𝗻 𝗱𝗲 𝗪𝗮𝘁𝗲𝗿 en 𝗩𝗮𝗻𝗲𝘀𝘀𝗮 𝗝𝗼𝗵𝗮𝗻𝗻𝗮 𝗠𝗮𝘁𝗶𝗷𝗮𝘀 de Taalunie-schrijfwedstrijd voor jong talent. De twee studentes ontvangen een geldbedrag en een publicatie in Jong Neerlandistiek en de lage landen.

👇 Lees hun winnende teksten 👇

Met teksten over het Nederlands als een madeleine voor liefdevolle herinneringen winnen Lien Van de Water en Vanessa Johanna Matijas de Taalunie-schrijfwedstrijd voor jong talent. De twee studentes ontvangen een geldbedrag en een publicatie in Jong Neerlandistiek en de lage landen.

23/11/2025

𝐕𝐞𝐫𝐡𝐚𝐥𝐞𝐧 𝐢𝐧 𝐯𝐞𝐥𝐞 𝐯𝐨𝐫𝐦𝐞𝐧: dat is het motto van Explore the North-festival in Leeuwarden, waar we al drie dagen rondlopen met onze jonge 𝐜𝐮𝐥𝐭𝐮𝐮𝐫𝐣𝐨𝐮𝐫𝐧𝐚𝐥𝐢𝐬𝐭𝐞𝐧 𝐯𝐚𝐧 𝐃𝐞 𝐌𝐞𝐝𝐢𝐚𝐤𝐚𝐫𝐚𝐯𝐚𝐚𝐧. Hun artikelen en podcasts lees en hoor je binnenkort op onze website.
En die vele vormen van verhalen, 𝐫𝐞𝐤𝐞𝐧 𝐦𝐚𝐚𝐫 𝐝𝐚𝐭 𝐰𝐞 𝐳𝐞 𝐡𝐞𝐛𝐛𝐞𝐧 𝐠𝐞𝐳𝐢𝐞𝐧, 𝐠𝐞𝐡𝐨𝐨𝐫𝐝 𝐞𝐧 𝐠𝐞𝐯𝐨𝐞𝐥𝐝. Het is nu zondagmiddag en ons hoofd is nog aan het tollen van alle indrukken die we hebben opgedaan. En dadelijk gaan we opnieuw de stad in, die intussen onder een fijn sneeuwtapijt ligt.
Vrijdag bij de opening hoorde we artistiek directeur Marleen Nagtegaal het festivalthema toelichten: 𝐡𝐨𝐨𝐩 𝐭𝐮𝐬𝐬𝐞𝐧 𝐝𝐞 𝐩𝐮𝐢𝐧𝐡𝐨𝐩𝐞𝐧. Ofwel: hoopvol verzet in grommende tijden, literatuur en kunst als weerstand tegen een soms wrede wereld.
Hoe dat precies gaat? Door tegelijk 𝐞𝐢𝐠𝐞𝐧𝐳𝐢𝐧𝐧𝐢𝐠, 𝐠𝐞𝐧𝐫𝐞-𝐨𝐯𝐞𝐫𝐬𝐜𝐡𝐫𝐢𝐣𝐝𝐞𝐧𝐝 𝐞𝐧 𝐯𝐞𝐫𝐛𝐢𝐧𝐝𝐞𝐧𝐝 te programmeren.
deBuren-directeur Willem Bongers-Dek wees bijvoorbeeld op de uitgebreide 𝐕𝐥𝐚𝐚𝐦𝐬-𝐍𝐞𝐝𝐞𝐫𝐥𝐚𝐧𝐝𝐬-𝐅𝐫𝐢𝐞𝐬𝐞 𝐬𝐚𝐦𝐞𝐧𝐰𝐞𝐫𝐤𝐢𝐧𝐠 op dit festival.
En het ging ook over wat 𝐄𝐱𝐩𝐥𝐨𝐫𝐞 𝐭𝐡𝐞 𝐍𝐨𝐫𝐭𝐡 uniek maakt: literatuur op het podium brengen, in een kruisbestuiving met theater, muziek, performance en alles wat je daartussenin vindt.
Zo hoorden we ZEA een Fries slaapliedje, een gedicht van Vasalis en eigen verzen brengen, samen met een lokale drumband, Muziekvereniging Hallelujah Makkum.
We zagen hoe Vieze Meisje zich door het publiek bewoog om iedereen te laten dansen op gierende elektronica en geweldige zinnen als “Wie o wie zwaait hier de scepter / wie is hier de early adopter”.
We herontdekten te lang veronachtzaamde schrijfsters als 𝐄𝐥𝐥𝐚 𝐖𝐚𝐬𝐬𝐞𝐧𝐚𝐞𝐫 en 𝐕𝐢𝐫𝐠𝐢𝐧𝐢𝐞 𝐋𝐨𝐯𝐞𝐥𝐢𝐧𝐠.
Van de Friese Ella Wassenaer was er onder immense belangstelling een heruitgave van haar bundel Reade runen, door deBuren, Explore the North en Pelckmans.
Loveling leverde dan weer inspiratie aan collectief 𝐃𝐫𝐢𝐞 𝐃𝐚𝐠𝐞𝐧 𝐅𝐫𝐢𝐬 voor fraaie teksten en liederen, waaronder een hilarische rap over een f**kboi.
Over collectieven gesproken: tijdens de miniconferentie 𝐃𝐞 𝐂𝐨𝐥𝐥𝐞𝐜𝐭𝐢𝐞𝐯𝐞 𝐕𝐞𝐫𝐛𝐞𝐞𝐥𝐝𝐢𝐧𝐠 maakten we kennis met nog drie andere initiatieven die literatuur als eens groepsverhaal zien: 𝐓𝐞𝐥𝐞𝐭𝐞𝐱𝐭, 𝐂𝐨𝐥𝐥𝐞𝐜𝐭𝐢𝐞𝐟 𝐌𝐚𝐠𝐝𝐚𝐥𝐞𝐧𝐚 en 𝐏𝐀𝐍𝐃𝐀 𝐂𝐨𝐥𝐥𝐞𝐜𝐭𝐢𝐞𝐟.
Samenwerking is hier sowieso het devies: prachtig om te zien hoeveel kleine initiatieven hier de handen in elkaar inslaan.
Dat groepsgevoel kwam ook naar voren tijdens de dagafsluiters. Op vrijdagavond brachten de Poezieboys Vlaamse en Nederlandse dichters samen onder het motto Frieten vs. Patat.
Zaterdagavond lieten 𝐉𝐨𝐨𝐬𝐭 𝐎𝐨𝐦𝐞𝐧 en KRUIDKOEK de letteren tot leven komen met opzwepende muziek en samenzang: “Er zit een heel klein raam in dit bestaan / er zit een hele grote ster achter de maan.”
Zo ontketenden ze iets wat we nog nooit hadden gezien: een 𝐩𝐨𝐠𝐨 𝐨𝐩 𝐩𝐨𝐞̈𝐳𝐢𝐞.
Moshen met dichters, 𝐥𝐢𝐭𝐞𝐫𝐚𝐭𝐮𝐮𝐫 𝐨𝐩 𝐡𝐚𝐚𝐫 𝐚𝐥𝐥𝐞𝐫𝐰𝐢𝐥𝐝𝐬𝐭: dat is het geheim van Explore the North. Of in de woorden van Vieze Meisje: “Ik ben in de stad / ontheem me.”
Hier gaan we weer.

23/11/2025

Vandaag gaat in het Arp Museum Bahnhof Rolandseck in het Duitse Remagen de expo 'Seelenlandschaften' van start, met 55 topwerken uit de Antwerpse The Phoebus Foundation.

👉 De tentoonstelling legt de focus op Brussel als broedplaats van de avant-garde in de late 19de eeuw: Léon Spilliaert, Théo Van Rysselberghe, George Minne en James Ensor legden er contact met Franse collega's en drukten hun stempels op bewegingen als het impressionisme, symbolisme en fauvisme.

👉 In 2024 brachten musea en kunsthuizen over heel Vlaanderen een eerbetoon aan Ensor, die 75 jaar geleden overleed. Naar aanleiding van dat Ensorjaar las je bij ons een uitgelezen selectie artikelen over de wegbereider van de grote kunststromingen van de twintigste eeuw.

Wie was James Ensor, de wegbereider van de grote kunststromingen van de twintigste eeuw? Naar aanleiding van het Ensorjaar 2024 publiceert 'de lage landen' een artikelenreeks over de vermaarde schilder.

22/11/2025

De vrijgevigheid leeft: in Vlaanderen in de warmte van lokale verbondenheid, in Nederland in een strak georganiseerd stelsel van stichtingen. En in beide regio’s weerspiegelt ze de gespannen relatie tussen overheid en samenleving.

👉 https://bit.ly/4pn6kRh

👉 Ontdek ons volledige themanummer 'Iedereen filantroop': https://bit.ly/iedereen-filantroop

21/11/2025

In zijn poëtische debuut tackelt Tijl Nuyts (Uitgeverij Atlas Contact) de grote problemen van deze tijd vanuit de bijna-blinde blik van een naakte molrat – een dier waar de mens van kan leren.

In zijn poëtische debuut tackelt Tijl Nuyts de grote problemen van deze tijd vanuit de bijna-blinde blik van een naakte molrat – een dier waar de mens van kan leren.

21/11/2025

Ze was de jonge schilder die naam maakte met kleurrijke doeken over vrouwelijkheid en seksualiteit, tot Joëlle Dubois haar moeder verloor aan alzheimer. Ze keerde in haar kunst naar binnen, met sobere composities, sculpturen en installaties.

In haar nieuwe tentoonstelling Rekindling in Be-Part, Platform voor actuele kunst (Kortrijk) maakt ze dat persoonlijke proces voelbaar, terwijl haar levenslust langzaam opnieuw ontvlamt.

👉 Lees het portret via de link in de comments.

20/11/2025

Er is een filantropische golf in de Lage Landen, merken Wim Pijbes van stichting Droom en Daad, en Ludwig Forrest van de Koning Boudewijnstichting. Om te geven moet je niet rijk zijn, vinden zij.

👉 ‘Wie iets doet voor het algemeen belang, is filantroop.’

Er is een filantropische golf in de Lage Landen, merken Wim Pijbes van stichting Droom en Daad en Ludwig Forrest van de Koning Boudewijnstichting.

19/11/2025

19/11/2025

POV: het gevoel om als eerste het nieuwe nummer van de lage landen te doorbladeren 😍

19/11/2025

Vrijwillige inzet voor het algemeen belang heeft diepe wortels in de Lage Landen. In ons themanummer 𝗜𝗲𝗱𝗲𝗿𝗲𝗲𝗻 𝗳𝗶𝗹𝗮𝗻𝘁𝗿𝗼𝗼𝗽 duiken we in de rijke geschiedenis van de filantropie in Vlaanderen en Nederland, en zoeken we de verbinding met het heden én de toekomst.

Ontdek het nieuwe nummer 👉 https://bit.ly/iedereen-filantroop