23/07/2025
ਇਹ ਗੱਲਬਾਤ ਇਕ ਅਤਿ-ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲੇ ਬਾਰੇ ਹੈ, ਮਸਲਾ ਹੈ ਪੰਜਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਫਰਜੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ
ਇਹ ਗਲਤੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ Artificial Intelligence ਦੇ ਨਾਮਵਰ ਤਕਨੀਕੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮ Gemini ਜੋ ਕਿ Google ਦੀ AI ਹੈ ਅਤੇ Grok ਜੋ Elon Musk ਦੀ AI ਹੈ
ਕੋਈ ਇਨਸਾਨ ਜਾਂ ਐਪ ਕੋਈ ਮਨਘੜਤ ਲਿਖਤ ਘੜੇ, ਤੇ ਉਸ ਲਿਖਤ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਰਚਨਾ ਦੱਸੇ, ਰਾਗ ਦਾ ਨਾਮ ਵੀ ਦੱਸੇ, ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕੇ ਉਸ ਲਿਖਤ ਦਾ ਫਰਜੀ ਅੰਗ ਨੰਬਰ ਦੱਸਕੇ ਲਿਖਤ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਨਾਲ ਜੋੜ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਫਿਰ ਸਿਖ ਇਸ ਬੇਅਦਬੀ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਨਜਿੱਠਣਗੇ, ਇਹ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਤੇ ਹਮਲਾ ਹੈ
ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਅਦਬ ਵਜੋਂ ਮੌਜੂਦਾ ਦੌਰ 'ਚ 1978 ਦਾ ਸਾਕਾ ਹੋਇਆ, ਨਰਕਧਾਰੀਆਂ ਨੇ ਅਵਤਾਰ ਬਾਣੀ ਗ੍ਰੰਥ ਲਿਖ ਕੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਭਨਿਆਰੇ ਵਾਲੇ ਸਾਧ ਨੇ ਭਵ-ਸਾਗਰ ਗ੍ਰੰਥ ਲਿਖ ਕੇ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ,ਸਿਰਸੇ ਸਾਧ ਨੇ ਦਸਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਹਨ
ਪਰ ਤਾਜਾ ਮਾਮਲਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਖਰੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਜ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਨੇ ਸਾਡੇ ਕਿਸੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੇ ਨਾਮ ਦੇ ਉੱਤੇ ਸ਼ਬਦ ਉਚਾਰਨ ਦੀ ਗੁਸਤਾਖੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ, ਮਸਲੇ ਬਹੁਤ ਆਉਂਦੇ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ ਆ ਪਰ ਕਦੇ ਸੁਣਿਆ ਕਿ ਪੰਜਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦੇ ਨਾਮ ਦੇ ਉੱਤੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਕੋਈ ਫਰਜੀ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇ
ਅਸਲ ‘ਚ ਮੈਂ ਇਹਨੀਂ-ਦਿਨੀਂ ਖੋਜ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਮਸਲੇ ਤੇ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਪਰ ਕੁਛ ਏਆਈ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਦੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਪਰਖਣ ਲਈ ਆਪਾਂ ਤਿੰਨ ਨਾਮਵਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਪਰਖ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਲਈ ਏਆਈ ਦੀ ਮੱਦਦ ਨਾਲ ਤੱਥ ਖੋਜੇ ਜਾਣ ਜਾਂ ਨਹੀਂ
ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਇਕਮੱਤ ਰਹਿ ਸਕਣਾ ਅਸੰਭਵ ਹੋਣ ਕਰਕੇ, ਆਪਾਂ ਪਰਖ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ਾ ਚੁਣਿਆਂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਬਾਰੇ ਏਆਈ ਤੋਂ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਮੈਂ ਤੱਤ ਕੱਢਿਆ ਕਿ ਏਆਈ ਲਈ ਵੀ ਇਹ ਸਹੀ ਪਰਚਾ ਹੋਵੇਗਾ ਤੇ ਮੇਰੇ ਲਈ ਵੀ, ਜੇ ਏਆਈ ਕੋਈ ਗਲਤੀ ਕਰੇ ਤਾਂ ਆਪਾਂ ਖੁਦ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਰੂਪ ‘ਚੋਂ ਜਾਂਚ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਤੇ ਏਆਈ ਲਈ ਵੀ ਸਹੀ ਸੀ, ਨੈਟ ਐਲਗੋਰਿਦਮ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਬਾਰੇ ਸਟੀਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੌਜੂਦ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਸੀ ਕਿਉਕਿ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕ ਹਰ ਰੋਜ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਸਰੂਪ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਇਕ ਪ੍ਰਪੱਕ ਜਿਲਦ ਅੰਦਰ ਸੁਭਾਇਮਾਨ ਹੈ ਜਿਸਦੇ 1430 ਅੰਗ ਹਨ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਤਿਨਿਧੀ ਤੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਸਿੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈਬਸਾਈਟਾਂ ਤੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬਾਣੀ ਡਿਜੀਟਲ ਰੂਪ 'ਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਸਟੀਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਹੱਥ ਲਿਖਤ ਸਰੂਪ ਮੌਜੂਦ ਹਨ
ਮੇਰਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਬਾਰੇ ਏਆਈ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਹੀ ਹੋਈ ਤਾਂ ਬਾਕੀ ਰਿਸਰਚਾਂ ਲਈ ਏਆਈ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਜੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ 1430 ਅੰਗਾਂ ਬਾਰੇ ਏਆਈ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਧੂਰੀ ਨਿਕਲੀ ਤਾਂ ਕਰੋੜਾਂ-ਅਰਬਾਂ ਰਿਸਰਚ ਪੇਪਰਾਂ ਦੀ ਸਟੀਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਏਆਈ ਅਜੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਯੋਗ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ
ਪਰਖ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਸੀ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਛ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮੇਰੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਕਿ ਆਮ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲ-ਚਾਲ ‘ਚ ‘ਗੁਰਬਾਣੀ ਸਮਝ ਕੇ’ ਕੁਛ ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੀਆਂ ਤੁਕਾਂ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੀ ਹੀ ਇਕ ਤੁਕ ਹੈ ‘ਸਗਲੀ ਧਰਤੀ ਸਾਧ ਕੀ’ ਜੋ ਸ਼ਾਇਦ ‘ਕਬੀਰ ਧਰਤੀ ਸਾਧ ਕੀ ਤਸਕਰ ਬੈਸਹਿ ਗਾਹਿ’ ਦੇ ਭੁਲੇਖੇ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਚੱਲਿਤ ਹੋ ਗਈ, ਹੋਰ ਵੀ ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੀਆਂ ਦਰਜਨਾਂ ਤੁਕਾਂ ਹਨ, ਪਰ ਆਪਣੀ ਵਿਚਾਰ ਲੰਬੀ ਹੋ ਜਾਣੀ ਹੈ, ਖੈਰ ਇਸ ਤੁਕ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਅਸੀਂ ਏਆਈ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਦੀ ਪਰਖ ਕੀਤੀ
ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਨੁਕਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਏਆਈ ਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਆਖਿਆ ਕਿ 'ਸਗਲੀ ਧਰਤੀ ਸਾਧ ਕੀ' ਤੁਕ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਕੋਈ ਸਬਦ ਲਿਖਕੇ ਦਿਓ,
ਬਲਕਿ ਅਸੀਂ ਇਹ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕੀ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੈ? ਜਿਸਦਾ ਸਧਾਰਨ ਜਵਾਬ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਨਹੀਂ ਹੈ
ਇਹ ਜਵਾਬ ਚੈਟ ਜੀਪੀਟੀ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਵੀ,,,
ਤੱਥਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ
ਚੈਟ ਜੀਪੀਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸਬਦ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ
ਜਦਕਿ ਗ੍ਰੋਕ ਨੇ ਕਿਹਾ
‘ਸਗਲੀ ਧਰਤੀ ਸਾਧ ਕੀ’ ਸ਼ਬਦ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ 767 ਅੰਗ ਤੇ ਦਰਜ ਹੈ, ਗ੍ਰੋਕ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੁਆਰਾ, ਰਾਗ ਸੂਹੀ ਵਿੱਚ ਰਚਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਦੁਖਦਾਈ ਗੱਲ ਇਹ ਕਿ ਗ੍ਰੋਕ ਨੇ ਇਕ ਫਰਜੀ ਸ਼ਬਦ ਵੀ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ, ਮੈਂ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਕੁਛ ਸਬੂਤ ਸਾਂਝੇ ਕਰ ਰਿਹਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇਕ ਵਾਰ ਖੁਦ ਪੜ੍ਹਕੇ ਵੇਖੋ
ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਗ੍ਰੋਕ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਬਿੱਲਕੁਲ ਗਲਤ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਬਿਨਾ ਦੇਰੀ ਕੀਤੇ ਆਪਣੀ ਗਲਤੀ ਪਛਾਣ ਲਈ ਤੇ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗ ਲਈ, ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਅੱਗੇ ਕੋਈ ਬਹਿਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ
(ਚੁੱਪ)
ਅਸਲ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਗੂਗਲ ਦੇ ਜੈਮੀਨਾਈ ਤੋਂ ਹੋਈ, ਇਹ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਕਿ
'ਸਗਲੀ ਧਰਤੀ ਸਾਧ ਕੀ’ ਸ਼ਬਦ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ 1017 ਅੰਗ ਤੇ ਦਰਜ ਹੈ, ਇਸਨੇ ਵੀ ਇਕ ਫਰਜੀ ਸ਼ਬਦ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ, ਤੁਸੀਂ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ ਸਕਰੀਨ ਤੇ
(ਲੰਬੀ ਚੁੱਪ)
ਗੂਗਲ ਦੇ ਇਸ ਐਪ ਦਾ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੁਆਰਾ, ਰਾਗ ਮਾਰੂ ਵਿੱਚ ਰਚਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਮੇਰੇ ਵੱਲੋਂ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਟੋਕੇ ਜਾਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਗੂਗਲ ਜੈਮੀਨਾਈ ਦੇ ਜਵਾਬ ਪੜ੍ਹਕੇ ਵੇਖੋ ਕਿ ਕਿੰਨੇ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਇਹ ਆਪਣੇ ਝੂਠ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਜਦਕਿ ਅਸਲੀਅਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ
• 'ਸਗਲੀ ਧਰਤੀ ਸਾਧ ਕੀ’ ਪੰਗਤੀ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਸ਼ਬਦ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ
ਜੈਮੀਨਾਈ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਤੇ ਅੜਿਆ ਰਿਹਾ, ਬਲਕਿ ਸਬੂਤ ਮੰਗੇ ਜਾਣ ਤੇ ਕੁਛ ਵੈਬਸਾਈਟਾਂ ਵੀ ਸ੍ਰੋਤ ਵਜੋਂ ਦਿੱਤੀਆਂ,
ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਖਤਰਨਾਕ ਕਿਉਂ ਹੈ?
ਗੂਗਲ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਸਰਚ ਇੰਜਨ ਹੈ, ਕੀ ਗੂਗਲ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਸ੍ਰੋਤਾਂ ਤੱਕ ਹੈ? ਜਿੱਥੇ ਪਬਲਿਕ ਡੋਮੇਨ ਤੋਂ ਓਹਲੇ, ਗੁਰਬਾਣੀ ਨਾਲ ਛੇੜ-ਛਾੜ ਦਾ ਗੁਨਾਹ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ, ਜੋ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ‘ਚ ਸਾਡੀ ਅਗਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ
-ਕੀ ਜੇ ਅਜਿਹਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੱਲ੍ਹ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਬਸ਼ਿੰਦੇ ਕਿਸੇ ਮਨਘੜਤ ਰਚਨਾ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹਨ?
-ਕੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਸਾਂਝੀਵਾਲਤਾ ਅਤੇ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਨੂੰ ਜ਼ਖਮੀਂ ਕਰਨ ਲਈ ਅਜੋਕੇ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਦੇ ‘ਜਹਾਂਗੀਰ' ਕੁਛ ਦਰਜ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀ ਮਨਸ਼ਾ ਰੱਖਦੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਤੇ ਉਸ ਅਧਾਰ ਤੇ ਕੋਈ ਸਰੂਪ ਛਾਪੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ?
-ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਸਰੂਪਾਂ ਦੀ ਛਾਪ ਤੇ ਅੱਜ ਕੌਮ ਦਾ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਕੰਟਰੌਲ ਹੈ?
-'ਰਾਮ-ਰਾਏ' ਤੋਂ ਇਕ ਸ਼ਬਦ ਤਬਦੀਲ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੀ ਸੋਚ, ਕੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ ਹੈ?
- ਉਹ ਸਿੱਖ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਾ ਸੰਥਿਆ ਲਈ ਨਾ ਗੁਰਬਾਣੀ ਪੜੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਪਰਖ ਨਹੀਂ, ਓਹਨਾਂ ਲਈ ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਦੇ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋਣਗੇ?
-ਕੀ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੱਕ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਨਕਲ ਦਾ ਕੋਈ ਵਿਵਾਦਗ੍ਰਸਤ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਰੂਪ ਛੱਡਕੇ ਜਾਵਾਂਗੇ?
-ਡਿਜੀਟਲ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਇਸ ਹਨੇਰੀ 'ਚ ਅਸੀਂ ਕਿੱਥੇ ਖੜਦੇ ਹਾਂ
-ਪੁਰਾਤਨ ਬਿਰਧ ਸਰੂਪ ਜੋ ਕੌਮ ਦਾ ਅਸਲ ਸਰਮਾਇਆ ਹਨ, ਓਹਨਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਸਾਡਾ ਕੌਮੀਂ ਏਜੰਡਾ ਕੀ ਹੈ?
ਜਿਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਬਾਰੇ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਨਾ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪੱਖ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਚੇਤ ਹਨ, ਇਹ ਮਸਲਾ ਉਸ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਕਿਤੇ ਗੰਭੀਰ ਹੈ
ਜਿਸ ਤਰਾਂ ਅੱਜ ਸਾਡੀਆਂ ਪੁਰਾਤਨ ਲਿਖਤਾਂ ਬਾਬਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਣਸੁਲਝੇ ਮਸਲੇ ਪਏ ਹਨ, ਏਸੇ ਤਰਾਂ ਇਹ ਵੀ ਸਿਰਫ਼ ਤਕਨੀਕੀ ਭੁੱਲ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਸਾਡੀਆਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਲਈ ਵੱਡਾ ਜੰਜਾਲ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ,
ਸਵਾਲ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਲਈ ਹੈ: ਕੀ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਇਸ ਚੁਣੌਤੀ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ?
ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਗੜਬੜ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਪੰਥ ਦੀ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਝੰਜੋੜ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਗੁਨਾਹ ਹੈ। ਕੀ ਇਕ ਨਾਮੀਂ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਦੱਸਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਇਕ ਅੰਗ 1017 ਦੀ ਜਾਂਚ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾ ਰਿਹਾ?
ਗੁਰਬਾਣੀ ਸਾਡਾ ਗੁਰੂ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਜਾਂ ਕੋਈ ਏਆਈ ਵਰਗਾ ਕੋਡ, ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਾਮ ਹੇਠਾਂ ਨਕਲੀ ਲਾਈਨਾਂ ਘੜਦਾ ਹੈ ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ “ਇਹ ਗੁਰਬਾਣੀ ਹੈ,” ਤਾਂ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਗਲਤੀ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਧੁਰ ਕੀ ਬਾਣੀ ਦੀ ਰੂਹਾਨੀਅਤ, ਸਿੱਖ ਮਰਿਆਦਾ, ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਤਿਕਾਰ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਡੂੰਘੀ ਸੱਟ ਹੈ।
ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਣਾ ਦਾ ਸਾਡਾ ਮਕਸਦ ਕੀ ਹੈ?
ਗੱਲਾਂ ਦੋ ਈ ਹਨ, ਪਹਿਲੀ, ਧੁਰ ਕੀ ਬਾਣੀ ਦੀ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਅਤੇ ਅਦਬ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣਾ
ਦੂਜੀ, ਡਿਵੈਲਪਰਾਂ ਅਤੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਨੂੰ ਜਵਾਬਦੇਹ ਬਣਾਉਣਾ
ਗੁਰਬਾਣੀ ਕੋਈ ਕਵਿਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿ ਏਆਈ ਨੇ ਉਚਾਰਣ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਅਸੀਂ ਚੁੱਪ ਕਰ ਜਾਣਾ ਹੈ, ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਪੱਖ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸੁਚੇਤ ਕਰਕੇ ਗਏ ਹਨ, ਮਾਹਰਾਜ ਦਾ ਫੁਰਮਾਣ ਹੈ
ਲੋਗੁ ਜਾਨੈ ਇਹੁ ਗੀਤੁ ਹੈ ਇਹੁ ਤਉ ਬ੍ਰਹਮ ਬੀਚਾਰ
ਆਓ ਸਮਾਂ ਰਹਿੰਦੇ ਇਸ ਮਸਲੇ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਚਾਣੀਏ
ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖਾਲਸਾ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫਤਿਹ
Fake Gurbani in AI ਪੰਜਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਫਰਜ਼ੀ ਰਚਨਾਵਾਂ, ਕੌਮ ਕਿਵੇਂ ਨਜਿੱਠੇਗੀ?🎙️ Fake Gurbani in AI? A Sikh’s Voice from the Soul of the PanthIn a time when a...
